|
2013
|
|
|
Beauvoirrek nahitaezko amatasuna kritikatzen zuen, eta estrategia horretan, Zirelliren hitzetan, apaizentzat, filosofoentzat eta zientzia-gizonentzat amatasuna ekoizpen biologikoaren hautu bakarra eta zoriontasun paradigma zen bezala, Beauvoirrentzat, gatazka eta diferentzia gunea zen. Amatasuna beste modu batera interpretatzeko keinu bat
|
egiten
ari zen Beauvoir, Zirelliren hitzetan. Edonola ere, esan behar da berdintasunaren feminismoak nahiz feminismo materialistak berdintasunerako bidean aztertu dutela amatasuna.
|
|
|
«Diputatu gehien-gehienek ukatu dute erraustea berreskuratze edo balorizazio energetikoa dela. Alegia, errausteari itxura berdea emateari uko egitea oso ona da ingurumenarentzat, eta kolokan jartzen du Euskadin erraustearen alde
|
egiten
ari den apustua» [EPD, Berria]
|
|
|
Oroitzapen horiek zoriontasun aro bat irudikatzen dute poeman, haurrak itsasoarekin bat egiten duen garai bat. Poeta trenean
|
egiten
ari den bidaiak, horrela, bi gradutan irudikatzen du poetaren itzulera: batetik, fisikoki, Zarautza doalako; bestetik, oroitzapenen bidetik iraganeko bizipenak berriz bizitzera iristen delako.
|
|
|
Urrutiago joan gabe, ikusi besterik ez dago 1936ko gerraren ostean Hego Euskal Herrian datorren isilaldia. Hala eta guztiz, onargarri da aldi berean egoera politiko desberdinen menpe bere ibilbidea egin duen eta
|
egiten
ari den hiztun-komunitate baten literatura aldietan banatzeko. Esaterako, zenbateraino izan daitezke euskal literaturan mugarri lehen gerrate karlistaren edo bigarren gerrate karlistaren amaiera, hainbat euskaldunek gerra horiek bizi izan ez dituztenean?
|
|
|
Pasarte honetan Orixek Bilbilis hirian sorturiko Marcial idazle latindarraren 57 epigramaren zehar aipamen ironiatsua
|
egiten
ari da: –Sunt bona, sunt quodam mediocria, sunt mala multa.
|
|
2014
|
|
|
Horri dagokionez, azpimarratzeko modukoa da UEMAren eskariari erantzunez EITBko zuzendaritzak, urratsak? agindu izana ETB2n apurka-apurka euskara sartzeko eta euskaldunak kate horretan erdaraz berba egitera ez behartzeko (ikus Urkizu, 2014), azpimarratzekoa den bezala Gipuzkoako Foru Aldundia (2014)
|
egiten
ari den ahalegina euskarari lehentasuna emateko.
|
|
2016
|
|
|
Eleberriaren barneko egitura ideologikoari begira, hauxe galdetu beharko genuke: nongo gizartearen apologia
|
egiten
ari da Loidi. Ez, hain zuzen ere, Espainia frankistaren apologia, jakina.
|
|
|
Eta euskaldunon komunitatearen iraupena, edo iraupenaren pisu handi bat arnasgune fisiko-geografiko horien baitan jarri nahi izatea, ez da euskaldunon komunitatea heriotzaren bidean bultzatzea baino. Balizko arnasgune baztertuetako herritarrei eskatu nahi litzaieke orain ez dezaten egin bere beste herrikide guztiok aurreko hamarkadetan egin duguna modernizazio bidean,
|
egiten
ari garena, inguruko beste hizkuntza zabalduen bizkar:
|
|
|
Ez dugu inondik esan nahi 1995etik aurrera. EAEn batez ere 2000 urtetik aurrera? jaso dugun hirugarren etorkin uholdea, Espainiaz kanpo jaiotakoak eta hauen ondorengoak, ez direnik besteok adinako herritar, edota eraginik ez dutenik gure egoera soziolinguistikoan, ze, handia dute, kopuruetatik bertatik hasita ere?, edota populazio sektore hauekin euskalduntze lan berezirik egin behar ez dugunik, edota
|
egiten
ari ez garenik. Bai ordea, populazio sektore hau berezia dela gure ikuspuntu soziolinguistikotik, eta hala daukagula ezaugarritu beharra, berarekin egin beharreko dugun ezinbesteko tratamendu soziolinguistikoak, modu eta baliabide bereziak behar (bide) dituelakoan, propioak eta desberdinak, bertakoagoa edo deitzen ari garen populazioaren inguruan daramagunaren aldean.
|
|
2017
|
|
|
Postposizioen esparruan, are latzago bilakatuko zaigu lan honetan kategoria hauen guztien morfofonologia zedarriztatzeko
|
egiten
ari garen ahalegina: aurreko atalean ikusi ditugun gorabeherak ez ezik, postposizio guztiek ez dute berdin jokatzen[+ mugatua] eta[+ plurala] tasunak irudikatzeko unean.
|
|
2018
|
|
|
Ariketa egin baino lehenago ikasleei eskatu zitzaien fitxa bat betetzeko, haien datu soziolinguistiko batzuk biltzeko (adina, zer herrikoak ziren, ikasketak zer eredutan zituzten eginak, euskara etxean ikasia zuten, euskara etxean erabiltzen zuten edo ez, euskalkia erabiltzen zuten edo ez...). Ikasle gehienak D ereduan ikasiak ziren (212tik 180 ikasle,% 84,9) 8, baina ez zitzaien azterketarik egin haien euskara-maila zehazteko edota bermatzeko; hala ere, euskal adarrean ari baitziren, pentsatzekoa da gehienek behinik behin euskara maila ona izanen zutela (ariketa talde euskaldunetan bakarrik egin zen, eta ez gradu hori gaztelaniaz
|
egiten
ari zirenetan) 9 Ikasturte horretan UPV-EHUn gradu horretan eta maila horretan euskaraz matrikulatuak ziren guziak 517 ziren, eta beraz ikerketarako laginak unibertso horren% 41 hartzen zuen. Lagina osatzeko prozedura hauxe izan zen:
|
|
|
Arte plastikoei dagokienez, Ameriketako Estatu Batuetan espresionismo abstraktua herrialdearen eta Bigarren Mundu Gerraren ondoren sortutako boteregune berriaren adierazle izan zen moduan, Espainian ere artea erabil zezaketen modernitatearen eta berrikuntzaren irudia nazioartean zabaltzeko. Horretarako abangoardia onartu behar bazen, ideologiaz hustea zen lehenbiziko baldintza; batez ere, informalismoaren inguruan Espainian
|
egiten
ari zen artea. XX. mendearen hasierako abangoardia iraultzaileak (bai jarrera politiko gisa, baina baita jarrera estetiko gisa ere) alderdi estetiko hutsera mugatu behar zuen, AEBn Clement Greenbergek espresionismo abstrakturako zabaldutako ideiak eredu hartuta.
|
|
|
XX. mendearen hasierako abangoardia iraultzaileak (bai jarrera politiko gisa, baina baita jarrera estetiko gisa ere) alderdi estetiko hutsera mugatu behar zuen, AEBn Clement Greenbergek espresionismo abstrakturako zabaldutako ideiak eredu hartuta. Eta horretarako, garai hartan ibilbide eredugarria
|
egiten
ari ziren artista informalista gazteak hartu ziren: Tapies, Txillida, Saura, Millares...
|
|
|
ikerketa-programa bat proposatzea eta eskura ditugun datuak sailkatzen hasteko adibide bat eskaintzea. ...henago proposatu izan direnen osagarri, euskal ikasketetan zentsura eta itzulpena elkarrekin gurutzatzen diren esparruetako eragin sortzaileak eta ezabatzaileak agerrarazteko; izan ere, funtsezkoa da gisa horretako marko orokor bat, ikerketa-esparru berriak ikusarazten dituena, Memoria Historikoa Literatura Iberiarretan ikerketa-taldea (MHLI) Archivo General de la Administracion (AGA) erakundean
|
egiten
ari den hustuketa-laneko datuak sailkatzeko. Ildo horretan, ikerketa-galderak proposatzen dira marko horren bidetik, besteak beste, AGAko datuak ustiatzeko.
|
|
|
Lehenbizi, zentsuraren eta itzulpenaren ikerketarako baliagarri zaigun ildo teoriko-metodologikoari buruzko zenbait ohar egingo ditugu, eta eremuaren teorian oinarritutako ikerketa-programa orokor bat proposatuko dugu, hain zuzen ere, euskal itzulpen-ikasketak ardatz harturik, zentsuraren eta itzulpenaren bat-egitetik sortutako zenbait ikerketa-esparruren berri eman eta ildo horretan egin daitezkeen ikerketa-galderak plazaratzeko. Funtsezkoa zaigu programa-orokor hori MHLI ikerketa-taldea AGA artxiboan (Archivo General de la Administracion)
|
egiten
ari den hustuketa-lana ustiatzeko. Ondoren, proposatutako marko horri jarraikiz, zenbait ikergai edo adibide plazaratuko ditugu, orain arte liburuaren eta testu idatzien zentsuraren inguruan egin izan diren lanek, batez ere Joan Mari Torrealdairen lanek, eta orain arte MHLI taldeak AGAn eskuratutako dokumentazioak eskainitako datuak baliatuta.
|
|
|
Edizio batzuk ez dira jatorrian Arestik idatzitakoak. Hain justu Arestiren edizio osoak
|
egiten
ari zirenean aurkitu nituen artxiboan paper zentsuratuak, eta Susako Karmelo Landari-eta pasa nizkien, eta hala osatu ahal izan zuten zer zen Arestik jatorrian idatzi zuena eta zer zen publikatu zena, hau da, tatxadurak non zeuden, Arestik onartu egin baitzituen askotan tatxadurak, liburua argitaratzearren. Beraz, alde horretatik literaturarako inportantea da ezagutzea kaleratzen dena ez dela derrigor idatzi dena.
|
|
2019
|
|
|
Iradokizun horiekin ere, nik uste dut, hobetu genuela gidoia. Lan asko-hori Juliak [Marinek] esan du, noiztik dabiltzan lanean horretan-, nik uste dut lan txukuna
|
egiten
ari direla eta euskara batuan ere modu sinesgarrian eta freskoan egitea badagoela. Eta besteekin gauza bera, besteekin ere, lantzea da.
|
|
|
G.L.: Bai, bai, aritutakoek beti sentsazio hori daukagu, ahal dugun moduan
|
egiten
ari garela, erreferentziarik izan gabe.
|
|
|
(8) a. zerbait egi-te-n dut (jatorrizko erranahia: zerbait
|
egiten
ari naiz) b. este
|
|
2020
|
|
|
Eleberrigintzan hirira
|
egiten
ari zen espazio aldaketak, beraz, harreman zuzena dauka euskal identitatearen bilaketa berri horrekin. Bide propioa urratzeko arrakala bat sortzen da 60ko eta 70eko hamarkadetan, euskal literaturari aurretik ezarria duen eremutik irteteko aukera emango diona, tarte baterako bada ere.
|
|
2021
|
|
|
Psikologia kritikoaren ikuspegitik, ikertzen duen subjektua testuinguru soziohistorikoan kokatzeaz gain, ikertzailea bera ere testuinguruan txertatuta ikusten da. Haren galderak, metodoak eta interpretazioak testuinguru zehatz batean egiten direla ulertzen da, eta, ikertzailea errealitate objektibo baten neurketa
|
egiten
ari den eta testuingururik ez duen pertsona bat balitz bezala hartu ordez, errealitate zehatz bat eraikitzen ari den pertsona bat balitz bezala aztertuta eta fokua ikertzailearen begiradan jarrita, galdera berriak zabaltzen zaizkigu ikergaiaren inguruan.
|
|
2022
|
|
|
Feminist Agenda literatur taldean modu kolektiboan sortu den jakintza sozializatu da, hartara jardun informatzailea ez ezik transformatzailea (Rekalde et al. 2014) ere badela ondoriozta genezake eta ikerlerro berri gisa proposatu. Ondorioztatzen da literatur kritika feministarako nahiz kolektiborako hastapenak direla irakurle talde feministetan
|
egiten
ari diren tertuliak (Lasarte Leonet; Perales-Femandez-de-Gamboa 2021b). Artikulu honetan zedarritzen den kasua Feminist Agendarena da, eta ahozkoa den jarduera idatzira pasatzean dago berrikuntza.
|
|
|
Diskurtso akademikoaren inguruan
|
egiten
ari diren azterlanak berrikusita, bi ikerketa-ildo daudela ikusi da. Lehenak hizkuntzaren, diskurtsoaren eta egituraren azterketarekin du zerikusia, bai eta ingurune horretan sortzen diren testu-generoen konbentzioekin ere.
|
|
2023
|
|
|
Zaldibian Goierriko hizkera nagusi da oraindik. Alabaina, kazka (b) iko (kazkabar) hitza eta beste batzuk
|
egiten
ari diren bidea jakinda (ikus § 6.1), badirudi, pixkana-pixkana, aldatzen ari dela. Preseski, jasotakoa eralkitzeko kontuan izandako bigarren irizpidea denborarena izan da, hots, gordetakoak gaurko edo behinolako hitzak-eta diren kontuan izan dut.
|
|
|
Eta galdera hau uzten du airean: harrizko, metalezko... monumentu historikoak zaintzen eta babesten hainbertze ahalegin egiten aritu eta ari den estatua, zer
|
egiten
ari da iberiarren garaiaz geroztik gelditzen den ondare bizi hau salbatu eta indartzeko?
|
|
|
Ohargarria da, bestalde, lehen pertsona aurreko kroniketan baino nabarmenago ageri dela oraingoan. Batetik, predikuaren kontakizuna
|
egiten
ari denean, sermoilariari arrazoi ematen dionean –" Nik diot baietz" –, eta, bestetik, kontalariaren ezagutzaren mugez ohartarazten duenean: " Ama Birjiñari egin dizkioten erregaloak dira nik dakizkidanak beintzat:
|