|
2000
|
|
|
Nire emazteari gisa bereko lukainka irentsaraztea ameskeria zen: elkarrekin
|
egindako
urteak eginda, neketan sinetsiko zidan horrelako zaflako bat hartzeko moduko etxeko lanetan ari izana.
|
|
2001
|
|
|
Gaur egun soldatapekoen %31, 6ri eragiten dio. Aldi baterako kontratuetan, lana amaitzen denerako, 8 eguneko ezartzen du lanean
|
egindako
urte bakoitzeko. Orain artean ez zegoen horrelako ordainik, baina sindikatuek, gutxienez, 12 egunekoa izan zedila eskatzen zuten.
|
|
|
Gaur, ordea, poztu egin da gizon gaztea ikusterakoan. Denda ireki zueneko aldi gazte hura gogorazi dio; eta gaztaroa, eta itsasoz beste aldera
|
egindako
urteak... Horrexegatik eta emaztearen oniritzia jaso ondoren eman dio, buruaz, oihalak erosteko baimena alabari, eta denda atzeko jostundegi txikirantz abiatu da bera, ama alabak beraien saltsan utzirik:
|
|
2002
|
|
|
Lan Ministerioak hitzeman du zeroan jarriko duela langabeziako prestazio sozialen kontadorea, zeren langile gehienek agortuak baitzituzten, azken urteotan etengabe nozitu izan dituzten erregulazio espedienteen kausaz. Kalte ordaina 45 egunena izango da lan
|
egindako
urte bakoitzeko. Gatazka honen konponbidean, Bizkaiko administrazio forala, EAEkoa eta Espainiakoa ari dira parte hartzen, modu ezberdinetan bada ere.
|
|
|
Ebakuntza kirurgikoa edo proba osagarria (eskanerra, erresonantzia magnetikoa, ekografia…) egiteko gehienezko atzerapen aldiak ezarriko dituen araudia da. Rubén Morenok, Kudeaketa eta Lankidetza Sanitarioko idazkariak, berriki jakinarazi du bere saila dekretu hori amaitzen ari dela, eta dekretu hori, berak aitortu zuenez, “Lurralde arteko Kontseiluan itxarote zerrenden inguruan
|
egindako
urte eta erdiko lanetatik dator”. Komunitate guztiek nahitaez bete beharreko legezko testuak 180 eguneko itxaronaldia ezartzen du, gehienez ere, operazioetarako, eta 60 egunekoa izanen da diagnostiko probetan eta kanpo kontsultetan.
|
|
2003
|
|
|
–Horixe –esan nuen, ergelkerietan eta huskerietan genbiltzala jakinda–, Ameriketan
|
egindako
urteen eragina, badakik.
|
|
2005
|
|
|
Berriro ere onartua izatea edo kalte ordaina jasotzea aukera dezakeela dio azken ebazpen judizialak eta dirua hartzearen alde agertu da langilea. Hortaz, Udalak zerbitzuan lan
|
egindako
urte bakoitzeko 45 eguneko soldata ordaindu dio, baita tramitazio soldatak ere, baina Estatuari 60 egunei dagokiena gainditzen duena eskatuko dio.
|
|
2006
|
|
|
Badira euskaldun andana hemendik hara joanak, han urte batzuk egin eta bueltan etorri zirenak. Eta horietarik askok ez du han
|
egindako
urteen kotizazio edo dena delakoa.
|
|
|
Kontrata batekin joaten ziren, egoten ahal ziren hiru urtez, eta buelta etxera. Gero, artzain horietarik aunitz hirurogeitaka urtetara etorri dira eta kontua da ez dutela han
|
egindako
urteen diru saririk edo ez dutela erretiroa hartzen ahal.
|
|
|
Hemen ni eta nire neskak. Kanpoan
|
egindako
urteek halako nagusitasun natural bat eman ziotela entzun dio noizbait izekori. Bilboko handiki etxean neskame ibilitako urteetan asko ikasi zuela erakutsi nahian ibiltzen zela.
|
|
2007
|
|
|
Kontratua amaitzean, langileak kalte ordaina jasotzeko eskubidea izango du, bitarteko kontratuetan eta heziketarako kontratuetan izan ezik. Kalte ordain horren zenbatekoa izango da lanean
|
egindako
urte bakoitzeko zortzi eguneko aldiari dagozkion alokairuen zenbatekoaren zati proportzionala, edo, hala denean, aplikatu beharreko arautegian ezarritakoa.
|
|
|
8 Artikulu honetan xedatutakoaren arabera zein langileri kontratua azkendu eta langile horiek izango dute kalte ordaina jasotzeko eskubidea. Kalte ordain horren zenbatekoa izango da lanean
|
egindako
urte bakoitzeko, hogei eguneko aldiari dagozkion alokairuen zenbatekoa, betiere hamabi hilabeteko mugarekin; urtekoak baino aldi laburragokoak hilabeteen arabera lainduko dira
|
|
|
Idatzizko komunikazioarekin batera, langilearen eskura kalte ordaina utzi behar da; kalte ordain horren zenbatekoa izango da lanean
|
egindako
urte bakoitzeko, hogei eguneko aldiari dagozkion alokairuen zenbatekoa, betiere, hamabi hilabeteko mugarekin; urtekoak baino aldi laburragokoak hilabeteen arabera lainduko dira.
|
|
|
Lege honen 50 artikuluaren araberako kaleratzeen kasuan edo kontratu azkentzeen kasuan, Alokairuak Bermatzeko Funtsak egin behar dituendainaren zenbatekoa kalkulatuko da lanean
|
egindako
urte bakoitzeko hogeita hamar eguneko oinarria hartuta, aurre ordainketen ondoreetarako, kalte orko lerrokadan ezarritako mugarekin.
|
|
|
Langileak aukera dezake lekualdaketa onartzea, gastuen ondoriozko konpentsazioa jasota, edo kontratua azkentzea, kalte ordaina jasota. Kalte ordain horren zenbatekoa izango da lanean
|
egindako
urte bakoitzeko hogeigarekin; urtekoak baino aldi laburrago eguneko aldiari dagozkion alokairuak bestekoa, betiere, hamabi hilabeteko mukoak hilabeteen arabera lainduko dira. Lehenengo kasuan aipatutako konpentsaziora bilduko dira langilearen gastuak zein langile horren kargura dauden ahaideen gastuak, alderdien artean hitzartutakoaren arabera; konpentsazio hori inoiz ezin da izan hitzarmen kolektiboetan ezarritako gutxieneko mugen azpikoa
|
|
|
Artikulu honen 1 idatz zatiko a), b) eta c) paragrafoetan ezarri kasuetan, eta 50 artikuluaren 1.a) idatz zatian xedatutakoa gorabehera, funtsezko aldarazpenak langileari kalte egiten badio, langileak eskubidea izango du, kontratua hutsaldu eta kalte ordaina jasotzeko. Kalte ordain horren zenbatekoa izango da lanean
|
egindako
urte bakoitzeko hogei eguneko aldiari dagozkion alokairuen zenbatekoa, bederatzi hilabeteko mugarekin; urtekoak baino aldi laburragokoak hilabeteen arabera lainduko dira
|
|
|
Historia handikoak baita ere. Kanika horiek eskuetan, askotan gogoratzen zituen aitonak Ingalaterran
|
egindako
urte gogorrak. Behin eta berriz gogoratzen zuen han ez zebiltzala txikikeriekin, eta eskolako apaizek askotan ematen zietela gerrikoarekin ipurdian edo erregelarekin atzamar puntetan.
|
|
|
Araudiak enplegu emaileak salbuesten ditu lan kontratu bat idatziz egitetik, eta, beraz, errazagoa da asteko atsedenaldiak ez zehaztea. Gainera, langile horiek zazpi eguneko kalte ordaina dute lan
|
egindako
urte bakoitzeko, gehienez ere sei hilabeterekin; gainerako soldatapekoek, berriz, 33 egun dituzte betetako urte bakoitzeko, eta 24 soldata gehienez. Etxeko langile askok nahiago dute barneko langile gisa lan egin enplegatzaileak alta eman diezaien, edo “beltzez” lan egin eta Gizarte Segurantzan autonomo gisa kotizatuz inbertituko luketen dirua aurreztu.
|
|
|
Kaleratze egoera bat aztertzean kontuan hartu behar den lehenengo gauza kaleratzea bidegabea edo bidezkoa den da, horrek erabakiko baitu langileak jasoko duen kalte ordainaren oinarria. Kaleratzea bidezkoa bada, lan
|
egindako
urte bakoitzeko 20 eguneko soldata jasoko da. Bidezkoak ez badira, kalte ordaina 45 eguneko soldata izanen da lan egindako urte bakoitzeko.
|
|
|
Kaleratzea bidezkoa bada, lan egindako urte bakoitzeko 20 eguneko soldata jasoko da. Bidezkoak ez badira, kalte ordaina 45 eguneko soldata izanen da lan
|
egindako
urte bakoitzeko.
|
|
|
Bidegabeko kaleratzea, berriz, enpresak langile baten zerbitzuak alde batera uztea erabakitzen duenean gertatzen da, arrazoirik eman gabe. Kasu horietan, langileak jasotzen duen kalte ordaina 45 eguneko soldata da lan
|
egindako
urte bakoitzeko. Proportzio hori bera hartu behar da kontuan bidezko kausa batean oinarritutako lan kontratua deuseztatzea erabakitzen duten soldatapekoentzat.
|
|
|
Era berean, ez dira ahaztu behar kontratazio mota batzuen berezitasunak. Zehazki, pizgarrien kontratuen kasuan, kasu horretan, kalte ordaina 33 eguneko soldata da lan
|
egindako
urte bakoitzeko, eta gehienez ere 24 hilabeteko soldata urteko. Azkenik, kalkulatu beharreko beste aldagai bat lan egindako denbora osoa da.
|
|
|
Adibidez, 762 euroko oinarrizko soldata, 109 euroko antzinatasunagatiko plusa, 133 euroko hitzarmeneko plusa eta 871 euroko aparteko bi paga dituen langile batek eragiketa hauek egin ditu: 762/ 30+ 109/ 30+ 133/ 30= 25,4+ 3,63+ 4,43= 33,46 euro 2 × 871/ 365= 4,78 euro Eguneko soldata, guztira= 33,46+ 4,78= 38,24 euro Jarraian, eta kalte ordain osoa ezagutzeko, nahikoa da eguneko soldata kaleratze motaren arabera dagozkion egunekin eta lan
|
egindako
urte osoekin biderkatzea. Aurreko adibidearekin jarraituz, eta kaleratzea bidegabea dela pentsatuz gero, osoa honela geldituko litzateke:
|
|
|
Aurreko adibidearekin jarraituz, eta kaleratzea bidegabea dela pentsatuz gero, osoa honela geldituko litzateke: Kalte ordaina, guztira= egun kopurua x eguneko soldata x lan
|
egindako
urteak= 45 x 38,24 x 9,63= 16.571,04 euro. Era berean, kalte ordainek ezin izanen dituzte muga jakin batzuk gainditu hileko soldatei dagokienez.
|
|
2008
|
|
|
Komentutik irten zenetik, izan ere, Ernestinak doña Engraciaren irudia zeukan buruan, hain oroitzapen onekoak eta hain aberasgarriak gertatu zitzaizkion eskolan
|
egindako
urteak! Maistra anderea emakume zuzena eta malgua zen, kementsua eta eztia, eta sentiberatasun berezia zuen, txepelkeria eta belaskeria guztien aurkakoa.
|
|
|
Deklaratu beharrik ez duten kalte ordainak, beraz, honako hauek dira: 45 eguneko soldata zerbitzuan
|
egindako
urte bakoitzeko; bidegabeko kaleratzearen kasuan, gehienez ere 42 hilabeteko soldata; edo 20 eguneko soldata zerbitzu urte bakoitzeko, gehienez ere 12 hilabeteko soldata, enplegu erregulazioaren kasuan. Langileek zenbateko horien gainetik jasotzen dituzten kalte ordainen errentak zergapean egongo dira.
|
|
|
Hori ez da aplikatuko prestakuntza, txanda eta bitarteko kontratuen erabileran. Kontratu mugagabearekin, bidegabeko kaleratzeagatiko kalte ordaina 45 eguneko soldata da lan
|
egindako
urte bakoitzeko. Hala ere, kalte ordainen zenbatekoa da kontratu finkorik ez dagoela pentsarazten duen faktoreetako bat.
|
|
|
Egoera jakin batzuetan, batez ere pertsonak denbora gutxi daramanean, bidegabeko kaleratzea ez da oso garestia enpresariarentzat. Mugagabe gisa kontratatutako langileak berrogeita bost eguneko soldata kobratuko du lan
|
egindako
urte bakoitzeko, eta gehienez ere berrogeita bi hilabeteko soldata. Inguruabarrak kontuan hartuta, eta berriz ez onartzeak edo irregularki berriz onartzeak eragindako kalteak kontuan hartuta, epaileak kalte ordain gehigarri bat ezarri ahal izango du, zerbitzuan egindako urte bakoitzeko hamabost eguneko soldata, gehienez ere hamabi hileko.
|
|
|
Mugagabe gisa kontratatutako langileak berrogeita bost eguneko soldata kobratuko du lan egindako urte bakoitzeko, eta gehienez ere berrogeita bi hilabeteko soldata. Inguruabarrak kontuan hartuta, eta berriz ez onartzeak edo irregularki berriz onartzeak eragindako kalteak kontuan hartuta, epaileak kalte ordain gehigarri bat ezarri ahal izango du, zerbitzuan
|
egindako
urte bakoitzeko hamabost eguneko soldata, gehienez ere hamabi hileko. Kontratazio mugagabea sustatzea Kontratu mugagabe arruntarekin batera, kontratazio mugagabea sustatzea dago.
|
|
|
Nahitaezkoa da kontratu hau idatziz formalizatzea. Lan harremana arrazoi objektiboengatik iraungitzen bada eta bidegabekotzat jotzen bada, langileak jasotzen duen kalte ordaina 33 egunekoa da lan
|
egindako
urte bakoitzeko. Hau da, kontratu mugagabea arrunta balitz lortuko lukeena baino txikiagoa.
|
|
|
ikusteak eragindako etsiaren ondoren argindar eraikin bat dago Sabaren jaiolekua izan zenaren tokian, Triesteko gune komertzialaren bihotzera egin genuen, leku berezi bat bisitatu asmoz. San Nicolo kaleko 30.enean dago Libreria antiquaria Umberto Saba, James Joyce irlandarrak Triesten
|
egindako
urteetan ostatu hartu zuen zenbaki berean.
|
|
|
Orba ibarreko lantegira joatea 33 langilek erabaki dute, lantegiko 18 eta bulegoko 15 Bestalde, enplegu erregulazioaren espedientearen onarpenak 25 langile (ekoizpeneko 22 eta bulegoetako 3) kaleratzea ekarriko du. Haiek enpresan lan
|
egindako
urte bakoitzeko 35 egunei dagokien dirua jasoko dute. Bestalde, bulegoan ari diren bi pertsonek baja eskatu dute.ELAren kritikaELA sindikatua ohar baten bidez Dinesconen onartutako akordioaren kontra azaldu da.
|
|
|
Langileen ordezkariek, berriz, haien eskaera pixka bat jaitsi zuten: lan
|
egindako
urte bakoitzeko 35 eguneko soldata, bost egun gutxiago, eta 15 hilabeteko soldata, guztia aldi berean kobratzekoa. Adostasunik ez zenez zuzendaritzak bilera utzi zuen.
|
|
|
Orduan, epaitegiko ordezkariak langileen ordezkariei galdetu zien haien eskaerak noraino jaisteko prest zeuden. Haiek erantzun zioten lan
|
egindako
urte bakoitzeko 25 eta 28 egun arteko soldata, gehi 12 hilabetekoa eta guztia kobraketa bakarrean jasotzeko. Epaitegiko ordezkariak zuzendaritzarekin hitz egin eta gero, astelehenean berriro biltzekotan gelditu dira.
|
|
|
Komentutik irten zenetik, izan ere, Ernestinak doña Engraciaren irudia zeukan buruan, hain oroitzapen onekoak eta hain aberasgarriak gertatu zitzaizkion eskolan
|
egindako
urteak! Maistra anderea emakume zuzena eta malgua zen, kementsua eta eztia, eta sentiberatasun berezia zuen, txepelkeria eta belaskeria guztien aurkakoa.
|
|
2009
|
|
|
Bihar Kantabrian ikusgai egongo den esposizioa terrorismoaren biktimen elkarte eta fundazioekin elkarlanean
|
egindako
urte biko lanaren emaitza da, eta Izaskun Bilbaok esan duenez, eurekin izandako harremanen ostean ikusi du leku guztietan igarri dutela bakardade sentsazio hori.
|
|
|
Hitzartutako kaleratzeei dagokienez, lan
|
egindako
urte bakoitzeko 45 eguneko soldata jasoko dute, gehienez 120.000 euro irabazi ahal izango dituzte. Era berean, langileek soldata baxuagoko proposamen bat onar dezakete, horren bitartez enpresa batek beste lanpostu bat bilatzen lagunduko die.
|
|
|
Asmatzaile eta esperimentatzaile sutsua zen. Habanan
|
egindako
urteetan, ura arazteko sistema bat asmatu zuen, eta baita galvanoplastia teknika berri bat ere. Eta elektromedikuntza ikertzen ere aritu zen.
|
|
|
Bere besaulki kuttunean eserita, ia ilunpetan, abuztuaren torturetatik gordeta Ekialde Hurbilean
|
egindako
urteak gogoratzen ditu. Pertsianaren zirrikituetatik argia sartzen da eta Eliasen beso gihartsuan morsez idazten dio mezu sekreturen bat.
|
|
|
Aurreko kasuan bezala, ondorioen data, lan harremanak amaitzen direnean langileei ematen zaizkien kalte ordainak eta, bidezkoa denean, legezko langabezi egoeraren deklarazioa sartuko dira. Kaleratzeagatiko kalte ordaina gutxienez 20 egunekoa da lan
|
egindako
urte bakoitzeko. Espedientea ezinbesteko arrazoiren batek sustatzen badu, Lan Agintaritzak," espedientea badela egiaztatu ondoren, bost eguneko epea izango du espedientea ebazteko, eta gertaera eragilearen egunetik aurrera izango ditu ondorioak".
|
|
|
Kalte ordainak Enplegua erregulatzeko espedientea dela-eta langileen lan harremana amaitzen denean, aldeek kontsultaldian adostu dutena izanen da kalte ordaina. Nolanahi ere, langileek 20 eguneko soldata jasoko dute, gutxienez, lan
|
egindako
urte bakoitzeko. Urtebetetik beherako aldiak hilabeteka hainbanatuko dira, eta gehienez ere 12 hilabete.
|
|
|
Gasteizko lantokian dituen 356 langileetatik 217 kaleratu nahi ditu, aurrez iragarri baino 23 gutxiago. 217 lagun horietatik 95ek aurretiazko erretiroa hartu ahal izango dute, eta gainerako 122ek lan
|
egindako
urte bakoitzeko 30 eguneko ordaina jasoko dute. Legeak 20 egunean finkatzen du gutxieneko kopurua.
|
|
|
Cascanteko (Nafarroa) Burgos Pamplona enpresak ateak ixtea erabaki du, enpresaren egoera txarrak bultzatuta. 62 langileek onartu egin dute kontratuen etetea, eta legeak dioen gutxieneko kalte ordaina jasoko dute, hau da, lan
|
egindako
urte bakoitzeko 20 eguneko saria.
|
|
|
Asteazkenean erregulazioaren inguruko proposamena plazaratu zuen enpresak. Kaleratzea 217 langilera mugatzeko eta lan
|
egindako
urte bakoitzeko 30 egun ordaintzeko prest azaldu zen, legeak agintzen dituen 20 egunen gainetik. Hori bai, 24 ordu zituzten sindikatuek baiezkoa edo ezezkoa emateko.
|
|
|
Ideia zehatza Madrilgo Enpresaburuen Konfederazioari zor zaio, baina segituan bere egin zuen Espainiako CEOE patronalak, Gerardo Diaz Ferran presidentearen bidez. Hain zuzen ere, krisiaren aurkako kontratua sortzea proposatu dute, funtsean, kaleratze merkeago batekin. Eredu berri horrekin langileak lan
|
egindako
urte bakoitzeko hogei eguneko kalte ordaina jasoko luke. Gaur egun, kontratu finkoa duten beharginek 45 eguneko kalte ordaina dute, baina bada 33 eguneko ordaina duen eredua ere, behin behinekotasunari aurre egiteko aitzakiarekin Espainiako Gobernuak onartu, eta CCOO nahiz UGT sindikatuek babestu zutena.
|
|
|
Hitzartutako kaleratzeen kasuan, lan
|
egindako
urte bakoitzeko, 45 eguneko soldata jasoko dute, gehienera 120 mila euro. Era berean, langile horiek aukera izango dute soldata baxuagoa jaso eta beste lan bat topatzen lagunduko dien aholkularitza zerbitzua izateko.
|
|
|
Adierazpen horrekin erantzun zion bezperan CEOEk proposatutako lan kontratu berriari. Espainiako patronalak bi urterako kontratu ez finko bat proposatu du; enpresaburuak haustea erabakiko balu, lan
|
egindako
urte bakoitzeko zortzi eguneko kalte ordaina jasoko luke langileak. Behin bi urte igarota, kontratu finkoa izatera pasatuko litzateke, baina haustearen kalte ordaina 20 egunera mugatuko litzateke egunekoa da arruntetan eta 33 egunekoa mugagabeko kontratazioa sustatzekoetan.
|
|
|
Lan
|
egindako
urte bakoitzeko 45 eguneko ordaina jasoko dute; enpresak hogei egun pagatzea nahi zuen
|
|
|
Lan
|
egindako
urte bakoitzeko hogei eguneko kalte ordaina proposatu zuen enpresak. Langileak ez zeuden ados, eta salaketa jarri zuten.
|
|
|
UGTk azaldu duenez, epaileak arrazoi eman die, eta gehiago ordaintzera behartu du Irungo enpresa (Gipuzkoa). Lan
|
egindako
urte bakoitzeko 45 egun jasoko dituzte, gehienez ere hamabi urteko mugarekin.
|
|
2010
|
|
|
Oposizioan
|
egindako
urteek esperientzia eta segurtasun handia eman dioten plantarekin hitz egiten du Convergencia i Unioko hautagaiak, Artur Masek (Bartzelona, 1956); inkestek denak irabaztekoak dituela esateak ematen duen konfiantzaz ere bai. Kanpaina lasaia eta serioa egiten ari da, hizkuntza zuzena erabiliz, ezustekorik gabe, irabazle izatearen ilusioz, baikor eta indartsu.
|
|
|
Enpresek galerak dituztela frogatzea aski izango da langilea, lan
|
egindako
urte bakoitzeko 20 eguneko kale ordaina emanda, kaleratzeko. Horrez gain, kontratu finko gehienetan 33 eguneko kalte ordainaz kaleratu ahal izango dira langileak.
|
|
|
Arrazoitutako kaleratzeak 20 eguneko kalte ordaina izango dute lan
|
egindako
urte bakoitzeko, kontratu mota guztietan.
|
|
|
Kaleratzea bidegabea denean, kalte ordaina lan
|
egindako
urte bakoitzetik 45 egunekoa izan beharrean, 33 egunera murriztuko dute.
|
|
|
Epe hori igarota, langileak kontratu iraunkorra izan du. Gainera, lan
|
egindako
urte bakoitzeko, langileak 12 eguneko kalte ordaina jasokodu (lehen baino 4 gehiago) 2012tik aurrera, eta ordura arte mailaka haziko da.
|
|
|
2012ra arte, mugagabeko kontratuen sustapenaren kasuan (33 urteko kalte ordaina izango dute lan
|
egindako
urte bakoitzeko) kalte ordaina enpresak (22 egun) eta Soldatak Bermatzeko Funtsak (Fogasa) emango dute.
|
|
|
Lege berriaren puntu polemikoena da. Lan
|
egindako
urte bakoitzeko 20 eguneko kalte ordainak eman ahal izango dituzte kontratuak eteterakoan, enpresak galerak dituenean nahiz galerak izango dituela aurreikusten duenean.
|
|
|
Kontratu mota honek lan
|
egindako
urte bakoitzeko 33 eguneko kalte ordainak aurreikusten ditu. Orain 31 eta 44 urte arteko kontratu iraunkorreko langileak eta kaleratuak izan direnak hartuko ditu bere baitan.
|
|
|
Aldi baterako kontratuei dagokienez, kaleratzeengatik ematen diren kalte ordainak ugarituko dituzte: egun lan
|
egindako
urte bakoitzeko 8 ordaintzen dira, baina 2015 urtetik aurrera 12 izango dira.Erreformak honek Alemaniako eredua aplikatzea aurreikusten du, hau da, langileak kaleratu beharrean, lanaldia murriztea. Alabaina, lanaldi murrizketak du urtebete baino gehiagoko iraupenik izan.
|
|
|
Magistratuak auto bidez ebatziko du hurrengo 3 egunetan. Berrartzearen ez betetzea edo haren irregularitatea frogatutzat ematen baditu, magistratuak lan harremana azkendua deklaratuko du eta langileari bidegabeko kaleratzeari dagokion kalte ordaina aintzatetsiko dio (LPLren 110.1 art.). Gainera, ematen diren ingurumarien eta berrartzea ez egiteak edo era irregularrean egiteak sortutako kalteen arabera, magistratuak, nahi izanez gero, lan
|
egindako
urte bakoitzeko soldatako 15 eguneko kalte ordain bat aintzatetsi diezaioke langileari, eta haren munta gehienez 12 hilabeteko soldata izango da. Enpresaburua kondenatuko da bidegabekotasuna lehen aldiz deklaratu zuen sententzia jakinarazi zenetik azken ebazpen honetara bitartean langileak jaso ez dituen soldatak ordaintzera (LPLren 279 art.). Behin egiteko betebehar zehatza edo espezifikoa (berrartzea) diruzko betebehar orokor bihurtuta, horregatik jurisprudentzia berrartze indemnizatuaz mintzo da425?, betearazpena betearazpen arrunt gisa garatuko da, eta haren betearazpen titulua aipatutako azken autoa izango da.
|
|
|
azkentzearen gaineko erabakia aurkaratzeko akzioa egikaritzeko epea 20 egunekoa da, abuztua balioduna da (LPLren 43.4 art.)?, eta epe hori lan kontratua amaitu eta biharamunetik hasita kontatzen da. Hala ere, langileak badu enpresaren aurreabisu jakinarazpena jasotzen duen unetik aurrera aurkaratze akzioa egikaritzeko aukera (LPLren 121.1 art.). Edozein kasutan, enpresaburuak eskainiriko kalte ordaina jaso izanak (soldataren 20 egun lan
|
egindako
urte bakoitzagatik, urtebete baino gutxiagoko epeak hiletan banatuz, gehienez 12 hilabeteko soldata [LEren 53.1 b) art.)] edo beste lanpostu bat bilatzeko baimena erabili izanak (LEren 53.2 art.) ez dio langileari galarazten akzioaz baliatzea, eta era berean, ez du adierazten enpresaburuaren erabakiarekin ados dagoenik (LPLren 121.1 art.).
|
|
|
Kasu horretan, enpresaburua behartua dago erabakia idatziz jakinaraztera eta hiru eta sei hilabete arteko aurreabisu datak betetzera. Hori gertatzen denean, Dekretuak gutxieneko kalte ordaina ezartzen du, lan
|
egindako
urte bakoitzeko zazpi eguneko soldata dirutan. Era berean, kopuru horrek ez du inola ere sei hilabeteko gehienezko muga gaindituko.
|
|
|
“dagoeneko badaude adostasun puntuak eta baita solaskideen arteko desadostasuna ere”. Kaleratzeari dagokionez, Gobernuaren zirriborroak aurreikusten du leundu egingo direla enpresei eskatzen zaizkien baldintzak, kaleratze objektiborako alegatutako arrazoiek (20 egun lan
|
egindako
urte bakoitzeko) langilea kanporatzea justifikatzen dutela frogatzeko. Enpresaburuen arabera, irudi hori erabiltzeak konpainien biziraupena erraztu dezake zailtasun larrietan.
|
|
|
Barne hartzen dituen erreforma nagusien artean, nabarmentzekoa da kaleratzeagatiko kalte ordainaren zati bat Soldatak Bermatzeko Funtsaren (Fogasa) ordainketa orokortu egin dela. Zortzi egunekoa izango da lan
|
egindako
urte bakoitzeko, eta kontratu guztiei eragingo die. Ekarpen hori langileentzat izango da, kaleratzeetarako kapitalizazio funtsa sortu arte.
|
|
|
Kaleratzea merkatzea eta aldi baterako kontratuak mugatzea dira xedapenak. Sustapen kontratua Testuak 33 eguneko kalte ordaina ezartzen du kaleratzeagatik ia kontratu mota guztietan, gaur egun 45 egun lan
|
egindako
urte bakoitzeko, eta gehienez ere 42 hileko. Hasierako zirriborroan enplegu finkoa sustatzeko kontratuen hartzaileak zehazten ziren.
|
|
|
datorren Pentsio Sistema Publikoaren erreformaren aurrean, inoiz baino gehiago komeni da modu pribatuan aurrezteko beharraz kontzientziatzea. Datozen aldaketak ikusita (erretiro adina igo ahal izatea eta prestazioaren kalkulua luzatu ahal izatea, lan
|
egindako
urteen arabera, besteak beste), finantza tresnek, hala nola pentsio planek, interesa irabazten dute, erretiroko pentsio publikoak osatzeko asmoarekin sortua. Rodrigo Galán Gallardo Ibercaja Pensión enpresako kontseilari delegatuak uste du sistema publikoan ezinbestean egin beharreko aldaketen ondorioz ibilgailu horiek protagonismoa hartuko dutela.
|
|
|
enplegua dela, gazteria, gizarte zerbitzuak direla... Hain zuzen ere udaletxeko talde lana, elkarlana azpimarratuko nuke nik
|
egindako
urteetan. Udaletxeko lana herriari begira egin behar da beti, eta nahiz eta gai puntualetan desadostasunak egon, horretan saiatu gara beti.
|
|
|
Bestalde, enpresa batean absentismo orokorra gutxienez %2, 5 izanen da, kaleratze objektiboak egin ahal izateko. Horrekin batera, enpresa batek galerak baditu edo aurreikusten baditu, edo bideragarritasuna arriskuan jartzen duen diru sarrera jaitsiera badu, gutxieneko kalte ordainarekin kaleratu du (20 egun, lan
|
egindako
urte bakoitzeko). Kaleratzea objektiboa edo bidegabea den erabakitzeko azken hitza, hala ere, epaile batek izango du aurrerantzean ere.
|
|
|
Eta, azkenik, beste batzuetan lan eskaera atzera bota da langileak lanpostuaren profila ez zuelako betetzen". Kaleratutakoek lan
|
egindako
urte bakoitzeko 30 eguneko kalte ordaina jasoko dute, 12 hileko mugarekin. Gamesan lanean jarraitzen duten langileek, berriz, bi konpentsazio jasoko dituzte.
|
|
|
Hangoak bukatu ondoren, Donostian, merkataritzako ikasketak egin zituen aitaren arbel negozioan jarduteko asmoz. Ingelesa ikasi eta frantsesa hobetu zuen Gurutz gazteak Mont de Marsan en
|
egindako
urte beteko egonaldian. Esperantoa ere menderatzera ailegatu omen zen.
|
|
2011
|
|
|
Kaleratze kalte ordaina. Kontratu finkoa edo mugagabea izanik, hogei egun kobratuko dira lan
|
egindako
urte bakoitzeko, eta gehienez 12 hilabete kalkulatuko dira. Orain arte urte bakoitzeko hilabete bat zen, mugarik gabe.?
|
|
|
Urteurren honetan gagozan tontorretik beste begirada bat goratxuago: Markina aldean
|
egindako
urte bete beteak. Lanbide ikasketak egiteko egoan parrokiako eskolea.
|
|
|
Markina aldean
|
egindako
urte horreetatik azkenengo bostetan, 1970etik aurrera, inguruko abadeok, bakotxak bere parrokia izan barik, in solidum, danok danean, jokatzea erabagi genduan. Julianen beste asmoetariko bat izan zan, gure artean behintzat, gero Eleizbarruti guztian, han eta hemen, zabalduko zana.
|
|
|
Kartzelan
|
egindako
urteek ez diote batere onik egin Anttoni. Beti, bizitza osoan, izan du Anttonek norbaitek kontrolatzen eta zelatatzen duen sinesmena.
|
|
|
Nola gogoratzen dituzu alkatetzan
|
egindako
urteak. Oso onak izan ziren. Gaztea nintzen eta lan egiteko gogoa nuen.
|
|
|
Ondoren, CCOOk zuzendaritzarekin hartuemanak izan zituen eta horrela lortu zen gaur bozkatuko den aurre-akordioa. GaldeketaBi aldeek adostu dutenez aurten 26 aurre jubilazio izanen lirateke eta heldu den urtean beste 14 50.000 euro baino gutxiago kobratzen duten langileek lan
|
egindako
urte bakoitzeko 33 eguneko kalte ordaina jasoko lukete, 15 eguneko mugarekin. Gainera, gizarte segurantzarekin hitzarmena eginen litzateke 62 urterekin jubilatzeko.
|
|
|
Heldu den astean langileek kitatze agiria sinatuko dute eta langabezian geldituko dira. Kaleratuak izateagatik langileek lan
|
egindako
urte bakoitzeko 22 eguneko soldata (20 Fogasatik eta 2 enpresatik) jasoko dute, 12 hileko topearekin. Administratzaileen asmoa da 10 langile lanean gelditzea, enpresa ixteko.
|
|
|
Gehienak komertzialak eta bulegoetako langileak izanen dira. Horiek lana despeditzean lan
|
egindako
urte bakoitzarengatik 30 eguneko saria eta 15 hileko mugarekin jasoko dute. Azken langile horiek izanen dira lantegia itxi aurretik biltegian dagoen produktua salduko dutenak.
|
|
|
Horiek guztiek lan
|
egindako
urte bakoitzeko 37 eguneko kalte ordaina jasoko dute, pilatutako hileko 25 ordainketa gehienez. Sun Chemical lantegiko zuzendaritzak 20 egun baino ez omen zien eskaini.
|
|
|
Ez naiz, ordea, horretan ere luzatuko. Neuretzat gordetzen ditut, halaber, egunkarian eta, orain, publizitateko agentzian
|
egindako
urte horietako nire bizitza pribatuari buruzko xehetasunak. Horiek ere, tartean, zure semea ez ezagutzeraino txundituko zintuzketenek?
|
|
2012
|
|
|
Guztiei. Kontratu berria sinatzen dutenek, modu bidegabean kaleratzen badituzte, gehienez 33 eguneko kalte ordaina jasoko dute lan
|
egindako
urte bakoitzeko. Bi urteko muga izango du horrek (24 hilabetekoa).
|
|
|
Bi urteko muga izango du horrek (24 hilabetekoa). Kontratu zaharra izanik, lan
|
egindako
urte bakoitzeko 45 eguneko kalte ordaina kobratzeko eskubidea duten langileen lan baldintzak errespetatuko dituzte, baina otsailaren 12ra arte; hots, erreforma indarrean jarri zen egunera arte. Ordutik aurrera, metatutako kalte ordaina 33 egunekoa izango da, gainontzekoentzat bezala.
|
|
|
Guztiei. Kontratu berria sinatzen dutenek, modu bidegabean kaleratzen badituzte, gehienez 33 eguneko kalte ordaina jasoko dute lan
|
egindako
urte bakoitzeko. Bi urteko muga izango du horrek (24 hilabetekoa).
|
|
|
Bi urteko muga izango du horrek (24 hilabetekoa). Kontratu zaharra izanik, lan
|
egindako
urte bakoitzeko 45 eguneko kalte ordaina kobratzeko eskubidea duten langileen lan baldintzak errespetatuko dituzte, baina otsailaren 12ra arte; hots, erreforma indarrean jarri zen egunera arte. Ordutik aurrera, metatutako kalte ordaina 33 egunekoa izango da, gainontzekoentzat bezala.
|
|
|
15 egun lehenago jakinarazi dio langileari, eta ados ez badago, kontratua amaitutzat jotzeko aukera izango du, baina kalte ordain gutxiago jasota: lan
|
egindako
urte bakoitzeko 20 egunekoa, gehienez 12 hilabetean. Gero auzitegira jo dezake, eta epaia aldekoa izanez gero, lapostura itzuliko da.
|
|
|
Kasu horretan, ez du lan agintaritzaren onespenik kaleratze kolektiboak egiteko. Gainera, kalte ordainik merkeena ezarri ahal izango du; hau da, lan
|
egindako
urte bakoitzeko 20 egun, 12 hilabetez gehienez.
|
|
|
Gaurtik aurrera Hego Euskal Herriko enpresentzat atzo baino merkeagoa eta errazagoa da langileak kaleratzea: kontratu mugagabeetan, lan
|
egindako
urte bakoitzagatik eman beharreko kalte ordaina 45 egunetik 33 egunera murriztu dute. Espainiako Gobernuak atzo aurkeztu zuen premiazko lan erreformaren lege dekretua.
|
|
|
Kaleratze bidegabeak Enpresentzat merkeagoa izango da kontratu mugagabea duen langile bat kaleratzea, kaleratze bidegabeen bitartez. Lan
|
egindako
urte bakoitzeko 45 egun izan beharrean, 33 egun ordainduko dituzte. Gehienez 42 hilabeteko soldata ordaindu beharrean, 24koa.
|
|
|
Artean, askok astean atseden egun bat zuten bakarrik. Kaleratzen badituzte, lan
|
egindako
urte bakoitzeko hamabi eguneko kalte ordaina jasoko dute. Urtarrilaren 1 arte, zazpi egunekoa zen kalte ordaina.
|
|
|
Haren arabera, 2013tik aurrera urratsez urrats handituko da lan egin beharreko aldia; 2027rako, erretiroaren adina 67 urtekoa izango da. Pentsioa kalkulatzeko, lan
|
egindako
urteak ere gradualki gehituko dira, 15 urtetik 25era. Baliteke hori ez izatea pentsioei buruzko berritasun bakarra.
|
|
|
4 Erretiroa hartzeko adina atzeratuko dute eta lan merkatuan erreformak egingo dituzte: enpresa pribatuetan soldatak jaitsiko dituzte, kaleratzeen kostuak behera egingo du (lan
|
egindako
urte bakoitzeko 20 egun baino gutxiagora) eta pentsioak izoztu edo murriztu egin ditzakete.
|
|
|
Bai, aipatutakoez gain, kontratatzaile eta langilearen artean bat badago, langileak agiri idatzia dauka, lehen ez zuena. Eta horrekin lotuta, kontratatzaileak langilea bota nahi badu, derrigortuta dago idatziz jakinarazten eta lan
|
egindako
urte bakoitzeko hamabi eguneko kalte ordaina ematen (lehen zazpi egunekoa zen ordaina). Era berean, lanegun batetik bestera langileak 12 orduko atsedenaldia izan behar du.
|
|
|
Jurisdikzio sozialean erreklamatzea zor den diru kopurua, berandutzagatiko %10eko errekarguarekin. Lan kontratua desegiteko eskatzea Legezko kalte ordaina jasotzeko eskubidea, bidegabekotzat jotako kaleratzearena bezalakoa, hau da, 45 eguneko soldata lan
|
egindako
urte bakoitzeko. Ekintza hori aurrekoarekin metatu daiteke.
|
|
|
Bidegabeko kaleratzearen ondoriozko kalte ordaina, lan
|
egindako
urte bakoitzeko 45 egunetik 33ra bitarteko baja.
|
|
|
Negoziazio kolektiboan malgutasun handiagoa eta enpresaburuentzat merkeagoa den kaleratzea dira lan erreformaren ildo nagusiak, enplegua sustatu nahi baitu. Bidegabeko kaleratzea 45 egunetik 33ra jaitsi da lan
|
egindako
urte bakoitzeko, eta 20 egunekoa izanen da galerak dituzten enpresendako. Aditzera eman da lehen hiruhilekoan autonomoei eta ETEei laguntzeko neurri batzuk onartuko direla, “Ekintzaileei buruzko Legearen” aurreproiektuaren bidez. Aurreproiektu horrek pizgarri fiskalak ezabatuko ditu eta oztopo administratiboak murriztuko ditu.
|
|
|
Kontratazio ereduak gutxienekora murrizten dira eta urtean 20 eguneko kaleratzea orokortu egiten da. Lan araudi berri horrek hil honen 20an hartuko du indarra, eta kontratazio ereduak gutxienekora murriztu dira eta 20 eguneko kaleratzea orokortu da lan
|
egindako
urte bakoitzeko (bidezko kaleratzea). Langileen lan harremanetako eredu aldaketaren ardatz nagusiak dira.
|
|
|
Araudian jasotzen denez, “sektore publikoa osatzen duten erakunde eta entitateek arrazoi ekonomikoak, teknikoak, antolaketakoak eta ekoizpenekoak argudiatzen dituzte”, langile horiek kaleratzeko. Horretarako, 20 eguneko kalte ordaina ematen da lan
|
egindako
urte bakoitzeko, eta gehienez ere 12 hilabetekoa. Enplegua eta lan harremanak Kontratuak:
|
|
|
Kaleratzeak: neurri deigarriena da kontratu mugagabe arruntak, lan
|
egindako
urte bakoitzeko 45 eguneko kalte ordaina eta kobratutako 42 hilabeteko gehienezko kalte ordaina dutenak, desagertu egiten direla une horretatik. Hemendik aurrera, 33 egun izanen dira lan egindako urte bakoitzeko, eta 24 hilabete gehienez.
|
|
|
neurri deigarriena da kontratu mugagabe arruntak, lan egindako urte bakoitzeko 45 eguneko kalte ordaina eta kobratutako 42 hilabeteko gehienezko kalte ordaina dutenak, desagertu egiten direla une horretatik. Hemendik aurrera, 33 egun izanen dira lan
|
egindako
urte bakoitzeko, eta 24 hilabete gehienez. Bidezko kaleratzearen kasuan, kalte ordaina 20 egunera jaitsiko da.
|
|
|
Batzuetan, bidegabeko kaleratzea da, eta langileak legezko tresnak ditu horren aurka egiteko. Lan erreformaren ondoren bidegabe kaleratzeagatik, kalte ordaina 33 egunekoa da lan
|
egindako
urte bakoitzeko. Kaleratze bidegabeaz hitz egin daiteke egoera hauetan:
|