|
2002
|
|
|
Ardo beltzarekin bezala, ikerketa zientifikoek ondorioztatu dute te berdeak arazo kardiobaskularrak prebeni ditzakeela. Herbehereetako ikertzaileek
|
egindako
lan batean, ziurtatzen zen ateroesklerosi larria zuten pertsonek hartuko zutela te kantitate txikiena; aldiz, egunean katilu bat edo bi kontsumitzen zituztenek% 46 aukera gutxiago zituzten arterietan gantz biltegiak eratzeko. Albert Szent Györgyi ikertzaileak 1930ean lehen flavonoideak isolatu zituenetik, lau mila baino gehiago zehaztu dira, eta uste da oraindik beste asko daudela identifikatzeko.
|
|
2004
|
|
|
EBn intzidentzia ez da 100.000 biztanleko 0,1 baino handiagoa. Datu horiek AEBetako Gaixotasun Infekziosoen Prebentzio eta Kontrol Zentroko ikertzaileek eta Georgiako Errepublikan duten homologoak berriki
|
egindako
lan batean jaso dira. Lana Emerging Infektious Diseases aldizkariaren 10 alean argitaratu da, eta Georgiako Errepublikan azken urteetan aitortutako botulismo kasuen hazkundearen berri ematen du.
|
|
2005
|
|
|
Batetik, odol presioan epe luzeko ondorioak eragiten dituelako. Berriki
|
egindako
lan batek deigarria egiten zuen haurren formuletan sodioak duen eragina. Zuzendaria:
|
|
|
Espainian aztertutako lau lanen alderdi positibo gisa, komunikabideetan errepideetako lan garrantzitsuenei eta sortzen dituzten trafiko murrizketei buruzko informazio ugari dago. Notarik onena Traungo errepidean, Austrian,
|
egindako
lan baterako izan zen. Bertan, teknikariek honako hauek nabarmendu zituzten:
|
|
|
Beste azterketa batzuek zifra handiagoak eman dituzte: Erresuma Batuak 1979an
|
egindako
lan batek, Ingurumen Saileko ikertzaileek egina, batez beste 0,25 mikrogramo bentzopireno kontsumitzen zituen. Benzopirenoekin jarraituz, Herbehereetan, 80ko hamarkadan TNO CIVO Institutuak egindako lan batek 0,12 eta 0,29 mikrogramoko batez besteko kontsumoa eman zuen; eta Finlandian, Europako Batzordeko adituek adierazi zuten 2002an batez besteko kontsumoa egunean 0,27 mikrogramokoa zela herrialde hartan.
|
|
|
Erresuma Batuak 1979an egindako lan batek, Ingurumen Saileko ikertzaileek egina, batez beste 0,25 mikrogramo bentzopireno kontsumitzen zituen. Benzopirenoekin jarraituz, Herbehereetan, 80ko hamarkadan TNO CIVO Institutuak
|
egindako
lan batek 0,12 eta 0,29 mikrogramoko batez besteko kontsumoa eman zuen; eta Finlandian, Europako Batzordeko adituek adierazi zuten 2002an batez besteko kontsumoa egunean 0,27 mikrogramokoa zela herrialde hartan. Zifrak apalagoak dira.
|
|
|
Zifrak apalagoak dira. 80ko hamarkadako ikerketa batek egunean 0,12 mikrogramo kontsumitzen zituen batez beste Italian, edo, muturrik baxuenean, Norvegian
|
egindako
lan batek 0,026 mikrogramo kontsumitzen zituen batez beste egunean. Australiako Osasun Sailaren lan batek, duela urtebete Environmental Health Perspectiva aldizkarian argitaratu zenak, benzopirenoen kasuan egunean 0,8 mikrogramo pisu kilo bakoitzeko dosi segurua proposatzen zuen.
|
|
2006
|
|
|
Hala ere, duela gutxi aurkeztutako beste txosten batek ideia horren aurka egiten du. Biosferaren Aldeko Afrikako Zentroak eta Lurraren Lagunak erakunde ekologistaren Nigeriako atalak
|
egindako
lan baten arabera, genetikoki eraldatutako organismoek (GEO) ez dute lortu gosea murriztea eta Afrikan elikagaien kalitatea areagotzea. Hori da, hain zuzen, industria bioteknologikoek laborantza mota hori defendatzeko erabiltzen duten arrazoi nagusietako bat.
|
|
|
Tumore gaizto bat sortzeko beharrezkoak diren minbizi zelula guztien zerrenda osatu dugu». Hala ere, duela hilabete eskas, Science aldizkarian
|
egindako
lan batek guztioi gogorarazten zien oraindik lan asko dagoela egiteko. Minbizia uste baino konplexuagoa da.
|
|
2007
|
|
|
itsasontzien desegiteetako arriskuak, artsenikoz kutsatutako ura edaten duten haurrak, atmosfera oso kutsatuak arnasten dituzten pertsonak, eta langileek zabortegietan dituzten arriskuak. Bideoan
|
egindako
lanetako batek rap kanta bat ere badu, barruko espazioetako airearen kutsadurari eta etxeko segurtasunari buruzkoa, eta beste batzuek hondakinen eragina, pobrezia eta adimen eta gorputz ezgaitasunaren estigma erakusten dituzte. Kategoria nagusietako irudi irabazleak OMEren web orrian daude (www.who.int).
|
|
|
Genetisten partzuergo batek 5.000 pertsona ingururi buruzko azterketa egin zuen, eta gene horren bi aldaera aurkitu zituen, garaierari eta haren aldaketei lotuta. Gerora, 19.000 boluntario artean
|
egindako
lan batek berretsi zuen elkartea. Hala ere, gizakiek menderik mende zentimetro bat irabazi dute infekzioen murrizketagatik eta historian zehar higienea eta nutrizioa hobetzeagatik.
|
|
2008
|
|
|
Irudia: Kevin Miller 2002 urtean
|
egindako
lan baten arabera, arrazoi ezezaguneko fibrilazio aurikularra zuten gizonek biztanleria orokorrean baino erresistentzia kirol gehiago egiten zituzten. Gaur egungo ikerketak, talde berak egina, urrunago joan nahi izan du, eta baloratu du ea jarduera fisikoak, oro har, eta lanbide jarduerarekin zerikusia duenak, arritmiaren garapenean eragina izan dezakeen.
|
|
|
Hezur masan izan dezakeen eraginkortasuna Oklahoma State University ko (AEB) ikertzaileek argi gehiago eman nahi izan dute aranpasetako osagai bioaktibo ezezagunei buruz; izan ere, animalietan eta, agian, gizakietan hezur osasuna hobetzeko gai izan dira. Bi urte baino ez dira igaro ikertzaile berek arratoi arrekin
|
egindako
lan baten emaitzak argitaratu zituztenetik. Lan horretan, elikagai horrek animalia horien hezur masa galtzearen babesle gisa duen gaitasuna jakinarazi zen, eta testikuluak kendu zitzaizkien testosterona maila apalak izan zitzaten.
|
|
|
Zaragozako Unibertsitateko ikertzaileek
|
egindako
lan baten arabera, telefonia mugikorreko hirugarren belaunaldia (3G) poliki sartzen ari da. Hala, UMTS teknologia duten 3G mugikorren ezarpena GSM teknologia duten bigarren belaunaldiko telefonoetatik oso urrun dago oraindik.
|
|
2009
|
|
|
Bi gaixotasunen arteko harremana aspalditik ari da aztertzen. Ikertzaile alemanek diotenez, 2008an
|
egindako
lan batean, artritisa duten pertsonengan eritasun periodontalaren eragina gaixotasunik gabeko pertsonengan baino zortzi aldiz handiagoa da. Gerta daitekeen azalpen batean, artrosian gertatzen diren minaren eta eskuen hanturaren ondorioz, hortzak garbitu eta hortz haria erabiltzea zaila da, eta horrek hortz higiene eskasa eragiten du.
|
|
|
Hori da elikaduraren eta zenbait jarduera fisikoren kasua. Espainiako ikertzaileek
|
egindako
lan batek gizonezkoen ernalezintasuna kirolari profesional batzuen entrenamendu fisiko zorrotzarekin lotzen du. Amsterdamen berriki egin den Giza Ugalketarako eta Enbriologiarako Europako Elkartearen kongresuan ezagutzera eman den azterlanak dio kirol diziplina batzuk negatiboak izan daitezkeela gizonezkoen ugalkortasunerako.
|
|
|
Substantzia polifenol eta gantz azido poliinsaturatu ugari dituen dieta batek, bere propietate antioxidatzaileengatik ezagunak, Alzheimerraren agerpena eta bilakaera atzeratu ditzake, Bartzelonako Unibertsitate Autonomoko (UAB) ikertzaileek
|
egindako
lan baten arabera. Izan ere, elikatze mota horrek garunean zelula amen ekoizpena handitzen du, eta gero neurona berriak sortzen dira.
|
|
2010
|
|
|
Bartzelonako Itsas Ospitaleko Ikerketa Medikoko Udal Institutuak (IMIM)
|
egindako
lan baten arabera, Mediterraneoko dieta batean oliba olio birjina, polifenol asko dituena, hartzea onuragarria da gaixotasun kardiobaskularrei aurrea hartzeko. Otsailaren 23an argitaratu zen The Faseb Journal aldizkarian.
|
|
|
Gaixotasun kronikoek azkar gainditzen dituzte infekziosoak (malaria, hiesa edo tuberkulosia), munduko heriotza eragile nagusiak baitira. Hala dio Osasunaren Mundu Erakundeak (OME) berriki
|
egindako
lan batek. Lan horren arabera, herrialde garatuetako biztanleak pixkanaka zahartzen ari dira, gaixotasun infekziosoen aurkako borrokan arrakasta izan dutelako eta elikaduran eta alkoholaren eta tabakoaren kontsumoan ohiturak aldatu dituztelako.
|
|
|
Intxaurrak kontsumitzeak ondorio positiboak izan ditzake prostatako minbizia duten pazienteengan, Estatu Batuetako California Daviseko Unibertsitateak egindako azterlan baten arabera. Ikertzaileek animaliekin
|
egindako
lan batean ikusi zuten fruitu lehor hori hartzeak tumore horien tamaina eta hazkuntza tasa murrizten dituela. Ikerketa berri hori sortu zen frogatu ondoren intxaurrak onuragarriak direla bihotzeko gaixotasunetarako, endotelina mailak murrizten baitituzte.
|
|
|
Hartmut Geigerren zuzendaritzapean, “Nature Medicine” aldizkariaren edizio digitalean argitaratu den ikerketaren ikertzaileek ikusi zuten epidermiseko hazkuntza faktorearen hartzaileak granulozito koloniaren faktore estimulatzaileak aktibatutako zelula hematopoietikoak mobilizatzeari aurre egiteko jarduten duela. Arratoiekin
|
egindako
lan batean, zientzialariek jakin zuten zelula ama hematopoietikoetan RFCE espresioa murrizteak zelula ama hematopoietikoen mobilizazioa areagotzen zuela, eta zelula horiek granulozito koloniaren faktore estimulatzailearen mende zeudela.
|
|
|
Imagen: Kevin Rodriguez Ortiz Arlo horretan
|
egindako
lanetako bat Erresuma Batukoa da, baina emaitzak eta ondorioak Europako gainerako herrialdeetara estrapola daitezke. Lan honen bidez, klima aldaketak elikagaien segurtasunean izan dezakeen eragina identifikatu eta horren berri eman nahi da, eta, horrez gain, egoera berri horietara egokitzeko moduak ebaluatu nahi dira, arriskuak minimizatzeko.
|
|
2011
|
|
|
Orain arte ezagutzen ez ziren zenbait aldaera genetiko, altuerarekin lotuak, Filadelfiako Haur Ospitaleko ikertzaileek Estatu Batuetan
|
egindako
lan batean identifikatu dira. Aldaera horiek, gainera, beste ezaugarri konplexu batzuen arkitektura genetikoari buruzko informazioa eman lezakete.
|
|
|
Gasolina zerbitzuguneetatik 100 metro baino gutxiagora dauden eraikinetatik ikusten dira gasolina zerbitzuguneek eragiten dituzten kutsaduraren ondorioak, osasunerako ondorio kaltegarriak izan baititzakete, Murtziako Unibertsitateko (UM) ikertzaileek
|
egindako
lan baten arabera. Azterlan hori “Journal of Environmental Management” aldizkarian argitaratu da, eta, horren arabera, gasolina zerbitzuguneetako eta horien inguruetako aireak, batez ere, automozioko erregaien lurruntzetik eratorritako emisioek (erre gabe, karga eta deskarga eragiketetatik, depositua betetzetik eta ihes likidoetatik datozenak) eragiten dute.
|
|
|
Chris and Gill Hutt Gaixotasun kardiobaskularra da emakumeen heriotza eragile nagusia. Hala ere, erdiak ez daki errealitate hori, AEBetan
|
egindako
lan baten arabera. 25 eta 44 urte bitartekoen erdiek uste zuten bularreko minbizia zela heriotza arrazoi nagusia.
|
|
|
Errutina baten garrantzia Luzaketek ez dituzte nahitaez lesioak prebenitzen. Gutxienez, hauek dira Washingtongo Unibertsitateko eta AEBetako Track and Field Association (USATF) Unibertsitateko ikertzaileek berriki
|
egindako
lan baten ondorioak. Lan hori American Academy of Orthopaedic Itureons erakundearen azken biltzarrean aurkeztu da.
|
|
|
Kaltzio kantitate neurritsuak, egunean 700 miligramo inguru, ezinbestekoak dira hezurrak osasuntsu edukitzeko, baina ez da beharrezkoa gehiago hartzea helduaroan hausturak edo osteoporosia izateko arriskua murrizteko, Uppsalako Unibertsitateko (Suedia) ikertzaileek
|
egindako
lan batek erakusten duenez. Zahartzean, hezurrek kaltzioa galtzen dute eta hausturak eta osteoporosia izateko arriskua areagotzen dute, batez ere emakumeen kasuan.
|
|
|
Intxaur estraktuak beta amiloide proteinak (Alzheimerra duten pertsonen amiloideo eta plaka senil metaketen osagai nagusiak) eragindako oxidazio estresaren eta zelula heriotzaren aurkako babes efektua eragin dezake, New Yorkeko Garapenerako Oinarrizko Ikerketarako Institutuko zientzialariek
|
egindako
lan batek iradokitzen duenez. Ondorio hori ateratzeko, “Neurochemical Research” aldizkariaren azken alean argitaratu den azterlan baten emaitzak hartu dira kontuan.
|
|
|
Horren adibide dira haragi freskoetarako jan daitezkeen mikrobioen aurkako estaldura berriak, hala nola oilasko bularkiak, Nafarroako Unibertsitate Publikoan garatuak (NUP), eta, gainazalean aplikatuta, balio bizitza eta segurtasuna handitzen dituzte. Madrilgo eta Valentziako ikertzaile talde batek berriki
|
egindako
lan baten helburua da hutsean ontziratutako eta ionizazio tratamenduen eraginpean dagoen urdaiazpiko egosiaren iraungitze epea luzatzea, haren ezaugarri sentsorialak aldatu gabe (zaporea, usaina, testura, itxura…). Beste ikerketa ildo bat elikadura aizunketak atzematea da.
|
|
2013
|
|
|
Jantzi informalak informatikarekin, kazetaritzarekin eta abarrekin zerikusia duten enpresa gazteetan sartzen dira. Janzkera soil eta formalenak publikoari begira
|
egindako
lanekin bat datoz: bankuak aholkularitza, bulego profesionalak, etab. 3 Lan egin nahi den enpresa ez ezagutzea.
|
|
2015
|
|
|
Hori dela eta, ondorioek iradokitzen dute disolbatzaile horien eraginpean egoteak arrisku faktore bat sortzen duela, eta arrisku faktore hori haurrek bihotzeko kalteren bat jasaten dutela. Gerora
|
egindako
lan batek, ikertzaile frantsesek garatuak, lotura izan zuen haurdunaldian zehar disolbatzaileekiko esposizioaren eta zenbait malformazioren artean, esate baterako, ahosabai ahosabaian, aurreko azterketetatik edo gorputz adarretako deformazioetatik abiatuta. Zientzialariak, ordea, oso zuhurrak dira:
|
|
2016
|
|
|
Londresko King’s College ko zientzialariek ikusi zuten preeklanpsia izateko arriskua eta garaia baino lehen erditzea izan zutela. Halaber, Txileko ikertzaileen arabera, zesarea eskatzeko eta arazo perinatalalak pairatzeko aukerak areagotu egiten dira, eta arazo kardiobaskularrak izaten dituzte, Eskozian
|
egindako
lan baten ondorioz. «Oro har, arazo horiek amen heriotza tasa handitzen dute normopeso duten emakumeekin alderatuta», azaltzen du José Bellver Pradas ginekologoak, Valentziako Unibertsitateko katedradunak eta Antzitasuneko Valentziako Institutuko ikerlariak (IVI).
|
|
|
Haurtxoen negarraren hizkuntzak Haurren negarrari buruzko ikerketen emaitzak ez dira esanguratsuak, hainbat gairen gainean argia botatzeagatik eta mitoak botatzen laguntzeagatik; gainera, batzuk harrigarriak dira. Wüzburg eko Unibertsitateko (Alemania) adituek
|
egindako
lan batek erakutsi zuen haurrek negar egiten duten moduaren ezaugarri batzuk haurdunaldian erakutsi duten hizkuntzaren azentuaren eta intonazioaren mende daudela. Bestela esanda:
|
|
2021
|
|
|
Nola saihestu adinekoen arteko borrokak Familia guztiek ez dituzte gatazka horiek izaten. Hala, Enrique Arranz Euskal Herriko Unibertsitateko Familiaren Psikologiako katedradunak Espainian
|
egindako
lan baten arabera, anai arreben arteko adin aldea handia denean (hiru urte edo gehiago), edo semea edo alaba bere sexuan bakarra denean, anai arreben arteko borrokak ez dira hain ohikoak gainera, «ontze hori kalitate handiagokoa da». Hala ere, gertatzen direnean, adin desberdineko anai arreben arteko borrokak (eta, batez ere, anai arreba zaharrenak) iraunkorragoak eta sakonagoak izan daitezke, eta, batzuetan, helduaroraino iristen dira, gatazka konpondu gabe.
|