|
2007
|
|
|
Sortu zutenetik, asko berritu dute; adibidez, 2006an beste beso robotiko bat jarri zioten. Baina oinarrizko hainbat gauza ezin dituzte aldatu; beraz, haren ordezkoa
|
egiten
ari dira. Hala ere, lehen esploratzaile txikiek lan paregabea egin dute ozeano-hondoaren esplorazioan.
|
|
|
Aurtengo aurrerapena, dena den, eman duten lehenengo pausoa izan da; esan daiteke hasierako fasean gaudela. Europa oraindik ere aitzindaria da, baina nik uste dut Estatu Batuetan keinu oso positiboak
|
egiten
ari direla. Litekeena da urte batzuen buruan Estatu Batuak izatea arazoa konpontzeko bidean aitzindariak.
|
|
|
Izerdiak gorputzaren beroa xahutzeko balio du. Pertsona bat tenperatura altuan badago edo jarduera fisikoren bat
|
egiten
ari bada, gorputzeko ehunak berotu egiten zaizkio. Ur-bolumenarekin gertatzen den bezala, gorputzarentzat ezinbestekoa da gorputzaren tenperatura balio jakin batzuetan mantentzea.
|
|
|
Orain ere badaude hainbat teoria bateratzaile, soken teoria adibidez, baina halako teoriei indarra ematen dieten frogak behar dituzte. Alabaina, azkenaldian kosmologian
|
egiten
ari diren aurrerapenek argi berria emango dietela espero dute.
|
|
|
Zaloa Aginakok, Koldobika Joseba Sagastabeitiak, Faustino de la Bodegak eta M. Dolores Gutierrezek, berriz, Zirkuituen teoriako 100 ariketa liburua prestatu dute. Zirkuitu elektrikoen ebatzitako eta komentatutako 100 ariketaren bilduma osatu dute, unibertsitateko erdi-mailako zein goi-mailako ikasketak
|
egiten
ari den ikasleak erabiltzeko. Gai hauek landu dituzte:
|
|
|
Orain, probak
|
egiten
ari dira aurpegiko beste leku batzuetan, adibidez, sudurrean. Aurpegiaren beheko herenean, berriz, emaitzak ez dira hain errazak aurreikusteko.
|
|
2008
|
|
|
Badirudi itsas hondoko hainbat olagarro-espezie arbaso bakar batetik bereizi zirela orain dela 30 milioi urte inguru. Arbaso haren ahaide hurbilena, Megaleledone setebos olagarroa, oraindik bizirik dago Ozeano Antartikoan, eta espezie horretako ale batzuk aurkitu dituzte mundu mailan
|
egiten
ari diren itsasoko bizidunen erroldan (COML delakoan).
|
|
|
Bestela, txerto babesleekin
|
egiten
ari ziren azken ikerketen emaitzak etsigarriak izan dira, nahiz eta, neurri batean, gu ez garen gehiegi harritu. Horren ondorioa zein izan da?
|
|
|
Beste helburu batekin egiten hasi bazen ere, zementuaren industria aitzindaria izan zen berrerabiltze horretan. Eta, orain, ahalegin berezia
|
egiten
ari dira beste hondakin batzuek zer erabilera izan ditzaketen jakiteko, berentzat abantailak izateaz gainera ingurumena zaintzen lagunduko luketelako.
|
|
|
Hogei metro luze diren eta bost metroko diametroa duten ontzi metaliko batzuk
|
egiten
ari dira Veneziako urmaelak dituen irteeretan. Ontzi horiek urpean geratzen dira, itsas hondoari lotuta.
|
|
|
Irudi bakoitzean lortutako puntuek erabiltzailea espazioan non kokatzen den zehazteko balioko dute. Hala, aplikazioak erabiltzailea keinuren bat
|
egiten
ari den edo ez atzeman dezake, eta, keinuren bat identifikatuz gero, prozesuak aurrera jarraituko luke.
|
|
|
Little Chicken 3D, Chicken Little filmaren hiru dimentsioko bertsioa. Geroztik, gehiago egin ditu (eta
|
egiten
ari da), bai existitzen direnen bertsioak bai eta hiru dimentsiorako sistemarako egindako film berriak ere.
|
|
|
EHUko ikertzaileek lortu dituzten emaitzak bat datoz nazioartean
|
egiten
ari diren ikerketekin. Eta, bestalde, Urdaibaiko lazunetan egindako aurkikuntzen antzekoak egin ditu Ebro ibaiko arrainetan Bartzelonako CID/ CSIC zentroak.
|
|
|
Biltzar nagusiaz gainera, hainbat workshop egin dira, ikerketa-arlo jakinetako tailer praktikoak. Horietako batean, Building and Using Comparable Corpora workshop-ean, Corpus konparagarrietatik abiatuta terminologia elebiduna erauzteko teknikak garatzeko
|
egiten
ari garen ikerketa-lanaren eta esperimentuen berri eman dute Xabier Saralegi eta Iñaki San Vicentek.
|
|
|
Izan ere, nanopartikulek ingurumenean eta osasunean kalteak eragin ditzaketela susmatzen dute. Kalte horiek zein diren eta nola eragotz daitezkeen jakiteko, ikerketa sakonak
|
egiten
ari dira Estatu Batuetan eta Europako Batasunean, besteak beste. Behin betiko emaitzak izan bitartean, zuhurtasun-printzipioak agintzen du.
|
|
|
Horretaz aparte, beste segurtasun-neurri erraz batzuk har daitezke; adibide gisa, lan egitea soilik
|
egiten
ari garenak eskatzen dituen baimenekin, eta baimen gehiago dituzten erabiltzaileekin saioa hastea soilik aplikazio bat instalatu edo sistemaren konfigurazioren bat aldatu behar denean. Internetetik edo beste bide batetik fitxategiren bat jasotzen denean, berriz, birusik ez daukala ziurtatu behar da, eta datu garrantzitsuen segurtasun-kopiak egin behar dira.
|
|
|
Ordezkaezinak dira, beraz. Hala ere, EHUren Leioako campusean ordezkatu egingo dituzte,
|
egiten
ari diren arboretum-ean. Noski, ez dituzte jatorrizko zuhaitzak lekuz aldatuko; horren ordez, jatorrizkoen espezie bereko zuhaitzak landatuko dituzte, eta bakoitzaren ezaugarri nabarmenenak adieraziko dituzte:
|
|
|
Lanbide honetan bada hogeita lau orduz lan-kontuak buruan izaten dituen jendea; ez da nire kasua. Baina, adibidez, telebistan zapping
|
egiten
ari naizenean, zientziako kontuak topatzen baditut, edo teknologiakoak, gustura ikusten ditut.
|
|
|
Iragarpen ezkor horiek munduko beste hainbat lekutan ere egin dituzte, glaziarrak mundu osoan
|
egiten
ari baitira atzera. Esaterako, Europako Ingurumen Agentziaren arabera, 2050erako Suitzako Alpeetako glaziarren hiru laurdenak desagertuta egongo dira.
|
|
|
Egungo ikerketa batzuen arabera, gizakiak elikaduran behar duen zuntza lortzeko iturri izan daiteke goroldioa, eta ikerketak
|
egiten
ari dira egungo ogi-produkzioan erabiltzeko. Baina, jan daitekeen arren, oso gizatalde edo animalia gutxik jaten dute, eta ez da horietako inoren oinarrizko elikagaia.
|
|
|
Adibidez, konparazio hori
|
egiten
ari dira lehen aipatutako kablearen kasuan. Eremu batean zuhaitzak ateratzeko kablearen sistema erabiltzen ari dira, eta beste batean ohiko metodologia.
|
|
|
Madagaskarren duen anakardo-landaketaren inguruan ibilalditxo bat
|
egiten
ari zela, palmondo erraldoi bat topatu zuen Xavier Metz frantziarrak: hemezortzi metroko enborra zuen, eta bost metroko
|
|
|
Madagaskarren duen anakardo-landaketaren inguruan ibilalditxo bat
|
egiten
ari zela, palmondo erraldoi bat topatu zuen Xavier Metz frantziarrak: hemezortzi metroko enborra zuen, eta bost metroko diametroko adakera.
|
|
|
Aurkikuntza hura
|
egiten
ari ginela, ikusi genuen garrantzitsua zela; baina ez besterik. Emaitza berri bat zenez, garrantzitsua zela bagenekien, baina ez geneukan neurriaren ikuspegirik.
|
|
|
Bai, noski; joera da bilaketen hizkuntza-kopurua handitzea. Gertatzen dena da pixkanaka-pixkanaka
|
egiten
ari garela, eta hiztun gehien dituzten hizkuntzetatik hasi ginela. Orain, bilaketak 10 milioi hiztun inguru dituzten hizkuntzetan egin daitezke Yahoo! n; hortik beherakoak oraindik ez.
|
|
2009
|
|
|
Oso konplikatua da. Une hartan beste neurketa batzuk
|
egiten
ari ginen. Esperimentua garrantzitsua zen niretzat, nire lankideentzat baino garrantzitsuagoa.
|
|
|
Dena den, etorkizunean metal arraroen hornidurarekin arazorik ez dutela izango bermatzeko, Estatu Batuetako, Australiako, Frantziako, Kanadako, Japoniako eta Errusiako enpresak itunak
|
egiten
ari dira konpainia txinatarrekin. Gainera, meategi berriak topatzeko ahaleginak egiten ari dira hainbat lekutan, hala nola Indian eta Kanadan.
|
|
|
Horretarako, noski, hitzarmenen bat lotzen dute lursailen jabeekin. Dagoeneko 100 bat hektareatan
|
egiten
ari da lan Urdaibai Fundazioa kudeaketa-sistema horren bitartez Hego Euskal Herri osoan.
|
|
|
Gaur egun, espermatozoideen funtzioa kontrolatzen duten molekula espezifikoetan
|
egiten
ari dira ikerketa gehien. Batez ere, espermatozoideen mugikortasuna murrizteko estrategia berriak bilatzen ari dira, eta, horretarako, espematozoidearen zenbait ataletako proteinak ikertzen ari dira.
|
|
|
Hiru egunez bildu zen jendea Kursaalen nanozientzian eta nanoteknologian
|
egiten
ari diren ikerketen eta aurrerapenen berri izateko. Aurrealdean, Heinrich Rohrer eta Harold Kroto Nobel saridunak, eta Krotoren emaztea.
|
|
|
Hain juxtu, bere ibilbidearen aurreneko urteetan, Blackburnek ikusi zuen Tetrahymena organismo zelulabakarraren kromosomen bukaeran sekuentzia bat zenbait aldiz errepikatuta zegoela. Ikerketa argitaratu zuenean, Szostak harremanetan jarri zen Blackburnekin, bera legamiekin
|
egiten
ari zen esperimentuekin zerikusia izan zezakeelakoan.
|
|
|
Izan ere, corpusetan oinarritutako metodo matematiko eta estatistikoak nolabait goia jotzen ari dira; egin zezaketena
|
egiten
ari dira, eta zailtasunak dituzte hortik aurrera egiteko. Erregeletan oinarritutakoek ere eman zuten berea, eta pixka bat trabatuta gelditu ziren.
|
|
|
Sevillan, Sanl car la Mayor herrian, zentral fototermiko bat
|
egiten
ari dira, bukatzean 100 MW sortzeko ahalmena izango duena. Irudian, zentralaren instalazio bat ikus daiteke, PS10, 2007az geroztik martxan dagoena.
|
|
|
Kontsumoa erregulatzeak aukera emango du gainerako erregulazio-sistemak gutxiago erabili behar izateko, eta, horrekin batera, kontsumo-puntak saihestuko dira. Ikerketa asko
|
egiten
ari dira horren inguruan, eta lehenago edo geroago hasiko gara gure inguruan ikusten.
|
|
|
Ez zen kontu horietan aditua Jenner. Baina esperimentatzeko eta ikertzeko dohain handiak zituen, eta, globoekin lehenengo probak
|
egiten
ari ziren garai hartan, berak ere ezin gelditu bere probatxoa egin gabe. Globoak aireratzea baino askoz gehiago egingo zuen Jennerrek; baina, arlo pertsonalean bada ere, izan zuen bere garrantzia esperimentu hark.
|
|
|
Eusko Jaurlaritzaren eskutik jaso duzu Euskadi ikerketa-saria. Nola ikusten duzu Euskadi ikerketan Europako erreferente izateko Jaurlaritza
|
egiten
ari den lana. Besteak beste, CIC zentro berriak eraikitzen ari da.
|
|
|
Mundua aldatzen ari ziren, eta bazekiten. Uste osoa zuten
|
egiten
ari ziren lanak hobetu egingo zuela gehiengoaren bizimodua.
|
|
|
Iritzi hori du, esaterako, AZTI-Tecnaliako Xabier Irigoien biologoak. Irigoienek urteak daramatza planktona eta klimak planktonean duen eragina ikertzen, eta, hain juxtu, Antartika inguruan, LOHAFEX esperimentua
|
egiten
ari diren lekuan bertan, ere ibilia da lanean.
|
|
|
Naiara Berrojalbiz durangarrak ederki aprobetxatu zuen aukera hori. Doktoretza-tesia
|
egiten
ari da Bartzelonan, CSICen baitako Kimika eta Ingurumena Ikertzeko Institutuan. Udan, BIO Hesperides ontziak Artikoan egin zuen kanpaina batean hartu zuen parte, eta, orain, Antartikoan egindako beste kanpaina batetik bueltan izango da honezkero.
|
|
|
Dena den, ordu asko sartzen dira. Alde horretatik, esfortzu handia da, eta, beraz, ezinbestekoa da gustuko izatea
|
egiten
ari zaren hori.
|
|
|
Bestetik, Eskandinaviako egoera erakusten duen mapa txiki bat dago goian, ezkerrean: Suedia eta Finlandiaren arteko itsasadarrean, lurra gorantz
|
egiten
ari da.
|
|
|
Herri bakoitzak, zeroaren erreferentzia-puntua definitzeaz gain, datum bat definitzen du altuerak kudeatzeko. Eta azken urteotan, gainera, erreferentziak bateratzeko saioak
|
egiten
ari dira. Planeta osorako datum baliogarri bakarra egongo balitz, altueren erreferentzien sistema zaharkituta geratuko litzateke, eta arazoa konponduta egongo litzateke.
|
|
|
Orain EHUn
|
egiten
ari diren ikerketan, Lanestosako eta Karrantzako meatzeguneetako bare-populazioak aztertu dituzte. Gune horietako lurzoruek metal-kontzentrazio altuak dituzte; batez ere burdina, zinka eta beruna dituzte, baina baita kadmioa eta kromoa ere.
|
|
2010
|
|
|
Gu horretan ari gara, bietan. Batetik, molekula inhibitzaileak garatzen ari gara, GIBa ez dadin zelulan txertatu, eta, bestetik, arantza-proteinaren osagaia den gp41aren aurkako antigorputzak
|
egiten
ari gara.
|
|
|
Berriz ere markak hausten Piccard. Globoz estratosferara igotzean marka guztiak hautsi zituen gizon bera, gauza bera
|
egiten
ari zen urpean, 20 urte beranduago. Baina Piccard-en helburua ez zen markak haustea, ikerketarako bide berriak irekitzea baizik; ordura arte behatu ezin zena behatzeko moduak aurkitzea.
|
|
|
Fatronik Fundazioko ingeniari biomedikoa da Ramos, eta doktoretza
|
egiten
ari da Tübingen Unibertsitate ospetsuan. Ramosek aitortu duenez, talde asko ari dira ikertzen pertsonekin, baina gurea izan da garun-infartua zuten pazienteekin ikertzen hasi den lehena.
|
|
|
Ander Ramos Fatronik Fundazioko ingeniari biomedikoa da eta doktoretza
|
egiten
ari da Tübingen Unibertsitatean, Psikologia Medikua eta Jokabidearen Neurobiologia Institutuan, hain zuzen. Arg.:
|
|
|
Hortaz, seinalea jasotzea baino are zailagoa da hura iragaztea, alegia, zarata kentzea, eta interpretatzea. Kontuan izan behar da garuna beti martxan dagoela, eta ikerketan parte hartzen ari den pazientea, batetik, guk agindutakoa
|
egiten
ari da, eta, bestetik, aldi berean, pantaila bati begira dago, eta ulertzeko saiakera egiten ari da....
|
|
|
Hortaz, seinalea jasotzea baino are zailagoa da hura iragaztea, alegia, zarata kentzea, eta interpretatzea. Kontuan izan behar da garuna beti martxan dagoela, eta ikerketan parte hartzen ari den pazientea, batetik, guk agindutakoa egiten ari da, eta, bestetik, aldi berean, pantaila bati begira dago, eta ulertzeko saiakera
|
egiten
ari da....
|
|
|
Baina esku artean dituzten proiektu ezezagunagoetan arakatzea oso argigarria suerta daiteke etorkizuneko weba nolakoa izan daitekeen aurreikusteko. Hurrengo bi artikuluetan web mugikorrarekin zerikusia duten nabigatzeko joera berriak arautzeko
|
egiten
ari diren lanak aurkeztuko dizkizuegu, hurrengo urteetan joerok webeko nabigazio orokorrera zabalduko direla dirudi eta.
|
|
|
Legenarra eta mieloma tratatzeko ez ezik, ikertzaileek uste dute talidomida baliagarria izan daitekeela beste hainbat gaixotasunetan ere, eta, beraz, haren eraginkortasuna ebaluatzeko probak
|
egiten
ari dira. Besteak beste, emaitza onak lortu dituzte lupus eritematoso sistemikoan eta diskoideoan, baita jatorri dermatologiko-erreumatologikoa duten gaitz batzuetan ere, adibidez, estomatitis aftosoan eta Behcet-en gaixotasunean.
|
|
|
Joan den otsailean Telefónica-ko presidente César Aliertak Bilbon izandako jardunaldi batzuetan esandakoak hautsak harrotu ditu sarean: Googleri eta beste bilatzaileei eta Interneteko zerbitzu-hornitzaile handiei haien sareak erabiltzeagatik kobratzen hasteko asmoa dutela adierazi du, telekomunikazio-operadorearen azpiegiturari esker kosturik gabe negozioa
|
egiten
ari direla argudiatuta. Askok pentsatuko dute asmo hori ez dela hain arraroa ere, oso ohikoa dela asko dutenengandik sos batzuk ateratzen saiatzea.
|
|
|
Handik hiru urtera, Berlingo Charité unibertsitate-klinikako plaza batera aurkeztu zen. Ordurako nahiko entzutetsua zen Remak, enbriologian
|
egiten
ari zen lanengatik, baina plaza hura bere lagun Virchowri eman zioten.
|
|
|
Aurpegiak ura ukitzean, gorputzeko tenperatura baino hotzago dagoen ura ukitzean, bradikardia bat gertatzen da, maiztasun kardiakoa jaitsi egiten da eta pultsazioak gutxitu egiten dira. Orduan, bihotza lan gutxiago
|
egiten
ari da, oxigeno gutxiago gastatzeko.
|
|
|
Protagonistak ezagutu nahi dira, gainera. Jakin gure etxeetatik oso gertu, gure ikerketa-zentroetan, izena eta abizena duten pertsonak maila globalean eragiten duten ekarpen lokalak
|
egiten
ari direla.
|
|
2011
|
|
|
Birus onkolitikoak eta armatuak gene-terapiaren adibide dira, eta haiekin
|
egiten
ari diren ikerketak eta saiakuntza klinikoak nahiko aurreratuta daude. Gene-terapiaren barran probatzen ari diren beste batzuk, berriz, aurreragoko faseetan daude.
|
|
|
Garai hartan burutazio hutsa zen oraindik. Baina hamarkada bat geroago, ideia hura praktikan jartzeko planak
|
egiten
ari zen Ivanov. 1924an bere proposamena aurkeztu zion gobernu boltxebikeari.
|
|
|
BBC katea medikuntza alternatiboari buruzko programa bat
|
egiten
ari zen. Eta ni nintzen haien aholkularia.
|
|
|
Ni birusez arduratzen naiz; gorotzetan dauden birusak aztertzen ditut teknika molekularrekin; eta birologoekin lan egiten dut. Kolaborazio-lan bat da, tesia
|
egiten
ari den neska batekin, Veronika Cottontail-ekin, egiten ari naizena; azaleko eta odoleko bizkarroiez arduratzen da, tripanosomez batez ere (Chagas eritasuna sortzen duen nematodoa). Eta saguzarrek dituzten nematodoak eta gizakietan Chagas eritasuna eragiten dutenak oso antzekoak dira.
|
|
|
Ni birusez arduratzen naiz; gorotzetan dauden birusak aztertzen ditut teknika molekularrekin; eta birologoekin lan egiten dut. Kolaborazio-lan bat da, tesia egiten ari den neska batekin, Veronika Cottontail-ekin,
|
egiten
ari naizena; azaleko eta odoleko bizkarroiez arduratzen da, tripanosomez batez ere (Chagas eritasuna sortzen duen nematodoa). Eta saguzarrek dituzten nematodoak eta gizakietan Chagas eritasuna eragiten dutenak oso antzekoak dira.
|
|
|
Ikerketak hainbat materialekin
|
egiten
ari diren arren, negozio fotovoltaikoa silizioarekin hertsiki loturik dago. Joan den urtean sortu ziren eguzki-zelulen %95 inguruk silizioa izan zuen lehengai nagusitzat.
|
|
|
Ikerketak hainbat materialekin
|
egiten
ari diren arren, negozio fotovoltaikoa silizioarekin hertsiki loturik dago. Arg.:
|
|
|
Egoera hori inon baino larriagoa izan ohi da Antartida gainean, baina aurten Artikoan ere antzeko zerbait gertatu da. Klima-aldaketak horretan zerikusia izan dezakeela susmatzen dute ikertzaileek, eta, beraz, ahalegin berezia
|
egiten
ari dira ozono-galeraren eta klima-aldaketaren arteko erlazioa ikertzeko. Michel Jarrauden hitzetan, hurrengo urteetan Artikoaren egoera hurbiletik zaindu behar dugula erakutsi digu 2011ko ozono-galerak.
|
|
|
Bergaretxeri zoragarria iruditzen zaio halakoak ikusteko aukera izatea. Erresonantzia magnetiko bidezko ikerketak ere
|
egiten
ari dira, eta, teknologiak aurrera egin ahala, ezagutzan sakonduz joango gara. Nik, adibidez, interes berezia dut Connectome project izeneko proiektuan.
|
|
|
Ikerketa proba klinikoen lehen fasean dago; beraz, paziente gutxitan probatu dute oraindik, zehazki, antirretrobiralen bidezko ohiko tratamendua
|
egiten
ari diren sei gizonezkotan. Botikei esker, birus-kopuru txikia zuten odolean, baina ez zuten zelula immunologikoen kopurua handitzea lortzen.
|
|
|
Orain, olio-tantak bere kasa ugaltzeko mekanismoaren bila dabil. Horrekin batera, lehenengo olio-tantak sortzeko erabili dituen gaien ordez, Lur primitiboan zeuden elementuetatik abiatuta haien parekoak sortzeko saiakerak
|
egiten
ari da. Besteak beste, olio minerala erabiltzen ari da, eta karbohidratoak eta beste konposatu organiko sinple batzuk, aminoazidoen aurrekariak izan daitezkeenak.
|
|
|
Eta liburu honetan parte hartu izana barrutik egindako gogoeta baten ondorioa da. Une bat iritsi zen, zeinetan bere buruari galdetu zion
|
egiten
ari zen jarduera profesionalak benetako oinarri zientifikoa ote zuen.
|
|
|
Egia da sukaldaritza kimikoak pare bat gauza dituela. Alde batetik, ematen du haiek zerbait berria aurkitu dutela, baina metodo horietako asko jada industrian
|
egiten
ari ziren: liofilizazioa, gasen erabilera eta abar.
|
|
|
Uste horrek ekarri du gaur egun
|
egiten
ari diren aurkikuntzak hain harrigarriak izatea askorentzat. Riosek sua erabiltzearen adibideari heldu dio:
|
|
|
Myotis capaccinii espezie mediterranearraren dieta-ohiturak bitxiak dira oso. Europan intsektujaletzat zituzten saguzar guztiak, baina, 2003an espezie honen dieta-analisiak
|
egiten
ari zirela, hatzluzea arrantzalea zela egiaztatu zuten: haren gorotzetan arrainen ornoak eta ezkatak agertu ziren.
|
|
|
Korridorearen proposamena bide administratiboa
|
egiten
ari den bitartean, gu ez gara gelditu, dio Etxebarriak. Bruselan, Madrilen eta Gasteizen ari gara lan egiten.
|
|
|
Iaz dena alde zuela ematen bazuen ere, uste baino gogorragoa
|
egiten
ari zaio izokin transgenikoari merkatura iristeko bidea.
|
|
2012
|
|
|
Horrenbestez, kontua ez da badagoen edo ez dagoen, baizik eta zeri ematen zaion lehentasuna. Gainera, orain ikusten ari garenez, sistemak iraun dezan
|
egiten
ari diren ahalegina gizartearen bizi-baldintzen kontura egiten ari dira. Eta horrek gauza bera erakusten du:
|
|
|
Horrenbestez, kontua ez da badagoen edo ez dagoen, baizik eta zeri ematen zaion lehentasuna. Gainera, orain ikusten ari garenez, sistemak iraun dezan egiten ari diren ahalegina gizartearen bizi-baldintzen kontura
|
egiten
ari dira. Eta horrek gauza bera erakusten du:
|
|
|
Orain alderantzizkoa
|
egiten
ari gara: urgentziazko neurrien bila ari gara, eta horrek funtsezko eztabaida sortzea eragozten du.
|
|
|
Nondik norakoak hari luzea dauka, azalduko dizut. Etxepare, Aldudeko medikua
|
egiten
ari nintzela, dokumentuetan, Jean Etxeparek bere irakasle izandakoa, Arnaut Abadia, aipatzen zuen behin eta berriro. Beti, onerako:
|
|
|
Eta ni, orduan Etxepare
|
egiten
ari nintzela, geratu nintzen: hemen zer dago?.
|
|
|
Gero eta argiago dago, beraz, landareen mezu lurrunkorrez osatutako hizkuntza uste baino konplexuagoa dela, eta orain hamarkada bat sinestezinaren mugan zegoenak gero eta ikertzaile gehiagoren arreta erakartzen du. Orain ikerketa asko
|
egiten
ari dira konposatu lurrunkor horiek sintetizatzeko landareek erabiltzen dituzten mekanismoen inguruan, dio De Moraesek. Badago substantzia gako bat:
|
|
|
Besteak beste, seinale horien bidez jasotzen duten mezuaren arabera, esporak sortzeko une aproposa ote den erabaki dezakete. Ugalde Ingalaterran tesia
|
egiten
ari zen garaian, 1980ko hamarkadaren hasieran, susmatzen hasi zen esporak sortzea eragiten zuen seinale kimikoren batek egon behar zuela. Garai hartan teoriak zioen elikadura-estresak eragiten zuela esporulazioa; alegia, onddoa elikagairik gabe gelditzean hasten zela esporak ekoizten, dispertsatu eta leku berriak kolonizatzeko.
|
|
|
Elena Santos Burgosko Unibertsitateko paleontologoa. Doktoretza-tesia leize-hartzaren leinuaren esparruan
|
egiten
ari da. Fosilen ezaugarriak aztertzen ditu kronoespeziearen eboluzio-mapa bat osatzeko.
|
|
|
Basque Center on Cognition, Brain and Language zentroan bertsolariekin
|
egiten
ari diren ikerketa film bat balitz, orain korapiloan leudeke. Filmaren hasiera ezaguna bada ere, bukaera oraindik ez dago idatzita; beraz, artikulu honek ez dio amaiera zapuztuko inori.
|
|
|
Kepa Paz Alonso. BCBL zentroaren ikertzailea, eta bertsolariekin
|
egiten
ari diren ikerketaren burua. Arg. Ana Galarraga/ Elhuyar Fundazioa
|
|
|
Ekuazio diferentzialek ikaragarrizko garrantzia hartu zuten. Han zeuden edozein enpresatan negozio-aukera berri bat aztertu behar zenean; baita, interes-tasa batzuk aplikatuta, urte batzuk igarotakoan bankuetan izango zen diru-kantitatea jakin nahi zenean ere; edota eraikuntza-enpresa bateko ingeniarien artean, alboko herrian
|
egiten
ari ziren zubi berriak jasan zitzakeen bibrazioak aztertzen ari zirenean; edota kimika-laborategi batean, gainazal baten tenperatura-sakabanaketa kalkulatu behar zenean... Horiek denek lanpostu berri baten premia identifikatu eta definitzera eraman zituzten hainbat enpresa eta ikerketa-zentro:
|
|
|
Horrelako lekuren batean zenbakizko metodo bat kontratatu beharra zegoenean, iragarkia jartzen zen prentsan, beste edozein lanposturekin egiten den bezalaxe. Eta horixe egin zuen une hartan elkarrizketa
|
egiten
ari zen pertsonaleko arduradunak ere: Eraikinak egiten dituen Bilbo inguruko enpresa garrantzitsu batek zenbakizko metodoa behar du.
|
|
|
AWARE du izena bizitzaren eta heriotzaren artean egon direnen bizipenak argitzeko
|
egiten
ari den azterketarik zabalenak. 2008an abiatu zen, Southampongo Unibertsitatearen gidaritzapean.
|
|
|
1982an, Stanford Unibertsitateko fisikari batzuek, ustez, monopolo magnetiko batek eragindako seinale bat neurtu zuten. Uste horrek dio Big Bang leherketan sortutako monopoloak oraindik ere espazioan libre mugitzen direla, eta haietako bat Stanfordeko Unibertsitatetik pasatu zela, Blas Cabrera fisikaria esperimentu bat
|
egiten
ari zen une berean. Material supereroalez egindako espira baten barrutik pasatu zen, eta jauzi bat gertatu zen fluxu magnetikoan.
|
|
|
Doktorego-tesia
|
egiten
ari diren gazteek izango dute ibilbide zientifiko bat Euskal Herrian?
|
|
|
Bitartean, handik 60 km-ra, New Jersey-ko Bell Laborategietan, Big Bangaren oihartzun hartaz nola libratu ezin asmaturik zebiltzan Arno Penzias eta Robert Wilson irrati-astronomo gazteak. Komunikazio-antena handi bat erabiltzeko saioak
|
egiten
ari ziren. Satelite bidezko komunikaziorako eraiki zuten antena hura, eta horretarako interferentzia guztiak ezabatu behar zituzten.
|
|
|
Horrekin, interesa galtzea saihesten da, gehitu du ikertzaileak. Bide batez, zaintzailearen lana arintzen du, avatarrari esker ez baita beharrezkoa inor gaixoarekin egotea, ariketak
|
egiten
ari den denbora osoan.
|
|
2013
|
|
|
Ezinezko zaie, ordea, beti modu horretan jokatzea; batzuetan lan gogor bat egitea beste aukerarik ez dugu. Gobela ibaian, adibidez, Getxon,
|
egiten
ari garen esku-hartze gehienak bide horretatik doaz, ubide paralelo bat sortzen ari gara, ur handien garaian hori ere bete dadin. Orain, ordea, azkeneko fasean sartzera goaz, Errekagane kalean, herriaren erdi-erdian, eta hor ezingo dugu hormak handitu besterik egin; hau da, ibaiari eraso pixka bat handiagoa egin, dio Sanz de Galdeanok.
|
|
|
Espainian eraitsiko duten hurrengo zentrala Garoñakoa dela eta, hara bideratutako ikerketarik
|
egiten
ari diren edo egiteko asmorik ote duten galdetuta, ezetz erantzun du Fariasek: Berez, zentral nuklearrak eraisteko teknologia garatuta dago, eta munduan zentral asko daude eraitsita edo eraisteko prozesuan.
|
|
|
Munduko zentro biomediko askotan, pankreako minbizia diagnostikatzea erraztu nahi duten eta pazienteentzako terapia eraginkorrak garatu nahi dituzten ikerketak
|
egiten
ari dira gaur egun. Proteina berriak, RNA txikiak edo orain hasierako ikerketen zati diren geneetako metilazio-seinaleak pankreako minbiziaren diagnostiko molekularraren eta medikuntza pertsonalizatuaren etorkizuna izan daitezke. Amesten jarraitzeko aukera emango diguten molekula berriak.
|
|
|
Ildo horretatik, familia osoei ematen dizkiete babesa eta zerbitzuak, eta gaur egun zenbait familia-talde dituzte: diagnostikoa jaso berria dutenenak; garai batean diagnostikatu zirenenak, eta orain esperientziak trukatzen eta formazioa jasotzen ari direnak; semea edo alaba adinez nagusi
|
egiten
ari zaizkienak; Aspergerren sindromea dutenenak... Horrenbestez, espektro autistaren nahasteak dituzten pertsona bakoitzera egokitzen diren bezala, familia-mota bakoitzera ere egokitzen dituzte laguntzak eta zerbitzuak.
|
|
2014
|
|
|
Zailtasunak zailtasun, gero eta ikerketa gehiago
|
egiten
ari dira, jakiteko zer parte-hartze duen mikrobiomak metabolismoan, eta, besteak beste, obesitatea ulertzeko pausoak ematen ari dira bide horri jarraituta. Esaterako, 2012an Journal of Clinical Gastroenterology aldizkarian," The intestinal microbiota and obesity" artikulua argitaratu zen.
|
|
|
Esperimentu hori ez da nahikoa pertsonetan ere gauza bera gerta litekeela pentsatzeko, baina ikerketa gehiago
|
egiten
ari dira bide horretan. Bilbaok dioenez, ikerketa horietako askok erakusten dute kanpoko kinadei erantzuteko ahalmenean, hain zuzen ere, autismoa dutenek gabezia azaltzen duten horretan, zerikusi handia duela mikrobiomak.
|
|
|
Zeliakian ere ari dira ikertzen ildo horretatik: " Oraintxe bertan, Europa mailan ikerketa bat
|
egiten
ari dira ikusteko zein den glutena, hau da, zeliakoentzat toxikoa den proteina, lehen aldiz emateko unerik aproposena. Baliteke goizegi ematea kaltegarria izatea, zeliakia izateko arriskua areagotzea, baina litekeena da beranduegi emanda ere gauza bera gertatzea.
|
|
|
Izan ere, laborategi mailan orain arte egindako saioek erakutsi dute tixokonformazioa benetako aukera bat izan daitekeela altzairua lantzeko. " Industria mailan oraindik ez da erabiltzen--Jokin Lozaresenak dira hitzak, Mondragon Unibertsitatean tixokonformazioari buruzko lana
|
egiten
ari diren ikertzailearenak--. Aluminioaren kasuan zerbait egon zen, baina ez da gauza gehiegi egiten gaur egun. Magnesioarekin, berriz, tixomolding izeneko prozesuak badira industrian.
|
|
|
Mondragon Unibertsitatean ziur dira metodo honen bidez forja tradizionalaz baino forma konplexuagoak eta injekzioz baino kalitate handiagokoak lor ditzaketela, eta horren alde egin dute apustu. Altzairuan dute orain erronka, Jokin Lozaresen arabera, eta entseguak
|
egiten
ari dira gaur egun autoek daramaten benetako pieza batekin: " Auto-modelo jakin batean jartzen den pieza da, pibote bat, gurpilean kokatzen dena, eta, horren gainean, besteak beste, disko-balazta doa.
|
|
|
Doktore-tesia
|
egiten
ari diren ikertzaileen banaketa erdi eta erdi bada emakume/ gizon UNESCOren Women in Science txostenaren arabera (2013)% 49/% 51 Espainian,% 47/% 53 Frantzian, ikertzaile-karreran aurrera egin ahala, gizonak nagusitzen dira: Espainian ikertzaileen% 38 dira emakumeak;% 26 Frantzian.
|
|
|
Azkenaldian ikertzaileak eta profesionalak
|
egiten
ari diren jardunaldietako bat izan zen Deustukoa. Zigarro elektronikoa arazo ala irtenbide ote den aztertzeko, Ayestarekin batera, Kataluniako Generalitateko eta Gasteizko udaleko osasun publikoko adituak (Esteve Salt eta Joseba Zabala), Kataluniako Onkologia Institutuko epidemiologo bat (Esteve Fernndez) eta Galdakaoko ospitaleko Tabakismo Unitateko arduraduna (Juana Umaran) bildu ziren.
|