|
2001
|
|
|
Faktore kognitibo eta motibazionalek ere lagun dezakete puntu horren garrantzia erakusten, endotaldearen eta exotaldearen arteko desberdintasunakagertzen direnean
|
egoera
eleanitzetan.
|
|
2007
|
|
|
Kontua da, alabaina, hizkuntza batekiko edo bestearekiko gizakiaren atxikimendua historikoa dela, ez esentziala, eta horrexegatik da posible ez bakarrik euskararen orain arteko atzerakada ulertzea baizik eta baita berorren hemendik aurrerako berreskurapena planifikatzea ere. Gure hezkuntzak, horrenbestez, abiapuntu eta aldagai bezala onartu behar du
|
egoera
eleanitz hori, jakina, baina horrekin batera —eta aurrera begira— euskararen normalizazioaren aldeko prozesuan duen erantzukizuna hartu behar du ere bere gain.
|
|
|
kontua da, aurrekoa oinarritzat eta erreferentziatzat hartuta ere, euskal hezkuntzak ezin duela ahaztu egungo euskaldunen egoera diglosiko glotofagikoa —ez bakarrik funtzionala—, zeinaren arabera euskal hiritar askok ez dakien euskaraz baina euskal hiztun orok erdaraz ere dakien. Euskal hezkuntzak, horrenbestez, aipatutako
|
egoera
eleanitza hartu eta onartu behar du abiatu aurretik, baina ezin du berori behin betiko egoera bezala ontzat eman; egiaz, bere gain hartu behar du euskararen normalizazioaren inguruan egiteko duenaren erantzukizuna. Horren arabera, beraz, euskal hezkuntzak badu zereginik erdal elebakarrak elebiduntzerakoan —elebitasun indibidualaren maila igoz bakarrik lor daiteke egiazko elebitasun soziala—, eta, jakina, horretarako ezinbestekoa dirudi euskararen aldeko diskriminazio positiboa.
|
|
2008
|
|
|
Aberastasun gisa baino gehiago, ezinbesteko egoera gisa ikusten dugu. Euskara biziko da
|
egoera
eleaniztun batean. Hizkuntzak ukitzen dira burmuin bakoitzaren barnean, ez da soilik gizartean gertatzen.
|
|
2010
|
|
|
2) Euskararen zabalkundea irakaskuntza hizkuntza bezala, eta
|
egoera
eleanitza eta kulturanitza modu berezian garatu dira Euskal Herrian. Ez dira erabat hedatu hiru hizkuntza horiek irakaskuntzan, nekeza baita hezkuntzan errealitate soziolinguistikoa muga zehatzetan sartzea; neurri batean behintzat, bertako ondarea, bigarren hizkuntza eta atzerrikoa elkarri gainjartzen edo gainjartzen zaizkio.
|
|
|
Horren haritik hitz egiten du Schlieben Langek, berriz ere," hizkuntzaren irakaskuntza emantzipatzaileaz" 191 Komunikazioaren etnografiak, horrenbestez, bere egiten du hizkuntz irakaskuntzaren inguruko kezka; eta —aipatutako testuinguruaren ikuspuntutik— helburu den konpetentzia komunikatiboa, egiaz, interakzio komunikatiboaren bidez soilik eskura daitekeela azpimarratzen du. ...z gain, bestela," hizkuntzaren soziologiak", bere horretan, badu ere eraginik pedagogia linguistikoan, hain zuzen —eta Moreno Fernandezek azpimarratu bezala— diziplina soziolinguistiko hori halaber funtsezko tresna delako" zer hizkuntza irakatsi eta horiek nori irakatsi" erabakitzeko192 Bere zeregina, bereziki, hizkuntza, dialekto edota erregistro ezberdinek sortutako
|
egoera
eleanitzetan zentratzen da, eta, zinez, hortik jaiotako hizkuntz planifikazioak eta politikak zuzeneko eragina dute bai hezkuntza sisteman bai hizkuntz irakaskuntzan. Horren oinarria dela-eta, bada, zera dio Fasoldek:
|
|
2014
|
|
|
Laburpena. Egungo gizarteetan, geroz eta ohikoagoa da,
|
egoera
eleaniztun eta kultur anitzak topatzea. Oro har, mundu mailako ikuspegitik gizarteak gero eta pluralagoak dira eta gaur egun nekeza da elebakartasunaz edo kultur bakartasunez hitz egitea; nahiz eta errealitateak askotarikoak diren, geroz eta gehiago gizarteak ere ele eta kultur anizdunak direlako.
|
|
2017
|
|
|
— Hizkuntza aldatzetik aukeratzera. Etorkizunean ere gure herrian
|
egoera
eleanitza izango dugu eta lortu behar da norberak nahi duen hizkuntza erabiltzea, eta euskaraz egin nahi duenak ez aldatu behar izatea.
|
|
2018
|
|
|
Hortaz, batetik, ez dago egungo hizkuntza
|
egoera
eleanitza elebakartasunaren paradigmatik kudeatzerik, ezta modu egokian indarrean dugun eskema elebidunetik ere. Bestetik, eleaniztasuna gizarteak onartua izan arren, euskara maila gutxiagotuan gelditzeko arriskuak bertan bere horretan dirau.
|
|
2019
|
|
|
Horregatik, iruditzen zait euskararen aldeko gure planteamenduei oinarri etiko eta diskurtsibo sakona, integratzailea eta demokratikoa eman behar diegula, balio aurrerakoietan sustraituta, hizkuntza normalizazio prozesua gizarte hobe, askeago, berdinzaleago eta justuago baten eraikuntza prozesuaren zati banaezina delako. Eta horrek gurean esan nahiko luke, nire ustetan behintzat, euskara hizkuntza nagusi eta komuna izango litzatekeen
|
egoera
eleaniztun batera iristea, non bestelako hiztunen hizkuntza eskubideak ere errespetatuko diren.
|
|
2020
|
|
|
" Azken batean, hizkuntzen inguruko borrokak eta eztabaidak botere borroka ere badira, errelato borroka(...) Horregatik, iruditzen zait euskararen aldeko gure planteamenduei oinarri etiko eta diskurtsibo sakona, integratzailea eta demokratikoa eman behar diegula, balio aurrerakoietan sustraituta, hizkuntza normalizazio prozesua gizarte hobe, askeago, berdinzaleago eta justuago baten eraikuntza prozesuaren zati banaezina delako. Eta horrek gurean esan nahiko luke(...) euskara hizkuntza nagusi eta komuna izango litzatekeen
|
egoera
eleaniztun batera iristea, non bestelako hiztunen hizkuntza eskubideak ere errespetatuko diren. Egoera normalizatu horretara iristeko, euskararen ezagutza eta erabilera sustatuko duten hizkuntza politikak ezinbestekoak dira, eta, euskarak nozitu duen bazterketa eta jazarpen historia aintzat harturik, diskriminazio positibo hori guztiz demokratikoa eta justiziazkoa dela irmoki defendatu behar dugu.
|