|
2008
|
|
|
Etxera itzultzean... batek hondartzara joan behar duela, besteak ez dakit non gosalduko duela, beste batek pizzeria batera joan nahi duela, beste batek txuleta handi bat jan nahi duela... Zoritxarrez, Tourrean
|
egin
ezin ditugun gauza horiekin ametsetan pasatu dugu eguna. Baina, zorionez, amestu bakarrik egin dugu, ez baitugu horrelakorik egin.
|
|
|
Izan ere, Margari «pozez zoratuta» egoten da Olan; Gorabidek antolatzen dituen bestelako jardueretan ezagututako lagunak ditu bertan, eta begiraleekin ondo moldatzen da. «Zinemara doa, hondartzara... gurekin egunero
|
egin
ezin dituen gauzak egiten ditu. Beti du zerbait kontatzeko, zoriontsu dabil».
|
|
|
Norberaren paisaiaz lemapean, hiru idazleek literatura esperienziaz jardun zuten, eta, bukaeran, elkarrizketa interesgarria geratu zen jarraitu zuten idazleen artean. Fito Rodriguez EIEko lehendakariak gu-aren garrantzia eta baliagarritasuna gogoratu zuen, ni aren aurrean, eta idazleek, neurri batean, arkeologia egin zezaketela iradoki zuen, «hitz
|
egin
ezin dutenen partez hitz egiteko». Jordak erantzun zuen gu-a erabilita, idazleak bere buruari uko egiten diola neurri batean, eta Edorta Jimenezek gogoratu zuen iragana bera ukatzeko joera daukala gizakiak, «autogorrotoa dela eta».
|
|
|
Lan hura galdu nuen, eta lesioa osatu eta gero, hilabete behar izan dut sasoian jartzeko». Ordu asko igaro ditu bakarrik lanean, eta gogorrena horixe izan dela aitortu du; hori eta ezer
|
egin
ezin zuen garaia: «Futbolaria naizela ez nuen sentitzen, ezin nuelako ezer egin».
|
|
2009
|
|
|
Orain hotel bihurtzen ari dira gehienak, proxenetismoa debekatua dagoelako. Gelak beti beteta dauzkate, eta prostitutek 60 euro ordaindu behar dituzte egunero, baita gaixorik badaude edo lanik
|
egin
ezin badute ere.
|
|
|
Hala, Javier Lozano Barragan kardinal mexikarrak hilketa gorrotagarritzat jo du medikuentzat zuzeneko eutanasia pasiboa litzatekeena. Moraletik ihes
|
egin
ezin duten termino horiekin definitzen dituzte gisa horretako kasuak. Zuzenekoa, martxan jarritako neurriekin ezinbestean heriotza eragiten delako; eta pasiboa, gaixoak berak eskatu ez duelako.
|
|
|
Potentzia nuklearrek euren koloniak erabili izan dituzte proba atomikoetarako. Kwajalein eta Bikini atoloiak, etxetik gertu
|
egin
ezin zituzten saio nuklearrak egiteko balitu zituen Washingtonek hartu zituen indarrez. 1946 eta 1958 bitartean, orotara, 23 proba egin zituzten Marshall Uharteetan.
|
|
|
Finantza krisiak mundu osoan izan du eragina, potentzia handiak ez daude halako proiektuak bultzatzeko prest; eta garatzeko bidean daudenei merkeago ateratzen zaie betiko erregaiak erabiltzea. Zertarako alarma guztiak piztu ezer
|
egin
ezin badugu?
|
|
|
Azkenik, adimen urritasuna edukitzeagatik edo etxean adimen urritasuna duen pertsona bat izateagatik galtzen dituzten aukerak adierazi dituzte dirutan. Etxetik kanpoko lan esparruari dagozkio aukera horiek batik bat; hau da, adimen urritasuna duen pertsonak edo bere senideek lan
|
egin
ezin dutelako irabazten ez duten dirua kalkulatu dute. Batez beste, adimen urritasuna duten pertsonek 12.500 euro inguru galtzen dituzte, eta haien familiek 12.600 euro.
|
|
|
Segurtasun sistemek ondo funtzionatu dute. Halaber, azaldu du martxan dagoen bitartean
|
egin
ezin dituzten hainbat mantentze lan egiteko aprobetxatuko dutela geldialdia. Astelehena baino lehen zentrala sarean izatea espero du Coronadok.
|
|
|
Obamak aldendu egin nahi du Bushengandik, eta atzerri politikan Ekialde Hurbila da bere lehentasunetako bat. Jakin, badaki ezin duela estuegi hartu Israelgo Gobernua, horrek arazoak ekarriko lizkiokeelako Washingtonen indar handia duten erakunde juduekin; baina horrek ez du esan nahi ezer
|
egin
ezin duenik. Agian, Netanyahu ez da buruzagi egokiena palestinarrekin bake akordioa lortzeko, baina hark ere bere burua boteretik at ikus dezake Washington haserrearazten badu, Etxe Zuriaren laguntzarik gabe Israel galduta legokeelako.
|
|
|
Kanarietatik Euskal Herriratu zait laguna eta sanferminak erakutsi behar, telebistaz gutxienez, eta akats horixe egin genuen. Adar bat lepoan barrena, odola, zezenak, hainbeste izateagatik lasterketa ere
|
egin
ezin zuen jendetzaren artean, Miura gora, Miura behera, eta, azkenik, postrerako, lurrean adarkada eta kolpeka gizon baten gorputza nola deskonposatzen zen ikusgai. Barkamena eskatu nion lagunari egun osorako gorputz txartu nuelako; neure buruarentzat ez zait ikusitakoa azalduko didan ipuinik bururatu, kontuan izanik mutil bat hil zela, gainera, aurreko entzierro batean.
|
|
|
galdetzen zuen pantailako idatziak. Telebista kateei, doan, ikusleak ziurtatuak, heriotza zuzenean ikusteko beraiek
|
egin
ezin duten reality bat antolatzen diegu agian?
|
|
|
Horrek ez du esan gura, ordea, beste gauza batzuk
|
egin
ezin dituztenik. Aurrera begira prestatzeko eta ikasteko denbora ematen die normalean futbolak.
|
|
|
Pentsa dezatela gizarteak epaimahai horretan ordezkatua zergatik uste duen emakume baten jokaerak, arriskuren bat hartu izanak, erailketa leundu dezakeen. Errealitatea interpretatzeko modu horrek esan nahi du ikuspegi sexista bat dagoela emakume batek egin ahal duenari edo
|
egin
ezin duenari buruz, agerian uzten du norainoko indarra duten oraindik ere femeninoari eta maskulinoari buruz nagusi diren gizarte eraikuntzek, eta indartu egiten du desberdintasunaren diskurtsoa; berdintasuna ameskeria arin jasanezina baino ez da.
|
|
|
Hala ere, 2007ko udal hauteskundeen ostean, herritarrek irailaren 28 eta 30 artean galdeketa antolatu zutela diote ezker abertzaleko hautetsiek: Epaileak berriz debekatu zuen galdeketa, baina herriaren aurka
|
egin
ezin zutenez alkatearen aurka egin zuten. Fiskalak alkatea auzipetzeko duen frogarik nagusiena egun horietan udaletxeko ateak ireki izana dela gaineratu dute.
|
|
2010
|
|
|
Lulak
|
egin
ezin duen ibilbide horri, beste norbaitek ekingo ahal dio etorkizunean, ikuspegi urrunekoago eta iraunkorragoa duen norbaitek, bandera berdeago bat jasoko duenak. Nori berea.
|
|
|
Torturatzeko teknikak arrunt findu dira, eta are gehiago tortura ezkutatzeko bideak. Hortxe daude salaketen bilakaera erakusten duten datuak eta torturatuen lekukotzak, baita salaketarik
|
egin
ezin dutenak ere, mendeko egoera berezi batean daudelako edo torturatzaileek mehatxaturik dauzkatelako; esaterako, presoak eta egoera arautu gabeko atzerritar atxilotuak.
|
|
2013
|
|
|
Helena Franco Gipuzkoako Ogasun diputatuak esaldi labur horrekin definitu zuen atzo Sozietateen Mozkinen Gaineko bere zerga proposamena. «Progresiboa da, eta ez ingeniaritza fiskala
|
egin
ezin duten enpresek soilik pagatzen duten zerga bat». Eta berea horrela definituta argi utzi zuen EAJ PSE PP itunak proposatutakoak ez duela definizio horretan sartzen.
|
|
|
Gogorrena, berriz, aurtengoa Broad Peak en. Gogorra da lagunak hilzorian ikustea eta ezer
|
egin
ezin duzula sentitzea. Aldaketarik sumatu duzu Himalaismoan?
|
|
2014
|
|
|
Horri lotuta, e mintza aplikazioaren sustatzaileetako bat da. Hitz
|
egin
ezin duten haurrentzako aplikazio bat da, eta mundu osoan eduki du arrakasta. 101 herrialdetan deskargatu dute aplikazioa, eta 50.000 erabiltzaile ditu.
|
|
2015
|
|
|
«Egiaztatu izan dugu jarduera fisiko programa jakin bat egin gabe minbizi gaixoek beren kabuz ez dutela hobetzen gaitasun aerobikoa eta bizi kalitatea». Orain, helburu nagusi dute gida erabiltzea jarduera fisikoaren intentsitatea diseinatzeko, gaitasun fisikoa neurtzeko proba
|
egin
ezin dutenean.
|
|
2016
|
|
|
esperimentuetan. Gure laborategietan egin ahal izango ditugu orain arte
|
egin
ezin genituen gauzak. Esaterako, ikerketarako erabiltzen ditugun zelula lerroetan mutazioak egiteko balioko du.
|
|
|
Historikoki kontestualizatuz, ez da harritzekoa. Zientifikoki
|
egin
ezin duguna da Mitxelenaren muga historikoetan pot eginda gelditu, zientziari aurrerabidea eskaini gabe. Newton eta Einstein fisikari handiak izan zirela inork ez du zalantzan ipintzen, baino gaurko fisikariek ez dute beren teorietan planto egin, aldiz aurrerabideak urratu dituzte.Bi gauza diferenteak:
|
|
2020
|
|
|
konektibitatea, trebakuntza eta aplikazioen diseinua. Konektibitatean urrats gehiago egin behar dira hainbat herri/ auzotan, baina baita gastu hori
|
egin
ezin dutenekin ere. Trebakuntza gakoa da, eta ez bakarrik adinduei begira.
|
|
|
Sistema gero eta globalagoa da hori, eta hor urtzen dira artisten hitzezko munduak. An Artist Who Cannot Speak English Is No Artist (Ingelesez hitz
|
egin
ezin duen artista ez da artista). Mladen Stilinovic artista serbiarrak eraman zuen mezua oihalean egindako izen bereko bere obrara, 1992an.
|
|
|
talde baten baino gehiagoren arteko egunpasak, edo bisitak. Horiek ere
|
egin
ezin dituztenez, askotariko ekintzak egin dituzte horien partez konfinamendu garaian: Getxon eta Erandion (Bizkaia), erraterako, bingoa antolatu zuten joan den astean; Baztanen eta Malerrekan (Nafarroa), elkarrekin egindako txangoetako argazkiak zabaltzeko saioak; eta jolasak eta yoga ariketak ere egin dituzte bertze leku batzuetan.
|
|
|
«Larrialdi egoera aurretik mintzalagun ez ziren herritarrei ere parte hartzeko aukera eman genien, etxealdian mintzapraktika egiteko». Aukera hori eskaini du Bilboko Santutxu auzoko zaintza sareak ere, etxean euskaraz hitz
|
egin
ezin duten umeentzat. Konfinamenduagatik solas jarioa ez etetea bermatzen dute halakoek.
|
|
|
Gasteizko gobernuak grebaren parte hartzeari buruz helarazi dituen datuak «faltsuak» direla salatu du ELA sindikatuak. «Oinarritzat langile taldea osorik hartzen du, hots, zenbatzerakoan ez ditu alde batera uzten greba
|
egin
ezin duten pertsonak, gutxieneko zerbitzuak betetzeko izendatuak eta gaixo baimenarekin daudenak», azaldu du sindikatuak ohar batean. Eta adibide bat jarri du:
|
|
2021
|
|
|
«Espazioak sortu behar dira jendeak harremanak eraiki ditzan. Gakoa da bakarrik
|
egin
ezin duguna besteen laguntzarekin egin ahal izatea».
|
|
|
Garraiolarien irabaziak jaten ari dira, eta jendea etsita dago; oso estu dago dena. Eta, gainera, kanpotik etorritakoek lan egin dezakete hemengo autonomoek
|
egin
ezin duten prezio batean».
|
|
|
Horrek arazo bat dakar, zaintzak jarduera oso heterogeneoa direlako, eta agerian geratzen da politika publikoak alderatzean. Osasun eremutik, batik bat, oso definizio murriztaileak heldu zaizkigu, eguneroko bizitzako jarduerak
|
egin
ezin dituztenen zaintzarekin lotuta. Baina egun zaintzeaz ari garenean askoz gauza gehiagoren inguruan ari gara.
|
|
2022
|
|
|
Adinez orduan traineruan arraun
|
egin
ezin zuten haietako hainbati beste batzuk batu zaizkie urte hauetan, eta orain hamabosteko taldea osatzen dute, seniorrak eta gazte mailakoa. Kadete haietako bat zen Jone Gisasola (Portugalete, Bizkaia, 2002), eta igandean herritarren aurrean egin zuen arraun.
|
|
|
Emakumeek zaintza lanak
|
egin
ezin dituztenetan sentitzen duten erruduntasunari ere erreparatu dio Legarretak: «Haurren zaintzan, batez ere, erru sentimendu hori azaleratzen da, eta, gure senitarteko bat zaharren egoitzara eramaten dugunean ere, esaterako, errudun sentitzen gara zaintza lan hori ez dugulako gure gain hartzen».
|
|
|
Beasaingo eta Irungo lantokietan, trenen fabrikazioan eta ibilgailuen azken faseko esparruetan izango da geldialdia. Lanik
|
egin
ezin duten beharginek aurrerago itzuli dituzte ordu horiek, zuzendaritzak esan duenez.
|
|
|
Charles Pépin saioaren gidariak ibiltzearen eta gogoeta egitearen lotura klasikotik abiatu du solasaldia. Devillairsek aitortu dio berak ibilian ezetz, igerian pentsatzen duela eta igeri
|
egin
ezin duenean pentsatzeko zailtasuna izaten duela.
|
|
|
Pixka bat aldentzeko beharra neukan, eta atseden hartu nahi nuen. Gogoa neukan
|
egin
ezin nituen gauza batzuk egiteko. Arnasa hartu nuen.
|
|
|
Herrialde guztiek dituzte istorio komunak, historia koloniala dutelako edota urte luzez erregimen autoritarioen menpe egon direlako... Baina emakume mota bakar batez hitz
|
egin
ezin dugun moduan, ezin da hitz egin feminismo bakar batez ere.
|
|
2023
|
|
|
Gorengo mailako garaikurrak eskuratzeko garaian, bada aldagai bat huts
|
egin
ezin duena: gola.
|
|
|
Adibidez, Bernardo Silvak eskuinean baloia jasotzen duenean, Walkerrek eta De Bruynek gertuko laguntza ematen diote bizkarrean eta barruko korridorean, hurrenez hurren. Gainera, bere euskarrietako batek, Stonesek edo Rodrik, pase lerro bat irekitzen du, jokoa norabidez aldatzeko aukera ematen diena, aurrera
|
egin
ezin badute.
|
|
|
Ez dago fitxaketa telematikoa
|
egin
ezin duen enpresaririk, ia denek baitute Ticket Bai sistema. Langileak fitxatzera behartzen ez dituen batek beste arrazoiren batengatik egiten du.
|
|
|
Aprobetxatu. Hori da hitz errepikatuena normalean egiten dituzun gauzak
|
egin
ezin dituzunean. Aukera aprobetxatzeko esaten dit jendeak, baliatzeko idazteko, irakurtzeko, sortzeko...
|
|
|
Ez du esan nahi ezer
|
egin
ezin dudanik. Indabak garantzen ditut eta ustelak ederto apartatzen dizkiet.
|
|
|
Eta pankartaren atzean goazen gehienok irudikatuko dugu geure burua beste norbait zaintzen, baina oso gutxik sinetsiko dugu benetan zainduak izan gaitezkeela edonoiz; ez bakarrik zahartzaroan. Badirudi besteak direla bakarrik gauzak
|
egin
ezin dituztenak. Gu beste gauza bat gara, ez garen arte.
|
|
|
Pandemia sasoian izan zituen nobelarako lehen burutazioak Zubizarretak (Ordizia, Gipuzkoa, 1964). Orduan otu zitzaion «lotaratzailearen figura», pertsona bat lo
|
egin
ezin dutenen oheetan sartu, eta «loaren banketea» itzultzen diena. Loaren berezko «misterioak» eta hark liburuekin duen loturak erakarrita ere heldu zion gaiari egileak.
|
|
|
Protesta zaratatsua egin dute hamar bat minutuz aldundiaren egoitzaren aurrean: eltzeak astindu dituzte, lanuzterik
|
egin
ezin duten etxeko langileekiko elkartasunez.
|
|
|
Greba feminista orokorraren helburua da zaintza lanen esparru osoa problematizatzea eta berrantolatzea, Euskal Herriko Mugimendu Feministaren hitzetan: «Zaintza lanetan ari direlako, greba eskubiderik ez dutelako edo gehiegizko zerbitzuak inposatu zaizkielako greba
|
egin
ezin duten emakume horiek ez dira kontabilizatuko greba egin dutenen datuetan».
|
|
|
Uste du «zaintza iraultzeko urrats erraldoia» dela gaurkoa. Gogoan izan ditu zaintzarengatik gaur greba
|
egin
ezin dutenak, eta zaintzaren krisia eta zaintza eraldatzearen beharra mahai gainean jartzen segitu dela ohartarazi du: «Grebak erakutsi du gaur egun nagusiki emakumeen gain dauden ardura horiek jendarte osora zabaltzeko beharra, datozen urteetako erronkarik handienetakoa izango da eta.
|