|
2000
|
|
|
Ez nuen erantzuna ezagutzen, ezin jakin nezakeen ezta ere zein helburu zuten edo nork (edo nor  tzuk) mugitzen zituen hariak isil gordeka. Gustura hartuko nituen galdera haien guztien erantzunak, noski, arerioa ezagutu egin behar baita, ahalik eta egokien hari aurre
|
egin
nahi bazaio, baina segituan jabetu nintzen inoiz ez nituela erantzunak jakingo. Sekula ez.
|
|
|
Edo agian zen ikaratu nintzen nire ipuinak gusta  tzen ez zitzaizkiolako, edo zitzaizkielako? Zuhurra eta onargarria al zen pentsatzea akabatu
|
egin
nahi nindutela nire ipuin erromantiko edo endetxa edo serbentesio edo liren kausaz. Gorde al zezakeen giza arimak bere baitan horrenbeste gorroto?
|
|
|
Telefonoa hartu, eta lantegiko zenbakia markatu nuen. Bai, mesedez, Eugenio Feuerrekin hitz
|
egin
nahi nuke; oi, barka, jauna, baina Feuer jauna atzo hil zen; nola?; bai, jauna, auto batek harrapatu zuen Abenidan eta seko utzi zuen... Negar zotinka hasi zitzaidan Rosita, eta asko sentitzen dut doi doi esanik moztu nuen deia.
|
|
|
" Eta niri zer", pentsatu nuen nire kabutan, kutxazainak esaten zidana sinetsi ez ezik, asko inporta zitzaidalako. Hankek ihes
|
egin
nahi zuten, baina hatzek, oharkabean bezala, agindutako eragiketa burutu zuten sekulako abailaz. Hantxe azaldu ziren, pantailan, ederrenaren izen abizen eta gainerako xehetasunak.
|
|
|
Eta ikusi aditza erabili dut, bai, jendeak ikusi egin zuelako ikuskizuna, eta ikusiz gozatu; baina niri ez dit noski aditz horrek balio, nik ez bainuen ikusi, pairatu baizik, desgogara guztiz, eta min handia eragin zidaten ikusitako hainbat basakeriek; eta emanaldiak iraun zuen tarte amaigabean, atzera ene haurtzaroarekin akordatu nintzen, eta talko hautsekin; eta pentsatu nuen emakume haien ezpainak ikustearekin batera, izakia makurra zela oso, ez genuela, askotan, ere merezi, eta munduaren kontra idatzitako hitzak oro alferrikakoak zirela, galdu egiten zirela egunen nekean, eta beti ematear ziren urra  tsetan; eta ezpain haiek nola irekitzen ziren, nola egiten zioten irribarre argi ilun hauskara azkengabeari ikusi behar izan nuenean, munduaren azken muga irudikatu nuen ene baitan, muga hori non ez baitago ezeren kontzientziarik, non izua eta haserrea soilik existitzen baitira. Eta, azkenik, pentsatu nuen hala ere munduak merezi zuela, ezin gintezkeela beti bizi nazkaren uretan ito ez ito nekagarri horretan, eta, munduari uko
|
egin
nahi izanez gero, baldintza bat bete behar dela ezinbestez eta aurretik; alegia beraren konkista. Eta konkista hitza ahoan dastatu ahala, haragiaren flakezian eroririk, beharbada, pentsatu nuen nik ere gustura konkistatuko nukeela azafata gaztaina bero haietakoren bat, zergatik ez?, eta nik ederki erakutsi ahal izango niola miserikordiaren eremu txuria eta argiaren iruntzia, jainkoen errukia eta iluntzearen zauri antzua, eta hainbeste eta hainbeste gauza gehiago uhinek edo haizeek nire gorpua ezerera itzul zezaten aurretik...
|
|
|
Gauza da, Deereren galdera andana bati zuzen erantzun ondoren, Caterpilar andreak, ilusioz beterik hazka eta hazka hankarteari, soraio, eskuzabal, ongile, irtirin, soprano aho  tsez galdetu zion Ana Morenari ea zer
|
egin
nahi zuen dirutza harekin, ea ongi pentsatu zuen zertan xahutuko zuen zorioneko saria. " Nire nahirik handiena, nire betiko ametsa izan da idatzi zuen dohakabeak nire barrenak lepo egiten dituen jakinduria hau guztia besteon zerbitzura jartzea, ezjakinen eta drogazaleen eta marjinatu guztien zerbitzura jartzea".
|
|
|
Nola gainditu senitartekoen heriotzak uzten duen zauri sendaezina? Ez nuke, hala ere, hemen eromenaren laudoriorik
|
egin
nahi batik bat, laudorio hori aspaldian egina zelako, idazle holandar batek eta dotore asko gainera; soil soilik eskatu nahi nizuke, irakurle maitea, adinak ematen dituen pribilejioez balia  tzeko baimena, modurik arrazoizkoenean betiere, gehiegikeriarik gabe. Zer axola dizu, egiaz, nire lizentzia txikiak?
|
|
|
Esana dago, bada, harro hasi zela Armando Bonilla aitorpenekin, Deere jaunari apustu
|
egin
nahian bezala, mesfidati. Lehen lehenik esan zuen misiolari joan zela Afrikara, misio hauetan bere espiritu herratua, jipoitua, altxatuko zuen esperantzan.
|
|
|
palomitaz eta txokolatez eta goxokiz eta aldizkari pornografikoz horni zitzaten bitartean, ez zen haiengan errezelo arriskutsurik sortuko, ez zen haien kontzientzia esnatuko. Eta puntu horretantxe etenalditxo bat
|
egin
nahi nuke nire buruari dagozkien kontuekiko, garrantzitsua baiteri  tzot oso ikusleen kontzientzia lozorrotuaren gainean egindako aipamena argitzeari eta luzetxoago azaltzeari. Begira.
|
|
|
Bai gizakiak nola animaliak. Eta orduan ere ikusle asko eraman zuen aurrean drogak; gaindosiak, kalitate eskasa, ohitura falta, ihes
|
egin
nahia, bizkarroikeria... aukera beza irakurleak plazer duena. Gauza da, droga zebilela han barra barra ene iritzian, eta eskua joan zitzaiela nolabait arduradunei jendea lasai eta gustura eduki nahi bihozgabe hartan.
|
|
|
Bukatu
|
egin
nahi nuke behingoz, irakurle, kontu desatsegin honekin. Ikusleen kontzientzia lozorrotuaren auziarekin hasi, eta begira non bukatu dugun.
|
|
|
Edurneren eta mutilaren bide paraleloa hartu nuen, baina hamarren bat metro urrutiago. Ez nuen topo
|
egin
nahi. Harkaitz artean, beldurra sentitu nuen.
|
|
|
Eskubide osoa duzu. Baina nik ere hitz
|
egin
nahi nuke.
|
|
|
Zaude lasai. Lo
|
egin
nahi dut.
|
|
|
Nik ez nion jaramonik
|
egin
nahi. " Ahaztuko duk, orduak pasatuko dituk, eta kito!".
|
|
|
Kolunpioaren zirrara hori sentituz
|
egin
nahi nuke lo. Etzan, eta heriotzaren ilunpean murgildu.
|
|
|
Gero, nik ez dakit zergatik, gogoa berriro ere Gasteizeraino joan zait, baina oraingo honetan ez Dabid, ez Teresa edo Patxirengana, Estibalizengana baizik. Nire lankide honek hiru haur aski gazterik izan arren, senarrarekin gehiago ez ekartzea erabakia izan arren, ez zuen tronpa ligadurarik
|
egin
nahi izan. " Bizitza luzea da eta batek daki zer gerta daitekeen.
|
|
|
Batez ere bihar Grand Canyon eko jai  tsiera
|
egin
nahi baduzue erantsi du ilunpetatik ere irten den Danek.
|
|
|
gizon hori hasiera beretik egin zitzaidan susmagarria (haren ezinegona, haren galderak, gau eta egun eguzkitako betaurrekoak eta soil soilik epaiketarako eranzten duen sonbreirua jantzirik eramatea, bere burua etengabe ezkutatu nahi balu bezala nahiz eta gisa horretan nabarmendu besterik egin ez, fiskala izateko erakutsi zuen grina, biboteordea probatzearena, pistola eramaten dutenen keinu ezaguna...). Baina berriro diot, Mexikoraino
|
egin
nahi duen bidaiari susmo txarra hartu arren, ez dakit zer pentsatu. Eta horregatik, oraingoz behintzat, Rubeni ezer ez esatea erabaki dut.
|
|
|
Teresari kasu
|
egin
nahi nioke, baina ez dut ukatuko Dabidi deitzeko gogoa ere etorri zaidala. Behinik behin ongi nagoela esateko deituko nioke eta niregatik ez arduratzeko (baldin eta arduratua badago; guztiarekin, New Yorken ez bezala, orain ez nuke nahi bera hemen nire bila azaltzea).
|
|
|
Eta negarra ere franko. Hainbesteraino, non batzuetan ez bainekien bata edo bestea
|
egin
nahi nuen (haur denboran, barre zein negar kasik aldi berean egiten nuenean, ongi oroitzen dut amonak honela esaten zidala: " Negar eta barre, kaka berde").
|
|
|
Baina ez zizun halakorik eskatu, ezta? Berak eutsi
|
egin
nahi izan zion zuen arteko relationshipari, ezta?
|
|
|
Oraingoan ere, dotore jokatu du, ausarta izan da eta bere hutsa onartu du, benetakotasunez, barne barnetik gure herriaren alde jarraitu nahi duela erakusteko. Nik neuk noizbait egin behar banu, beraren dotoreziaz
|
egin
nahi nuke. Gutako askok, gehienok baino duinago jokatu du, ze nor ez da noizbait beste pertsona batekin erakarria sentitu?
|
|
2001
|
|
|
At: Garbitu
|
egin
nahi gaituzte.
|
|
|
At: Hil
|
egin
nahi gaituzte.
|
|
|
Seguru, Eduardo? Ez al da izango ez duzula nirekin gehiago hitz
|
egin
nahi?
|
|
|
Soineko bat
|
egin
nahi nuke... esan zion dendako emakumeari.
|
|
|
Albainuz josi, gero. Botoi zuloak
|
egin
nahi dituzunean, jarri zulook joango diren aldea botoien aldearen parean. Gero, botoien tamainako irekidura markatu.
|
|
|
" Non hobeto gurasoen ondoan baino?". Mirenek bere bizimodua
|
egin
nahi, ordea, eta horrexegatik ezkondu da. Horregatik eta, jakina, maiteminduta dagoelako.
|
|
|
Belkro tiratxo bana josiz, jantzi guztien sorbaldak zabaltzen ditu. Bai, bere burua den bezalakoa onartzeko bidean dabil, baina, era berean, ahate itsusi itxurarekin ere hautsi
|
egin
nahi du. Horrexegatik, bada, sorbaldakoen kontu hori.
|
|
|
Mutil gizon eta neska andre haiek hiru gauzak
|
egin
nahi izan dituzte. Eta ondo egin nahi, gainera.
|
|
|
Mutil gizon eta neska andre haiek hiru gauzak egin nahi izan dituzte. Eta ondo
|
egin
nahi, gainera.
|
|
|
Demagun, orain, adabakiez osaturiko jantzi bat
|
egin
nahi dugula, hau da, kolore, itxura eta ehundura askotako oihal zatiez osaturiko jantzia. Bai?
|
|
|
Ez nuke parada galdu nahi Mitxelenaren estiloaz deus esan gabe. Alde batetik, darabilen euskararen maisutasuna daukagu, literatur hausnarketa
|
egin
nahi duen orok erreferentziatzat hartu lukeen eredua. Zehatza, esan beharrekoa hitz ahalik gutxienekin esaten dakiena, zorrotza, esaldiaren erritmoari begiratzen dakiena.
|
|
|
Eta horrek bere arrazoia badu. Liburuak gehienbat behar edo premiaren bati erantzuteko agertzen dira eta irakurlerik izango ez duen libururik ez du inork ere
|
egin
nahi izaten. Hemen zerbaiten beharra baldin bazegoen, horrena zegoen eta Eliza katolikoa mila eta seiehun ingurutik aurrera behintzat dotrina eta gainerako erlijio gauzak irakasteaz arduratzen da, eta arduratzen denez gero, badaki neurri handi batean bertako hizkuntzan irakatsi behar dituela gauza horiek, euskaraz alegia.
|
|
|
Lafon jaunarena bata, Azkue zenarena bestea. Horiek zeharo txarrestekotan, txarretsi ere ditu, bere buruari uko
|
egin
nahi ez badio, munduan diren euskal hiztegi guztiak edo ia guztiak. Azkuerenean, Lhanderenean, Lopez Mendizabalenean, esate baterako, euskal hitzen adiera erdaraz azaltzen baita.
|
|
|
Honenbeste euskal idazle garairen aldamenean, hobe litzateke, noski, ni azken aldean azaltzea, inon azaltzekotan. Besterik erabaki dute, ordea, eta ez diet ukorik
|
egin
nahi. Ezetz esatea, nolabait ere, Orixerekiko zorra ez aitortu nahi izatea bezalatsu bailitzateke:
|
|
|
Galzorian zebiltzan antzinako eta herriko ondasunak jasotzeaz eta bereganatzeaz gainera, gehiago ere
|
egin
nahi izan zuen Orixek. Berrizale agertu zitzaigun nolabait ere; ez, ordea, bere aldiko garbizaleen gisara, barrenago eta mamirago baitzihoan bera.
|
|
|
Noski, ba. Hutsik
|
egin
nahi ez duenak hobe du beste lanbide bati ekin. Kritikorik sonatuenek maiz egin izan dute kolpe huts, obrarik bikainenak txarretsiz eta txepelenak goraipatuz.
|
|
|
Ez hurrik eman ere! Egin duguna ez duzu deus,
|
egin
nahi eta uste dugunaren ondoan. Abiatu garen bidetik ibili nahi genuke, ordea.
|
|
|
Pozik gaude, berriro ere esango dut, Txillardegi euskal soro meharrean ari zaigulako. Eta orain, inor ez banaiz ere, ongi etorria
|
egin
nahi nioke buru langile edo direlakoen sail nardatu honetara, nahiz ongi etorria baino gaizki etorria zuzenago esana legokeen. Mintzatu berriak dira Donostiako egunerokoetan horrelakoek gure artean maiz jasotzen dituzten zehar begiratu eta susmo txarrez.
|
|
|
Bi huts aurki  tzen ditu ikusi dituen kobletan: hitz emeekin bertso arrak
|
egin
nahi dituztela (hitz urritxekin bertso ordotsak esango zukeen berak13) eta elisio eta sineresi direlakoei ez dietela jaramonik egiten. Eta hori ez hizkuntza gauza ez delako:
|
|
|
euskal soro meharrean ari zaigulako. Eta orain, inor ez banaiz ere, ongi etorria
|
egin
nahi nioke buru langile edo direlakoen sail nardatu honetara, nahiz ongi etorria baino gaizki etorria zuzenago esana legokeen. Mintzatu berriak dira Donostiako egunerokoetan horrelakoek gure artean maiz jasotzen dituzten zehar begiratu eta susmo txarrez.
|
|
|
1934an" ondu" nuen Memorias de un jelkide zeritzana. Nahiz ez zen idazlan bikaina, baluke orain baliorik, oker ez banago, urte haietako kondaira, jende xumearen aldetik,
|
egin
nahi lukeenarentzat.
|
|
|
Ez da, izan ere, obra oso eta landua, askozaz gehiago dena baizik: horrelakoren bat Karlisten Bigarren Gerrateaz
|
egin
nahi duenak nahitaez dituen gaien bilduma.
|
|
|
Norbaitek nobelaren bat
|
egin
nahi baldin balu garai horretaz, hobeko du Auspoakoei eskerrak eskuetara dizkiguten josturarik gabeko ohar hauek irakurri bestelako liburu lodi asko baino. Eta historia egin nahi duenari ere, barrengo eta zinezko historia baldin bada, ez dio kalterik egingo horiek astiro astiro ikuskatzeak.
|
|
|
Norbaitek nobelaren bat egin nahi baldin balu garai horretaz, hobeko du Auspoakoei eskerrak eskuetara dizkiguten josturarik gabeko ohar hauek irakurri bestelako liburu lodi asko baino. Eta historia
|
egin
nahi duenari ere, barrengo eta zinezko historia baldin bada, ez dio kalterik egingo horiek astiro astiro ikuskatzeak.
|
|
|
Bestetan Onaindia jaunari eta besteri egin diodan galderatxo bat
|
egin
nahi nioke Mokoroari: Erromak deitu zituen kontseilari euskaldunen artean, ba ote zen, kristau euskaldunei edo euskaldun kristauei hainbeste dihoakien arazo horretan, gure hizkuntza hori ere artean baitabil, nahitaez?, kontseilari laikorik?
|
|
|
hemengo delako halabeharrez eta, batez ere, hemengotar izan nahi duelako, jakinaren gainean. Euskal artisten lerroan ipini du bere burua, tradizio baten barrutian beraz, ez hemen ikasi dituelako dakizkienak, ez hemengo lurraren lurrina darien gaiak erabili dituelako, ezta ere atzerriari (non dugu Txillida atzerritar eta arrotz?) entzungor
|
egin
nahi diolako. Gure artean ikasi duena besterik da:
|
|
|
Hona, bada, tentazioa: geldi gaitezen etxean, aitzur dezagun geure baratzetxoa, harako hark
|
egin
nahi zuen antzera, eta horrela, inora jo gabe, bake ederrean biziko gara bertan.
|
|
2002
|
|
|
Nik ere hil
|
egin
nahi dut orduan. Oraintxe bertan.
|
|
|
Hil
|
egin
nahi dut, bai. Bihar salto egingo dut leihotik.
|
|
|
Utz dezagun. Ez dut gehiago horretaz hitz
|
egin
nahi.
|
|
|
Arnasarik gabe ditut birikak, samin sor batek hartua dit gorputz osoa. Gaizkilearen labana zintzurrean banu baino ezinduago nago, erabat izuturik; oihu edo negar
|
egin
nahiko banu ere, nuke. Amesgaizto baten erdian nago, horixe da gertatzen zaidana.
|
|
|
Baina gauza batek bakarrik zuritzen du, ezerk zuritzekotan, kontakizunean egin dudan parentesi luze hau: Â hilketaren egunean amarekin nengoela sentitu nuen bakardadeari buruz hitz
|
egin
nahiak eraman nau horretara, eta ez orain hilabete batzuk gizon horrengandik banandu izanak.
|
|
|
Jaun hauek galderatxo batzuk
|
egin
nahi dizkizue. Ez da besterik.
|
|
|
Handik ihes egin zuen autoa, marka, edozer. Zuk lagundu
|
egin
nahi diguzu, ezta. Agian beldurrez zaude.
|
|
|
Gomatxo bat ibiltzen du beti hatz lodiaren gerrian, eta hari tira eta askatu dator. Telefonoz hitz
|
egin
nahi duela dirudi. Badakit ez lidakeela entzungo, baina mutila nik noiz bukatuko zain dagoe  la ikusteak urduritu egingo ninduke.
|
|
|
Ertzainek hiltzailea harrapatu nahi zuten; mutil xargalak, berriz, babestu
|
egin
nahi zuen, bere anaia izorratu zutenen kontrako mendekuaren egiletzat baitzuen, nolabait ere, hiltzailea. Horretaraino, iristen nintzen.
|
|
|
Bai, badakit hori! Baina joan
|
egin
nahi dut!
|
|
|
Hildakoak erraietan utzi dizun arrastoak, berriz, harritu egiten zaitu, ikusirik nola erasan dizun sekuentzia azkar azkar batek. Ahaztu
|
egin
nahi zenuke oroimenean iltzaturik geratu zitzaizuna, gogo gutxi duzu galde  tzeko nor zen hildakoa, familiarik ba al zuen, zer nolako bizi asmoak zituen. Trapitxero bat zen, eta zure gurasoei ez zaie hil zuten parajea batere gustatzen, han droga asko ibiltzen baita:
|
|
|
Aita da. Zurekin hitz
|
egin
nahi du.
|
|
|
Argazkiak nolako inpresioa egin didan galdetu eta gero, proposamen harrigarri bat egiten dit eguerdirako: periodikoko zuzendariarekin eta argazkilariarekin hitz
|
egin
nahi duela.
|
|
|
Baina nik dena ahaztu nahi dut, atentatua, hildakoa, argazkia... Eguneroko bizitza
|
egin
nahi dut.
|
|
|
Astiro astiro hitz egiten du, hitz bakoi  tza eta tonua eta keinuak ondo neurtuz: ez dit minik
|
egin
nahi, baina ez da konturatzen hizketarako modu mengel horixe egiten zaidala eramangaitzena.
|
|
|
Begiak itxi, eta hasierako konpas pianissimoei ekiten diet, kontzientzia osoa hatzen mugimendu bakoitzean jarria: ondo
|
egin
nahi dut esku bakoitzaren lana. Onik gainditzen dut melodiaren protagonismoa eskuin eskutik ezkerrera aldatzen den ataka, garbi garbi ateratzen zait segidako tonu aldaketa ere, eta, noten trostaren zatiaren ondoren, azken konpasek behar duten trenpuaz amaitzen dut pieza.
|
|
|
Ez dut lo gehiago
|
egin
nahi,
|
|
|
Ez dut lo gehiagorik
|
egin
nahi.
|
|
|
Ez diot barrerik
|
egin
nahi trigonometriari, ez zeroaren eta hortik aurrerakoaren zientziari, hutsaren hurrengoari, integral atalkakoei, ernamuinik gabeko matrizeei, inozotasunik gabeko inkognitari, gizakien arteko distantzien karratuei; ez diet barrerik egin nahi permutazioei, limiteei eta kalkulu infinitesimal gutxi gorabeherakoei.
|
|
|
Ez diot barrerik egin nahi trigonometriari, ez zeroaren eta hortik aurrerakoaren zientziari, hutsaren hurrengoari, integral atalkakoei, ernamuinik gabeko matrizeei, inozotasunik gabeko inkognitari, gizakien arteko distantzien karratuei; ez diet barrerik
|
egin
nahi permutazioei, limiteei eta kalkulu infinitesimal gutxi gorabeherakoei.
|
|
|
Urteak igaro ondoren denok onartuko dugu gure umeek aukera osoak dituztela oinarrizko ikasketak euskaraz burutzeko, euskara institutuetan ere ikas daitekeela, eta unibertsitatean ere hainbeste arlotan, hori ez dizut esan beharrik zuri. Hori hala gertatu da hainbeste jenderen lanari esker, eta hainbeste lagun buru belarri sartu zirelako, bere sakeletan diruaren ordez ilusioa zutela, euskal hezkuntza sistema berriak sortzen, zegoen hezkuntza ofizialari ia ia baliabiderik gabe lehia
|
egin
nahian. Hola sortu ziren ikastolak, adibidez, aitzindari nekaezinak ziren batzuen ahaleginen fruitu oparoa.
|
|
|
Baina esperientzia denez geroztik, ez da dudarik urteek zorroztu didaten ikusmena bera ere, nire nirea izanik, eztabaidagarria eta kritikagarria dela, segur bainaiz bakoitzaren esperientzia pertsonala, nornahi ere den hau, ezin dela besterengana hedatu. Edo arriskua sor daitekeela behintzat hori
|
egin
nahi den bakoitzean. Hortaz, nire esperientzia hau kontatu nahi dizut:
|
|
|
Eta otu zait hau ere tesi multzo gisa jar nezakeela nik hemen, ikusteko zertan gelditu diren amets haiek. Orduan, apozauliak nola ibiltzen diren iturri hotzetan buztana mugituz bizitzaren indarra hartu nahian, hala baikenbiltzan gu ere haien tankeran alditik aldira igel
|
egin
nahian noizbait. Beti gustatu izan baitzait historia markatu duen pasadizo hura, Martin Luterok [7] 1517an bere lauretan hogeita hamabost tesi famatu haiek besapean hartu eta Wittenberg eko eliza [8] atarian iragarri zitueneko pasadizo hura.
|
|
|
Hori, alde batetik. Kezkatu nau, bestetik, egileak erakutsi duen arinkeria baieztapen batzuk egiteko orduan, makina elurketari baten antzera ibili baita irristaka horrenbeste elurrik ez dagoen tokian goiti eta beheiti autoei bidea
|
egin
nahian, ongi aztertu gabe bide garbiketan ibiltzea ezinbestekoa den. Nik ez dut arazo larririk euskararekin edo gaztelaniarekin.
|
|
|
Gaztelania ere gurea da, eta gaztelaniak aberastasuna ematen digu, ikaragarria gainera. Hizkuntza kontuetan nik ez dut inor ere ito nahi, ez dut dudan aberastasun bati uko
|
egin
nahi: gehitu nahi ditut, ez dut kenketarik nahi kontu hauetan, eta saiatuko naiz jendeak hau pentsa dezan.
|
|
|
Horregatik, hain zuzen ere, idatzi ditut lerro hauek. Galderak alderreskan
|
egin
nahi izan ditudalako, barnetik sortu zaizkidan galderak: egia da, nahiz eta aurrera egin, euskaran agertu direla gaitz kezkagarri batzuk?
|
|
|
Modernoak eta zaharrak, euskara gaurkotu eta modernizatu nahian. Eta ohartxo bat
|
egin
nahi nuke, inpresioa baitut historia aldatzea gogokoegi dugula batzuetan: nik behintzat beti ikusi izan dut, nire etxean," vascuence" deitzen zitzaiola euskarari, kanpoko norbait, erdalduna, etortzen zenean.
|
|
|
Esaten dute hoberena batzuetan azkenerako utzi behar dela, eta segur naiz egun horretan hori pentsatu zutela arduradunek eta horrexegatik egin zutela egin zutena. Zeren, ez nuke pentsatu ere
|
egin
nahi, nire errespetu guztiak baldin badituzte ere, Dollyren bosgarren urtebetetzeak edo Eibarko taldearen entrenamenduak baino garrantzi gutxiago duela Euskaltzaindian sarrera hitzaldia irakurtzeak. Edo erakunde honen lanak, ez eguneroko lanak baizik egun horretako lan bereziak, garrantzi gutxiago duela euskaltzale batendako edo bere jardueran euskararen alde egin behar duen komunikabide batendako, Europako bisoiak baino.
|
|
|
Nahi nuke leku batzuetan eraman dezaten, eta osotasunean eramaten ez badute, neurri batean bederen eraman dezaten, baina ez dakit hori posible den. Berak GarcÃa MÃ ¡ rquez aipatzen du, euskalkien arteko desberdintasunak direla-eta, argia
|
egin
nahian, nola erabiltzen duen idazle honek bere herriko hizkera eta zein ederki ulertzen diogun urrunekoek ere. Baina, beldur naiz, euskalkien arteko desberdintasun hauek batzuetan Kolonbiako eta Salamancako hizkerekin konpara badaitezke ere, beste batzuetan Salamancako unibertsitateko irakasle baten gaztelania landuaren eta Caceresko nekazari analfabeto baten gaztelaniaren artean dauden desberdintasunekin erkatu genituzkeen.
|
|
|
Ironia bai, hori asko gustatzen zait. Praktika handia eskatzen du ordea, taxuz
|
egin
nahi baldin bada; umorea eta inteligentzia nahasten dira hor, flema edo karkaxa, literatura, iradoki  tzeko gaitasuna, anbiguitatea, zalantza, entzulea apur bat deskolokatua uzteko gaitasuna. Ironia, baina, ez da zilegi zeure buruarengandik hasten ez bada.
|
|
|
Zer gertatzen da, ordea? (Ia) Inork ez duela izan nahi halako literaturaren sortzaile, (ia) denek (denok) izan nahi dugula literato garai; gehienok
|
egin
nahi dugula bat, azken batean, Saizarbitoriaren aldarrikapenarekin.
|
|
|
Aterpera itzultzean, hango jabeak ikusi gintuen lehenengo unetik beretik
|
egin
nahi zuen eta New Yorken, San Frantziskon, Los Angelesen edo San Diegon hamaika aldiz entzundako galdera bera egin zigun: ea nongoak ginen eta zein zen gure artean generabilen mintzaera arraro hura.
|
|
2003
|
|
|
Begiak zabaldu aurretik esnatu naiz, eta begiak zabaltzeko beldur izan naiz: ez nuen errealitatearekin tupust
|
egin
nahi eta, batez ere, zu aurrean ikusteko balizko aukerak izularritu egiten ninduen. Azkenean, baina, kemena bildu, begiak zabaldu, eta txartel ikuskatzailea begiztatu dut, niri irribarrez begira.
|
|
|
Baina nik sinetsi
|
egin
nahi dut, edo, horoskopoan bezalaxe, sinetsi ez, baina sinesten ez dudala esan gabe. Sinesmen interesatua izango da, baina nik, aurtengo Erregetan, piano jotzaile austriarraren kontzertuak biltzen dituen diskoren bat  eskatuko dut.
|
|
|
Lehenengoari ostia batean parte emateko agindu zion Kepak eta  bestea, ez zerurako ez lurrerako, itxarongelan babestu zen (parentesi artean, nik lasaitua hartu nuen: beldur nintzen gogor saka  tzea parterik ez ematea ez ote zen izango; ez nuen imajinatu ere
|
egin
nahi zer gerta zitekeen trenak barrikadaren kontra, zera, barrikadaren kontra joko balu; are gehiago merkantzia ez, baina tranbia bat edo espres bat izanez gero; Ataungo hanka sartzeak uste baino gehiago hunkitu ninduen).
|
|
|
Halaxe esan nion Josebari. Ez nuela haienean enbarazurik
|
egin
nahi. Etxean geratu nahi nuela.
|
|
|
Baina ez dakit zer dela eta kontatu dudan hau guztia. Beharbada Luziari buruz hitz
|
egin
nahi nuelako, baina ez dakit Luziari buruz zer dela eta hitz egin nahi nuen.
|
|
|
Baina ez dakit zer dela eta kontatu dudan hau guztia. Beharbada Luziari buruz hitz egin nahi nuelako, baina ez dakit Luziari buruz zer dela eta hitz
|
egin
nahi nuen.
|
|
|
Ataungo ezbeharrarekin ere akordatu nintzen. Sobra ere, eusko gobernuak Jose Migel Barandiarani opari
|
egin
nahi izan zion, eguberrien aitzakiarekin. Orain dela bi urte, hil jantzi bat eskatu omen zuen, harekin hilkutxan sartu, eta lurpera zezaten.
|
|
|
Eta hark hitz erditxorik ere ez Luisari, nik ez baitut residentziara joateko batere gogorik. Enbarazurik ez dut
|
egin
nahi, baina etxean geratu nahi dut nik. Neure etxean.
|
|
|
Iaz, baina, hiriaren hazkundeari aurre
|
egin
nahian, etxebizitza gehiago non eraiki pentsa  tzen hasi zen udala, eta zer eta zezen plaza zaharra begiz jo zuen. Halatan, zezen plaza barrutik erabat hustu dute orain, eta eskabadorak dagoeneko hasi dira inguruko bazterretan lurra âhareaâ jan eta jan, auzo erdiko muino hori inguruko lurrekin berdintzeko.
|
|
|
mordoxka ondoan zuela. Lehenago Manu eta Joxeren artean sesioa izan zuten, biek
|
egin
nahi zuten eta buruarena, beti bezala. Manuk esaten zuen Joxek nahi zuen moduan jarriz gero, eskabadoraren bi aldeetan, aurrez aurre?, elkarri tiro egingo ziotela deskuiduan, eta seko hilda geldituko zirela hirurak.
|
|
|
–Ez zuen nirekin hitz
|
egin
nahi, nonbait.
|
|
|
Uzkur uzkur eginda dago oheko beste muturrean, geldi geldi. Ez du pentsatu ere
|
egin
nahi nola hartuko lukeen berria. Horrela ikusten duenean, larri larri eginda, ezin du gainetik astindu halako errudun sentimendu bat, zenbaitetan, autobusarena gertatu zenean kasu, areagotzen zaiona.
|
|
|
" Gustatzen?", galdetu dio aitak. Buruarekin baiezkoa
|
egin
nahiko lioke, baina horretarako ere ahul dago. Gustatuko ez zaio ba!
|
|
|
Ez da barandan eseri. Ia ia iritsi direnetik egon da alde
|
egin
nahian bezala. Gainerako lagunak ere mugitu dira.
|
|
|
Atzo kapote bat ekarriko zuela agindu zien lagunei â" benetako kapote bat, aizue! Osabarena!" â, eta ez du handik alde
|
egin
nahi lagunen  aurrean ibili gabe.
|
|
|
Baina izkintxo egin diozu. Ez zenuke inondik inora haren begiradarekin talka
|
egin
nahi.
|
|
|
Irakasle batek kontatu zian, Garan noiz edo noiz kolaborazioak idazten dituen play boy neo hippy horrek, hain zuzen. Min
|
egin
nahian, seguru asko. " Asanblada, entzerrona, manifa, sentada edo kazerolada horietako batean enteratuko zuan", pentsatu duk," beti ikasleekin ibil  tzen duk-eta, auskalo zein ipurdiren atzetik".
|
|
|
Saioko hainbeste. Eta dena dotore
|
egin
nahi izateagatik. Izan ere, unibertsitateak kokildu egin hau, ezta, Sartre jauna?
|