|
2010
|
|
|
Lagunak jarri zidan aurpegiak ez ninduen arestikoa errepikatzera animatu. Robertok ez zuen ematen asteburuan nirekin —hobe esan ni berarekin— Pirinioetan
|
egondako
pertsona berbera. Beste zerbaitek kezkatzen ote zuen, lanaz gain?
|
|
2018
|
|
|
214. 1936 eta 1939 bitartean Iruñeko Herrialdeko Espetxean preso
|
egondako
pertsonei buruzko banakako espediente multzoa (Emilio Majuelo Gilen funtsa, NMHDFn utzitako dokumentazioa).
|
|
|
Bi informazio nukleo handi kontsultatu ditugu preso
|
egondako
pertsonei buruzko datuak biltzeko. Bi nukleo horiek espetxe errealitate bati eta berari egiten diote erreferentzia, Iruñeko Herrialdeko Espetxeari, hain zuzen ere.
|
|
|
Bi informazio nukleo horiek batera hartuta, handia da Nafarroan 1936tik 1939ra bitarteko epean preso
|
egondako
pertsonen kopurua. Iruñeko Herrialdeko Espetxeko presoen erregistroaren arabera, Nafarroako preso asko eta asko egon ziren aipatu espetxean 1936ko uztailetik 1939ko apirilera arte.
|
|
|
Bestalde, bat bateko atxilotze zentroek, merindadeetako kartzelek, polizia etxeek eta antzekoek aipatu espetxeetan atxilotutako asko eta asko hartu zituzten hasiera batean. Zentro hauei buruz dokumentu gutxi daudenez, ezinezkoa zaigu hauetan gatibutasun egoeran
|
egondako
pertsonak sistematikoki kontabilizatzea, baina badira salbuespen batzuk, eta horiei esker badakigu gutxienez 1.436 lagun egon zirela Nafarroako atxilotze zentro horietan gatibutasun egoeran. Horrenbestez, eskura dauzkagun atxiloketei buruzko erregistroen arabera, osotara 15.485 lagun egon ziren gatibutasun egoeran.
|
|
|
Handiak dira edozein ikerlarik topatzen dituen zailtasunak: 1939ko apiriletik 1975eko azarora arteko epean (edo 1978ko abendura artekoan, Francoren heriotzaren ostean gertatutakoari hobe egokitze aldera) ez dago preso
|
egondako
pertsonei buruzko informazio zehatzik, Iruñeko Herrialdeko Espetxeko Artxiboan dagoen informazioa, frankismoaren epe luzeari dagokiona, kontsultatzeko eskaerak sistematikoki ukatuak izan baitira. Lehen ere esan dugun bezala, oso garrantzitsua da NFDk bildutako informazioa, baina informazio hori balioztatzeko elementu adierazgarri gutxi ditu, eta horrek diktadura aldian preso egondako pertsonei leporatutako delitu mota zein izan zen argitzeko egiaztatze lan handia egin beharra eskatuko du ezinbestean.
|
|
|
1939ko apiriletik 1975eko azarora arteko epean (edo 1978ko abendura artekoan, Francoren heriotzaren ostean gertatutakoari hobe egokitze aldera) ez dago preso egondako pertsonei buruzko informazio zehatzik, Iruñeko Herrialdeko Espetxeko Artxiboan dagoen informazioa, frankismoaren epe luzeari dagokiona, kontsultatzeko eskaerak sistematikoki ukatuak izan baitira. Lehen ere esan dugun bezala, oso garrantzitsua da NFDk bildutako informazioa, baina informazio hori balioztatzeko elementu adierazgarri gutxi ditu, eta horrek diktadura aldian preso
|
egondako
pertsonei leporatutako delitu mota zein izan zen argitzeko egiaztatze lan handia egin beharra eskatuko du ezinbestean. Beste iturri batzuetan oinarritutako beste ikerlan baten bidez baizik ez da delitu politiko motaren eta, ikuspuntu juridiko batetik hartuta, delitu arruntaren arteko bereizketa egiteko aukera izango; antzeko zerbait gertatzen da preso egondako pertsonen bizilekuak egiaztatzeko kontuarekin, iturri horren araberako zerrendetan, NFDren konturako mantenu gastuen zerrendetan, ez baitaude jasota erregistratutako presoen bizilekuak.
|
|
|
Lehen ere esan dugun bezala, oso garrantzitsua da NFDk bildutako informazioa, baina informazio hori balioztatzeko elementu adierazgarri gutxi ditu, eta horrek diktadura aldian preso egondako pertsonei leporatutako delitu mota zein izan zen argitzeko egiaztatze lan handia egin beharra eskatuko du ezinbestean. Beste iturri batzuetan oinarritutako beste ikerlan baten bidez baizik ez da delitu politiko motaren eta, ikuspuntu juridiko batetik hartuta, delitu arruntaren arteko bereizketa egiteko aukera izango; antzeko zerbait gertatzen da preso
|
egondako
pertsonen bizilekuak egiaztatzeko kontuarekin, iturri horren araberako zerrendetan, NFDren konturako mantenu gastuen zerrendetan, ez baitaude jasota erregistratutako presoen bizilekuak.
|