|
2000
|
|
|
neopositibismoa edo neoenpirismoa" 39 Baina logika bere tesien funtsezko faktorea izan zenez, hobe da, goian aipatu bezala, ‘enpirismo logiko’ edo ‘positibismo logiko’ deitzea. Edo, hemen
|
egiten
ari garen moduan, 1926-1935 epeko oinarrizko gune teorikoaz ari garenez, orduan mugimenduari ‘Vienako Zirkulua’ dei diezaiokegu.
|
|
|
Horri dagokionez esan behar dudan lehenengo gauza da esperientzia hauen ahozko adierazpena zentzurik gabekoa dela! " Munduaren existentziak harritzen nau" esaten badut, hizkuntzaren erabilpen txarra
|
egiten
ari naiz. Utz iezadazue hau azaltzen.
|
|
|
Esan zuen" Kontrabaxu hori gehiegi mugitzen da" bezalako enuntziatu bat ez dela inolaz ere gizakiei buruzko enuntziatua, baizik eta Matematikaren zati bat ematen duela; eta, marrazten dudan aurpegi batez esaten badut" Barre gehiegi egiten du", esaten dela oraindik" ideal" batera gehiago hurbildu litekeela, baina ez oraindik behar bezain atsegina ez denik, eta halako" idealera" hurbiltzeak" buruketa matematiko bat ebaztearen" antza duenik. Era beretsuan, esan zuen, margolari bat koadro bat hobetzen saiatzen denean, ez da bere buruari buruzko saiakuntza psikologikorik
|
egiten
ari, eta ate bati buruz" Gaizki orekatuta dago" esatea, atean gaizki dagoena esatea dela, baina ez zein hunkipen utzi duen. Estetikaren auzia, esan zuen, ez zen" Hau zure gustukoa da?"," Zergatik da hau zure gustukoa?" baizik.
|
|
2001
|
|
|
Eta ez dut dudarik, ezta ere, gizadi osoa hoberantz, gorantz doala beti —nahiz eta olatuak/ gorabeherak izan— herrikide maitaleen eguneroko eraginari esker, gizakia maitagai goren, gaindiezin ezarriz gizartearen bizitzan eta arduran. Hori erakusten dute, adibidez, egin ditugun eta
|
egiten
ari garen aurrerabideak gizaki ororen onespenari, andrazkoen askatasunari, zaharren tratuari buruz eta abar. Gertaera, ekintza eta erakunde guztien kritika gero eta sakonago eta zabalagoek ere hori esan nahi dute:
|
|
|
Zientzialariak ez du beste helbururik behar, egia bera izan ezik. Bila dabilen tresna, bitartekoa, asmapena, ea zelan erabiltzeko asmotan
|
egiten
ari den galde diezaiokegu. Baina zientzia zientzia lez beti da ona, ederra, onuragarria; jakitea, besterik gabe, gizakiari gogoko zaiolako.
|
|
2003
|
|
|
Edozein ekintza horrela baita: berez egina ez da ez eder 181 ez lotsagarri; oraintxe gu geu
|
egiten
ari garena bezala, edan edo abestu edo elkarrekin solastatu, horietako ezer ez da berez eder. Baina egiterakoan, egiten den moduaren arabera, horrelakoxea aterako da.
|
|
|
Ondotxo dakit ordea jakintsu deritzezun batzuk topatuz gero beraietaz gehiago arduratuko zinatekeela jendetzaz baino; baina ez dago gu horrelakoak izateko beldurrik, gu ere han baikeunden eta jendetzakoak ginen. Beste jakintsuak topatuko bazenitu, agian lotsatuko zinateke beraien aurrean lotsagarri den zerbait
|
egiten
ari zinela uste izango bazenu. Ala zer diozu?
|
|
|
— Eta jendetzaren aurrean ez zinateke lotsatuko zerbait lotsagarri
|
egiten
ari zinela uste izango bazenu?
|
|
2004
|
|
|
Gaizki-ulertzerik egon ez dadin, argi gera bedi ez garela inolaz ere zientziaren auzia
|
egiten
ari, ezta ere, ondorioz, ezein zientzia partikularra auzitan jartzen ari, inondik inora. Gure kuestioa besterik da:
|
|
2006
|
|
|
Odiseo ez da batere kikilduko, Itakako erresuma berreskuratzeko, berea zen botereaz jabetu diren aristokrata askoren aurka: egin beharko duen ahalegin eskergak distira emango dio bere bakarkako balentriari; Odiseok nahiago du hil, bere jauregian makurkeriak
|
egiten
ari diren printze andanari aurre egiteari utzi baino31.
|
|
|
[...] ekintza bat edo ekintzen multzo bat justua edo injustua dela baieztatzen dugun bakoitzean, egiten dugun gauza bakarra hauxe da: ekintza horren edo ekintzen multzo horren gaineko sentimenduei buruzko baieztapena
|
egiten
ari gara.27
|
|
|
8 Zenbaitetan galdera horrek ez du zentzurik, nahiz eta neurri batean ekintza baten aurrean egon. Esaterako, ‘digestioa
|
egiten
ari naiz’ esanez gero, galdera horrek ez du zentzu handirik. Areago, digestioa egitea benetako ekintza ez dela esatea badago.
|
|
2008
|
|
|
Era honetan, oso ezaguna da ondorengo pasadizoa: Tubingako unibertsitatean Bastilla presondegia hartzea ospatzen ari zirenean, askatasunaren irudi bat jarri zuten baldakino batean Bruto eta Demostenesen irudien artean, eta aldi berean aretoan hitzaldi abertzaleak
|
egiten
ari ziren. Aipatutako ikasle gazteek askatasunaren zuhaitza landatu zuten herriaren inguruetan.
|
|
2009
|
|
|
Hegelen dialektika ez da termino moraletan planteatzen (Proudhonek egin bezala), burgesia txarra eta proletalgoa ona dualismoan. Marxek, iraultza datorrela esatean, zientzia
|
egiten
ari dela uste du. Bost axola proletarioak sufritu duena; gehiago, beharrezkoa izan da, historiaren logikari jarraitu diolako.
|
|
2010
|
|
|
Areago, legea esangura hertsian hartzen badugu —eta hori
|
egiten
ari gara—, hauxe gaineratuko nuke nik: izaki arrazoidunaren eretzean bakarrik izan daiteke legea.
|
|
2011
|
|
|
Euskarazko narratibaren historian, euskarazko lehen nobela modernotzat jotzen da, ordura arteko euskal nobelek ez bezala pertsonaiaren barne gatazkari erreparatzen diolako, gertakari batzuen kontaketa soiletik harago. Ferrolen (Galizia) idatzi zuen Txillardegik, soldaduska
|
egiten
ari zela.
|
|
|
27 urte zituen orduan Txillardegik, eta ingeniaritza ikasketak amaitu berriak. Soldaduskako azken sei hilabeteak
|
egiten
ari zen Ferrolen, Francisco Franco Espainiako caudilloaren jaioterrian. Eta han idatzi zuen, duela 50 urte, Leturiaren egunkari ezkutua, euskal literaturaren historian lehen nobela modernotzat jotzen dena.
|
|
|
• Gehienetan (neurologiaren arabera, kanpoko errealitateak eskaintzen duen informazio ugari ez da iristen neokortexera hura jarduera kognitiboak
|
egiten
ari denean, eta badirudi gehiago jotzen duela iraganera edo memoriara, orainari zentzu bat ematearren), gailendu den bizitzeko moduan (arrazoimenaren eta haren aldaeren mende), pentsamenduak berak ixten dio bidea kanpotik datorren horri, eta harako hura fikzioa delako fikzioa sortzen du, eta berak agindutakoaren arabera biziarazten du.
|
|
|
Nire errealitatearen gordintasunari ihes egin, eta hitzen bitartez, nolabaiteko ilusioa sortu nire kontzientziaren baitan. Bai, hori
|
egiten
ari naiz. Hori ez da premiazkoa, gizakiaren premia beste bat da:
|
|
2013
|
|
|
Balioak balioztatzearen edo ebaluatzearen egintzari lotzen zaizkio. Edozer gauzari balio bat atxikitzen diogunean, gauza horren ebaluaketa edo balioztatzea
|
egiten
ari gara. Esaterako, film bati eder edo bikain balioak atxikitzen dizkiogunean, filma ebaluatzen ari gara.
|
|
|
Ez dago zalantzarik. Baina pertsona horiek onak eta eredugarriak direla diogunean, ebaluaketa etiko bat
|
egiten
ari gara prozesu etikoa deskribatzean aipatu ditugun parametroen arabera. Parametro horiek arruntak dira, eta ez dira sortzen Jainkoarekiko mendekotasunetik.
|
|
2014
|
|
|
Hirugarren une erabakigarria: ez dezagun ahaztu benetako lehenengo heroi wagneriarra, hil ez den posizio arketipiko wagneriarrean dagoena, erromesaldi infinitua
|
egiten
ari dena, heriotzaren bidezko erredentzioa aurkitzeko gai ez dena (nahiz eta hori nahi duen), Holandar alderraia dela, eta hori figura judu argi bat da, Ahasverren ostean landua, Judu alderraia (eta, bide batez esan dezagun, hori lantzeko iturri nagusia Heine da, poeta judu bat!). Gainontzeko heroi wagneriarrak Holandarraren bariazioak dira, baita Lohengrin ere (ez al dago bera ere, pazientzia gutxiz, Monsalvaten zain, larri dagoen dama baten deiaren zain, ‘Monsalvateko gozamen frigidoen’ bizitza aspergarri eta antzutik libratua izateko zain?); Wotan Ibiltaria bihurtu zen, eta Kundry bera judu alderraia da (hala, agian, Parsifal-en amaierako" Erredentzioa erredentoreari" misteriotsua hala irakurri beharko genuke:
|
|
2021
|
|
|
Hori aintzat hartuta, hiru kontu azpimarratzea komeni da. Batetik, egun erantzukizun indibidualerako deiak etengabe
|
egiten
ari direnen kontra, horrek ez du esan nahi trama komun horren nondik norakoan denok hein berean garenik erantzule. Adibidez, berotegi efektuko gasen isurketen %70 munduko 100 enpresek eragiten dute, horien buru ia denak ‘Mendebaldeko gizon zuri hetero arrakastatsu hizkuntza hegemonikoan ardaztuak’ izanik.24 Bestetik, horrek ez du esan nahi erantzukizun hori denok era berean hartzen dugunik gure gain:
|
|
|
Aurreko atalean ikusi dugun eran, E egunaren zain egon gabe, tokian tokiko prozesuetan zein hor sortutako arrakala, elkar gurutzatze eta etenetan bertan urratu beharko da politizazio eta eraldaketarako ‘gintza’ taktiko zein estrategikoa (Zubiaga 2014). Jada
|
egiten
ari da.
|
|
|
Euskalherri‘gintza’, berriz, jatorritik eta etengabe zeharkatzen gaituen amaraun hori josi, birsortu, eraiki eta eraldatzeko (auto) eraketa kolektibo, poliedriko, federal eta demokratizatzaile amaigabea da. Baitan, bidez edota kontra, eguneroko bizitza, praxi eta epikatik (berr)
|
egiten
ari garen eta (berr) egin beharko dugun eu (s)-topia konpartitua.31 Hamarkadatako borroka eta xinaurri lanari esker, zutabe, esperientzia, kultura eta praktika sendoak ditugu jada.
|