|
2006
|
|
|
gizakiak aktibo bizi behar du etengabe, bere duda eta inpotentzia sentimenduak gainditu ahal izateko. Ahalegin eta jarduera mota hori ez da nork bere buruarekin duen konfiantzaren emaitza, ez da norberaren baitatik sortutako zerbait; aitzitik, angustia
|
egoerari
ihes egiteko modu desesperatua da(?) Jarduera eta lanarekiko jarrera berri hau, biak ere, berez, helburutzat hartuta?, Erdi Aroaren amaieratik gizakiak nozitu duen transformazio psikologiko garrantzitsuentzat jo daiteke (Fromm, 1993: 102).
|
|
2008
|
|
|
NEKANE
|
egoerari
ihes egin nahian lanerako prestatzen hasten da. Txamarra edo janzten du.
|
|
2009
|
|
|
hartu zuen azkenean ospitalerako bidea, eta orduan gertatu zitzaion ezustea, plaza bat zeharkatzera zihoanean, mahai batzuk kalean zituèn kafetegi batean, kiosko bat atzean utzita gero, ikusi ez zuen, bada, Txaro Goiri kafesne bat zirudiena hartzen, zigarreta eskuan eta Txaro baino gaztexeagoa zirudièn gizon batekin hizketan!; une hartan Txaro Goiri ari zitzaion hizketan gizonari: ...k, beharbada. Txaro elkarrizketan buru belarri sartuta zegoelako, baita Ada aurrez aurre joan ez zitzaiolako ere, zeharka baizik?, Txaro ez zen konturatu ere egin Ada bospasei metrora zuela; baina Ada bai, primeran ohartu zen, eta lehenengo erreakzioan, moztuta sentitu zelako edo, ezusteko egoerari aurre egiteko ezgai?, hantxe gelditu zen, ez arre eta ez so; trantze hartan, ordea, bi aukera zituen
|
egoerari
ihes egiteko: edo pausoa lehenbailehen biziagotzen zuen, edo etorritako bidetik itzultzen zen; orduan, baina, bat batean, kioskoaren irudia etorri zitzaion, harantz abiatu zen behintzat:
|
|
|
esan nahi baita metro batzuk atzera egin eta kiskoaren atzealdean babestu zela, baita babestu orduko begia kioskoaren ertzetik atera ere, Txaroren zelatan; Adak erabakia zuen, beraz:
|
egoerari
ihes egiteaz gain, Txarok eta bere lagunak protagonizatzen zutèn eszenaren jarraipena egingo zuen, jakin min bizia sorrarazten baitzion emakumeak; Txarok haserre zirudien, eta gizonezko lagunak adostasun beroa erakusten zion, aurpegiarekin egiten zituèn keinuak eta esku mugimenduak bere jarreraren erakusgarri, esaten ariko balitzaio bezala: –Arrazoi duzu, Txaro, ongi da, ongi da??; baina Txarok ez zuen etsitzen, eta bere erretolikarekin jarraitzen zuen, antza, zigarretari kea ateratzen zion bitartean, xurgadaz xurgada, tupustean aurpegia jiratu zuen arte, Adaren begitik guztiz ezkutatzeraino; Adak ez zuen, beraz, Txaroren aurpegirik ikusten, baina bai aldameneko mahaian zeudèn bi atsoenak, biak ere hirurogei bat urtekoak; atsoek zeramikazko katilu bana zuten mahai gainean, txokolatea hartzeko egokiak?, eta ez ziruditen eroso Txaroren jarrerarekin, egin ere, egin baitzion haietako batek mespretxuzko keinu bat, beste atsoak eskua kopetara zeraman bitartean, aitaren egitera balihoa bezala; zertaz ari ziren, baina?; atsoekin hamabost hogei sengundotan jardun ondoren, Txarok gizonari berriro so egin eta, hatza luzaturik, agindu bat eman zion:
|
|
|
burges txiki maitagarria haiz, baina burges txiki handi bat, funtsean; garaipenaren eguna zen, bai, baina kontua da Domingok ez zuela garaipen hura ospatu nahi, antza, berak bi egun lehenago ospatu zuelako ospatu beharrekoa, uztailaren 25ean hegazkinak kuartel militarrean bonba jaurti ahala, edo buruan pentsamendu soka hura zuelako, korapiloz josia, barrutik itotzeraino estutzen zuena eta garaipena behar bezala ospatzea eragozten ziona, halakoa baitzen komandantearen gorpuak sorrarazten zizkiòn sentimendu kontrajarrien zerrenda; Domingok ez zuen, beraz, garaipena ospatu nahi, are gutxiago etsaien gorpuei iseka eginez: istant hartan bazirudien, gainera, itoaldiak ez ezik asperraldiak ere setiatuta zegoelako edo, ezinegon ageriko bat nagusitu zitzaiola, halako eran, non huts handirik gabe baiezta baitzitekeen ezen bi jauzik laburbildu zutela Domingoren azken segundoetako barne prozesua, desinteresetik mespretxura eta mespretxutik ezinegonera; ezinegonari bide emateko, baina, itotzen eta aspertzen zuèn
|
egoerari
ihes egitea beste erremediorik ez zuen, ausaz, eta, hala, lehenengo aitzakia asmatzen zuela, asmatu beharrik ere ez zuen, egia esan, hain zen sarkorra gorpuari zeriòn kirats ustela?, ezpainak itxuragabeki bildu, nazka keinu bat egin eta honela esan zien bi lagunei:
|
|
|
burges txiki maitagarria haiz, baina burges txiki handi bat, funtsean; garaipenaren eguna zen, bai, baina kontua da Domingok ez zuela garaipen hura ospatu nahi, antza, berak bi egun lehenago ospatu zuelako ospatu beharrekoa, uztailaren 25ean hegazkinak kuartel militarrean bonba jaurti ahala, edo buruan pentsamendu soka hura zuelako, korapiloz josia, barrutik itotzeraino estutzen zuena eta garaipena behar bezala ospatzea eragozten ziona, halakoa baitzen komandantearen gorpuak sorrarazten zizkiòn sentimendu kontrajarrien zerrenda; Domingok ez zuen, beraz, garaipena ospatu nahi, are gutxiago etsaien gorpuei iseka eginez: istant hartan bazirudien, gainera, itoaldiak ez ezik asperraldiak ere setiatuta zegoelako edo, ezinegon ageriko bat nagusitu zitzaiola, halako eran, non huts handirik gabe baiezta baitzitekeen ezen bi jauzik laburbildu zutela Domingoren azken segundoetako barne prozesua, desinteresetik mespretxura eta mespretxutik ezinegonera; ezinegonari bide emateko, baina, itotzen eta aspertzen zuèn
|
egoerari
ihes egitea beste erremediorik ez zuen, ausaz, eta, hala, lehenengo aitzakia asmatzen zuela –asmatu beharrik ere ez zuen, egia esan, hain zen sarkorra gorpuari zeriòn kirats ustela–, ezpainak itxuragabeki bildu, nazka keinu bat egin eta honela esan zien bi lagunei:
|
|
|
Egun hartan –uztaileko egun sargori bat zen–, ohi bezala, saioa eginda gero, Maria Bibianaren zain geratu zen Ada –Maria Bibianaren ospitalea, non lan egiten baitzuen, aski hurbil zegoen koruak saioak egiten zituèn lokaletik–, biak elkarrekin etxera itzultzeko asmotan; Ada zain zegoen, bada –normalean alderantziz izaten zen, Maria Bibiana hantxe egoten baitzitzaion, lokaletik hogei bat metrora zegoèn eta eguzki oihala zabaldua izan ohi zuèn jatetxe baten ertzean–, eta hala, itxaron zion hamar minutu, ordu laurden bat... hasi zen Ada urduri jartzen –espaloian aurrera eta atzera ibiltzeari ekin zion bederen, metro karratu gutxi batzuetan harrapatutako hartz temosoa iduri–, itxaron zion hogei minutu, hogeita bat... hartu zuen azkenean ospitalerako bidea, eta orduan gertatu zitzaion ezustea, plaza bat zeharkatzera zihoanean, mahai batzuk kalean zituèn kafetegi batean, kiosko bat atzean utzita gero, ikusi ez zuen, bada, Txaro Goiri kafesne bat zirudiena hartzen, zigarreta eskuan eta Txaro baino gaztexeagoa zirudièn gizon batekin hizketan!; une hartan Txaro Goiri ari zitzaion hizketan gizonari: ...xaro elkarrizketan buru belarri sartuta zegoelako, baita Ada aurrez aurre joan ez zitzaiolako ere, zeharka baizik–, Txaro ez zen konturatu ere egin Ada bospasei metrora zuela; baina Ada bai, primeran ohartu zen, eta lehenengo erreakzioan –moztuta sentitu zelako edo, ezusteko egoerari aurre egiteko ezgai–, hantxe gelditu zen, ez arre eta ez so; trantze hartan, ordea, bi aukera zituen
|
egoerari
ihes egiteko: edo pausoa lehenbailehen biziagotzen zuen, edo etorritako bidetik itzultzen zen; orduan, baina, bat batean, kioskoaren irudia etorri zitzaion, harantz abiatu zen behintzat:
|
|
|
esan nahi baita metro batzuk atzera egin eta kiskoaren atzealdean babestu zela, baita babestu orduko begia kioskoaren ertzetik atera ere, Txaroren zelatan; Adak erabakia zuen, beraz:
|
egoerari
ihes egiteaz gain, Txarok eta bere lagunak protagonizatzen zutèn eszenaren jarraipena egingo zuen, jakin min bizia sorrarazten baitzion emakumeak; Txarok haserre zirudien, eta gizonezko lagunak adostasun beroa erakusten zion, aurpegiarekin egiten zituèn keinuak eta esku mugimenduak bere jarreraren erakusgarri, esaten ariko balitzaio bezala: " Arrazoi duzu, Txaro, ongi da, ongi da..."; baina Txarok ez zuen etsitzen, eta bere erretolikarekin jarraitzen zuen, antza, zigarretari kea ateratzen zion bitartean, xurgadaz xurgada, tupustean aurpegia jiratu zuen arte, Adaren begitik guztiz ezkutatzeraino; Adak ez zuen, beraz, Txaroren aurpegirik ikusten, baina bai aldameneko mahaian zeudèn bi atsoenak, biak ere hirurogei bat urtekoak; atsoek zeramikazko katilu bana zuten mahai gainean –txokolatea hartzeko egokiak–, eta ez ziruditen eroso Txaroren jarrerarekin, egin ere, egin baitzion haietako batek mespretxuzko keinu bat, beste atsoak eskua kopetara zeraman bitartean, aitaren egitera balihoa bezala; zertaz ari ziren, baina?; atsoekin hamabost hogei sengundotan jardun ondoren, Txarok gizonari berriro so egin eta, hatza luzaturik, agindu bat eman zion:
|
|
2010
|
|
|
Bestela esanda, bertako patioan egun nagusi den multi-kultural zein multi arrazial
|
egoerari
ihes egin.
|
|
2014
|
|
|
Arriskuaren aurrean sortzen den bat bateko alarma da beldurra. Pertsona bat beldurtzen denean,
|
egoerari
ihes egiteko prestatzen da; haren odol presioa igo egiten da, eta bihotz taupadak bizkortu egiten dira.
|
|
2015
|
|
|
Austrian, autopistako aparkaleku batean gelditua zen kamiun batean, 71 gorputz hilotz aurkitu dira (59 gizon, 8 emazte eta 4 haur), zenbait egun horietan hor zaudenak, kamiun gidariak abandonatuak. Iduriz, zenbaitzuk segurik, Siriatik zetorren emiganteak ziren, beren herrialdeko gerla
|
egoerari
ihes eginik Europara esperantzaz beterik etorri nahi zutenak, behar den dirua ordaindurik. Horien karreatzaileak, maleruski, bihozgabeak agertu dira, dirua altxatzea bakarrik zaiotela inporta.
|
|
2019
|
|
|
Guztiz bestelako erregistro batean idatzia da sei urte lehenagoko Bihotz bi. Gerrako kronikak, non protagonista femeninoak ez duen mendekotasunezko
|
egoerari
ihes egiteko autonomiarik iristen, eta pertsonaia kontalari matxistaren aitorpenak erakusten duenez, gero eta agentzia gutxiago izatera iritsiko den. Hautu narratibo horren bitartez, emaztearen egoeraren lekuko egiten gaitu, gizon matxistaren diskurtsoaren probokazio hutsez.
|