|
2008
|
|
|
Aurreko taulako hizkuntza berberak eta euskararen
|
egoeratik
hurbilago dauden beste batzuk hartzen baditugu, hauxe ikusten dugu():
|
|
|
" Euskara eta informazioaren teknologiak. Egungo
|
egoeratik
etorkizunera begira." Euskaltzaindia Sarrera hitzaldia. [on line] [kontsulta:
|
|
|
Azken konklusio moduan esaten da" globalizazio ekonomikoaren garaian, ezinezkoa izango d [el] a hizkuntza komunitateak arriskuan ez egotea, beren bizindarra edozein dela ere... Hizkuntza eta kultura erabat salbu egotea lortzea ilusio bat d [el] a egun, historian zehar beti izan den moduan"; argiago oraindik, ia ezinezkoa dela, mirarizkoa ez bada, gutxiengo komunitate
|
egoeratik
irtetea. Horrela bada, 1977ko hasieratik gaur arteko berrikuspenak kontuan hartuz, bizindar erlatiboaren teoriak honako ideietara eramaten gaitu:
|
|
|
Quebecetik kanpoko gutxiengo frankofonoen eta Quebeceko gutxiengo anglofonoaren estatusa, bizindar demografikoa eta bizindar instituzionala hobetzeko Kanadan egin diren ikerketak eta hizkuntzapolitikak lagungarri izango dira mundu osoko hizkuntza— eta kulturaaniztasunari eusteko. Arriskuan dauden hizkuntza gutxiengoak" gaixotasun larri"
|
egoeratik
" egoera egonkorra baina gaixotasun problematikoa" egoerara igaro ahal izateko bide egokienak aurkitzea da zeregin horren" zientzia eta artea". Azken helburua litzateke arriskuan dauden hizkuntza komunitateei" ongizate osoa lortzeko susperraldian" egoerara igarotzen laguntzea, kapitulu honetan aipatutako hizkuntza talde batzuek behintzat lortu duten egoera horretara.
|
|
2009
|
|
|
Herritar guztiok batera! Bakoitza bere lekutik eta
|
egoeratik
, baina batera!. Orduan Euskararen ´aurkako´ monopolizatzaileak, minimizatzaileak eta manipulatzaileak atzean geldituko dira bakarrik, euskaldunok erdaraz banatu nahi gaituztelako, baina dutelako".
|
|
2010
|
|
|
" hirugarren zatia, ordea, argitaragabe geratu zen. SiadeCoren azken zati horrek Bases para un futuro plan de actuación en favor de la normalización del uso del euskara zuen izena (1978) eta euskara zegoen
|
egoeratik
beste hobe batera eramateko plangintza zuen helburu" 3.
|
|
|
Nola ahaztu zuten hau dena gure apologistek? ...alon Etxaideren liburuaren aurreko urtean kaleratu zuen berea (1587). hizkuntza sakratuenen horrekin batera, klasikoen iritzi ezagunak ere bazuen indarrik kritikarientzat, platon ek esan baitzuen" que no era l� cito profanar los misterios ocultos". azken argudio honi ironia finez erantzun zion Malon etxaidek. ikusiko dugu. kritikarien hurrengo argudio multzoa hizkuntzaren izaera edo
|
egoeratik
bertatik jasotako arrazoiekin osatzen zen: hizkuntza herritarra ezdeusa zen, baliabide gutxikoa, duintasun eskasekoa. gure idazleak azpimarratu zuenez, balioespen oker horren kontra mintzatu behar izan zuen frai luis ek:
|
|
2011
|
|
|
Leku eta une bateko aitona amonak A hizkuntzaz (edo aldaeraz) mintzo badira gauza batzuetarako eta besteetarako Bz, baina banaketa hori diferentea baldin badute leku une horretako gurasoek eta, bereziki, seme alabek eta bilobek, eboluzio bilakaera begien bistan dago. Bilakaera hori aldi hartako transformazio demografiko, ekonotekniko, soziokultural eta politiko operatiboekin uztartzen den neurrian, bistan dago diglosiazko azalpen horren argitasun indarra. hori horrela izanik ere egia da, dena den, urrun dagoela diglosiaren formulazio klasikoa, Ferguson-ena bereziki, munduko diglosia egoeren geroaz juzku zorrotzik egin ahal izateko
|
egoeratik
. Moztade horiek eta beste zenbait63 zirela medio, Ferguson-en diglosia kontzeptuak birmoldaketa kontzeptualik izan zuen sortu eta handik gutxira.
|
|
2012
|
|
|
euskarazko etxea eta lagunartea, herria eta bizimodua direla, lehenik eta behin, euskalgintzaren eta herri izatearen muin muinean daudenak. zeintzuk dira zumarragako arnasgune horiek? horiexek identifikatzeko eta euren arteko elkarreraginak bilatzeko proposatzen ditu soziologo estatu batuarrak. horretaz gain gauden
|
egoeratik
eta ditugun baliabideetatik baliatzeko eskatzen digu. hINBe hizkuntzalaritzari baino soziologiari lotuago dago. horrexegatik adituen eta arituen lanak ezagutzeko beharra azpimarratzen du Fishmanek. Are gehiago," neurriko trajea" egiteko eskatzen digu. honetantxe saiatuko gara geu ere, egiten denari arnas berritzearen ikuspegia emanez. kontuan hartzekoak dira bere hainbat kontsiderazio:
|
|
2013
|
|
|
Komunikazio gaitasun edo errepertorio ideiek ez dituzte kentzen hizkuntza edo dialekto nozioak, baizik eta errealitate konplexu batean artikulatzen dituzte. Beraz, gai izan dugu komunitate ideia operatibizatzeko, banakoa aldi berean eta dinamikoki hainbat komunitatetako kide izan daitekeela oinarri hartuta —guretzat hori da, eta ez komunitaterik ez egotea Le Page eta Tabouret Kellerek (1985) edo Mufwenek (2001, 2008) deskribatutako
|
egoeratik
atera genukeen irakasgai nagusia— Behin premisa horiek ezarrita, aurrera jarrai daiteke, betiere ulertzen bada komunitate horiek hainbat mailatan definitu daitezkeela (adibidez, makro mailan, komunitate linguistikoak; meso mailan, hizketa komunitateak; eta mikro mailan, praktika komunitateak), eta logikoki, elkar inbrikatzen direla. Gure ustez, nozio horiek aurrez azaldutako hizkuntza gertakariaren lau dimentsioetan oinarritu dira.
|
|
2016
|
|
|
Alde du definizio operatibo horrek, nabarmen alde, azken hamarkada hauetan jaso, landu eta argitaratu den informazio demolinguistiko aberatsaz luze zabal baliatu ahal izatea66 Bere alde du, orobat, perspektiba makrotik hasi eta udalerri mailaraino" jaitsi" ahal izatea, perspektiba globalen arazo estrukturala gainditzen lagunduz. Ezin utzizko erreminta da, horregatik, aurrera begirako hizkuntza plangintzaren lehentasunak termino errealista samarretan, lekuan lekuko
|
egoeratik
" hurbilago" dauden datuunitateetan txertatuagoko informazio oinarrian, bideratu ahal izateko.
|
|
|
Alde handia, arras nabarmena, ageri da hemen EAEko
|
egoeratik
Nafarroako eta Iparraldeko situazio ez hain diferenteetara. " Bi mundu" ditugu hemen, batetik %20 inguruko ET jarduna izanik pauta nagusi eta bestetik %5etik behekoa.
|
|
|
" hoberena" eta" egin litekeena" gauza bi direnean, hoberena gogoan izanik ere egin litekeenetik abiatu behar da. Gauden
|
egoeratik
abiatuz431 gogoeta lan estrategikorako bide egokia aukeratzea ez da, gure ustez, ezinezko.
|
|
2017
|
|
|
...gainekoa. epai hau ere, egitasmoaren aztergaien ikuspuntutik aztertuko dugu. estatuko abokatuak helegitean argudiatu zuen euskara planak euskarari ematen ziola gaztelaniaren gaineko zilegitasunik gabeko lehentasuna. horren gainean, auzitegiak ebatzi zuen euskara planak hizkuntzaren errekuperazio eta sustapen politika bat jasotzen duela, gaztelania eta euskararen arteko euskararen kalteko asimetria
|
egoeratik
hasita, bi hizkuntza ofizialen berdintasuna helburu duena. horregatik, plana bera ezin dela arrazoi horregatik, legez kontrakotzat jo, betiere, bi hizkuntzen koofizialtasun egoera eta gaztelania hiztunen hizkuntza eskubideak errespetatzen baditu. (6 oinarri Juridikoa) horregatik, gaineratzen du legezkotzat jo behar zituela euskararen erabilera sustatzen duten planaren atalak, betiere herritarren hizkuntzaeskubideak bermatzen badituzte. ondorioz, legearen aldekotzat ebatzi zituen euskarari lehentasuna ematen dioten planaren atalak, batez ere euren funtzioak euskaraz nagusiki egiten dituzten euskarazko administrazio atalei buruzkoak. atal horien hiru adibide aipatuko ditugu jarraian. lehenik, gipuzkoako Foru aldundiko euskara planaren bigarren artikuluaren lehenengo atalak, auzitegiak legezkotzat jo zuena, honela dio:
|
|
2018
|
|
|
Azken atal honetan, etorkizunera begira jarriko gara, eta gaur egungo
|
egoeratik
abiatuta, Zumaian euskara biziberritzen eta indartzen jarraitzeko zenbait gomendio eta helduleku emango ditut.
|
|
2019
|
|
|
...zen ditugu. aspaldian egoera horretan dauden halako hizkuntza batzuk wikipediara heldu dira, baina soilik dokumentatzeko asmoa duten kasu berriak" wikia" izeneko proiektura mugitu dira egun. artxibo digitalak irauteko helburuarekin sortzen direnez, hizkuntza jakin bat behin ondare (h) egoerara iritsita ezin du egoera hori galdu; digitalizazioaren uholdeak ekarriko du hizkuntza asko motel
|
egoeratik
(S) ondare egoerara igarotzera, ageriko presentzia digitalik ez dutelako. Baina mugimendu hori ez da biziberritze moduan ikusi behar, bi norabideetako komunikazioaren ikuspuntutik behintzat, bi kategoria horietako hizkuntzak digitalki hilda baitaude. hizkuntzen heriotzaren inguruko azterketa guztiek apurtu ezina den oinarri bera dute:
|
|
2020
|
|
|
" Konfort
|
egoeratik
atera beharra dago. Betikoa eginez dakizun lekura iritsiko zara.
|
|
2022
|
|
|
Egungo
|
egoeratik
begirada altxa eta atzera begiratzen bada, euskararen biziberritze prozesuan bi momentu klabe daudela nabarituko da: lehena, Euskal Pizkundea; bigarrena berriz, 60ko hamarkadan hasitako mugimendua.
|
|
|
batetik, tokiaren aspektu formal eta zirkunstantzialak; eta, bestetik, aspektu pertsonalak: norberaren
|
egoeratik
eratortzen direnak.
|