|
2007
|
|
|
Londresko Neurologia Institutuan, saguekin
|
egindako
ikerketa batean, frogatu dute prioi eraldatuek nerbio sisteman sortutako kalteak senda daitezkeela. Horretarako, ezinbestekoa da gaitza garaiz
|
|
|
Londresko Neurologia Institutuan, saguekin
|
egindako
ikerketa batean, frogatu dute prioi eraldatuek nerbio sisteman sortutako kalteak senda daitezkeela. Horretarako, ezinbestekoa da gaitza garaiz detektatzea.
|
|
2008
|
|
|
Aurretik
|
egindako
ikerketa baten hobekuntza da orain aurkeztu duten hori. Orain dela hilabete batzuk talde berak esan zuen (Elhuyar Zientzia eta Teknika aldizkariaren martxoko alean eman genuen horren berri) mugitzean energia sortzeko gai zen arropa egiteko moduan zeudela.
|
|
|
Aurrekariak horiek izanda, ez da harritzekoa gaixotasun kardiobaskularrak tratatzeko metodoak gizonetan oinarrituta egitea. Esate baterako, aspirinak (azido azetilsalizilikoak) bihotzekoei aurrea hartzen laguntzen duela frogatu zuten 1982 urtean, bost urtez 20.000 medikurekin
|
egindako
ikerketa batean. Ikusi zuten egunero aspirina dosi jakin bat hartuta% 44 jaisten zela bihotzekoen maiztasuna.
|
|
|
Horri eman izan dioten azalpena da zuhaitzetara igotzeko trebetasuna galdu zutela, eta energia asko behar dutela orain gora egiteko. Duke Lemure Zentroan primateekin
|
egindako
ikerketa batean, berriz, frogatu dute arrazoia ez dela igotzeko energia asko behar dutela, baizik eta lurrean ibiltzeko energia gutxiago xahutzen dutela.
|
|
|
Jaki horiek hartu ostean odolean zer kontzentrazio lortzen diren jakitea da benetan garrantzitsua. Azkenekoarekin loturik, boluntario osasuntsuekin
|
egindako
ikerketa batean, ahotik hartutako 25 miligramo erresberatrolen xurgapena aztertu zen. Eta, emaitzen arabera, nahiz eta xurgaturiko kantitatea nahiko txikia izan, erresberatrola gai izan zen xurgapen mintza zeharkatu eta hesteetatik odolera pasatzeko; horrek etorkizunean erresberatrola aho bidez emateko aukera zabaltzen du.
|
|
2009
|
|
|
Ohiko kolonoskopiaren bidez aurkitzen diren lesio guztien% 64 diagnostikatzera iritsi da kolona aztertzeko kapsula endoskopiko berri bat. Emaitza hori lortu dute Europako zortzi zentrok, besteak beste Nafarroako Unibertsitatea Klinikak, gailu berria probatzeko
|
egindako
ikerketa batean. 328 pazienteri egin diete azterketa, eta helburua izan da ikustea zer eraginkortasun duen koloneko kapsulak polipoak detektatzen, ohiko kolonoskopiaren ondoan.
|
|
|
Biology Letters aldizkarian berri eman dutenez, Perun
|
egindako
ikerketa batean ateratako ondorioek iradokitzen dute intsektu hegodunak lehorrean agertu zirela. Zilarrarrainen hegorik gabeko
|
|
|
Biology Letters aldizkarian berri eman dutenez, Perun
|
egindako
ikerketa batean ateratako ondorioek iradokitzen dute intsektu hegodunak lehorrean agertu zirela.
|
|
|
Antzeko emaitzak izan zituen duela urte eta erdi Consumer Fundazioak
|
egindako
ikerketa batek. Hartan, telebistako iragarkiak aztertu zituzten, eta emaitzak oso era ikusgarrian erakutsi zituzten.
|
|
|
Australiako Macquari uhartean, katuak kentzeko kanpaina bat egin zen 2000 urtean. Kanpaina hark bertako ekologiari kalte handiak eragin dizkiola eman du aditzera Australiako Dibisio Antartikoak
|
egindako
ikerketa batek. Ozeano glaziar Antartikoko uhartetik katuak ezabatu zirenetik, untxien kopuruak gora egin du, eta, orain, landareak suntsitzen ari dira.
|
|
2010
|
|
|
Lasterka egin bitartean oreka mantentzen laguntzeko eta jauzi luzeagoak egiteko baino ez zuten balio hegoek, hipotesi honen arabera. Hego txikiek lasterketa efizientzia hobetzen dute; hala frogatu dute hainbat espezietako txitekin
|
egindako
ikerketa batean. Hego hasikinak, besteak beste, ezaugarri mesedegarriak izango ziren ehizarako edo ihes egiteko.
|
|
|
Menopausiaren zergatia azaltzen lagundu du zetazeoekin
|
egindako
ikerketa batek
|
|
|
Zientzialariak aspalditik ari dira ikertzen zein izan daitekeen emakumezkoek menopausia izateko arrazoia. Orain, orka eta pilotu izurde emeekin
|
egindako
ikerketa bati esker, zantzu berriak dituzte erantzuna hobeto ezagutzeko.
|
|
|
Zenbat eta denbora gehiago eman lehorraldian, orduan eta infekzio gutxiago pairatzen dituzte Bdelloidea klaseko errotiferoek, Cornell Unibertsitatean
|
egindako
ikerketa baten arabera. Haiek baino azkarrago eboluzionatzen duten patogenoen aurkako estrategia bat dela uste dute.
|
|
|
Errusiaren eta Alaskaren arteko 80 kilometroko Bering itsasarteak izan dituen gorabeherek eragin handia izan dute ipar hemisferioko kliman izotz aroetan, Estatu Batuetako Atmosfera Ikertzeko Zentro Nazionalean
|
egindako
ikerketa baten arabera. Dirudienez, eragin zuzena du itsasartea agertzeak eta desagertzeak izotz aroetan izotz geruzak izandako gorabeherekin.
|
|
|
Giza Genomaren Erakundearen (HUGO) Pan Asian SNP Partzuergoak
|
egindako
ikerketa batek indartu egin du gizakiak Afrikatik Asiarako bidea bolada bakarrean egin zuela dioen hipotesia. Era berean, ikerketak zalantzan jarri du hainbat zientzialarik proposatu izan duten beste hipotesi bat:
|
|
|
Estatu Batuetako Atmosfera Ikertzeko Zentro Nazionalean (NCAR)
|
egindako
ikerketa batean ikusi dute litekeena dela Eguzkia jarduera txikiko epe luze baterantz joatea, azkenekoz XVII. mendean behatu zena bezalako barealdi baterantz.
|
|
|
Estatu Batuetako Atmosfera Ikertzeko Zentro Nazionalean (NCAR)
|
egindako
ikerketa batean ikusi dute litekeena dela Eguzkia jarduera txikiko epe luze baterantz joatea, azkenekoz XVII. mendean behatu
|
|
2011
|
|
|
Izu horren oinarrian Andrew Wakefield sendagileak 1998an The Lancet aldizkari espezializatuan argitaratutako ikerketa bat dago. Lan hartan, Londresko Royal Free ospitaleko 12 haurrekin
|
egindako
ikerketa baten ondorioak eman zituen; haren arabera, elgorritik, hazizurrietatik eta errubeolatik babesten duen txerto hirukoitza autismoa eta beste asaldura batzuk izateko arriskuarekin erlazionatuta zegoen. Izan ere, haur horiek txertoa hartu ondoren gaixotu ziren; hesteetako arazoak izan zituzten, eta haietako zortzik portaera arazoak izan zituzten; bereziki, autismoa.
|
|
|
Ez da lehenengo aldia harraparien presentziak ondorengoetan zer eragin duen aztertzen dena. Bernako Unibertsitateko ikertzaile horiek berak, esate baterako, 2005ean
|
egindako
ikerketa batean ikusi zuten harraparien presentzian kortikosterona hormonaren maila igotzen zitzaiela emeei. Horren eraginez, ondorengoak txikiagoak zirela ikusi zuten.
|
|
|
Drogekin eta genetikarekin erlazionatutako azterketez gain, beste era bateko ikerketak ere egiten dira plazeraren ezagutzan sakontzeko. Adibidez, Bergaretxek Estatu Batuetan unibertsitate ikasleekin duela gutxi
|
egindako
ikerketa bat aipatu du: Ikerketa hartan, PETa (positroien igorpen tomografia) erabili zuten, koitoa egitean garuneko zein gune aktibatzen ziren ikusteko.
|
|
|
Hori dela eta, EFSAk ikerketa horiek sakon aztertzea erabaki zuen. Batetik, Onkologia eta Ingurumen Zientzien Ramazzinni Fundazioan, Soffrittik eta haren taldeak saguekin
|
egindako
ikerketa bat aztertu zuten. Ikerketa hartan ondorioztatu zuten saguei plazenta bidez aspartamoa emanez gero, epe luzera minbizia sorrarazten zuela gibelean eta biriketan.
|
|
|
Saguetan
|
egindako
ikerketa baten arabera, ausarta izatearen edo motelduta egotearen gakoa hesteetako mikroorganismoetan egon daiteke. Hori ondorioztatu dute Stockholmeko Karolinska Institutuko
|
|
|
Saguetan
|
egindako
ikerketa baten arabera, ausarta izatearen edo motelduta egotearen gakoa hesteetako mikroorganismoetan egon daiteke. Hori ondorioztatu dute Stockholmeko Karolinska Institutuko ikertzaileek.
|
|
|
Garuneko sistema endocannabinoideak ez du behar bezala funtzionatzen, dietan omega gutxi dagoenean EHUko eta Bordeleko hainbat zentrotako ikertzaileek
|
egindako
ikerketa batean, garunean
|
|
|
EHUko eta Bordeleko hainbat zentrotako ikertzaileek
|
egindako
ikerketa batean, garunean omega gantz azidoak faltan izateak depresioari lotutako zer aldaketa eragiten dituen azaldu dute. Izan ere, aspalditik lotu izan dira omega gabezia eta depresio arazoak, baina orain arte ez zen ezagutzen zer garun mekanismo dagoen atzean.
|
|
|
Mendetan erabili izan da kinina malaria kasu larrienak tratatzeko, orain arte ez baita aurkitu hura baino botika eraginkorragorik. 2005ean, ordea, Oxford Unibertsitateko ikertzaile hori buru zela, Asiako lau herrialdetan
|
egindako
ikerketa batean frogatu zuten beste substantzia bat, artesunatoa, kinina baino eraginkorragoa zela. Hain zuzen, kininak baino% 35 gehiago murriztu zituen malariak eragindako heriotzak.
|
|
2012
|
|
|
Washingtonen egindako Neurozientzien Kongresuan, FOXP2 geneari buruzko ikerketa bat nabarmendu da. Berez, saguetan
|
egindako
ikerketa bat da, baina ondorioak pertsonen bereizgarrietako batekin lotuta daude, hitz egiteko gaitasunarekin, alegia. Izan ere, sagu horiek FOXP2 genea mutatuta zuten, gizakienaren berdina izan zedin, eta ikusi dute sagu
|
|
|
Washingtonen egindako Neurozientzien Kongresuan, FOXP2 geneari buruzko ikerketa bat nabarmendu da. Berez, saguetan
|
egindako
ikerketa bat da, baina ondorioak pertsonen bereizgarrietako batekin lotuta daude, hitz egiteko gaitasunarekin, alegia. Izan ere, sagu horiek FOXP2 genea mutatuta zuten, gizakienaren berdina izan zedin, eta ikusi dute sagu horiek arruntek baino errazago ikasten dituztela mugimendu batzuk.
|
|
|
Landareen hormona bat da, eta, landareak erasoren bat pairatzen duenean, hormona horrek jartzen ditu martxan landarearen defentsa mekanismoak. De Moraesen taldeak berriki
|
egindako
ikerketa baten arabera, landare zorriek ongi dakite hori. Izan ere, azido jasmonikoa ezabatzen dute landaretik, eta, horrela, landareak zorrien harrapariak erakarri ahal izatea galarazten dute, eta hankaz gora jartzen dute landarearen defentsa mekanismoa.
|
|
|
Otso iberikoa ez dago desagertzeko arrisku bizian, baina, Bartzelonako Unibertsitate Autonomoko eta Doñanako Estazio Biologikoko adituek
|
egindako
ikerketa baten arabera, arriskuan egotera irits daiteke, otso taldeek dibertsitate genetiko txikia dutelako. Egia da otsoaren populazioak gora egin duela azken urteetan.
|
|
|
Otso iberikoa ez dago desagertzeko arrisku bizian, baina, Bartzelonako Unibertsitate Autonomoko eta Doñanako Estazio Biologikoko adituek
|
egindako
ikerketa baten arabera, arriskuan egotera irits daiteke, otso taldeek dibertsitate genetiko txikia dutelako.
|
|
2013
|
|
|
Biologiak gizabanakoen izaeran duen eragina, halere, ez dago soilik geneen menpe. Ideologia politiko sendoko pertsona talde batekin AEBn
|
egindako
ikerketa batek frogatu zuen fisiologiak ere eragina duela. Azterketa egiteko, bat bateko zaratari eta irudi mehatxatzaileei banako bakoitzak emandako erantzun fisikoa neurtu zuten.
|
|
2014
|
|
|
Adibidez, Espainiako Ikerketa Zientifikoen Kontseilu Nagusiak (CSIC) 2012an
|
egindako
ikerketa batean, antibiotiko betalaktamikoek (penizilina, esaterako) mikrobiomaren osaeran eta funtzionamenduan nola eragiten zuten aztertu zuten, eta frogatu zuten hamaika egunetan izugarri gutxitzen zela mikroorganismoen dibertsitatea. Gainera, proteinen ekoizpenean eta beste funtzio batzuetan asaldura nabarmenak hauteman zituzten.
|
|
|
Ardi latxen populazio bat hartuta, EHUko Genetika Saileko Animalien Osasuna eta Genomikak
|
egindako
ikerketa batean lortutako datuetatik ondoriozta daitekeenez, hainbat funtziotan, hala nola berezko immunitatean eta immunitate adaptatiboan, parte hartzen duten geneek eragina izan dezakete ABAren patogenesian.
|
|
2015
|
|
|
1986an Getxon lehen mailako arretako medikuarengana zihoazen laurehun pazienteren artean
|
egindako
ikerketa batean, psikofarmakoen erabilerarekiko jarrera negatiboa aurkitu genuen [1]. Hauek dira ikerketa horren emaitza nagusiak:
|
|
|
Kontrol talde batekin konparatu zituzten ikerketaren emaitzak eta ikusi zuten talde esperimentalean gehiago hobetu zirela tratamendu farmakologikoaren jarraipen maila eta pazienteen sintomak. Geroago, Basurtuko psikiatria zerbitzuko zuzendari Miguel Angel Gonzlez Torresek eta Eguiluzek antzeko teknikez
|
egindako
ikerketa batean ikusi zuten psikohezkuntzako taldeetara joaten ziren pazienteek kontrol taldekoek baino ospitaleratze gutxiago izaten zituztela.
|
|
2017
|
|
|
Orduan, zer gertatuko litzateke emozioak fisikoki adieraztea galaraziz gero? Hori ikusteko, botoxa erabili zuten Havasek eta bere taldekideek 2010ean
|
egindako
ikerketa batean. Ikerketaren izenburuak dena dio:
|
|
2018
|
|
|
Itsasotik lehorrera mugituz, Tanzaniako Mikumi parke nazionalean
|
egindako
ikerketa baten arabera, ilbetea den gauetan, gizakiak landatutako labore sailei erasotzea ekiditen dute elefanteek. Elefanteak animalia katemeralak dira, hots, egunez zein gauez jarduten dutenak, eta labore sailetara bazka bila argi gutxiko gauetan joaten dira bereziki, nekazariek ikus ez ditzaten [2].
|
|
|
Teoria horri jarraiki, 1978an, Arnold Lieber psikiatrak iradoki zuen Ilargiak, mareen indarraren bidez, gure garuneko ur molekulak lekualda zitzakeela. Horrela, astroak giza jokabidean zuen eragina azaldu nahi izan zuen, Lieberrek berak Floridako Dade eskualdean
|
egindako
ikerketa batean aurkitu baitzuen ilbetean gizakiak joera handiagoa zuela hilketak eta erasoak egiteko. George Abell astronomoa izan zen teoria hori ezbaian jarri zuen lehena, eta hiru fenomeno naturaletan ardaztu zuen bere argudioa:
|
|
|
Epilepsia krisien inguruan hainbat ikerketa egin badira ere, emaitzek ez dute bat egiten krisi gehiago zein ilargi fasetan gertatzen den adieraztean [7]. Glasgowko Unibertsitateak
|
egindako
ikerketa baten arabera, bihotzekoaren sintomak izan baina proba diagnostikoetan gaitzaren jatorri biologikoa aurkitu ez zen kasu gehiago izan zen ilargi beteko egunetan [8]. Fenomeno hori azaltzeko, ikerketaren autoreek proposatzen dute, azalpen biologikorik izan ezean, zerikusia izan zezakeela Ilargiaren inguruan eraikitako sinesmen sozialak.
|
|
2020
|
|
|
Clinic ospitalean (Bartzelona)
|
egindako
ikerketa baten arabera, PCR proba zein azterketa serologikoa egin zaien osasun langileen% 11,2 dago kutsatuta edo kutsatu da SARS CoV birusarekin.
|
|
|
Clinic ospitalean (Bartzelona)
|
egindako
ikerketa baten arabera, PCR proba zein azterketa serologikoa egin zaien osasun langileen% 11,2 dago kutsatuta edo kutsatu da SARS CoV birusarekin.
|
|
|
Piti Salptrire Parisko ospitalean
|
egindako
ikerketa baten arabera, tabakoa erretzea aldagai babeslea da COVID aurrean. Apirilaren 21ean argitaratu zen ikerketa, eta ziztuan hedatu da, neurri batean, zenbait erretzaileren bultzadari esker.
|
|
|
Espainian
|
egindako
ikerketa batek agerian utzi du depresioa eta bizi itxaropenaren arteko erlazioa. Madrilgo eta Bartzelonako unibertsitate eta ikerketa biomedikoko zentro batzuetako ikertzaileek egin dute azterketa, eta nazioarteko beste zenbait ikerketak erakutsitakoa berretsi dute:
|
|
|
Espainian
|
egindako
ikerketa batek agerian utzi du depresioa eta bizi itxaropenaren arteko erlazioa. Madrilgo eta Bartzelonako unibertsitate eta ikerketa biomedikoko zentro batzuetako ikertzaileek egin dute azterketa, eta nazioarteko beste zenbait ikerketak erakutsitakoa berretsi dute:
|
|
|
Hondakin uren araztegiak ez ziren diseinatu botiken hondakinak deuseztatzeko; beraz, kutsatzaile batzuk ez dira guztiz deuseztatzen. Galindon (Sestao)
|
egindako
ikerketa batean, hainbat neurketa egin zituzten araztegira iritsitako uretan. Ikusi zuten Galdakaoko ospitaleko ur emaria emari osoaren %0, 56 izanik ere, hainbat kutsatzaileren kontzentrazioa sarrerako kontzentrazioaren batezbestekoaren %4 zela [8].
|
|
|
Medikamentuak ingurumenean biometatu daitezke, eta elikadura kate trofikoan ere hedatzen dira. Horren adibide dugu 2018an Australian
|
egindako
ikerketa bat, zeinetan hainbat botika neurtu bait zituzten uretako ornogabeetan eta intsektuen larbetan. Zenbatetsi zuten medikamentuak zenbateraino meta litezkeen intsektu helduez elikatzen diren harraparietan, eta, hala, ondorioztatu zuten gizakietan erabiltzen diren dosien erdia bezainbesteko antidepresibo mailekiko esposizioa izango luketela ornitorrinkoek [5].
|
|
|
Haren ustez, oraindik ere jendeari esaten zaio infekzioak adienekoei eta gaitz kronikoak dituztenei eragiten diela, eta pertsona osasuntsuek ez dutela batere edo ia batere sintomarik. Hori okerra dela dio, eta Herbeheretan
|
egindako
ikerketa bat jartzen du adibidetzat. 1.600 pazientek parte hartu zuten,% 91 ez zen ospitaleratu eta% 85ak osasun ona zuen aurretik.
|
|
|
Txinako eta AEBko entzule boluntarioekin
|
egindako
ikerketa baten bidez, musikak eragiten dituen emozioak identifikatu, sailkatu, eta elkarren arteko harremanak erakuten dituen mapa bat osatu dute. Aldi berean, berretsi dute musika entzuteak eragiten duen esperientzia subjektiboa dela eta kulturaren eraginpekoa.
|
|
|
Txinako eta AEBko entzule boluntarioekin
|
egindako
ikerketa baten bidez, musikak eragiten dituen emozioak identifikatu, sailkatu, eta elkarren arteko harremanak erakuten dituen mapa bat osatu dute. Aldi berean, berretsi dute musika entzuteak eragiten duen esperientzia subjektiboa dela eta kulturaren eraginpekoa.
|
|
|
Tokiko ezaugarri klimatikoek ez dute eraginik izango COVID pandemiaren lehen olatuan, Princeton Unibertsitatean
|
egindako
ikerketa baten arabera. Science aldizkarian argitaratu dute, eta, egileek argi diote hezetasunak eta tenperaturak ez dutela eraginik izan izurriaren hedapenean.
|
|
|
Tokiko ezaugarri klimatikoek ez dute eraginik izango COVID pandemiaren lehen olatuan, Princeton Unibertsitatean
|
egindako
ikerketa baten arabera. Science aldizkarian argitaratu dute, eta, egileek argi diote hezetasunak eta tenperaturak ez dutela eraginik izan izurriaren hedapenean.
|
|
|
Adibidez, ikusi dute COVID gaixotzen diren erretzaileen bilakaera ez erretzaileena baino okerragoa dela. Bada, AEBn 2018an
|
egindako
ikerketa baten arabera, erretzaileen ehunekoa 10 puntu handiagoa da gayen, lesbianen, transexualen, transgeneroen eta bisexualen artean, populazio orokorrean baino(% 37 eta% 27, hurrenez hurren). Europan ere, tabakoarena ez ezik, beste substantzia adiktiboen kontsumoa zabalduagoa dago LGTBIQ pertsonen artean.
|