|
2023
|
|
|
Badago tributuzko arau hausteak gauzatzearen ziozko erantzukizunetik askatzeko beste kasu bat: borondatezko erregularizazioa25 Borondatezko erregularizazioa dago tributu betebeharpekoak bere
|
egoera
erregularizatzen
|
|
|
Aurretiazko errekerimenduak26 kudeaketa organoek zein ikuskapen organoek egin ditzakete, eta subjektu pasiboek modu formalean horien berri izan behar dute. Tributu betebeharpekoari bere tributu
|
egoera
erregularizatzeko edota egiaztatzeko jarduketak hasiko direla komunikatzeko errekerimendua jakinaraziz gero, ezin da onartu tributuzko arau haustea gauzatzearen ziozko erantzukizunetik askatu denik. Araban eta Gipuzkoan, gainera, bada aurretiazko errekerimendua ere tributu betebeharpekoari edo bere ordezkariari eginiko zitazioa argitaratzea agerraldien bidezko jakinarazpenen kasuetan (TFAOen 27.1 artikulua).
|
|
|
Nolanahi den ere, zorra garaiz ordaintzen ez den kasu guztietan ez da zehapenik ezarriko. Ez dago arau haustearen tipoa, beraz, betebeharpekoak bere tributu
|
egoera
erregularizatzen badu zorra ordainduz Tributu administrazioarenaurretiazkoerrekerimendurikjasobainolehen; ez dagoarau hausterik prozedura betearazlean ere Administrazioak luzatutako likidazioa ez bada ordaindu, ezta behar bezala egindako autolikidazioa betebeharpekoak aurkeztu badu ere zorra ordaindu gabe eta aurretiazko errekerimendua jaso baino lehen31 Azken bi kasu horietan ez da arau haustear... lehen kasuan ez da autolikidazio baten zorra, eta bigarrenean, autolikidazioa ez da faltsua, zehaztugabea ala osatugabea.
|
|
|
Zigor Kodearen 305 artikuluak Ogasun publikoaren aurkako delitua arautu du, guztion artean delitu fiskaltzat ezagutzen dena (1 lerrokada): ...uro baino gehiagokoa denean iruzurpeko kuotaren zenbatekoa, edo ordaindu gabeko atxikipenen eta konturako sarreren zenbatekoa, edo bidegabe lortu nahiz hartutako itzulketen edo onura fiskalen zenbatekoa, orduan, pertsona horri urtebetetik bost arteko espetxealdi zigorra ezarriko zaio eta 120.000 eurotik horren sei halako arteko isuna, artikulu honen 4 lerrokadaren arabera urratzaileak bere tributu
|
egoera
erregularizatu izan ezik".
|
|
|
Gaur egun 305 artikuluaren 4 lerrokadak garrantzi handiko figura arautu du, bai doktrinaren ikuspegitik bai ikuspegi praktikotik: absolbitzeko desenkusa37 Egitate burutuen jokabidearen aurrean bagaude ere, Zigor Kodeak borondatezko damuaren aukera onartzen du, behin delitua gauzatu eta gero tributu
|
egoera
erregularizatuz, beti ere Tributu administrazioa horretaz konturatu baino lehen. Erregularizazioa, beraz, egin behar da Tributu administrazioak egiaztapeneta ikerketa jarduketak hasiko dituela betebeharpekoari jakinarazi aurretik, edota halako jarduketarik ez bada, Fiskaltzak, Estatuko Abokatuak ala autonomia erkidegoko, foru aldundiko edo toki administrazioko ordezkari prozesalak betebeharpekoaren aurkako salaketa edo kereila jarri baino lehen, edota Fiskaltzak ala instrukzioko epaileak jarduketak hasi aurretik, betiere jarduketak ahalbideratzen dionean eginbideak hasi direla modu formalean jakitea.
|
|
|
Erregularizazioa, beraz, egin behar da Tributu administrazioak egiaztapeneta ikerketa jarduketak hasiko dituela betebeharpekoari jakinarazi aurretik, edota halako jarduketarik ez bada, Fiskaltzak, Estatuko Abokatuak ala autonomia erkidegoko, foru aldundiko edo toki administrazioko ordezkari prozesalak betebeharpekoaren aurkako salaketa edo kereila jarri baino lehen, edota Fiskaltzak ala instrukzioko epaileak jarduketak hasi aurretik, betiere jarduketak ahalbideratzen dionean eginbideak hasi direla modu formalean jakitea. Ildo horretatik, 7/ 2012 Lege Organikoaren zioen azalpenean adierazi bezala, erregularizazioak"... erabat neutralizatzen ditu jokabidearen balio gutxitzea eta emaitzaren balio gutxitzea; ulertu behar da, tributu
|
egoera
erregularizatuta, tributu betebeharra hasieran ez betetzeak dakarren zuzentasunik eza desagertu dela(.)". Erregularizazioaren ondorioz, erantzukizunetik salbuetsiko da egilea, bai delitu fiskalaren gainean bai kontabilitateko irregulartasunen gainean baita beste faltsukerien gainean ere, beti ere irregulartasun horiek modu esklusiboan tresnak izan badira erregularizatu den zorra ez ordaintzeko.
|
|
|
Delituaren zantzuak antzemateko, Tributu administrazioaren mendeko ikuskapenaren langileek egiaztapeneta ikerketa prozeduraren barruanaurretiaz egiaztatu behar dute ea betebeharpekoak bere
|
egoera
erregularizatu duen. Horiek horrela, TFAOen 250 artikuluko borondatezko erregularizazioaren kontzeptua aplikatuko dute; kontzeptu hori bat dator Zigor Kodearen 305.4 artikuluak ezarritakoarekin, hau da, tributu zorra erabat onartuta eta zorraren osagai guztiak (kuota, errekarguak eta interesak, autolikidazioa aurkeztu zen unetik aurrera sortutakoak) ordainduta egon behar dira.
|
|
|
Tributu administrazioaren edozein jarduketagatik, baldin eta tributu betebeharpekoak modu formalean horren berri jaso badu, eta helburua zehapena ezartzea bada; tributu betebehar lotuen kasuko arrazoi berdinengatik eta baldintza berdinetan; eta errekurtso edo erreklamazioen bat jartzeagatik, Ekonomia Itunaren Arbitraje batzordearen aurrean gatazka aurkezteagatik, zigor jurisdikzioari erruduntasun testigantza bidaltzeagatik edota Fiskaltzari salaketa aurkezteagatik, baita errekurtso zein erreklamazioetan egindako jarduketengatik ere, betebeharpekoak horiek modu formalean ezagutuz gero. Betebeharpekoen tributu
|
egoera
erregularizatzeko administrazio egintzek erregularizazioaren ondoriozko zehapenak ezartzeko preskripzio epea geldiaraziko dute. Nolanahi den ere, epea geldiarazi bada likidazio egintzaren aurka edozein errekurtso edo erreklamazio jartzeagatik, eta betebeharpekoak aurkeztutako errekurtso edo erreklamazioaren ondorioz bere uzi osoari baiezkoa eman badiote (administrazio egintzaren elementu guztiak deuseztatuz, Bizkaian esaten denez), orduan ulertuko da preskripzio epea ez dela geldiarazi.
|
|
|
Horrek argi erakusten digu bi prozedura daudela: batetik, tributu
|
egoera
erregularizatzeko prozedura horren buruan likidazio bat emango da, adibidez, zorra ez ordaintzeagatik edo itzulketak bidegabe lortzeagatik; eta bestetik, arau haustea antzeman eta zehapena ezartzeko prozedura. Egia da lehenengo prozeduran arau haustea gauzatu delako egitateak antzematen direla, eta bigarren prozedura hastea eragiten dela, eta zehapen prozeduran irekitako espedientera ekarriko direla lehenengo prozeduraren datuak, inguruabarrak eta frogak.
|
|
|
46 Araban, jarduketak geldituko dira egiaztapen mugatuko prozedura amaitu arte, baita aitorpenaren bidez hasitako prozeduretan ere, gero esango dugunez (ATFAOren 131.2 artikulua). etengo da prozedura haiek amaitu bitartean. Edu berean, sei hilabeteko epean Administrazioak betebeharpekoari agiriak ekartzeko agintzen badio edo bere tributu
|
egoera
erregularizatzeko beharra ikusten badu, eta autolikidazioak eta behin behineko likidazioak berrikusteko prozedura hastea erabakitzen bada, ondorioz, aipatu izan dugun moduan, autolikidazioaren bidez hasitako prozedura amaituko litzateke. Amaitzeko, Bizkaian berriro, autolikidazioaren emaitza dirua itzultzekoa izango balitz eta lerrokada honetan aipatutako iraungitzea gertatuko balitz, Administrazioak autolikidazioak eta behin behineko likidazioak berrikusteko prozedura hasi luke, iraungitzea gertatu denetik hurrengo bi hilabeteetan.
|
|
|
Tributu
|
egoera
erregularizatzeko jokabidea, beraz, aitorpena epez kanpo aurkeztea da, Administrazioak likidazio egokia eman dezan, baita autolikidazioa epez kanpo aurkeztea ere; kasu bietan, zorra ordaindu behar da. Baldintza honen barruan daude, bai aitorpena nahiz autolikidazioa epez kanpo aurkeztea, bai aurretik aurkeztu ziren aitorpen edo autolikidazioak ordezteko (ordezkoak) edo osatzeko (osagarriak) aitorpen edo autolikidazio berriak aurkeztea.
|
|
|
Tributu administrazioak prozedura hasiko honako inguruabarren bat gertatuz gero: ...en bidez hasitako prozedura bat iraungitzearen ondorioz amaitzen denean, eta autolikidazioaren emaitza diru kopurua itzultzekoa izan bada, prozedura derrigorrez hasi behar da iraungitzea gertatu denetik hurrengo bi hilabeteko epean; b) autolikidazioaren bidez hasitako prozedura bat iraungitzearen ondorioz amaitu aurretik, betebeharpekoari dokumentazioa aurkez dezala eskatzeko, edota horren tributu
|
egoera
erregularizatu beharra egiaztatzen duten zantzuak daudenean, hau da, Tributu administrazioak prozedura hastea erabakitzen duenean autolikidazioaren bidez hasitako prozedura iraungi bitartean; eta c) Tributu administrazioak ikusten duenean behin behineko likidazio baten bidez berrikusi den autolikidazioan edo aitorpenean hurrengo inguruabarren bat gertatzen dela, hala nola, aurreko behin behineko ...
|
|
|
Egiaztapen mugatuko prozedura modu hauetako batean amaituko da: a) Administrazioak berariazko ebazpena emanda; ebazpenean egiaztatu beharreko aldia eta norainokoa, egindako jarduketak, ebazpenaren arrazoi diren egitateak eta Zuzenbideko oinarriak eta behin behineko likidazioa edo, bestela, egiaztapenaren ondorioz tributu
|
egoera
erregularizatu beharrik ez dagoelako berariazko adierazpena jasoko direla; b) iraungitzearen ondorioz; hasteko erabakia jakinarazten den egunetik bederatzi hilabete igarota (Araban sei hilabete) gertatuko da, baina prozedura iraungitakoan Tributu administrazioak beste prozedura bati ekin ahal izango dio tributu zorra zehazteko ahala preskribitu (edo Bizkaian iraungi) baino lehen; c) egiaztapen mu...
|
|
|
Tributuen Ikuskaritza da Tributu administrazioaren organoa baldin eta subjektu pasiboen eta gainerako tributu betebeharpekoen tributu egoera egiaztatzeko eta ikertzeko ahala badagokio. Modu horretara, Ogasun Publikoarekin subjektuek dituzten betebehar eta eginbeharrak zehatz mehatz bete dituztela begiztatzen da; eta, hala ez denean,
|
egoera
erregularizatzen da (Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 135 artikulua, Bizkaiko TFAOren 134 artikulua eta TLOren 145 artikulua).
|
|
|
Zeharkako zenbatespena aplikatzeko ez da beharrezkoa izango hori adierazten duen aurretiazko administrazio egintza ematea; hortaz, erabaki horren aurka ez dago errekurtsorik. Hala ere, ikuskapen prozeduraren ondoriozko egintza eta likidazioen aurka aurkezten diren errekurtsoetan eta erreklamazioetan zeharkako zenbatespenaren egokitasuna zalantzan jar daiteke, betebeharpekoaren tributu
|
egoera
erregularizatzeko zeharkako zenbatespena erabili bada.
|
|
|
Egiaztapen murriztuko prozedura amaitutzat joko da eman beharreko administrazio egintzak oinarritzeko behar diren datuak eta frogak Ikuskaritzaren iritziz eskuratu direnean, edota egiaztapeneta ikerketa prozedura hasiko dela betebeharpekoari jakinarazi zaionean. Edozein kasutan, prozedura honetan Ikuskaritzak ez du zuzenean ematen betebeharpekoaren tributu
|
egoera
erregularizatzeko administrazio egintza; ostera, txosten bat ematen du Administrazioaren organo eskudunak likidazioa eman ala aurkeztutako aitorpena nahiz autolikidazioa zuzena dela adieraz dezan. Ikuskapen txostena betebeharpekoari jakinaraziko zaio; jakinarazpenean jarduketa guztiak zehatz mehatz azaldu behar dira.
|
|
|
Ikuskapen txostena betebeharpekoari jakinaraziko zaio; jakinarazpenean jarduketa guztiak zehatz mehatz azaldu behar dira. Gainera jakinaraziko zaio txosten hori organo eskudunari bidaliko zaiola, tributu
|
egoera
erregularizatzeko administrazio egintzak burutu ditzan; betebeharpekoak hamabost eguneko epea dauka egoki deritzon alegazioak egin ditzan aipatutako organoaren aurrean. Bizkaian, txostenaren ondoriozko likidazio proposamena komunikatzean, betebeharpekoak hamabost eguneko epea du eskubidez komeni zaiona alegatzeko, likidazioaren administrazio egintza emateko eskumen duen organoari, lehen esan bezala.
|
|
|
Prozeduraren ondorio guztiak ikuskapen txostenean dokumentatuko dira. Ikuskapen txostena betebeharpekoari jakinaraziko zaio; bertan zerga egitatea gertatu dela frogatzen duten elementuak zehaztuko dira eta betebeharpekoari adieraziko zaio organo eskudunari bidaliko zaiola, tributu
|
egoera
erregularizatzeko administrazio egintzak eman ditzan; hamabost eguneko epea emango zaio organo horri betebeharpekoak nahi dituen alegazioak aurkezteko. Ikuskapen txostenaren aurka ezin izango da jarri ez errekurtsorik ez erreklamaziorik, baina txostenaren ondoriozko egintzen eta likidazioen aurka jartzen direnetan txostenean proposatutako erregularizazioaren egokitasuna planteatu ahal izango da.
|
|
|
Hori dela bide, segurtasun juridikoa eta subjektu pasiboaren defentsarako aukerak babesteko, prozedura berme batzuk ezarri dira. TFAOen 153 artikuluaren arabera (eta TLOren 158.1 artikuluaren arabera), zerga oinarriak zehazteko zeharkako zenbatespena aplika daitekeenetan, tributuen Ikuskaritzak, subjektu pasiboaren tributu
|
egoera
erregularizatzeko ireki diren aktak ez ezik, ziodun txostena ere aurkeztu behar du honako hauek adieraziz: a) zeharkako zenbatespen araubidea aplikatzearen arrazoia; b) ikuskatu den subjektu pasiboak eraman behar dituen erregistro eta kontabilitatearen egoera; c) oinarriak eta etekinak zehazteko aukeratu diren bideen zergatia; eta d) aurreko datuak aintzat harturik, egin diren kalkulu eta zenbatespenak.
|