|
2000
|
|
|
hizkuntz jokoak, erlatibismoa, erlijio diskurtsoa, erlijiozko sinesmenaren funtsa, herri primitiboen sinesmenak, predestinazioa. Irakurterraza, sakontasunari uko
|
egin
gabe. Frazerri egindako kritika ere badugu liburu honetan.
|
|
2001
|
|
|
Zientziatik begiratuz, zientziagaien ate osteetan, zirrikituetan, ez daude adigai zientifikoak besterik. Erantzunik ez badu, aldi horretan bere ezjakina aitortu eta isilik geratuko da, ezin baitu, inola, erantzun metafisikorik eman zientziaren izenean, fenomeno fisikoen mugen barruan jardun behar duelako beti, metafisikara hegan
|
egin
gabe.
|
|
2003
|
|
|
Hauxe diot nik: zerbait lotsagarri eginez ala norbaiten esku jasanez eta koldarkeriagatik kontra
|
egin
gabe maiteminduta dagoen gizona nabarmen gertatuko balitz, ez litzateke ez aitak, ez lagunek, ez beste inork ikusita maiteak ikusita bezainbeste minduko. Eta gauza bera ikusten dugu maitearengan, askoz e gehiago lotsatzen dela maitaleek ekintza lotsagarriren batean ikusita.
|
|
|
Hortik dator, etorri ere, printzeen borondateari ematen zaion bi interpretazioen erregela, horiek gizabanako zehatz batzuen mesederako dohainak eta pribilegioak ematen dituztela. Halako izaera badute, zabalera osoa eman dakieke hirugarren bati kalte
|
egin
gabe; orduan, interpretazioa beti egiten da printzeak bere eskuzabaltasunez goratu nahi izan dituen horien alderako, eskuzabaltasun horri ere neurrizko zabalera ematen zaiola, pertsona horiek eskatzen duten adinakoa. Baina grazia hark interpretazio hori onartzen ez badu hirugarrenaren eskubideari kalte egin gabe, nahitaezkoa da berori mugatzea hitzez hitz emandako horretara, betiere eskuzabaltasun hartzailearen kalterik gabe.
|
|
|
Halako izaera badute, zabalera osoa eman dakieke hirugarren bati kalte egin gabe; orduan, interpretazioa beti egiten da printzeak bere eskuzabaltasunez goratu nahi izan dituen horien alderako, eskuzabaltasun horri ere neurrizko zabalera ematen zaiola, pertsona horiek eskatzen duten adinakoa. Baina grazia hark interpretazio hori onartzen ez badu hirugarrenaren eskubideari kalte
|
egin
gabe, nahitaezkoa da berori mugatzea hitzez hitz emandako horretara, betiere eskuzabaltasun hartzailearen kalterik gabe.
|
|
2004
|
|
|
Hitz egitea objektuak eta gauzak ezagutgarri eta eztabaidagarri egitea da. Hitz
|
egin
gabe ez dago objekturik edo gauzarik ezagutzerik.
|
|
|
Historizismoari men
|
egin
gabe, ezin uka daiteke, haatik, historiak bizi gaituela eta osotoro barne zeharkatzen, eta, hartara, gure garaiko seme alabak garela denok, ezinbestean izan ere. Wittgenstein, Freud, Nietzsche, Marx... ez ziren salbuespenak izan, nork bere garaiko eta alorreko topiko, uste eta sineskeria ugariri argitasun paregabez eta ausardia handiz aurre egin zieten arren.
|
|
|
Hartara, bere erantzunak ez dira biologiko hutsak. Bere egitura biologikoari uko
|
egin
gabe, edo, hobeki esan, bere egitura biologiko" irekiagatik", gizakiak asmatu egin behar du nola joka, bere egiten d (it) uen errealitate (ar) en aurrean ageri zaizkion aukera ezberdinen artean egokien deritzona hautatuz, halabeharrez hautatu ere.
|
|
|
Areago, errealitateaz jabetzera behartuta dago, bere burua errealitatearen parte izaki. Errealitateaz jabetzeko beharrizan horrek dimentsio etiko nabarmena du, bere oinarri biologikoari uko
|
egin
gabe. Errealitatearekiko gizakiaren dimentsio etikoak hiru mementu formal ditu, Ellacuriak argiro azaldu duenez" Fundamentacion biologica de la etica" idazlan mamitsuan:
|
|
|
Hil ez direnean, maiz gertatu dena, behin betiko markaturik gertatu dira, gizagabeturik maizenik. Frai Salimbene Adamokoaren kronikan irakur daiteke, esaterako, nola Siziliako errege eta enperadore erromatar germaniar Federiko Il.ak(), jakin nahirik haurrek zein hizkuntza hitz egingo luketen handitu ahala, inorekin hitz
|
egin
gabe haziz gero," agindu zien neskameei eta inudeei esnea eta ditia emateko haurrei, berauek garbitzeko eta bainatzeko, baina laztanik ez xerarik ez egiteko, ezta hitzik ere ez egiteko; jakin nahi baitzuen haurrek, handitu ahala, hebraieraz hitz egingo ote luketen (hura izan baitzen lehen hizkuntza), ala grekoz, ala latinez, ala arabieraz, ala beren gurasoen hizkuntzaz. Baina alferrik ahalegintzen zen, zeren haur guztiak hiltzen baitziren". 26
|
|
2006
|
|
|
Humek erabateko erlatibismoari aurre egin nahi dio. Testu honek, hein handi batean, erlatibismoari aurre egin nahi dio, sentimentalismoari uko
|
egin
gabe. Azken buruan, gustuaren arau batera nola irits gaitezkeen erakutsi nahi digu.
|
|
2007
|
|
|
• Anaximandrok hasiera batean jartzen duen apeiron elementua errepikatu egiten da Babilonian: han ere izendatu gabea eta
|
egin
gabea jartzen da hasieran296.
|
|
|
Hitz egite hutsak ezin du ezer bermatu —negoziazio prozesu bat ez da beti adostutako emaitzetara iristen—, baina egia da ere, esan ohi bezala, hitz
|
egin
gabe ezin daitekeela ezer konpondu —ez litzateke negoziazio prozesurik egongo— Hain zuzen horren haritik —elkarrekin hitz egiteak, egiaz, pertsonak elkar hurbildu eta elkartu ditzakeelako— esan dezakegu: " Elkarrizketarako hezkuntza guztiz eta zuzenean da bakerako hezkuntza" 187 Bollnowen hausnarketa horiek, azken batean, hizkuntz pedagogiaren inplikazio etikoa bistaratzen digute eta, bide batez, baita horrek gizakiaren formazio orokorrarekin duen lotura ere.
|
|
|
egia baldin bada —aipatu berri ditugun Humboldten hitzetan ikusi bezala— gizadia naturalki hizkuntz komunitate ezberdinetan errealizatzen eta banatzen dela, orduan komunitate horien artean —eta ondorio guztiekin— onartu dugu ere euskaldunek osatzen dutena. Horrela, bada, euskarari —bestelako" ama hizkuntzei" bezalaxe— errealitatearen ulermena ahalbidetzeko eta baldintzatzeko gaitasuna aitortu zaio, hain justu, aipatutako Ortega Gasset, Pagliaro edota Gipper eta Schmitter autoreen hitzen zentzu berean210 Euskal hezkuntzari loturiko sozializazioa eta enkulturazioa, beraz, ezin izango dira gauzatu euskarari bereziki so
|
egin
gabe, ze, Chamizok eta Deweyk orokorrean esandakoak gurera ekarriz211, prozesu horiek bestela errealizatzeko posibilitaterik gabe geratuko lirateke. Modu berean esatekoa da, aurrera eginez, euskal hezkuntzak erantzukizun berezi eta jakin bat duela bere erreferentziazko hizkuntz komunitatearekiko:
|
|
2009
|
|
|
" lege horiek" edota, hobe esanda," beharrezkotasun astunez gauzatzen eta agertzen diren joera" horiek21 Hitzekin trabatzen dela dirudi," joerak", nolabait, legea ahuldu edota aurre egiten diola instintiboki bezala adieraziz. Ez dira ibilbide kausalaren garbitasunari aurka egiten dioten igurtzi mekanikoak soilik," legearen barneko kontraesanak" baizik, legea bera baita etengabe kontraesanetan jartzen dena, aurreratzen dituen iragarpenak deuseztatuz, eta ekiteari eta ekiteari inoiz uko
|
egin
gabe. " Ekonomia politikoan, legea bere aurkariak, hau da, lege ezak zehaztua da.
|
|
2013
|
|
|
Dualismo klasikoak (ikuspegi mistikoak) amildegi bat finkatzen du arimaren eta gainerako gertakari naturalen artean. Egun, ordea, dualistak neurri batean bereari eutsi nahi dio, baina arimaren izaera naturalari uko
|
egin
gabe, oreka hori zaila bada ere.
|
|
|
Bigarren zentzu horren arabera, kontua ez da razionalitate espazio batean kokatzea, kontua ez da zein den helburua edo utilitatea; aitzitik, ekintza edo dena delakoa" oso osoa dago bera hortxe, biribil ongi dago, zentzu guztia dauka (‘ideala’ da, perfektua)" (144). Zer horrek balioa du bere baitan testuinguru handiagoari erreferentzia
|
egin
gabe. Bigarren zentzu horrek balioa adierazten du.
|
|
2016
|
|
|
Giza balioen kiskalmendi horretan, pertsonalismoaren anbizioa ez da moral berri fantastikoren bat asmatzea, balio moralak berritzea soil baizik; puskaila zaharretan oinarriak berriro jartzea, historiari eta tradizioari zertan uko
|
egin
gabe. Gero XX. mendean ikusi ahal izan den guztiaren ostean, zilegizkoa dirudi moral berri berri guztiz bestelakoen esperimentuetan itxaropen larregirik ez geratzea.
|
|
2021
|
|
|
Azpiazuk (2013, 2017) azaltzen duen eran, gizon eredu berrien eraikuntza ez da gizonen egiturazko nagusikeria sozioekonomiko eta politikoa ahultzen ari. Arazoa politizatu beharrean pertsonalizatuz, gizonak parekidetasunerako bidea, espazioen galera edo desboteretze gisa baino, eremu berrien ‘konkista’ bezala planteatzen ari dira maiz, eremu atsegin eta ikusgarrienak bereganatuz eta inolako ezaugarri, emozio edo espazioren monopolioari uko
|
egin
gabe: emakumeari egotzi izan zaizkion emozioak, aitatasunaren alderdi ludikoa, etxeko lanetako zereginik interesgarrienak, anaien artean inolako kosturik ez duten borrokak...
|