|
2005
|
|
|
Horregatik, Francisco Camarelles doktorearen iritziz, semFYCren Tabakismoari Ekiteko Taldearen koordinatzailea, “ezinbestekoa da osasun sistemak osasun zentroak aprobetxatzea tabakoa erretzeari uzteko eta tratatzeko programak orokortzeko”. Erakunde berak
|
egindako
beste ikerketa baten arabera, Espainiako erretzaile ertaina duela 10 urtetik da, eta 14 zigarro kontsumitzen ditu emakumeen kasuan, eta 19 gizonen kasuan. Hala ere, emakumeak, Camarellesen iritziz, tabakoa uzteko zailtasun gehiago ditu; izan ere, “badaude tratamenduan eragina izan dezaketen zenbait faktore, hala nola familiako eta laneko presioak edo gizentzeko beldurra”.
|
|
|
Grekoak eta italiarrak Ezin bestela izan, zientzialari grekoek eta italiarrek bat egin dute espainolekin, oliba olioak osasunarentzat dituen propietate onuragarrienak identifikatzeko. Kordobako Jiménez-en taldeak arteriosklerosiari aurrea hartzeko mesedea egin zuela adierazi bazuen ere, Atenasen
|
egindako
beste ikerketa batek dio oliba olioaren kontsumoak arteria presioa murrizten duela. OMEren datuen arabera, hipertentsio arteriala da mundu osoan urtean 7.000 heriotza baino gehiago eragiten dituen arrazoia; beraz, arazo horri aurre egiteko ekimen orok arreta handiagoa merezi du.
|
|
2006
|
|
|
Gainera, adituek animalia jatorriko osagai esklusiboak erabili zituzten, eta, horri esker, laktosarekiko eta arrautzarekiko intolerantzia duten pertsonek era horretako ogia jan dezakete. Gluten gabeko ogiari buruz Espainian
|
egindako
beste ikerketa baten emaitzak dira berrienak. Ikerketa Zientifikoen Kontseilu Gorenetik (CSIC) dator ikerketa hori.
|
|
|
Datuek erakusten dutenez, lo gutxiago egiten zuten pertsonak (batez beste bost ordu) zazpi ordu edo gehiago lo egiten zutenak baino %60 lodiagoak ziren (tabakoa edo jarduera fisikoa bezalako beste faktore batzuk zuzentzen zituzten). Haurrekin
|
egindako
beste ikerketa batek (Erresuma Batua) agerian uzten du 3 urtetik behar baino gutxiago lo egiten zutenek 7 baino gehiago izateko aukera zutela (baita gurasoen gehiegizko pisua edo telebista ikusten pasatzen zuten denbora zuzendu ondoren ere). Zergatik egiten dute lo pertsona lodiek gutxiago?
|
|
2007
|
|
|
Hala ere, oraingoz, bihotzeko gaixotasunak dituzten pertsonei gomendatzen diete beren belarriak 85 dB inguruko mailetatik babesteko, eraikuntzako langile batzuek jasaten duten mailaren antzekoa. Ohioko Unibertsitatean
|
egindako
beste ikerketa baten arabera, ingurune zaratatsu baten eraginpean dauden pertsonek nerbio sistemako tumore onbera bat garatzeko aukera bikoitza dute, hots, akustikoaren neurinoma. Lanaren emaitzen arabera, urrian argitaratu zen American Journal Epidemiology aldizkarian musika altua (80 dB baino gehiago) entzuteak 2,25 aldiz handitu du tumore mota hori izateko arriskua.
|
|
|
Jamie Thomson, Wisconsineko Unibertsitateko ikertzailea, giza enbrioietatik zelula amak isolatzen lehena izan zen 1997 urtean. Zentroak aurkikuntza hori patentatu zuen, eta, harrezkero, ordainsariak jaso ditu lerro zelular horiekin
|
egindako
beste ikerketa batzuengatik. “Guretzat pentsaezina da Thomson doktorearen aurkikuntza —‘Science’ aldizkariak historiako aurkikuntza handienetakotzat iragarri zuena— patente bat merezi ez duen moduan aurkitzea”, esan zuen Carl Gulbrandsidek, unibertsitate horretako ikerketa zuzendariak.
|
|
|
Deskribatutako genearen efektu nagusietako bat sustrai askoz indartsuagoak eta landare konbentzionalak baino kolore berde ilunagoko eta pisu handiagoko hostoak eratzea da. Bestelako onura isolatuak Txinako Huazhong Nekazaritza Unibertsitateko adituek
|
egindako
beste ikerketa baten arabera, arrozaren ia ezaugarri guztiak zabaldu dira. National Academy of Sciences erakundeak argitaratu berri duen ikerketak arrozari egozten dio mundu osoko labore nagusietako bat, elikagai iturri garrantzitsua baita herritar askorentzat, bereziki Txinan, Japonian, Australian, Filipinetan, Thailandian, Indonesian eta Birmanian.
|
|
|
Zehazki, “Thorax” aldizkari britainiarrean argitaratutako txosten baten arabera, frutak, barazkiak, osoko zerealak eta arraina kontsumitu ohi dituzten pertsonek Mediterraneoko dietako oinarrizko produktu guztiak arnas eritasuna garatzeko %50 probabilitate txikiagoa izan dezakete produktu eraldatuekin eta gantz eta azukre ugariko substantziekin elikatzen diren gizabanakoekin alderatuta. Nottinghameko Unibertsitateak (Erresuma Batua)
|
egindako
beste ikerketa baten arabera, sagarrak eta tomateak izan litezke asmaren eta gainerako arnas gaixotasunen aurkako babesik eraginkorrenak. Lan horretarako, 2.633 paziente pneumologikoren dieta aztertu eta birika edukiera neurtu zen.
|
|
2009
|
|
|
Hala, elikagai horiek antioxidatzaile, bitamina eta mineral gehiago dituztela ondorioztatu dute. Valentziako Unibertsitate Politeknikoko (EHU) zientzialariek
|
egindako
beste ikerketa batek norabide bera hartu du. María Dolores Raigón zuzendariak dioenez, landare ekologikoek ur gutxiago dute, eta horrek eragina du haien zaporean eta kontserbazioan.
|
|
2010
|
|
|
Pertsona heldu osasuntsuekin
|
egindako
beste ikerketa batean, egile horiek berek ikusi zuten parte hartzaileek edari gehiago hartzen zutela edalontzi zabaletan, luze eta estuetan baino.
|
|
|
manganesoak giza ez diren primateetan dituen ondorio neurotoxikoak, metilmerkurioaren toxikotasun mekanismoak, aluminioak Alzheimerrean duen zeregina eta zinkak gaixotasun neurodegeneratiboetan duen eragina edo PCBen eraginpean egoteak dituen ondorioak. INMA Sareak
|
egindako
beste ikerketa batean, Espainiako haurrak elikaduratik eratorritako kutsatzaile kimikoekin kontaktuan jarri dira. Horren arabera, bi hauen arteko erlazioa ezartzen da:
|
|
2011
|
|
|
Espezialistek diotenez, haurtxoa, objektuak eta gainazalak kolpekatu, ukitu eta txupatzean, substantzia toxikoekin kontaktuan jartzen da, eta substantzia horiek ordu, egun eta hilabete batzuetan egon daitezke. BMC Public Health ek Katalunian berriki
|
egindako
beste ikerketa batek ondorioztatu duenez, guraso erretzaileen haurretan kerik gabeko etxeetan bizi direnetan baino hiru aldiz nikotina maila gehiago hauteman dira odolean. Etxetik kanpo kerik ez izatea Etxean erretzen ez den arren, haurrek erretzaile pasibo bihurtuko diren egoerak biziko dituzte.
|
|
|
Aurreko azterketek frogatu dute bakterioak landare ehunetan sar daitezkeela, eta alderdi horrek nolabaiteko babesa ematen die desagerrarazteko erabiltzen diren mikrobioen aurkako produktuei. Bakterio baten indarra AEBetako Nekazaritzako Ikerketa Zerbitzuko (ARS) adituek
|
egindako
beste ikerketa batean frogatu da E.colik gaitasuna duela urpeko sedimentuan hilabetetan irauteko eta, beraz, azaleko urak kutsatzeko. Bakterio hori ingurune horretan egoteak uraren kalitatearen adierazlea da, eta kutsadura fekalaren sinonimoa da.
|
|
2013
|
|
|
Poltsa berrerabilgarrietan dauden elikagaien kutsadura gurutzatuaren ebaluazioa, izen hori zuen ikerketak, eta haren emaitzak bat datoz Washingtongo Ospitaleak
|
egindako
beste ikerketa batean agertu direnekin, non esaten den poltsak garbitu ezean patogenoak hazi eta ugaldu egiten direla.
|
|
|
Arriskua, batez ere, bakterio koliformeen bidez aurkitu zen, E. coli barne, poltsen barruan detektatu baitziren, gaixotasunak eragiteko bezain garrantzitsuak diren mailetan. Azterketa, poltsa berrerabilgarrietako elikagaien poluzio gurutzatuaren ebaluazioa izenburupean, Washingtongo Ospitaleak
|
egindako
beste ikerketa batekin bat dator. Horren arabera, «poltsa berrerabilgarriak garbitzen ez badira, patogenoak hazi eta ugaritu egiten dira».
|
|
|
Horrek, txantxa gisa adierazita, errealitate itxura izan lezake. Kaliforniako Unibertsitateak
|
egindako
beste ikerketa bat. ), klase altuetako pertsonak (hau da, egoera ekonomikorik onena, eskolatze handiagoa, etab.) gezurrak baino gehiago dira, eta tranpak egiten dituzte.
|
|
2014
|
|
|
Azterketa honek, halaber, iradokitzen du fetuaren sexuak eragin desberdina duela titi guruinaren garapenean, eta horrek esneari eragiten diola. Michigango Unibertsitateko adituek
|
egindako
beste ikerketa batek ere amaren esnearen osaera aurkitu zuen, umearen sexuaren arabera. Espainiako Pediatria Elkarteak, EROSKI CONSUMErek galdetuta, azterketaren «inpaktu mediatikoa» aitortzen du.
|
|
|
Gainera, ikerketaren arabera, esku hezeek agente infekzioso gehiago transferi ditzakete. Oxfordeko Unibertsitateko adituek
|
egindako
beste ikerketa baten arabera (2013an argitaratu zen), diru hori guztien elementu higienikoenetako bat da, metalezko eskaileren barandak, kutxazain automatikoen botoiak edo liburutegiko liburuak baino gehiago. Lanaren arabera, Erresuma Batuko billeteak Europako 15 herrialdeen artean zikinenak dira, eta, ondoren, Danimarkako koroa eta Austriako euroa.
|
|
|
Irudia: xavalle da Espainian
|
egindako
beste ikerketa batek haurtxoak haurdunaldian izan duen eragina aztertu du, zehazki, 48 eta 72 ordu bitartean. Josepa Canalsek eta Carme Hernándezek adierazi dutenez, «nikotinaren eraginpean egon diren jaioberriek, modu aktiboan nahiz pasiboan, eragina dute Tarragonako Universitat Rovira i Virgili URV» en Portaera Ebaluatu eta Neurtzeko bilaketa zentroko zientzialarien artean, eta honela adierazi dute:
|
|
2015
|
|
|
Pelbiseko Lurzoruaren eta Pelbiperineologiaren Espainiako Kongresu Frankoan aurkeztutako azterlan batek, 2007an 36 urteko batez besteko 100 emakumeri buruz eta gernu inkontinentzia eta pelbis zoruaren hipotonia jasan zituztenei buruz egindakoak, hobekuntzak aurkeztu zituen uzkurtze indarran, tonua handitzean eta moteltze ahalmenean(% 48), sabelaldeko 20 minutuko gimnasia hipopresiboa egin ondoren, sei hilabetez. Adineko pertsonei
|
egindako
beste ikerketa batek ere emaitza onuragarriak ekarri zituen, ariketak: hobetu egiten dira, besteak beste, pelbis zoruaren atseden tonua, esfortzuaren perineo blokeoa eta gernu inkontinentziaren sintomak.
|
|
2016
|
|
|
«Oro har, arazo horiek amen heriotza tasa handitzen dute normopeso duten emakumeekin alderatuta», azaltzen du José Bellver Pradas ginekologoak, Valentziako Unibertsitateko katedradunak eta Antzitasuneko Valentziako Institutuko ikerlariak (IVI). Haurdunaldian gehiegizko pisuak haurtxoarentzat dituen arriskuak Haurtxoak, berriz, abortua, fetu heriotza, sortzetiko malformazioak (arantza bifidoa, Erresuma Batuan
|
egindako
beste ikerketa batek bezala) eta amaren konplikazioek eragindako arazoak (Erresuma Batuan egindako beste ikerketa batek frogatu bezala), «bai eta haurdunaldian izandako arazoak ere», adierazi du Belverrek. Gainera, bizitzako lehen urtean, bularreko haurraren bat bateko heriotza kasuak ohikoagoak dira haur horietan gehiegizko pisurik gabeko amek baino.
|
|
|
«Oro har, arazo horiek amen heriotza tasa handitzen dute normopeso duten emakumeekin alderatuta», azaltzen du José Bellver Pradas ginekologoak, Valentziako Unibertsitateko katedradunak eta Antzitasuneko Valentziako Institutuko ikerlariak (IVI). Haurdunaldian gehiegizko pisuak haurtxoarentzat dituen arriskuak Haurtxoak, berriz, abortua, fetu heriotza, sortzetiko malformazioak (arantza bifidoa, Erresuma Batuan egindako beste ikerketa batek bezala) eta amaren konplikazioek eragindako arazoak (Erresuma Batuan
|
egindako
beste ikerketa batek frogatu bezala), «bai eta haurdunaldian izandako arazoak ere», adierazi du Belverrek. Gainera, bizitzako lehen urtean, bularreko haurraren bat bateko heriotza kasuak ohikoagoak dira haur horietan gehiegizko pisurik gabeko amek baino.
|
|
2017
|
|
|
Logikoa dirudi egin litzatekeela. Nebraskako Unibertsitateak (AEB)
|
egindako
beste ikerketa baten arabera. ), plastikozko ur botilak garbitzea zaila izaten da maiz, eta, ondorioz, bakterio hazkuntzarako gune egokiak bihurtzen dira.
|
|
|
Ildo beretik, 2010ean, Federation of European Chemical Societies (FEBSJ) erakundearen aldizkariaren beste argitalpen bat egin zen. esaten zuen gizakiaren alfa laktoalbumina hilgarria dela tumore zelulentzat (HAMLET) eta lisozima zina azido oleikoarekin (ELOA); proteina eta gantz azido horiek jarduera zitotoxikoak erakusten dituzten proteinak eta azido koipetsuak dira, eta beren konposatu proteikoen jardueran oso desberdinak dira. Lund eko Unibertsitateko (Suedia) adituek
|
egindako
beste ikerketa batek tumore zelulei aurre egitea lortu du, batez ere maskuri eta koloneko minbizian. Adituek laktoalbuminaren papera egin dute, amaren esnearen proteina bat.
|
|
2019
|
|
|
Izan ere, zereal osoekin eta zuntz askorekin egindako elikagai horiek hilkortasun txikiagoarekin lotuta daude, besteak beste, bihotza babesten dute … (e) n argitaratutako azterlan baten ondorio da. BMJ. Kordobako Unibertsitateak (Argentina)
|
egindako
beste ikerketa baten arabera, zereal integraletan aberatsa den elikadurak lagundu egiten du elikagai osasungarriak hartzen, hala nola zuntz dietetikoa, eta kontrolpean ditu intsulina mailak (2 motako diabetesarekin zerikusia dutenak). Hala, azterketa honetako adituek ziurtatzen dute:
|
|
2020
|
|
|
Hala ere, nahiz eta dietako osagai sukoiek edo antioxidatzaileek eragin nabarmena izan koloneko minbizia izateko arriskuaren gainean, emaitzak ez dira erabakigarriak bularreko minbizian duten eraginari dagokionez. Proiektu honek berretsi egiten ditu arlo horretan
|
egindako
beste ikerketa batzuen emaitzak. Ikerketa horiek lagundu egiten dute jakiten nola den garrantzitsua dieta koloneko eta bularreko minbiziaren prebentzioan.
|
|
2023
|
|
|
Baina, orain da Espainian beste urrats sendoago bat egiteko unea? Hori izan liteke, Bartzelonako Unibertsitateko Lídia Farré irakasleak eta Bartzelonako Libertad González, Universitat Pompeu Fabran eta Barcelona School of Economics (BSE) unibertsitatean La Caixa Fundazioaren Gizarte berriki
|
egindako
beste ikerketa baten emaitzen arabera. ‘Genero desberdintasuna ordaindutako eta ordaindu gabeko lanean, pandemiaren ondoren’ da ikerketaren izenburua.
|