2002
|
|
M. KAZALIS: Fernandok, nahiz eta Aragoikoa izan eta kanta bat aragoieraz abestu, haiek ez dute hizkuntza horretan hitz
|
egiten
beraien artean. Hizkuntza oso minoritarioa da Aragoien bertan ere.
|
|
Euskararekikoa da sentimendu edo kezka agerikoena. Historiaren zenbait alditan, beren hizkuntzaz desjabetu izanaren sentimendu bat agertzen da perstona hauen artean eta, menturaz, gaur egun, ez dela aski
|
egiten
beren hizkuntza berreskuratua izan dadin. Nolanahi ere, jatorriz euskaldun diren askok ez du bere baitan herrimin sakonik gordetzen.
|
|
Zertako behar ote dugun euskara. Biziki zaila zait honi erantzutea, hain zuzen ere anitzetan ez baitugu galderarik
|
egiten
berez nabarmenak diren kontuei buruz. Zergatik maitemintzen gara?
|
2003
|
|
" Ohartzen al zarete Ameriketako Estatu Batuek ez dutela nazioarteko edo ingurugiroaren babeserako edo beste zernahi klasetako itunik
|
egiten
beren askatasuna ez mugatzeko?".
|
2004
|
|
Era berean, lan horrek adierazten du inkestatutako hamar pertsonatik lauk ohitzen direla kezkatzen dutenari buruzko informazioa ematera, medikuarekin hitzordua izan aurretik, baina %4, 3k bakarrik galdetzen die medikuari edo beste osasun langile batzuei non lortu Interneten tratatzen dituzten arazoei buruzko informazioa. Ildo beretik, elkarrizketatutako lau pertsonatik hiruk ez dute inoiz hitz
|
egiten
beren medikuarekin edo beste osasun langile batzuekin Sarean aurkitzen duten informazioari buruz, eta %40k konfiantza izango luke informazio horretan, nahiz eta bere medikuaren aholkuei edo jarraibideei kontrajarrita egon. Eragozpenak Osasun erabiltzaileek Interneten dituzten eragozpen nagusiei dagokienez, azterlanak adierazten du informazioa eskuratzeko zailtasunak dituztela, ugari eta heterogeneoak direlako, aurkitutako informazioa ulertzeko arazoak daudelako, lineako zerbitzuen erregulaziorik ez dagoelako, zerbitzuak eskaintzen dituen erakundeari betetzeko lege estaldurarik ez dagoelako eta informazioaren baliotasun maila baloratzeko zailtasunak dituztelako.
|
2005
|
|
Gaixo horien hiru laurdenek ez dute lan edo ikasketa jarduerarik
|
egiten
beren patologiagatik
|
2007
|
|
erdal inguruneetan bizi garenok gure euskaraz egiten diegunean, inguruneak inposatutako naturaltasuna hautsibehar dugu, geure buru linguistikoa arroztu behar dugu eta besteen jardun normalizatzaileari (hots, erdararen aldeko jardun oharkabeari) aurre egin behar diogu. Osomodu nabarian eta artifizialean aritu behar dugu, eta berdin da euskarari eustekoedo geure buruari eusteko egiten dugun, ez baita
|
egiten
berez horrela darigulako.Asmo sendo bat behar da horretarako. Galdera irekia:
|
2008
|
|
Magrebeko emakumeek lanaren eta baimenen inguruan bizi duten egoera berdintsua da Ekialdeko europarrenarekin konparatuta, bakarrik erdiak bete ditu behar horiek, hala ere, haien prestakuntza eta lan egoera oso desberdinak dira. Magrebtarrek ikasketa maila baxuagoa dute eta gehienek ez zuten etxetik kanpo lan
|
egiten
beren herrialdean zeudenean.
|
2009
|
|
Begikoek. Du Guast, Quélus, Miron, Villequier?? ez zuten espantu gutiago
|
egiten
beren negarretan.
|
|
Demagun Hegoaldeko euskal ikastetxe batean irakasle zabiltzala eta azalpen zure ustez erabakigarri bati ez diotela batere jaramonik
|
egiten
beren ikaskideak suizidiora bultzatuz entretenitzen diren nerabe horiek.
|
|
Magrebeko emakumeek bizi duten egoera lanaren eta baimenen inguruanberdintsua da Ekialdeko europarrenarekin konparatuta, bakarrik erdiak bete ditubehar horiek; hala ere, haien prestakuntza eta lan egoera oso desberdinak dira.Magrebtarrek ikasketa maila txikiagoa dute eta gehienek ez zuten etxetik kanpolan
|
egiten
beren herrialdean zeudenean. Latinoamerikako emakumeen egoerapsikosoziala beste emakumeena baino hobea da, agian, haien emigrazio sareakhandiak eta kalitatezkoak direlako.
|
|
Erraten gaituen arabera, infernu osoan ez dire hiru kristaba horiek baino malizirik haundiagoa badutenik. Ez da egun bat pasatzen batek ero bertzeak kolpe txar bat ez dutenik
|
egiten
beren ama desgraziatuari. Ez ditut gehiago kontuan atxikitzen zenbat automobil xehatu dituzten hiruen artean, zenbat lan hasi eta utzi dituzten Graziren esperantzik oberenak porrokatuz, zenbat aldiz harrapatu duten izaten ahal zen suhi, ero errain ametxetakoa, bi illabetearen buruan bazterrerat utzitzeko, eta bertze asko holako kolpe, aldiero Grazi desesperatua uzten duten horietarik.
|
2011
|
|
Bada, azken diskoan, euskarara beharrean ingelesera egin dute jauzi. Larratxeren ustez, belarrira ondo egiteko hizkuntza guztiek ez dituzte ezaugarri berdinak, eta adibidez gaztelaniak, euskararekin alderatuta, ez omen du belarrira ondo
|
egiten
beraien musika estiloan, alegia, rock & rollean. Hizkuntza batek edo besteak belarrira ondo egiteaz ari gara, baina ingelesak ez al ditu atzerrirako ateak irekitzen?
|
|
Jarduera sozial atsegingarrietan trebatu behar du eta bizitzeko gogoa eta atsegina gehitu behar ditu pazienteak. Sarritan, ospitaleratuak direnean, nahaste eskizotipikoa dutenak beren sare sozialetik bereizi egiten dira, nahastea okerragotu daiteke, bakartzeak ez baitie mesederik
|
egiten
beren trebetasun kognitibo eta sozialei. Era berean, mesede gutxi egiten die eskizotipikoei gehiegizko babesak.
|
2012
|
|
" arazo larri bat dugu, urte batzuk barru etorriko dena: euskaldunak diren gazte horiek, ereduetan eta abar ikasi dutenek, ez badute nagusiki euskaraz
|
egiten
beren ingurune sozialean, aisialdiarekin eta abar lotutako kontuetan, zer gertatuko da beren seme alabei transmitituko dieten hizkuntzarekin?...". Baikorragoa da Iñaki Mart� nez de Luna:
|
|
Bestalde, ohidüra zaharraren arabera, antzezkideak ez dira mintzatzen, kantüz baizik ez düe
|
egiten
beren alkarrizketa, müsika ixil dagolarik. Bi notetan kantatzen dütüe beren bertsetak.
|
|
Dena den, oso kuriosoa da, estatua ideia zaharkitua dela dioten horiek, ez diotelainoiz ukorik
|
egiten
beren estatuari. Europar Batasunaren baitan, integrazio politikoaoso eskasa da, eta noizbehinka estatu batzuen nazionalismoa eta tirabirak agertzendira, batik bat botere politiko, ekonomiko, edota nolabaiteko nostalgia inperiala etanazio handi izatearen kontzientzia kolektiboa dutenen aldetik (Alemania, ErresumaBatua, Frantzia, Espainia).
|
|
Maki eta Kristina Urtasun Jaimerena ahizpak aski ezagunak dira kultur eta kirol arloan. Iruritako Salbatore bestetan edo Dantzari Egunean ez dute hutsik
|
egiten
beraien txistu doinuek eta normalean lan egitea suertatzen zaie egun handian. Hala ere, Kristinak aurten deskantso hartuko duela aipatu digu eta Makik, «neri bakarrik txistu jotzea, hori lana bada…».
|
|
Ez ditut begiratu gura, tristezia ematen dit beraien itxurak, eta ilundu
|
egiten
beraien lehen argiaren oroitzeak.
|
2013
|
|
Gure arazoa azaldu genien, baina, jakina, haiek ezin zuten ezer egin; gure aparatuak, behintzat, ez zien interferentziarik
|
egiten
berenari. Edonola ere, ez ginen gehiago hartaz arduratu:
|
2014
|
|
batetik, Euskadiko Autonomia Erkidegoadeitzen dena (EAE), hiru probintziak osatua (Arabak, Bizkaiak eta Gipuzkoak); eta bestetik, Nafarroaprobintzia, berak bakarrik osatzen baitu Nafarroako Foru Komunitatea (hemendik aitzinera, NFK). Pirinioez iparraldera diren hiru probintziek (Lapurdik, Nafarroa Behereak eta Zuberoak) ez dute
|
egiten
beren gain erkidego politikorik ez administratiborik, zeren Biarno lurraldearekin batean osatzen baitute Département des Pyrénées Atlantiques izenekoa, denak ere Akitania izeneko eskualdearenbarrenean direla. Beraz, hemendik aitzinera hiru errealitate politiko administratibo desberdin horiek banaka aztertuko ditugu:
|
|
Emazteak zernahi lanetan ikusten dira eta lan guzieri lotzen. Bereziki, zenbat urrats ez dituzte
|
egiten
beren gauzak garraiatzeko eta saltzeko. Haga baten bi puntetan saski haundi eta ordoki bat ezartzen dute mutur bakotxean, eta beren gauzaz betetzen.
|
2015
|
|
Ama gutxixeago, nerbioekin eta okerrago pasatzen du eta etxetik bizitzen ditu". Mikelek dioenez, gurasoek utzi diete bidea
|
egiten
beraiei iruditu zaien moduan: " Meritu handia izan dute noraino sartu jakiteko, noraino baldintzatu pilotaren eta bertsolaritzaren gure bidea.
|
|
Orduan oinazeetatik zer ager dakioke aurrean bere Jaunagatik igarotzea gozo egingo ez litzaiokeenik? Argi ikusten du martiriek ez zutela ezer
|
egiten
beren aldetik oinazeak eramateko, ongi baitaki arimak beste alde batetik datorrela sendotasuna. Baina zer sentituko ote du munduan bizi izateko berriro seneraetortzean, eta hango ardura eta betebeharretara itzultzean?
|
|
Ahizpen artean daude beroriek eta ez Aljerren. Utz biezaiote
|
egiten
beren Senarrari eta ikusiko dute nola luzaro gabe irensten dituen itsasoak gerra egiten digutenak, errege Faraoia irentsi zuenez, eta aske utziko du bere herria eta denak berriro sufritzeko gogoaz, iraganeko irabaziarekin aurkituko direlako.
|
|
Dimentsio geoestrategikoa: protagonista nagusiek (Saudi Arabia, Iran eta Turkia) ez dute zalantzarik
|
egiten
beren influentzia aurkariak ahultzeko erabiltzeko orduan; horrela, Libano, Irak, Siria eta Yemenen aipatutako aktoreek bultzatutako gatazka sektarioa gertatzen ari da.
|
|
Halaber, abstrakziotik dihardute bi bertsolariek, ez dute apenas deskribapenik
|
egiten
beraien itxurari, ogibideari, lan-lekuari... buruz. Haien bezeroen aipamenak lirateke deskribapenaren barruan aipa ditzakegunak.
|
2016
|
|
Ez dakit zertara datorren kritika eta sorkuntza bereizteko tema hori. Garai batean idazleek ez zioten muzin
|
egiten
beren garaikideak kritikatzeari. Eta batzuk zorrotz aritzen ziren langintza horretan:
|
2017
|
|
Ez zen izaten zer zentsuratu handirik. Azkarrak ziren presoak, eta ez zioten traiziorik
|
egiten
beren buruari, ez eta arriskuan jartzen ere gutunen hartzaileak. Baina beti ezabatzen zuen zerbait Li Huanek, beti, lan egiten zuela eta erne egoten zela adierazteko besterik ez bazen ere.
|
|
Teknologia berriek ez dute berez ezer eskaintzen, ez erabilera egokia egiten ez bada, ume eta gazteak (eta guraso eta irakasleak) horretan trebatzen ez badira. Teknologia berriek ez dute ume eta gazteak hobeak
|
egiten
berez; are gehiago aipatu baldintzapean; ume eta gazteak horretarako prestatuak izan ezean, ezer gutxirako balio digu. Marina pedagogo eta filosofoak esan bezala, interneten aurrean besterik gabe dagoen astoak astoa izaten jarraituko du ezinbestean.
|
2018
|
|
Lasai egon gaitezke haurrek eta nerabeek eskolan jaten dutenarekin: eskoletako jantokiak egoki ari dira
|
egiten
beren etxeko lanak.
|
|
Barreari eman zioten emakume biek. Gero serioago hasi ziren hitz
|
egiten
beren bizitzan izan zituzten eta izan ez zituzten amodioez, eta Irati lehenengo aldiz mintzatu zitzaion Jean Marci buruz: nola ezagutu zuen, nolako harremana izan zuten, manifestazio hartan zer gertatu zen, ospitalekoa, Frantziara eramatea?
|
2019
|
|
ikusgarriagoa da eraginkorra baino. Haitzetara igotzen den mutilarentzat, kideekin borroketan ibiltzen den mutilarentzat, bere jarduera positiboen ondorio ezdeusak baizik ez dira min fisikoa, zauriak eta muturrekoak; ez da ibiltzen halakoen bila, baina ihes ere ez die
|
egiten
berez (non eta ez dagoen emakumeen egoeraren pareko batean, gutxiagotasun konplexu bategatik). Neska gaztea, berriz, bere buruari begira dago nola sufritzen duen:
|
|
Zoritxarrez, atsolorraren gaineko literatur aipamen bakarretako bat Ataño errenteriarrak utzitakoa da eta polita bada ere, ez die batere mesederik
|
egiten
berak deskribatutako atsolorra hartan parte hartu zuten emakumeei:
|
2020
|
|
Eta zentzu horretan sentitzen dut oso eskuzabalak izan direla nirekin. Batzuetan sentitzen nuen ez zidatela hitz
|
egiten
beraien alaba banintz bezala, distantzia hartzen zutela. Luxu bat izan da ama eta izeba entzun eta ulertu ahal izatea emakume independente moduan, amatasunetik eta izebatasunetik kanpo.
|
|
Ainhoa Aranburu (Azpeitia, 1972) eta Idoia Urbieta (Azpeitia, 1977) Gotzon Aranburu eta Josu Urbieta Pow presoen arrebak dira. Urteak daramatzate hilero kilometro mordoxka
|
egiten
beren anaiak bisitatzera joateko, eta dispertsioa pandemia garaiotan nola bizi duten azaldu diote Uztarriari.
|
2021
|
|
Gure arazoa azaldu genien, baina, jakina, haiek ezin zuten ezer egin; gure aparatuak, behintzat, ez zien interferentziarik
|
egiten
berenari. Edonola ere, ez ginen gehiago hartaz arduratu:
|
|
Ondorioz, sistema hori enpresaburuentzako pagotxa bihurtzen da: gutxi eta gaizki ordaintzeaz gain, guztien diru publikoaren bidez «enpresa arriskua» deritzona kolektibizatu eta sozializatzen dute, eta ez dute gauza bera
|
egiten
beren etekinekin, beti bezala, esklusiboki metatzen baitituzte.
|
|
Ez, hor lobbyek dute
|
egiten
beren merkatua. Saint Gobain bezalako egitura handiak hartzen baldin badituzu, munduko merkatua erregulatzen dute.
|
|
Galdera absurdoa? Inguruko hizkuntza nagusietan aspaldian ez diote
|
egiten
beren buruari halako galderarik. Orduan, zer da normalizazioa?
|
|
Publiko guztian derrepente beraiek ziren autoritate bat. Eta mikrotik ari ziren hitz
|
egiten
beraien munduaz; beraiek inork baino gehiago kontrolatzen zuten munduaz. Kristoren algarak egin zituzten.
|
|
Ainera xuri beltza etxeetako txoria lagunt Herriko gazteak
|
egiten
beren habia
|
2022
|
|
Ez dut nehori kalterik
|
egiten
beren bideak ez baditut hartzen.
|
|
Gure aita ere bankuan bizi zen. Lan handia zegoela, enplegatuek ez zekitela deus
|
egiten
beren kasa... Tontakeriak.
|
|
2019ko teknologia hura kaiku baten mekanismoa bezain sinplea zen Euskaliar Arokoaren aldean. Hala ere, eta uste zutenaren kontra, horrek ez zuen ulergarri
|
egiten
beraientzat. Bainu-ontzian odoletan beratzen ari zen bikoteari lapurtutako mugikorrean hasi ziren konponbide bila.
|
|
[Tarte xume bat Sámer Yizharren aurreko aipu luzeko pasartetxo bati, zeinean dioen demagogia merkea dela esatea laikotasunak bizkarra erakusten diola tradizio erlijiosoaren kulturari. Juduek, fededunek bezala agnostikoek eta ateoek ere?, ez diote, oro har, uko
|
egiten
beren tradizioari (Biblia, Talmuda, Torá...). Beren kulturaren giltzarri dira, judu herriaren oinarri; bertako testuetan ongarritzen dute beren zibiltasuna.
|
|
Kontua da, hogeita bost urterekin, neroni ere nirea ez zen leku batera iritsi nintzela, eta zeharo ez baina pixka batean arrotza zitzaidan hizkuntza bati aurre egin behar izan niola, ondotxo ezagutzen nuen beste hizkuntza baten laguntzarekin âKristofek baino abiapuntu hobea, berazâ. Denborarekin, gainera, gutxi asko ezagutzen ditudan hiz  kuntza horiek ez dira etsaitu, baina joan dira
|
egiten
beren lekua, bultzatzen ondokoa, kokatzen hala hola. Eta katalana bilakatu bada etxeko hizkuntza, kulturakoak gaztelania eta frantsesa, euskara bilakatu da nire hizkuntza literarioa.
|
2023
|
|
Herrien konpetentzia da aisialdiena. Badira urteak EEPk 180.000 euro ematen dizkiola Uda Lekuri, udalerriek ez baitute
|
egiten
beren lana. Eragileek erraten digute «konpondu zuen artean, guk behar dugu aterabide bat».
|
|
Altitudearekin tenperaturaren jaitsiera nabari da gauak aurrera egin ahala. Garaiz kanpoko hotzek ez diote mesederik
|
egiten
berez nahiko hondatua dagoen osasunari. Zikin sentitzen da.
|