|
2008
|
|
|
Txalapartak daukan erotiko saila erraz saltzen da eta erotiko satirikoan Ostielak> eta Napartheidek Igela> xume eta zin tzoa gainditu dute. Halaz ere badirudi erotismoa gauza serioa, sakona bihurtu dela, sexuaren debekutik sexuaren tiraniara joango ote gara, gai horretaz barre
|
egin
nahi dugunok baztertuz. Alta erotismoak obra ederrik eman lezake, gimnastika bat ez iza ten dakianean.
|
|
|
Gure herri kulturan batik bat, haurrekin Euskal> Erriaren> Yakintzako> abesti eta ipuinak erabilgarri dira. Gero etnografiaren aldetik datoak ekartzen dituzte eta hobe ki
|
egin
nahi badugu, badugu zer egina aldaera biltzen ezen uste baitut herri kultura ren laurdena ere ez dugula bildu. Kantuekin talde bilketak abiatu dira Antton Valverderekin Hegoaldean eta egin ziren Zuberoan Martzel Bedaxagarrren taldeare kin, zoritxarrez Mauleko Ondarearen> Etxean> argitaragabe daudenak.
|
|
|
Atal honetan nabarmendu
|
egin
nahi dugu deskribaturik dauden gainontzeko hiru hitzeko elkarteekin dauden funtsezko aldea.
|
|
|
Hainbat hitzen formaren ondoan Bizk., > r.> eta Naf., > > ikurrak ematen ditugu. Euskalki markaren bat azaltzen duten hitz horiei buruz esan behar da ez dela inondik ere Euskaltzaindiaren asmoa, marka horiek eranstean, horrelako hitzak baztertzea; aitzitik, euskalki hitzok Hiztegi Batuan sartzeak adierazten du Euskaltzaindiak bultzatu
|
egin
nahi dituela idazleak hitz horiek erabiltzera, jakinaren gainean eta nori bere senak agintzen dion eran, jakina, horrela euskaldun guztien ondare bihurtuz joan daitezen15.
|
|
|
–Hainbat hitzen formaren ondoan, Bizk., > Ipar.> eta Naf., > Gip.... > ikurrak eman ditugu. Euskalki markaren bat azaltzen duten hitz horiei buruz esan behar da ez dela inondik ere Euskaltzaindiaren asmoa, marka horiek eranstean, horrelako hitzak baztertzea; aitzitik, euskalki hitzok Euskara Batuan sartzeak adierazten du Euskaltzaindiak bultzatu
|
egin
nahi dituela idazleak horiek erabiltzera, jakinaren gainean eta nori bere senak agintzen dion eran, jakina horrela euskaldun guztien ondare komuna bihurtuz joan daitezen?.
|
|
|
Izan ere, errezeloa daukat (eta orain arte entzundakoekin horrelaxe gertatu da) hainbat gauza esan gabe geratuko ote diren. Eta nik esan
|
egin
nahi ditut horietako batzuk. Ez gipuzkoarren izenean, ni ez bainator inoren ordezkari; baizik beste ikuspegitxo bat azaldu nahirik eta, beharbada, segu ruenik, zuek lehendik ere badakizkizuen ohar batzuk edo jakingarri batzuk adierazi nahirik.
|
|
|
Ezbairik ez dut, bertzalde, euskara bizi, aberats eta erakargarria
|
egin
nahi badu gu, euskalkiak (eta haien ekarpena) behar beharrezkoak ditugula. Haur batek ez luke eskolan inolako arazorik izan behar etxean ikasi duen euskararekin, irakasleak egina halak egin bailituzke etxeko edo eskualdeko euskararen eta eskolako eta ikasliburuetako euskararen arteko zubi lana egiten.
|
|
|
" Hainbat hitzen formaren ondoan Bizk., > Ipar.> eta Naf., > > ikurrak eman ditugu. Euskalki markaren bat azaltzen duten hitz horiei buruz esan behar da ez dela inondik ere Euskaltzaindiaren asmoa, marka horiek eranstean, horrelako hitzak baztertzea; aitzitik, euskalki hitzok Hiztegi> Batuan> sartzeak adierazten du Euskaltzaindiak bultzatu
|
egin
nahi dituela idazleak hitz horiek erabiltzera, jakinaren gainean eta nori bere senak agintzen dion eran, jakina, horrela euskaldun guztien ondare komuna bihurtuz joan daitezen".
|
|
|
Normala da, bestalde, administrazioan, arduradunek beren admi nistratuekiko tratua berauek ongien ulertzen duten moduan izatea, edo apaizek ser moiak beren herritarren euskalkian egitea. Zer esanik ez, eskola ikastoletako ume gehienek euskara aski homogeneoa egiten duten herrietan, andereñoek, beren lana behar bezain ongi
|
egin
nahi badute behintzat, ondo kontuan izan lituzkete tokian tokiko euskararen ezaugarri nagusiak, lexiko aldekoak batez ere, haurrekiko lehen harremanak arrotz eta beren aita amen hizkeratik urrunegi gerta ez daitezen.
|
|
|
Orotariko> Euskal> Hiztegia> eta Egungo> Eus > raren> keta lan> koa>) 3.> Nafarreraz idatzitako literaturaren eska siak eta nafar euskalki edo herri hizkera batzuen aztertze4 ezak berekin ekarri dute orain arteko hiztegietan Nafarroako euskararen gainean dugun informazioa urri sama rra izatea. Hori ikusita, ezinbestekoa da bildu gabeko hizkeren (edo erdi bilduta dau denen) lexikoa jaso eta aztertzea. Horretarako, jakina, gizalanaz gain, euskararen aldeko jarrera behar genuke agintariengan, gobernukoetan zein herri administraziokoetan,
|
egin
nahi dugun lana egiteko baliabide eta laguntza ekonomikoak behar bai tira. Testu idatzien gabeziaren aurrean, ahozkotasunari eman zaio garrantzia:
|
|
|
Ez inork pentsa gero aurreko guztia Hiztegi Batuaren kritika denik. Alderantziz, esanda dago, eta berretsi
|
egin
nahi dugu, orain dugun Hiztegi Batua tresna ezinbeste koa dela, eta oinarri sendoak ezarri dituela aurrera egin ahal izateko. Baina non gau den, zer egin den eta zer falta den argi azaldu beharra dago.
|
|
|
aiphatzeaz beraz ere errabiatzen da, erratzen da, arneguz eta iuramentuz hasten da. Eta hala baldin haserre direnen, eta hauzitan dabiltzanen artean, ongunderik, eta abenikoarik
|
egin
nahi baduzu, ez berehala lehenbiziko egunean ekhin, utzkitzu, ba ldin na hi ba duzu kolpea segur egin, a phur ba t hotztera, unhatzera, eta elkharren biphiltzera.
|
|
|
3 Baina aipamen bat
|
egin
nahi nuke hemen, dena dela, aitzinat joan baino lehenago. Hemen Mariano Izeta aipatu nahi nuke.
|
|
|
Egun batez, beraz, karpeta handi bat eskutan zuela etorri zitzaidan gelara. Eta argitu zidan, hura argitaratu
|
egin
nahi zuela, Mikel Lasari utzia ziola eta honek hainbat gauza zuzendu zizkiola (Mikel Lasa Friburgon, Suitzan, ezagutu nuen nik, unibertsitatean ikasketak egiten ari ginela). Karpeta niri ekartzerako, oker ez banago, ospatuak zituen Gandiagak Txakolinak bere lagunekin, behin baino gehiagotan, bai kolejioan, baita Plaentxiko bere lagunekin ere.
|
|
|
Orai artio gure ganik urrun zirenak hurbil ditezela beraz gure ganat! Konpreni dezatela oraiko legeak hobeago
|
egin
nahi dituztenak direla egiasko contserbaturrak
|
|
|
–Iraultza Handia hartzen duena erreferentzia puntu nagusi?, Frantzia aberri aren eta Errepublikaren alderako atxikimenduak elkartzen ditu errepu blikanoak eta hori da Réveilek
|
egin
nahi duena Euskal Herrian eta euskaraz.
|
|
|
Hortxe ditugu, esaterako, zorioneko eskarmentua, > hotz beroa> edota luze laburrak, esaera jakin batzuetatik landa ezin irtenez. Horien ordez, egiazko zientzia
|
egin
nahi dugunean esperientzia, > tenperatura> edo distantzia> erabiltzera beharturik gaude, esperientzien> liburua ren ordez, eskarmentuen> liburua> esatea, kasu, irrigarri gertatuko litzateke eta.
|
|
|
nabarmen gainditzen du hitz morfema horrek, izan ere, hitz elkartuen eta morfema lexiko sortzaile emankorren saila. Nabarmen gain ditzen du bere ingurumen baldintzei dagozkienetan eta, hori aski ez balitz, osagarrizko buruhausteak ekartzen dizkio horrek bere analisi semantiko zo rrotza
|
egin
nahi duenari. Urrundik ere behar bezala menderatzen ez dudan esparruan sartzera noala badakit:
|
|
|
Izan ere, Azkue euskal gramatika Bizkaiko Diputazioaren enkarguz idaztera zihoan, eta hasteko erretorika eta sintaxi atalak
|
egin
nahi zituen. Gaztelaniaeuskara hiztegia ere eskuartean zerabilen, baina aukeran, nahiago zuen Akademia sortu arte itxaron eta haren esku utzi.
|
|
|
Corpus status dialektika, ez da zehazki bilketa sorkuntza dialektikaren berdina, baina premisa berberen ondorioa da: ...uen (hitzak, esaerak, kantuak, ipuinak...) gehienetan bilketa horri sorkuntzazko ukituak erantsiz, edota osotara sorkuntzazko materialen corpus bat osa zezakeen (opera bat, eleberri bat, aldizkari bat, gramatika bat...); baina bere jarduera ez zen hor geratzen, zeren bildutako (eta ukitutako) corpus hori (eta berdin osotara bere kabuz sortutako corpus artistiko edo zientifikoen kasuan) sozializatu
|
egin
nahi zuen, hots, status publiko bat eman, hedatu; eta ez zirkulu txikietan baizik gizarte zabalean, horretarako sozialki eragin zezaketen erakundeak inplikatuz (Eliza, Diputazioak...) edo berariazko erakundeak sortzen saiatuz (ikastetxeak, akademiak...) 304.
|
|
|
«muchas veces[...] he considerado cuanto daño hace en mí al vascófilo la música»310 Baina gauzak ondo
|
egin
nahi baitzituen Azkuek arlo jakinetan sakontzen saiatzen zen. Horrek ez zuen kentzen Azkueren bokazioa herri jakintza guztietara hedatzea zenik.
|
|
|
Autoritatedun hiztegia zen bada Azkuek
|
egin
nahi zuena, normatibo gisa funtzionatuko zuena. Hiztegiaren lehen partea ere halakoa izan zen, baina bertan hitz tradizionalak biltzen zirenez Azkueren interbentzioa erdal jatorriko berba batzuen iragazpen xumera mugatu zen.
|
|
|
Arturo Campion eta Mateo Zabalak egindako lan enpirikoek Astarloarengandiko ekarri filosofikoa mugatu arren, durangar autoreak pisu gailena zuen. Gainera, Azkueren lan gehienetan ohi zenez, lan deskriptiboa egiteaz gain, lan normatiboa ere
|
egin
nahi zuen, bizkaiera idatzi eredu bat finkatuz, ortografikoki, gramatikalki eta dialektalki. Urte asko geroago, 1925ean, aitortuko zuenez:
|
|
|
Euskal Erria aldizkarian argitaratu zen proiektu hori eta Gipuzkoako Diputazioari zuzentzen zitzaion66 Txurrukaren Akademiak xede nagusitzat aurrenik euskal hiztegi osoa biltzea, eta ondoren ortografia finkatzea zuen (justu Azkuek egiten zuen proposamenaren alderantzizko ordenan). Azkue Txurrukarekin harremanetan jarri zen, eta bere egitasmoa helarazi zion, are Euskalzaletik sustengua emanez67 Txurrukaren asmoa baina Azkuerenetik aldentzen zen, ezen batik bat hizkuntzaren inbentario bat
|
egin
nahi zuen, «salvar, siquiera sea para la historia, los restos de la lengua Euskara», hizkuntza arautu eta suspertzeko itxaropen handirik gabe68.
|
|
|
«Garbi dagoena, hori bai, beste hau da: Aranaren isilpean
|
egin
nahi dutela Broussainek eta Azkuek corpusplangintrarako formulazio alternatiba hori. Horretaz ez dago duda zipitzik»115 Eta froga gisa aipatzen du Broussainek zeukan asmoa Arana Goiri baztertuz «notre petit conciliabule» antolatzeko, eta hartan proposatzeko Akademiarako izenak116 Eta bai, Broussainen asmoa 1901eko azaroan Azkue eta beste batzuekin talde txikian biltzea zen, Arana Goiriri ezer esan gabe, akademiko posibleez mintzatzeko.
|
|
|
Azkue oso kontziente zen Arana Goirik izen handia zuela, Azkuek berak baino oihartzun sozial zabalagokoa. Horregatik, aurrerantzean, Azkuek
|
egin
nahi zuen hiztegia benetan prestigiotsua izan behar zen, jeltzaleek ere onartzeko modukoa eta horretarako bere izen soila baino zerbait gehiago behar zuen. Ez da dudarik Zurtzaingo elkarte honek hein handiz lehenago Azkuek Euskal Akademiari esleitzen zion papera bete behar zuela:
|
|
|
Beraz Azkueren asmoa euskal ikastetxe berri bat sortzea zen. Probisionalki (lau sei urtez), Zurtzaingoa antolatu bitartean, Plöermel anaiekin
|
egin
nahi zuen akordioa haiek har zezaten ikastetxearen ardura. Baina irakasleeskola sortu bezain laster zurtzainen eskuetara igaroko zen guztia.
|
|
|
Gainera ezin esan daiteke Eliza oso ausart ageri zenik estatuaren arau linguistiko honi aurre egiteko: zerbait
|
egin
nahi zuen baina kontu handiz.
|
|
|
Izatez, bere hiztegi hirueledunaren segida
|
egin
nahi zuelarik, hots, erdara euskara sarrerak, Diputazioei jakinarazi zien, haien hitzaurrea euskaraz idatzi nahi zuela, euskalki gisa gipuzkera aukeratuz:
|
|
|
Beraz Azkuek «separatisten aurka»
|
egin
nahi bazuen aski zitzaion Liga sostengatzea. Horren, ordez, eta Ligakoen politika zentralistaren aurka, alternatiba autonomistak bilatzeari ekin zion, jeltzaleak ere barne hartzen saiatuz.
|
|
|
Eta gutxiespen hauek ez ziren izendegiaren aferari lotutako anekdota koiuntural soilak, arazo sakonagoen agerpenak baino. Urte asko geroago idatzitako memorietan, José Artetxe gipuzkoar jeltzaleak aipatzen zuenez, gerraurreko urte haietan, Euzkadi egunkarira bidalitako artikuluetan Azkueren lanen bat nabarmentzen zuen bakoitzean erredakzioan zentsuratu egiten zioten400 Lekukotasun horrek baieztatu egiten du Bizkaiko alderdikideek (Euzkadi nagusiki haiek kontrolatzen baitzuten) mugatu
|
egin
nahi zutela Azkueren prestigioa, ez zedin gerta jeltzaleen begietan euskaltzainburua hizkuntza kontuetan autoritate gisa agertzerik. Azken finean jokoan zegoena hizkuntza arautzeko boterea zen.
|
|
|
Txosten honen bitartez argi izpi bat
|
egin
nahi dugu hezkuntza munduan hizkuntza aldaera eta erregistroei buruz plazaratu diren gomendio, jarraibide eta orientabideen gainean, eta ahal dela hezkuntzan, bai gela barruan, bai gelaz kanpo, berauek lantzeko orientabide batzuk eman. Egokiagoa iruditu zaigu lehenik eta behin zenbait kontzeptu argitzen hastea, oinarrizkoenetatik hasita, gero norberak ikastola bakoitzaren egoera soziolinguistikoaren arabera zehaztu dezan hemen egingo dugun proposamena.
|
|
2009
|
|
|
Hala
|
egin
nahi du aurrerantzean ere. Horren erakusle ere bada liburu hau, itxia baino, gonbit irekia baita, modu gozo eta adierazgarri batean erakutsi nahi dituena aspaldiko erakunde baten izaera eta egitateak, asmo eta esperantzak.
|
|
|
Adi egon behar dugu lexikoaren ikuspegitik hitz berriak nola sortzen diren. Lexikografia eguneratu
|
egin
nahi dugu, eta premien arabera jokatu. Euskaltzaindiak berak bere kabuz ezin du egin, baina horretan ari diren beste batzuk koordina ditzake.
|
|
|
–Historia sozialaz dihardu Proiektuak; hortaz, ez da Linguistika edo Filologia, ez da Soziologia soila: gizarteko historia
|
egin
nahi du eta iraganetik denboran zehar datozen edukiak bilatu behar ditu, ikertu, ordenatu, aurkeztu eta hedatu?.
|
|
2010
|
|
|
Lelo horren azpian buru belarri borrokatu zen modernismoaren aurka. Ahozkotik idatzira pasatzean, hots, sermoiak litterae bihurtzean, lotu
|
egin
nahi zituen erlijioa eta artea. Agirre plan zabalago, hots, instantzia diskurtsibo zabalago?
|
|
|
Ildo honetatik, hizketa egintzak sailkatzea bera ere hipotesitzat hartu beharra dago. Sermoiek duten azken helburua argitzeko ahalegina
|
egin
nahi badugu, nekez onartuko da hizketa egintzen artean erlazio hierarkikorik ez dagoenik.
|
|
|
Horrela bada, baztertu
|
egin
nahi du Ducrotek hiztun bakarraren ideia, enuntziatu bakoitzak egile bakarra eta bat bakarra duen ideia, hizkuntzalaritza modernoa deitutakoaren azpian antzeman daitekeena: Lobjectif> > est> de> contester>, et, > si> posible, > de> remplacer? > un> postulat> qui> me> paraît> un> (op.
|
|
|
Aplikazioari begira, sentimendua eta faktore emozionala nagusitu behar dira, eta, horrenbestez, ikusi da adibidegintza estrategia heteroerregulatzaile gisa agertzen dela. Hartzailea betetzaile
|
egin
nahi du sermoiak, aditu edo jakitun baino areago. Linguistikoki, Eliza erakundearen errepresentazio sozialak eta ideologikoak testu endogamiko gisa agertzen dira, gaien gehiegizko errepikatzean (ahozkotasun marka bezala) oinarrituta.
|
|
|
egiten da, eskola (askotan unibertsitatea) amaitu eta berehala. EEN legearen balantze orekatua
|
egin
nahi duenak kontuan izan behar du hori ere.
|
|
|
Euskalki berekoen artekoak are nabarmenago erasaten ditu. Lanean euskaraz
|
egin
nahi duenak berak ez bezala hitz egiten duen euskaldun jendearekin jardun behar du gero eta maizago, eta selektiboa izan behar du maiz bere solaskidetzan. Ez da hori oso lan erraza, ezin gaindituzkoa ez bada ere.
|
|
|
multzo biak batuz, gehiengo zabal zabala. Euskaraz dakien eta hala
|
egin
nahi lukeen hainbatek, goiko motibo horiek direla medio, erdaraz egin behar izaten du maiz. Salbuespen bakanak alde batera uzten badira, gauza bat dago argi:
|
|
|
Ikerketa honetan konparaketa
|
egin
nahi dugu Euskal Herrian, iparraldean nahiz hegoaldean, sortuak diren ikasle helduen eta Euskal herritik kanpo sortuak direnen artean, hots herrikoen eta etorkinen artean, ikasleen sorlekua delarik definizio irizpidea.
|
|
|
10 1« Nozio batzuk ikasi nahi ditut», 2« Erranaldi sinple batzuk ulertu nahi ditut», 3« Irratia, telebista ulertzeko gai izan nahi dut», 4« Adiskideekin mintzatu nahi dut sinpleki», 5« Eskolan euskara ikasten duten nire haurrak lagundu nahi ditut», 6« Lehen hizkuntza bezala euskara nire haurrei transmititu nahi diet», 7« Euskaraz ere bai nire lanbide jarduera
|
egin
nahi dut», 8« Lanbide bat euskararen bidez eskuratu nahi dut», 9« Euskaraz frantsesez bezain ontsa mintzatu nahi dut», 10.
|
|
|
Euskaraz ere nire lanbide jarduera
|
egin
nahi dut.
|
|
|
Halere helburu honi hurbil zaio. Euskaraz ere bai nire lanbide jarduera
|
egin
nahi dut (7)?, aski ongi sailkatua da bosgarrena izanez: orotara %23 Arrakasta berdintsua du ikasle etorkinetan (%22) eta herrikoetan (%23).
|
|
|
–Bizkaitarrek ez zuten ondo hartu Saioka ren fondoa guk hartzea. Haiek gauza bera
|
egin
nahi zuten, baina ez zuten baliabiderik, azpiegiturarik??, dio Agirrek.
|
|
|
Garatek zehaztu du Hezkuntza Ministerioarekin harremanak txartu egin zirela. . Baina ez frantsesek hori
|
egin
nahi zutelako beren eskoletan, baizik eta horren bitartez Seaska ez zela beharrezkoa argudiatzen zutelako?. Seaska indargabetzea bilatzen zen beraz.
|
|
|
Gure ustez, Konfederazioko buruen helburua zen, bateratzea ahaztuta edo atzeratuta, hirugarren sare bat bihurtzea, baina sare horretan ez zituzten ikastola guztiak nahi. Aukeraketa modukoa
|
egin
nahi zuten. Lurraldez lurralde eta ikastolaz ikastola, Konfederazioak interes zehatzak zituen?.
|
|
|
15 euro. Eta prozedurari dagokionez, urtero deialdi bat egiten da, diru eskaerarik
|
egin
nahi duenak egin dezan, horretarako irizpide eta aurkeztu beharreko dokumentazioa zehaztuz. Gero, Elkartasun Kutxaz arduratzeko Partaideren baitan eratutako taldeak eskaerak aztertzen ditu, eta Partaideren batzar orokorrari proposatzen dizkio onartu beharreko eskaerak.
|
|
|
Zamudion egindako III. Batzarrean, sare publikora joandako ikastola ohiek ere baiezkoa eman zioten Pedagogia Plan Nazionalari, planak berak euskal eskola
|
egin
nahi zutenentzako lan tresna izatea nahi zutelako.
|
|
|
Egitura ulerterraza, kanpokoentzat zein etxekoontzat; leihatila bakarra ikastolen zerbitzuetarako, hau da, ikastoletako zerbitzuak bideratzeko bide bakarra. Hitz gutxitan esateko, erakunde errazago bat
|
egin
nahi dugu; bai barne prozesuei dagokienez, bai kanpora begirako harremanei dagokienez. Euskal Herriko ikastolen ordezkaritza eta kudeaketarako egiturarik gorena izatea erakunde eta eragile sozialen aurrean?.
|
|
2012
|
|
|
[...] Erbesteko poesi eskola ageri zaizkigu azken aldi auetan. Eta nik ere orrelako berri zerbait
|
egin
nahi nuke gure euskeraz (Mirande, apud Ibinagabeitia 1953: 99).
|
|
|
28). Zentzu horretan, Pott bandakoek literatura postmoderno eta postnazionala
|
egin
nahi dute, nazkatuta daudelako Arestiren garaiko poesia sozial, nazional, konprometitu edo militantearekin, artikuluaren bukaeran ironiaz salatzen duten bezala, Arestiren inguruan sortutako Kriselu argitaletxea aipatuz:
|
|
|
Marka hori ezabatzeko, aparteko galanteo intelektual, ideologiko eta protokolozkoak egin behar izango ditu, Espainian behintzat, Munduko Literaturaren enuntziazio lekuetara heltzeko. Gainera, gazteleratu egin behar izango du, eta benetako itzulpena
|
egin
nahi badu, berak egin du. «Idazle» moduan besteak baino gutxiago ez dela frogatzeko.
|
|
|
Horrela ekin zioten Pottekoek, beraz, gustatzen zitzaien literatura guztia bereganatuz (bai atzerriko hizkuntzetan idatzitakoa, bai euskaraz sortua) beren poetika propioa sortzeari. Sarrionandiak berak gogorarazten digun bezala,. Pottekoek literatura euskaraz naturaltasunez
|
egin
nahi zuten, eta ordura artekoarekiko errebeldia apur batekin?. Haien helburuen artean zeuden, besteak beste,, euskara munduko beste hizkuntza handi eta txikien artean ipintzea, arkaikoa eta modernoa nahastea, pentsamendu kritikoa umorearekin elkartzea?
|
|
|
Gonzalo Suárez-en ipuin bat eta Max Aub en111 zenbait mikro-ipuin ageri dira Hamairu ate antologian. Badirudi Espainiarekiko eta espainiar literaturarekiko erresistentziaren aldarrikapen moduko bat
|
egin
nahi duela horrela, historian zehar euskaldunekiko hain, absorbentea, izan den espainiar kultura nolabait baztertzeko ahalegin bat.
|
|
|
104). Sarrionandiak ere nazio, herrialde eta hizkuntza guztientzat irekita dagoen literatura
|
egin
nahi duela uler liteke hizkuntza txikiei ematen dien presentzia kontuan hartuta.
|
|
|
Gisa honetako adibideak nahi adina luza daitezke corpusean zehar, baina guztiak argudiozko helburu orotarikoaren zerbitzura daudelakoan gaude: esatariak gehiengoaren iritzi usteekin bat
|
egin
nahi du norentzakoa konbentzitu eta limurtzeko. Horretarako, berez zalantzagarria edo behintzat eztabaidagarria izan daitekeen iritzi edo argudioren bat gehiengoarentzat jakina, begi bistakoa edo ezaguna balitz bezala aurkeztean, zalantzak eta eztabaidak uxatzea lortzen du.
|
|
|
Ez dut, gorago esan dudan bezala, sentimenduen jatortasuna ukatzen, inolaz ere, baina ez dut uste, nahiago nuke oker egon, zuzen baino? jatortasun bizi hori irakurleari aditzera emateko, entzungor
|
egin
nahi badu ere, biderik eta modurik aurkitu duenik beti. (LIB II:
|
|
|
Goiko atala amaitu dugu adieraziz esatariak bideratu edo gidatu
|
egin
nahi duela irakurketa berak nahi bezala interpreta dezan norentzakoak, eta enuntziatu parentetikoen eginkizuna oinarri oinarrian horixe dela; hau da, norentzakoaren interpretazio prozesua testutik bertatik gidatu, bideratu eta erregulatzeko arrasto, aztarna edo lagungarriak ematea norentzakoari, bai esan duenaren eta esan nahiko zukeenaren artean tarterik txikiena egon dadin eta baita, noski, esa...
|
|
|
deitzen zuen hura edo?
|
egin
nahi duenarentzat? (LIB II:
|
|
|
Mitxelenak jokabide honekin ez dakigu herri literatura edo ahozko literatura, mailaz? goratzea bilatzen ote duen, baina bai zubigintza
|
egin
nahi duela herri jakinduriaren eta XX. mendeko mundu zabalaren artean. Edo gutxienez, erreparorik batere ez duela itxuraz hain urrutikoak diruditen mundu haiek batzeko eta euskaraz adierazteko.
|
|
|
Aztertu ditugun autoreen lanetatik ondoriozta dezakegu egitura parentetikoek diskurtsoaren antolamenduan eta garapenean bereziki makroegitura batean eragiten dutela eta hauen azterketa ezin ikus dezakegula polifonia, argumentazioa, modalizazioa, enuntziazioa, informazio egitura, interakzio harremana... bezalako terminoetatik aparte. Gainera, egitura zehatz honen azterketa agortzailea
|
egin
nahi badugu, formazko alderdiaz gain (alderdi sintaktiko semantikoaz gain), komunikazioaren edo diskurtsoaren alderdiari ere erreparatu beharrean aurkitzen gara, hauen eginkizuna bereziki diskurtso ikuspegitik hurbiltzean atzemango baitugu.
|
|
|
zer dira, nolakoak, non kokatzen, norentzat egiten, eta zertarako eta zergatik txertatzen ditu Koldo Mitxelenak? Galdera horiei erantzuteko ikerlana
|
egin
nahi zuela eta jo zuen niregana aspaldixko Agurtzane Azpeitiak, aspaldiago Euskal Filologiako ikasle argi, zintzo eta langilea izan nuenak.
|
|
|
eta nahiago nuke oker egon, zuzen baino? jatortasun bizi hori irakurleari aditzera emateko, entzungor
|
egin
nahi badu ere, biderik eta modurik aurkitu duenik beti. (1965 (1), LUIS MARI MUJIKA).
|
|
|
Ez dut, gorago esan dudan bezala, sentimenduen jatortasuna ukatzen, inolaz ere, baina ez dut uste, nahiago nuke oker egon, zuzen baino? jatortasun bizi hori irakurleari aditzera emateko, entzungor
|
egin
nahi badu ere, biderik eta modurik aurkitu duenik beti. (LIB II:
|
|
2013
|
|
|
Ekonomikoki, Europa kontinentala modu iraunkorrean kontrolatzeko helburua zuen Bethmann Hollweg kantzilerrak,. Arrazoi ekonomiko, politiko eta demografiko horiek zirela medio, munduko potentzien artean lekua
|
egin
nahi zuen Alemaniak. Eta borondate hori tentsio iturri izan zen urte haietan.
|
|
|
Baina gauzak lehenago ere minduak ziren. Hilabete batzuk lehenago, Adémak esplikatu zuen Errusiako hiri nagusia «alemanen lagunen esku» jarria zela, eta bakea
|
egin
nahi zutela, bi hilabeteko epean. Hitzarmenaren ondorioz, alemanek milioi bat soldadu preso berreskuratuko zituztela eta Errusian gauza anitz erosi ahal izanen zutela abisatu zuen, gerla luzeago izanen zela ohartarazteko.
|
|
|
1918ko negu hastapenean, alemanen ofentsiba handi baten mentura zegoela aipatu zuten. Beldur ziren, amerikarrak jin aitzin, alemanek oldar handi bat
|
egin
nahi zutela Paris hartzeko. Alemanian ere gisa bereko solasak zabaldu ziren; Adémarenustez, Gilen II.a enperadoreak oldar hori eginen zutela sinetsarazi nahi zuen, herritarrei kemena emateko.
|
|
|
Bainan, bertze hainiz gauzetan, hitzemaneri uko
|
egin
nahi lukete. Garratzegiak, ezin atchikiak omen zaizkote.
|
|
|
Blaise Adémarenlana izan zen zenbait gertakari alemanen bizkar jartzea. Batetik, alemanak Errusiako iraultzaren bultzatzaile izan zirela kritikatu zuen, eta Frantzian ere beste hainbeste
|
egin
nahi zuketela argitu. Adémaren ustez, Alemaniak diru anitz igorri zuen Errusiara, Espainiara edo Suitzara, herrialde haietan frantsesen kontrako herra zabaltzeko asmoz.
|
|
|
1918ko urtarrilean ere gisa bereko artikulu bat egin zuen, gudu aitzineko giroa agertuz. Orduan, alemanen oldarraren beha zeuden, amerikarrak Europara heldu aitzin oldar handi bat
|
egin
nahi zuten eta Paris hartu, Adémaren hitzetan. Alemanian ere solas berak zirela gehitu zuen, baina azpimarratu zuen hori bitxi zela, horrelako oldarrak nehork jakin gabe abiatzen baitziren.
|
|
|
1918ko maiatzeko artikulu batean ingelesek zituzten zenbait zailtasun aipatzen zituen, eta horrekin batean alemanak ahul zirela eta oraino azkarrean zirela zioten bi bertsioak ere eman zituen. Adémak garbiki azaldu zuen, batzuen ustez ingelesak gibelerarazteraino oldartu zirela alemanak, ahul zirelako eta gerla laster bukatu nahi zutelako, eta beste batzuen ustez oldar hark erakusten zuela indarra bazutela eta amerikarrek aliatuak lagundu baino lehen
|
egin
nahi zutela oldar hori. Alemanen indarrari buruzko hipotesi hori ematea bera ere ez zen ohikoa, normalean alemanak ahul zirela erakustea baitzen Eskualduna ren helburua.
|
|
2014
|
|
|
bertsoa. Arestirentzat ez da aldarri txarra
|
egin
nahi duena buru
|
|
2016
|
|
|
Enbata mugimendua ondoko urteetan sortu zen. Heletar honek une horretan euskaldunek bizi zutena kontatzen zuen eta salaketa
|
egin
nahi zuen, gaiari alderdi nahiko iluna emanez. Izan ere, garai horretan, gazteak hirira zihoazen, hiriaren erakarpena indartsua zen gazteen artean.
|
|
|
Tradizionalista zela erran daiteke, baina berrikuntzan gizarte aldaketa horietan partaide izan nahi zuela azaltzen du euskaltasuna goratuz. Garai hartako antzerkigintzaren kritika
|
egin
nahi zuen, antzerki zahartuak erreberritu behar zirela, euskaraz antzerkiak idatziak izateagatik ez zirela euskaldunaren goratzaileak eta publikoak irakaspen beharra bazuela, hauxe zen eskatzen zuena.
|
|
|
Azken oharra interesgarria iruditu zaigu, hogeigarren mendearen bigarren zatia goaitatu baitu euskal antzerki amateurrak neska eta mutikoen nahasteko ikusgarrietan. Nolabaiteko parekatzea
|
egin
nahi dugu antzerki klasikoarekin, nahaste horretan aitzinamendua hamaseigarren mendean hasi baitzen.
|
|
|
Besta solemne gisa antolatua zen, nazio aldarrikapen solemneak
|
egin
nahi zituen, zituen sentimendu abertzaleak erakutsi nahian, Enbata sortua zen eta lerro horretan kokatzen zen. Baina bazekien ikusleen sentimenduak desberdinak zirela, komunikazio legeak jarraitzen zituen, ulertuak izanen ziren irudiak erakusten zituen, bertako jendearekin eraikitzen zuen proiektua, lerro nagusiak agerraldia baino lehen hedatzeko aukera emanez, uzkurtasuna uxatuz, publikoaren arreta lortua zuen eta mezua zabaltzea errazago zen.
|
|
|
Haurrak ez zirela ikusgarrira eraman behar une batzuk bereziak izanen zirelako. Irri egiteko antzerkiak ziren usaian, hemen desberdintasuna
|
egin
nahi zuten. Beste seriotasun bat iragartzen da, beste maila bateko antzerkia, helduei zuzendua.
|
|
|
Antzerkia tratu horrekin hasten da eta jarraitzen du administrazioarekin agertzen diren trabak etxe bat egiteko momentuan. Josetek borda bat
|
egin
nahi du mendian eta ez diote baimenik eman nahi baina.
|
|
|
Zerbait gertatu da, hitzak falta dira ongi ulertzeko publikoak zer bizi izan duen. Idazleak edo antolatzaileek
|
egin
nahi duten ondorioaren oihartzun perfektua. Ez dakigu zertan aitzinatzen ari den, sentimendu horietatik ondorioak atera behar dira.
|
|
|
Aldaketa nabarmena dugu hor Etxahunekin, oroitzen baikara antzerkia Etxahunekin hasi zuela. Hemen pertsonaia nagusiaren agertzeko denbora utzi nahi du pasatzen, pertsonaiari garrantzia gehiago emateko, goaitatzea sortzeko eta gaia bera ere aztertu nahi baita, gaiaren azalpena
|
egin
nahi baitu besteen ahoetan, beste pertsonaien bitartez, gizartearen jokamoldea erakusten da.
|
|
|
Atxagak ez du literatura nazionala ezagutzen, literatura
|
egin
nahi baitu, baina literatura sailkatzen da eta periferia aipatzen den maneran gutxitua, gutxietsia, minoritarioa aipa dezakegu, instituzioek baitute definizioa ematen, beharren arabera eta literatura nagusia babestuz. Debatea ez da trenkatua, literatura tresna desberdinekin egin daitekeelako, baina ezagutza tresna, instituzio, eskola nagusietatik etorri beharra dago.
|
|
|
Hartzaren bitartez, Larzabalek torturaren aipamena egin du, urrats berria da hau aitzineko antzerkiekiko, antzerkia Erdi Aroan kokatuz, urruntasuna jartzen du publikoaren eta errealitatearen artean, publikoa ez du bortizki hunki nahi, baina torturaz hitz
|
egin
nahi du eta azalpen zuzena egiten du bai baitaki egoera horren bitartez gogoetarako bidea irekitzen duela, sufrimenduaren aipamen zuzena aktoreen bitartez ondorioak izanen dituela, oihartzun azkarra dela.
|
|
|
Hiru hizkuntza hautatu ditugu, bretoia, Gaskoinia eta Proventza eskualdekoa. Konparazioa
|
egin
nahi genuen hizkuntza horietan garatutako antzerkigintzaren ibilbidea ezagutuz, gurearen neurketa hobeki egiteko gisan, euskal antzerkiaren auzoen ezagutzeko. Eta, bukatzeko, antzerki mota asko, itxura desberdinetako «teatroak» egin dira Euskal Herrian, eta horiek jorratu ditugu, Larzabalenaren hobeki ulertzeko.
|
|
|
Hegoaldetik zetorren antzerkigintzaren eragina zeukan. Horren aipamena ere
|
egin
nahi dugu.
|
|
|
Dirudienez, Larzabalek berea egiten du Dibildotsen ikuspuntua; noski, sakontzen du azterketa pertsonaiei buruzko azalpenak emanez. Bestalde, eleberriaren salaketa hasten du, ikuspuntua arimaren gainean oinarritzen du nahiz eta euskal nortasunaren inguruko bilaketa bat
|
egin
nahi duen eta ondorioz gogoeta eremu berriak zabaldu nahi izan. Nabarmena da euskal identitatea edo nortasuna erretorika gisa azaltzen dela, bai hor, bai gogoeta guzietan eta idazki gehienetan.
|
|
2017
|
|
|
Ipar Euskal Herriaz den bezainbatean, lehenik tresnatu behar diren eremu terminologikoak hautatu behar ditugu, aukera teknikoen irizpideak nabarmen utzi behar ditugu, hitzak berak ongi hautatu eta kontsultagarri eman, azkenean hitz hauen onartze maila eta arrakasta izartuz. Ofizialeen hiztegi teknikoak gogoan ditugu bereziki eta sail honetako erakundeekin, horien artean Ofizialeen Ganbararekin, lan
|
egin
nahi genuke. Euskaltzaindia lantalde horren buruzagietarik izan liteke IKASekin eta EEPrekin.
|
|
|
Baina kalitatezko irakaskuntza sistemak plantan eman bitartean, baitezpadakoa da orain arteko oztopoak behin betiko gainditzea. Ikastoletan inbertsioak
|
egin
nahi dituzten erakunde publikoei horretarako ahala eman behar zaie. Irakasle postu kopuruaz, gelen irekitzeaz... eta abar errazkiago kudeatzeko, Ipar Euskal Herrirako ikuskari bat izendatu behar da.
|
|
2019
|
|
|
Horrekin lotuta, gaur egun Euskara Sustatzeko Ekintza Planak (ESEP), eta bere aurretik Euskara Biziberritzeko Plan Nagusiak (EBPN) eskaintzen dizkiguten eskemek, ados, balio digute, baina neurri bateraino bakarrik. «Aisia eta kirola» esparruan zer lortu nahi dugun erabakitzea bezain garrantzitsua da, gertuko lanean, norekin eta nola
|
egin
nahi dugun zehaztea. Are, esparru bat «aisia eta kirola» izan daitekeela esan beharrean, agian, gurean, praktikoagoa izan daiteke kirolelkarte zehatz bat esparru gisa hartzea.
|
|
|
Euskara beharrezko
|
egin
nahi genuen, lau egun horietan bederen. Erdarara lerratu gabe, euskarari eutsi behar zioten Aguraingo 18 urtetik gorako euskaldunek.
|
|
|
Bi urte ondoren, 2018an, bat
|
egin
nahi dugu Euskal Herri mailan proposatzen ari den «11 egun euskaraz» ekimenarekin edo Euskaraldiarekin. 2018ak lau ezberdintasun dauzka 2016an antolatutakoarekin alderatuta:
|
|
|
Segi dezagun, bada, etorkizuna irudikatzen eta marko horretara iristeko bidea egiten. Euskaraz bizi eta euskaraz lan
|
egin
nahi duten pertsonak helburu.
|
|
|
Nik, gure Armadaren obra handiaren miresle sutsuenetako bat naizen honek, deitoragarritzat jo behar dut nahitaez gure hizkuntza laudagarriari erakusten dion etsaigoa[?]. Ez da separatismoa erauzten, Direktorioak noblezia handiz
|
egin
nahi duen moduan, euskara jazarrita; horrela, aitzitik, indartu egiten da. Herri euskaldun prestuak ikusiko balu bere hizkuntzari, jazarri beharrean, mesede egiten zaiola Europako hizkuntzarik zaharrena kontserbatua izateko duina dela iritzita, orduan indar asko eta indar handia kenduko litzaioke separatismoari.
|
|
|
eta euskara ahal genuen moduan defendatzen saiatzen ginenok goi mailako traidore izateko susmagarriak ginen. Horregatik, Euskaltzaindia izatea onartu baldin bazen[?], irtenbide horren aldeko hautua egin baldin bazen, itxuraz euskararen aldekoak ziren beste erabaki batzuen kasuan bezala, irudia zuritzeko izan zen, orduko zein gaurko espainiarrei gustatu edo ez, haiek euskal herriaren aurka
|
egin
nahi zuten genozidioa edo etnozidioa ez baitzuten Alemaniako naziek ere ontzat ematen.
|
|
|
Euskara gaitu eta erabilera berrietara moldatu eta egokitzeko agindua dauka Akademiak, eta horretara dator, neurri batean, hitzarmen garrantzitsu hau. Euskaltzaindiak ezin dio muzin egin bere erantzukizun sozialari, eta LGBT kolektiboa (Lesbiana, gay, bisexual eta transexualen kolektiboa) are ikusgarriago egiteko ekarpena
|
egin
nahi du.
|
|
|
–Barkatu, Miren, zurekin hitz
|
egin
nahi dut berriro? –esan dio, uzkur eta apal, erreguka.
|
|
|
–Andres Urrutia: . Euskaltzaindiak ezin dio muzin egin bere erantzukizun sozialari, eta LGBT kolektiboa are ikusgarriago egiteko ekarpena
|
egin
nahi du??, Plazaberri albistegi digitala, (https://www.euskaltzaindia.eus/euskaltzaindia/ komunikazioa/ plazaberri): andres urrutia euskaltzaindiak ezin diomuzin egin bere erantzukizun sozialari eta lgbt kolektiboa areikusgarriago egiteko ekarpena egin nahi du
|
|
|
–Euskaltzaindiak ezin dio muzin egin bere erantzukizun sozialari, eta LGBT kolektiboa are ikusgarriago egiteko ekarpena egin nahi du??, Plazaberri albistegi digitala, (https://www.euskaltzaindia.eus/euskaltzaindia/ komunikazioa/ plazaberri): andres urrutia euskaltzaindiak ezin diomuzin egin bere erantzukizun sozialari eta lgbt kolektiboa areikusgarriago egiteko ekarpena
|
egin
nahi du
|