|
2019
|
|
|
1945ko irailean," a" letra amaitua zutela adierazi zuten, baina euskal ordainik ez zuten zenbait hitzen arazoa eztabaidatu zen. Batzordeko kideek eta I. M. Echaidek (gogoan hartu haren 1929ko Telefonoa’ren sortze ta aurrerapena) hiztegi normatiboa
|
egin
nahi zuten, behar adina neologismo sortuz. A. Irigaray eta J. Urquijok, ordea, hiztegi deskribatzaile hutsaren alde egin zuten, besteak beste, neologismoek Frantziako euskal idazleen artean izan zezaketen harrera txarraren beldur zirelako.
|
|
|
F. Krutwigek ere bere erantzun hitzaldiaren edukia aurreratu zion 1952ko urtarrilean. Eliza katolikoaren euskararekiko jarrera aztertu ez ezik, salatu ere
|
egin
nahi zuen. Ohi zuen bezala, baldintza historiko politikoei behar adina erreparatu gabe, Euskal Herriko eta" Mitteleuropa" ko egoerak erkatu nahi zituen, euskal hierarkia erlijiosoaren utzikeria agerian uztearren.
|
|
|
Ikusi dugunez, euskaltzain batzuek (N. Oleagak?) Akademiatik kanporatu
|
egin
nahi zituzten batzarretara agertzen ez ziren kideak. I. M. Echaidek ez zuen inor kanporatzea nahi, baina bai A. Arrue eta J. M. Lojendiok bezalako eragin politikoa zuten ordezkoak izendatzea.
|
|
|
Ministerioak, ordea, L. Dotresen ondorengoa ordurako hautatua zuen (Sancho el Sabio Fundazioa, José Miguel Azaola funtsa: J. M. Azaola eta J. Aparicioren arteko gutunak,/). kanpo jarduera eten
|
egin
nahi zuen, istiluak zer bide hartzen zuen ikusi arte.1105 Bestalde, A. Irigarayren 1953ko abenduaren 22ko gutunari A. Tovarrek abenduaren 28an erantzun zion. Salamancako errektoreak zuzenean hitz egin zuen Informazio eta Turismoko ministroarekin.
|
|
|
Bizkaiko frantziskotarra Akademiaren lexikografiarako begiz jotako lankideetako bat zen, Foruko komentuan gaztelania euskara hiztegia lantzen ari zirelako. A. Irigarayren bidetik, Langenscheidt eskuzko hiztegi alemanaren antzekoa
|
egin
nahi zuten, hau da, Akademiaren proiektua baino apalagoa.1128 Asmoak asmo, I. Berriatuarekin 1954ko urrian Donostian bilera egin ondoren, L. Michelenaren epai erabakigarria negatiboa izan zen:
|
|
|
gutxienez sei urte kalkulatzen zituen, behar bezalako baliabide ekonomiko eta pertsonalekin.1158 Euskaltzainburuordeak, L. Michelenaren baldintzak aztertu ondoren, sei urteko proiekturako 1.212.000 pezetako gastua aurreikusi zuen.1159 1957an abiatutako Akademiaren lexikografia uste baino askoz gehiago luzatu zen, L. Michelenak R. M. Azkueren hiztegiaren edizio kritikoa
|
egin
nahi zuelako: goitik beherako zuzenketak, argibideak, aldaketak, eransketak, etab. L. Michelena pozez beterik zegoen, diputazioek proiektuarekin eskuzabal jokatu zutenez, eskola partikularrak emateari utzi ahal izan ziolako (Michelena 1957; La Gaceta del Norte). 1160
|
|
|
1936ko urriaren 1ean Espainiako Errepublikaren Gorteek onartu zuten" Euzkadi’ren Berjabetasun Araudia"(" Estatuto de Autonomía del País Vasco") hiru probintziaz osaturiko eskualde autonomorako; Fronte Popularrak hauteskunde orokorretan boterea berreskuratu, eskuin muturrak estatu kolpea jo eta zorigaitzeko gerra zibila hasi ondoren, alegia.59 Abertzaleen eta ezkerraren adostasunarekin, Autonomia Estatutuak zazpigarren artikuluan euskararen erabilera ofiziala arautu zuen, horretarako eremu euskalduna ongi mugatzeko betebeharrarekin. ...rrenez hurren) zeuden, biztanleriaren %40, 26, beraz.60 EAJ PNVk 1936 inguruan egindako estimazioaren arabera, ordea, Euzkadiko hiru probintzia horietan 458.000 inguru euskal hiztun (8.000, 250.000 eta 200.000, hurrenez hurren) zeuden, hau da, biztanleriaren %50etik oso gertu (Alderdi 1950). 61 Inkesta horien zehaztasuna gorabehera, Autonomia Estatutuak euskararen gutxiagotasun historikoaren aurka
|
egin
nahi zuen, lurraldetasunean oinarritutako gizarte elebitasun funtzionalki orekatuagoaren bitartez.
|
|
|
Olabide euskaltzain jeltzaleekin erabaki bat hartzeko.64 Berariaz ez adierazi arren, argi dago Euskaltzaindiaren EJ GE sortu berriarekiko harremanak bileraren gaietako bat izan behar zuela. B. Echegarayk seguru asko sortzear zen Euzkadiko Gogo lantze Batzordean(" Consejo de Cultura") Akademiak izan behar zuen ordezkaritzaz hitz
|
egin
nahi zuen. Bestalde, R.
|
|
|
Ohiz kanpoko urgentziarekin, sarrera ekitaldia urtea amaitu baino lehenago
|
egin
nahi zuten. N. Oleaga idazkariaren iritziz, L. Villasanteren jaioterrian egin behar zen, eta horretarako Gernika Lumoko alkatearekin hitz egiteko prest zegoen.
|
|
|
I. M. Echaidek berehala erantzun zion, GPDko presidenteari bidalitako zorion mezuan ez bezala, horrelako proposamena egiteko formak gorde behar zirela, eta hobe zela Akademiaren batzarrean gaia eztabaidatu lehendabizi. " Charlas literarias" direlakoez bat zetorren funtsean, baina GPDko presidentearekin ordez, M. Ciriquiain idazkariarekin hitz
|
egin
nahi zuen antolaketaz eta bereziki gonbidatuak aukeratzeaz. Nolanahi den, medikuari uzten zion ekimenaren ardura.1008 Euskaltzainburuordeak berehala Bilboko idazkariari
|
|
2021
|
|
|
gaztea, mutil apaina, gorbatarekin; profesionalki kazetaria, etab.; baina bertso aldetik ere bai. Basarrik beste bertsolaritza bat
|
egin
nahi du, beste proiektu bat dakar. (Dorronsoro eta J.M. Lekuona, 1987:
|
|
|
beti desordutan, mozkorkerian eta barrabaskeriatan zebilen bertsolaria bezalako figura subalterno bat ezin zen eredu izan egin nahi zen Pizkunde kulturalerako, zenbaiten ustean. Alde horretatik, deigarria suertatzen da Txomin Agirrek berak Iru erezi ipuinean bertsolariaz
|
egin
nahi duen irudikapena: emaztea eta aberria asko maite dituen arren Jainkoa are gehiago maite duen bertsolaria, entzule hordituei jaramonik egin gabe, eskaini dioten sagardoa dastatzera iritsi gabe, isiltzea erabakitzen duena.
|
|
|
" Esan zidan ez zuela inoiz halakorik ikusi eta izugarria izan zela[...] etxera txoro haize gozo batek joa itzuli nintzen. Fermin Muguruzak nirekin zerbait
|
egin
nahi zuen! Kortaturen eta Negu Gorriaken abeslariak, 13 urterekin erosi nuen kase330 Hona lehen biak:
|
|
|
" Eta amaitzeko, azken bolada honetako publiko eruditoa aipatu genuke. Pizti peligrosoa, gauza nahastuz bere burua jaun
|
egin
nahi duena, eta bertsolaritzaren sujetorik aktiboenak, bertsolariak, akonplexatzera datorkiguna. Apaiza, lizentziatua, kultoa, politikoa, superreuskalduna."
|
|
|
Txapelketa horretan puntuazioa bistara ematen hasi ginen. Nolabait laboratorio modura funtzionatu zuen, bertsolariek
|
egin
nahi zituzten hainbat gauza probatzeko balio izan zuelarik. Hain zuzen ere 85 horretan hasi zen Euskaltzaindia frankismo osteko hirugarren txapelketa antolatzen eta bertsolariek planto egin zioten, gurean hartutako esperientziatik eurek antolatzeko ardura hartuz.
|
|
|
Bigarren aldi honetan olatuaren indarra ahulagoa dela nabaritzen da: ez da gehiago 1991ko Durangoko Azoka hartan bezala harpide
|
egin
nahi duen jende ilararik sortuko stand aurrean; alderantziz, 1990eko hamarraldiaren bigarren erdian 1.700 harpidetara iritsi ondoren, gutxikakoa baina etenik gabea da gainbehera gaurko 1.100 harpidetara iritsi arte. Dena den, ziurrenik zehatzagoa izango da beherakada hau olatuaren ahultasunari baino papereko prentsaren krisi orokorrari egoztea.
|
|
|
Azken hamabost urtetan sakontzen ari dira, eta hedabideetatik eskatzen zaiona sakontzeko ez bada igual ezetz esaten dute. [...] beraiek
|
egin
nahi duten hori garatzeko lantze prozesuan daude eta ondo kontatzeko kapaz ez diren bitartean nahiago dute ezer ez esan. (A.
|
|
|
" Zailtasun gogorrak sufritzen zituen urtero honelako sariketa bat antolatzeko Loiolako Herri Irratiak. Baina entzuleen eskariak merezi zuela eta aurrera
|
egin
nahi genuen" (Iriondo, 2000: 8).
|
|
|
Lehen ikastoletan edo helduen lehen alfabetatze eskoletan ikasitako belaunaldiaz dihardu Garmendiak, sortu berria zen Informazio Zientzien Fakultatetik pasatu ondoren ofizioan jarduteko galdatzen zen agiria eskura zezaketen lehen hasiberriez, euskarazko medioetan kazetari profesional gisa lan
|
egin
nahi zuen gazte batzuen ilusioaz. Honela deskribatzen du Zeruko Argiako lantaldea:
|
|
|
Eta harekin erabat txundituta gelditu zen M. André jauna, eta Sort Lekua filma egiteko erabakia hartu zuela jakinarazi zien antolatzaileei, hantxe bertan. Eta hizlari harekin hitz
|
egin
nahi zuela bere asmoaren berri emateko." (2004: 20)
|
|
|
‘Bertsolari bakoitzak bere jarrera eta barrua dauka, baina Elkartea ez da egon eta ez da egongo jarrera politiko bati lotuta’, esan zuen Jon Sarasua Elkarteko komunikazio arduradunak. ‘Baina, bestetik, ETBk ematen digun tratamenduan duintasun minimorik edota
|
egin
nahi dugun bidea betetzen ez bada, programa apurtuko da; horretan Elkarteak bere estiloa uste dut argi utzi duela beti’ (Barandiaran, 2011: 89)
|
|
|
Irratian ideiarekin bueltaka zebiltzan Joxe Agirre Alkiza apezaren eskutitza iritsi zitzaienean: bertsolari gazteekin astero jokatuko zen liga moduko bat
|
egin
nahi zuen irratiz, asteroko irabazlea entzuleek eskutitz bidez igorritako bozkekin erabakiaz. Onena pentsuen babesletza zekarren horrek, Biona pentsuena ere lotuta zuten eurek eta Fagorrekin parte hartuko zuten entzuleentzako saria lotuta sei bertsolarirekin astero buruz burukoa antolatzeari ekin zioten.
|
|
|
Montauk en fotokopiak astindu ditu airean eta gaztelerazko itzulpenaz hitz
|
egin
nahi duela dio salara ia korrika itzuliz. I’m so angry.
|
|
|
Bada, egitura haren eta egiturako partaideen irudiek, harremanek eta tentsioek sortzen ziguten interesa. Argi genuen itzulpen zerrendez eta katalogoez harago, itzulpengintzaren eraginen eta horiei buruzko gogoeten bilketa eta bilakaeraren interpretazioa
|
egin
nahi genuela eta, hala, itzulpena erdigunean paraturik, itzulpena ardatz duten itzulpen ikasketen diziplinatik abiatu beharrari funtsezko iritzi genion. Ezinbestekoa zitzaigun, halaber, kontuan hartzea euskal itzulpengintzaren historia erabat lotuta dagoela euskal letren historiarekin eta euskararen historiarekin eta estatusarekin, eta horrek bete betean eragiten diola esku artean darabilgun gizarte egiturari; izan ere, elkarri eragiten diote egitura batzuek eta besteek.
|