|
2006
|
|
|
Bourdieu k, bere aldetik, hizkuntza komunitatea definitzen du merkatu bat gisa non, hizkuntza pratikak ebaluatuak izateaz gain, indar harreman sinbolikoak gauzatzen diren. Bi kasuetan, hizkuntzaren erabilera ezberdinetatik habiatuz, pratika horiei loturiko jarrera, balore eta irudiak agertarazi nahi dira baita hizkuntza
|
egoeren
dinamikan dituzten eraginak ere. morfosintaksiak ere ezberdintasunak agertarazten dituelarik. Tuaillon ek dion bezala," erregionalismo gramatikala bizirik dago ez baita urririk.
|
|
|
4 Komunikazio uneak. Bai ahozkoan, bai idatzian, hizkuntzaren erabilera aldatzen da
|
egoeren
, testuinguruen, uneen, gaien ala solaskideen arabera. Frantsesez adibidez," mort" ala" décédé" baita" habiter" edo" être domicilié" hitzak erabiltzen dira eguneroko bizian ala administrazioan.
|
|
|
Bourdieu k, bere aldetik, hizkuntza komunitatea definitzen du merkatu bat gisa non, hizkuntza pratikak ebaluatuak izateaz gain, indar harreman sinbolikoak gauzatzen diren. Bi kasuetan, hizkuntzaren erabilera ezberdinetatik habiatuz, pratika horiei loturiko jarrera, balore eta irudiak agertarazi nahi dira baita hizkuntza
|
egoeren
dinamikan dituzten eraginak ere.
|
|
|
Hizkuntzen erabilera asko aldatzen da jatorri geografiko eta sozialen arabera baita adin, sexu edo komunikazio
|
egoeren
arabera.
|
|
2007
|
|
|
Esana dugu jada, hizkuntza bi edo gehiago ukipen egoeran daudenean hizkuntza horiek dakizkiten hiztunek horien arteko hautua egin behar izaten dutela beren harremanetan. Hautu horretan, (dimentsio mikroko) eguneroko gizarte
|
egoeren
izaerak eta beren baitako harremanek pisu handia dute. Egunerokotasuna eraikitzen duten egoerek hainbat baldintza ezartzen dizkiete hiztunei, adibidez:
|
|
2008
|
|
|
2. " Hizkuntzen identitate funtzioari buruzko ekintzak ere kontuan hartu behar dira
|
egoeren
bilakaeran. Frantzian, adibidez, eremu urriko hizkuntzen defendatzaile batzuek eskari artifiziala sortzen dute, okzitaniera edo bretoia gizarte funtziorik gabeko hizkuntza bihurtu direla militantziazko hizkuntza eskaria eginez konpentsatuz" (Calvet 1999:
|
|
2011
|
|
|
Diglosiaren purgatorioaz. Teoriatik tiraka – Mikel Zalbide euskara erdaren artekoa social bilingualism, elebitasun soziala genuke guk, ez diglosia diglosia144 zenbait adituk, haas ek esate baterako, merezimendu handiko elementuz hornitua egon arren prezientifikotzat hartu zuen ildoberritze hori145 Beste zenbaitek ere adierazi berria du, Ferguson-en jarraitzaile zintzoa izanik ere funtsean, Asia ekialdeko hizkuntza
|
egoeren
azterketa izanik gogoan, Fishman-en formulazio garatua zergatik den hain garrantzitsua diglosiaz jarduterakoan146 b) Bereizketa hori zergatik proposatzen zuen, hori ere argi esan zuen hudson ek: soziogenesi diferentea omen dute diglosia mota batek (benetakoak, barneedo endodiglosiak) eta besteak (kanpoedo exodiglosiak, broad diglosia edo social bilingualism delakoak).
|
|
|
Leku eta une bateko aitona amonak A hizkuntzaz (edo aldaeraz) mintzo badira gauza batzuetarako eta besteetarako Bz, baina banaketa hori diferentea baldin badute leku une horretako gurasoek eta, bereziki, seme alabek eta bilobek, eboluzio bilakaera begien bistan dago. Bilakaera hori aldi hartako transformazio demografiko, ekonotekniko, soziokultural eta politiko operatiboekin uztartzen den neurrian, bistan dago diglosiazko azalpen horren argitasun indarra. hori horrela izanik ere egia da, dena den, urrun dagoela diglosiaren formulazio klasikoa, Ferguson-ena bereziki, munduko diglosia
|
egoeren
geroaz juzku zorrotzik egin ahal izateko egoeratik. Moztade horiek eta beste zenbait63 zirela medio, Ferguson-en diglosia kontzeptuak birmoldaketa kontzeptualik izan zuen sortu eta handik gutxira.
|
|
2013
|
|
|
urte bitarteko ikerketa lanak hiru gai multzotan sailkatu ditu: udalerri edo hiriburuetako hizkuntza
|
egoeren
azterketak, lan mundua euskalduntzeko plangintzak, eta gazteen eta euskararen arteko harremana.
|
|
|
Oro har, hauexek dira ikasleei gehien interesatu zaizkien eta landutako gaiak: udalerri edo hiriburuetako hizkuntza
|
egoeren
azterketak (Gipuzkoa eta Bizkaiako herrialdeak, nagusiki), lan mundua euskalduntzeko plangintzak, eta gazteen eta euskararen arteko harremana. Webgunean eskuragarri dauden lan guztiak kontuan hartuta, berriz, lan munduari buruzko gaiak dira gailentzen direnak, horien atzetik herrien inguruko azterketak daude.
|
|
2015
|
|
|
Eta batzuetan, ikasleek hitz egiteko gogoa izan arren, irakasleak moztu egiten ditu gaiarekin aurrera egin ahal izateko. Horrelakoak esan dituen irakasleak identifikatu ditu, dagoeneko, elkarrekintza egoeretan ageri diren oztopo batzuk, eta bertan ematen du, dagoeneko, aldatu nahi dituen
|
egoeren
berri.
|
|
|
Horretaz gain, estadio horiek garatuagoak daude hizkuntzaren egoera hobea denean, baina egileek (ibid. 107 orr.) gogoratzen dute 1)
|
egoeren
ezberdintasuna handiagoa dela beheko mailetan eta 2) biziberritzeari ez diola lekurik egiten.
|
|
2016
|
|
|
— 75 oin oharrean, datuak bederatzi eremu geografiko diferenteen arabera zehaztea orokorki aurkeztea baino egokiagoa litzatekeela dio M. Zalbidek. Arrazoi du, muturreko
|
egoeren
datuak nahastuta daudenean errealitatearekin zer ikusirik ez duen bataz besteko ikuspuntua jasotzen da bestela.
|
|
|
A. Euskararen egoera globala ikusita, Europako zein nazioarteko hizkuntzen
|
egoeren
bilakaera kontuan hartuta eta bereziki azken hogei urteotan gizarteak bizi duen iraultza soziala kontuan hartuta, arnasguneei buruz klasikoa den ikuspuntua zertxobait leundu egin litzateke. M. Zalbidek aipatzen dituen arnasguneen 11 ezaugarri (38 or.) birpentsatu egin dira, seguruenik, gizarte berrian.
|
|
|
Aspaldiko garaietako asturieraren pertzepzioaren azken emaitza zein den jakitea nahiko konplikatua da, beti egongo baita ezustean geratzen diren
|
egoeren
menpe. Garaiko metahizkuntzazko testigantza ugariek ere ez dute emaitza hori modu oso argian azalduko, haien anbiguetate eta eragozpen ideologikoak direla eta.
|
|
2017
|
|
|
Lan honek helburu bikoitza du. Alde batetik, Zadarreko arbanasiera mintzairaren azterketa sinkronikoa eskaini nahi da ikerlan honen bitartez, itemak biltzen dituen corpus formatuan eta denbora tarte labur eta konkretuago bati dagokion galdetegi bakar bati erantzunez; horrez gain, Krsti en corpus apartarekin konparaketa ere egin nahi da, horrela hizkuntzalariaren garaiko eta hogeita batgarren mende hasierako
|
egoeren
en hizkuntzen isla
|
|
2019
|
|
|
Segurtasun eza deserosoa izaten da hiztunarentzat eta, normalean, segurtasun eza ekiditeko estrategiak baliatu izaten ditu hiztunak12 dena den, kontuan hartu behar da hiztunak balia dezakeen irtenbiderik errazena erdaraz egitea dela. erdarak
|
egoeren
% 100ean balio baitu (arnasgunean ez, araua euskaraz egitea baita hor) eta euskarak ez. esperientziak frogatzen duenez, segurtasun ezaren aurrean hiztunak errazena den irtenbidea lehenesten du gehienetan. hori da, behintzat, aldaketa ikertzen denean (ekintzetan, maila kognitiboan etab.) normalena: erraztasunera jotzea. proposatu dugun tipologia sinplifikatu hori13 egokia bada, gizarte arauetan eragiteko estrategiak sor daitezke14 eta dagoeneko hainbat egitasmo abiatu da bide honetatik. hona proposamen batzuk:
|
|
2020
|
|
|
Hartara, GU k herritarren iradokizunak, kexak eta iruzkin orokorrak jasotzeko eta horiei erantzuna emateko darabilen tresna telematikoaren azterketa egin da: udalak idatziz hartutako kexa eta komunikazio erregistratuak jaso dira; Elebideren jarduera txostenen datuak aztertu dira; Euskararen Elkargunean emandako herritarren ekarpenak jaso dira, eta azkenik, Siadecok udal zerbitzuetan ematen diren komunikazio
|
egoeren
gainean egindako azterketaren daturik esanguratsuenak hartu dira kontuan.
|
|
|
2004an, Siadeco Ikerketa Elkarteak komunikazio
|
egoeren
azterketa egin zuen herritarrei arreta emateko zerbitzuetan. Ikerketaren helburuetako bat udal langileen eta herritarren arteko komunikazio egoerak aztertzea zen, baita euskararen erabilera sustatzen eta oztopatzen duten faktoreak identifikatzea ere.
|
|
|
Azkenik, Koch eta Oesterreicherek proposatutako parametro hauek orokorrean ahozkoa eta idatzia bereizteko erabiltzen dituzten arren, komunikazio
|
egoeren
deskribapen lausoak gainditzeko lagungarri bilakatu nahi dira, hauen konplexutasuna irudikatuz. Aztergai dugun corpuseko testuetan hizketa ekintza nagusia ahoz gertatu arren, jarraian ikusiko dugunez parametro hauei jarraiki emaitza ezberdinak lortuko ditugu.
|
|
2022
|
|
|
Mintzakideei dagokienez, berriz, euskarekiko lotura elebakarrak indartsuagoak dira, gaien edo
|
egoeren
kasuan baino indartsuago. Horrek iradokitzen du agian antzematea handitzeko bideek pertsonetatik igaro behar dutela.
|
|
|
Bai Euskarari ziurtagiriaren orduko mailaketak ez zuen behar bezala islatzen entitateen hizkuntza
|
egoeren
aniztasuna.
|
|
|
Proposamenaren arabera, Bai Euskarari ziurtagiriaren orduko mailaketak ez zuen behar bezala islatzen entitateen hizkuntza
|
egoeren
aniztasuna. Lehenengo multzoa," Bidean" alegia, zabalegia zen; izan ere, lehendabiziko urratsak ematen ari zen entitate baten ondoan, barne funtzionamendua euskaraz ez izanagatik, bere bezeroak euskaraz hartzen zituen beste bat egon baitzitekeen maila horretan.
|
|
|
Beste dokumentu batzuek lantokian egindako hizkuntza praktika espezifikoen eta azken hamarkadan izandako bilakaeraren argazkia egiten dute (GQ; ISQ 2020, OQLF 2017, 2019a, 2021b). Dokumentu berrienean, frantsesaren erabilera oso zabaldua dagoen arren eta egoera egonkorra den arren, aldaketa nabarmenak daude, alde batetik, lantokiko hizkuntza praktiketan probintziako eremu soziogeografikoen, lan
|
egoeren
, enpresaren tamainaren eta enpresa pribatuak edo publikoak izatearen arabera, bai eta, beste alde batetik, langileen artean ere, hizkuntza talde bateko kide izatearen eta profil soziodemografikoaren (adina eta ikasketa maila) arabera (OQLF 2021b). OQLF erakundeak ingelesa gehien erabiltzen duten lau azpitalde hauek identifikatzen ditu:
|
|
|
Esan bezala, aurreko
|
egoeren
ondorio zuzena da gure kaleen nortasuna ahuldu eta giroa arroztea. Baina agerian utzi behar da espazio publikoaren pribatizazioa izan dela aldaketa horien ondorio argienetako bat gure hirietako eta herrietako kaleetan eta, tabernetako terrazak, honen erakusgarri argiena dira.
|
|
2023
|
|
|
nazioarteak eta zehazki Europak hizkuntza eskubideen inguruan duten diskurtso eta markoa ezagutu da, hortik Espainiako Estatuak diseinatuta duen hizkuntza politika aztertu da eta azkenik Galiziako, Euskadiko, Nafarroako, Kataluniako, Balear Uharteetako, Valentziako eta Kataluniako Autonomia Estatutuek hizkuntza bakoitzaren ofizialtasuna nola aldarrikatzen duten alderatu da. Behin marko teorikoan lanketa hori eginda, lurralde bakoitzean hizkuntza normalizatzeko lege orokorren analisia burutu da eta horrekin batera hizkuntza bakoitzak hedabideen sektorean duen
|
egoeren
azterketa egin da, urteetako ibilbidea eta beraien arteko alderaketa ardatz hartuta.
|
|
|
dislokazio fisikoa eta demografikoa, dislokazio soziala edota dislokazio kulturala (Manterola eta Berasategi 2011, 45). Indarberritzeko estrategiak modu sistematikoan diseinatu ahal izateko, Fishmanek (1991) hizkuntza komunitateen mehatxu
|
egoeren
sailkapen bat proposatu zuen: belaunaldien arteko etenaren eskala (GIDS, Graded Intergenerational Disruption Scale).
|
|
|
4 Ikasleen eta familien maila sozio-ekonomiko eta kulturalaren
|
egoeren
ondorioak aztertu eta horien eraginez sakontzeko.
|