|
2003
|
|
|
Harik aurrera erosoago bizi ahal izango zen, soldata baten segurtasunaz.6 Ziur dakiguna, Parisa bakarrik joan zela, itxura baten harreman onak bazituen ere. Egoera erosoago horretan, Sorbonako unibertsitatean matrikulatu zen zientzia adarrean; zientzia zehatzak, matematika eta fisika ikasten zuen denbora berean frantses hizkuntza ere sakontzen zuela.7 Sorbonan Cambridge eko antzeko ikasketa sistema ei zegoen, ikasketa gidatua eta nork bere kabuz lan
|
egin
beharrekoa. Horrek asko lagundu ei zion, gero atzera Madrila bihurtu zenean Espainian lizentziatura abantailaz atera ahal iza5 Baliteke frantses ikasten Gernikako agustinoen ikastetxean hasi izana.
|
|
2008
|
|
|
Izan ere, ezin dugu ahaztu gaur egun irakurleak literaturarekin daukan lehen harremana eskolaren bidez garatzen duela. Horrez gain, eskolak eginkizun garrantzitsua dauka gazteen irakurtzeko zaletasuna sustatzen ere, eta alde horretatik,
|
egin
beharreko lana zen egungo eskoletan zein literatur eduki eta nola irakasten den ikertzea.
|
|
|
Euskal literaturaren irakurketa ikasketei oso lotuta ageri zaigu gaztetxoen artean, eta oinarrizko ikasketak bukatu ostean ere, irakurle askok daukaten literatur erreferente nagusia eskola da. Horrek premiazko bihurtzen du literaturaren didaktikak dituen funtzioei eta proposatzen dituen edukiei buruz hausnartzea, eta aurrerantzean
|
egin
beharreko bidean oinarri sendoak finkatzea.
|
|
|
Euskal idazle eta kritikariek luze eta zabal eztabaidatu dute galdera horren inguruan, baina egia esan, haien artean ere ez da adostasunik egon; horrek erakusten du zein konplexuak izan ohi diren, sarritan, irakasleek
|
egin
beharreko hautuak. Pedagogia berritzaileen arabera, eskoletan irizpide pedagogiko eta komunikatiboak nagusitu behar lirateke.
|
|
|
Guk sagarrak kontuz, mailatu barik, kaxetan jarri eta kaminora atera. Ez dakit ondo ala txarto ordaintzen eben, baina kontuz eta ganoraz
|
egin
beharreko lana zan.
|
|
|
Badabil Pernando gaztea perretxikotan eta bat bateko larrialdian, bide izkinan bertan egiten dau
|
egin
beharrekoa. Prakak jaso dituanerako, bertan dira beste perretxikozale ezezagun bi.
|
|
|
Konpainia oso bat izatera iritsi ginan etxean bertan. Gogoan daukat bi anaiok, oraindik umemoko, geure artean erabilten genduan autua, egunen baten geuk be
|
egin
beharreko zerbitzuaz:
|
|
2009
|
|
|
Baina ustekabeko zer edo zer jazotzen zenean, urteko edozein egunetan egin zitekeen auzolanerako deialdia. Dena dela, baziren urteko sasoi ezberdinetan
|
egin
beharreko auzolanak, esaterako, bogada egiteko harriak neguko euriteen ostean euren lekura bueltatzea udaberriko auzolana izaten zen. Deialdia auzo alkateak, Herriko Etxeak aukeratutako auzolanaren zuzentzaileak
|
|
|
Santa Kurtze ermitako harrizko mahaia, gaur egun San Lorentzo elizan dago, 2008 egiten zuen garai batean. Baina beranduago, auzo alkatearen figura desagertuz joan ahala, herriko aguazila hasi zen auzorik auzo
|
egin
beharreko lanen daten berri ematen. Elizaren edo ermitaren atarian bertan egiten zen batzarra, eginbeharrekoak zehaztu eta lanaren planifikazioa egiten zen.
|
|
|
Aurretik esandakoaren ildo berean, Kartapasaren aukeraketa Herriko Etxeak egiten zuen. Baina hortik aurrera, bidegintzari zegozkion beharretan, kargu hori zeukanak agintzen zuen
|
egin
beharrekoa, parte hartzen zutenak eta ez zutenak identifikatu, isunak ipini, amaierako jatordua ziurtatu eta Herriko Etxearen aurrean azalpenak ematen zituen.
|
|
|
Beste batzuen arabera, behar eguna izaten zen baina ez zuten lan nekezik hartzen. Abereei jaten ematea eta egunero
|
egin
beharreko zereginak betetzen zituzten, ez besterik.
|
|
|
Erditzealdia emaginaren ardurapean egiten zen. Hark agintzen zizkien garaitiko andreei
|
egin
beharreko zeregin guztiak, eta ahal zuten guztian laguntzen zioten. Jataben, lekukoen akorduan behintzat, beti egon da medikua.
|
|
|
Itsasora joateko zaharragoa izan beharra zegoen. Eskolara joatea, dena dela, etxean
|
egin
beharreko lanekin uztartzen zuten. Eta aldea etxeetan behar asko zegoen sasoian, eskolara huts egitea normala izaten zen.
|
|
|
Bertakotasuna azaltzeko etxetik hasi eta herrira arteko azpisail ereduak, herriaren beraren egituratze prozesuari buruzko ezinbesteko informazioa ematen digu. Batez ere, beste atal baten ikusiko dugun lez, komunitateak kolektiboki aurre
|
egin
beharreko auzolanei erantzuteko orduan. Egituraketa tradizional hori ageri agerian geratuko da horiek lanok jorratzen ditugunean.
|
|
|
Herriko Etxe aurreko landan egiten zituzten probak lehen lehen, lurraren gainean. Makal edo txopo biren artean ezarrita zegoen untzea, hau da, bira eman aurretik idi uztarriak
|
egin
beharreko distantzia. Orain urte batzuk eraiki zuten probaleku estalia.
|
|
|
Urte askoan itxita egon zen; orain zabalik, orain itxita, hala beti. Osteko aldean ganaduak hiltzeko lekua zeukan; hantxe egiten ziren, nola edo hala, hiltegian
|
egin
beharreko zereginak.
|
|
|
Pazko aldian, baina ez berez Pazko domekan, derrigorra zen konfesatzea. Zekorra entregaten jon esaten zioten herritarrek urtean behin derrigorrez
|
egin
beharreko ekintza horri. Hainbat herritar urtean behin baino ez ei ziren joaten elizara, eta honako kantak ematen digu horren berri:
|
|
|
Artoa hazi ahala, bedarrak eratzi, landarearen inguruko belarrak kendu, eta artoak jorratu, landarearen sustrai ingurura lur apur bat bota, hori zen
|
egin
beharrekoa.
|
|
|
Otoitzak amaitu ebazanean berbalditxu bat be egin eutsen horren burubide ona hartu ebela ta zorionak emonaz. Eta orain etorren ezkontza hausteko zeremonia edo
|
egin
beharrekoa. Eleiz liburuak ez ekarrela?
|
|
2011
|
|
|
Lur guztiak, ganera, ez dira bardinak: buztin lurra edo lur gorria, kasurako, gogorra da, neketsuagoa da bertan
|
egin
beharreko lana, baina ur gitxiago behar izaten dau eta arto hobea emoten dau. Lur baltza, barriz, garanagoa da, lantzen errazagoa, baina ur gehiago eskatzen dau.
|
|
2017
|
|
|
Lertxundik eratu kronotopo modernistari dagokion legez, helmuga transzendente bateraino
|
egin
beharreko ibilbide modura irudikatu du Gortarik bere egitasmoa, bere sortzaile esentzia, bere ni poetiko benetakoa erakutsiko dion ibilbide modura, alegia. Itinerarioa da hitz klabea, maiz agertua beste artista batzuekin urteetan izandako solasaldietan.
|
|
|
Horrela ikasi du ia ez daukala batere aukerarik Errusiara aise igarotzeko: ...atzeko, eta biotako bat bisa hori eskuratzeko, alegia, edo agintariren batekin ukondoa eduki, edo agintariren bat dirutza erabilita erosi, baina Kepak ez dauka ez bata, ez bestea; alternatibak ipar alderantz jotzean dautza, zirkulu polarra zeharkatu eta muga zaintzarik ez daukan punturen batetik barneratzeko errusiar lurraldean, baina erokeria da horrelako zerbait egitea, muturreko hotza eta oinez
|
egin
beharreko distantziaren luzea direla medio ia ia ziurtzat jo behar baita emaitza bakarra heriotza izango dela.
|
|
|
Baina errealitatea ez da homotopikoa, eta naziorik izatekotan, heterotopikoak izango dira, horrek berekin dakartzan babesgabetasun zein ziurgabetasun erabatekoak gorabehera. Ikuspegi batetik besterako jauzia ikaskizun lazgarria da, ezbairik gabe, baina baita
|
egin
beharrekoa ere, Lagun izoztua k iradoki bezala. arrotza, ezaguna ezezaguna. Lagun izoztua n ere ugariak dira Goiori errealtasuna eta irrealtasuna hautemate lausoan nahasi egiten zaizkion uneak, batez ere Antarktikara bidaian zehar.
|
|
2018
|
|
|
Bera, pozik baino pozago zegoela esan zuen eromenean; nahiz eta bukaeran amildegirik egon zitekeenik ere ez jakinean, galga gabe zihoala abiada bizian, sarritan hankaz gora, aldapa beheran; baina ez sexuari uko eginez, baizik eta alderantziz, zeinekin di da erabakiz eta ardura gutxirekin
|
egin
beharrekoa eginean.
|
|
2019
|
|
|
53 Bada Bihotz bi. Gerrako kronikak eleberrian lehen figura horren zantzurik Mikele de Abandok Samueli mintzatzen zaionean aberriaren alde
|
egin
beharreko sakrifizioaz: " gogoan zuen nola Mikele de Abandok Aberriaren alde lana egin beharra zegoela esan zion" (104).
|
|
|
Orokorrean, ordea, azken hamarkadetako narratibak euskal gizarteko indarkeria latentean nahiz indarkeria politikoaren testuinguruan kokatu ditu gizakiaren arazo garaikideak. Azken aldian horietako ez gutxik harreman zuzena dute gizarte garaikidean emakumeek hartu duten leku berriarekin eta gizontasunak egoera berrira
|
egin
beharreko berregokitzearen problematikarekin, nahiz sexualitate mota ez heteronormatiboen etorrerarekin. Zenbait kasutan, hala nola Hasier Etxeberria edo Itxaro Bordarenean aipatu dugun bezala, egoera berri deserosoei aurre egiteko erregistro parodikoaren erabilerara jo dute idazleek, aztergai dugun testu honen kasuan bezala.
|
|
2021
|
|
|
Atxikimendu edo deskonexio hori saihesteko aukera guztiak probatu behar direla defendatzen du GE2 k, batetik, gizarteak eskura jartzen dituen baliabide guztiak kontuan hartuz eta, bestetik,
|
egin
beharrekoaren eta egin nahi dutenaren arteko arrakala estutuz. Eta, hor ezagutza eta onarpena giltzarri direla uste du NE1 ek.
|
|
|
Plangintza hori osatzeko kontuan hartu beharreko mugarri batzuk biltzen dituen fitxa bat pasatuko dizuet eta elkarrekin ikusiko dugu. Hauxe izango da gaur
|
egin
beharreko lana, taldeak osatu ostean, jakina. Jar zaitezte, beraz, hirunaka, eta ez ahaztu!
|
|
|
Oinarrizko helburu amankomunak erdiestera bideratutako osagaiak dituen curriculum nazional bat egon behar duen arren, tokian tokiko curriculumak zabaldu eta indartu behar direla uste du, hain zuzen ere, curriculumak ikasleriaren aniztasun printzipioari erantzun behar dion heinean. IE7 ren ustez, egokitzea ezinbestean
|
egin
beharreko lehen zereginetakoa da irakaskuntzan, curriculumak zehazten dituen konpetentziek zedarritzen badute DBHko irteera profila, eta, horietan, mailakatzerik zehazten ez bada, ezinezko egoera baten aurrean geundeke, aniztasunaren printzipioari tiraka ikasle guztiak ez baitira iritsiko konpetentzia guztien lorpen maila berera. Horretarako, tokian tokiko curriculumek nahiz ikastetxeetako hezkuntza proiektuek funtsezko rola betetzen dutela irizten dio, azken horiei dagokienez, tramite administratiboaz izatetik harago doazen kasuetan.
|
|
|
Sasoi haretan bereizketa handia egoten zan andrazkoen eta gizonezkoen artean, bai hartu emonetan, bai beharrak egiterakoan. Behar batzuk gizonezkoek egitekoak ziran eta beste batzuk, andrazkoek
|
egin
beharrekoak. Horretaz asko konturatzen nintzan, ze gurasoakandik etorten zan bereiztasuna.
|
|
|
Zeregin hori ardura handikoa zan. Pausorik pauso
|
egin
beharreko beharra. Goizean goiz hasten ziran ama eta amama orea egiten.
|
|
|
Orduan behi asko geunkan etxean, eta ganadu jateko asko egiten genduan egunero. Zeregin hori euri zein aterri
|
egin
beharrekoa zan. Domeketan, goizeko seiretako mezara joan eta gero, ganadu jatekoak egin behar izaten ziran.
|
|
|
Ekitaldi asko egin genduzan Euskal Herri mailan. Ikuskizun handia zan, kanpo librean
|
egin
beharrekoa. Ezin zan egin areto itxi baten.
|
|
2023
|
|
|
Eskolatze aldia ez zen inolaz ere behar bestekoa izaten, neska mutilen ganorazko prestakuntza bermatzeko, eta, gainera, eskoletako absentismo indizeak altuak ziren; batez ere landa eremuetan, batean etxeko lanen premiagatik, bestean eguraldi txarragatik. Izan ere, prezipitazioek eta tenperatura baxuek asko zailtzen zizkieten baserritik ikastetxeraino egunero oinez
|
egin
beharreko ibilbide luzeak ikasle askori.
|
|
|
Pipereta tomate hazia ziminteretan ereiten zan, zezeilean edota martian, landarea orturako prest egon eiten maiatz inguruan. Nahi erein, nahi landatu, ilbeheran
|
egin
beharrekoak ziran.
|