|
2000
|
|
|
Hiru urte lehenago egin nion nik, bertzalde,
|
egin
beharreko galdera Felisari, ezin xuxenago eta ezin inozentago, aitari hitz hura entzun nion egun batean:
|
|
|
—ihardetsi zion aita jesuitak— Izan ere, pentsatzen hasia naiz ez ote den hobe, gure Iruñako kolejiorat igortzea baino, hemen enekin urtebete edo urte pare baten egitea, eta erranen dizuet zergatik: alde batetik, Joanesek erran du ezen uste duela apez izan nahi duela, eta denbora hori ez letorkioke gaizki uste horren indarztatzeko eta sendotzeko; bertzetik, egun osoan berarendako bakarrik maisu eta irakasle bakar baten edukitzea pribilejioa da eta Jainkoaren donu eta garazia, zeren, halatan, dedikazione eta ardura osoz egin baitezakegu
|
egin
beharreko guztia, goiz eta arratsalde, eta zeren, dedikazionearekin batean, hagitzez ere hobeak izanen baitira bere studioetan eta bere egunorozko egitekoetan eta trabailuetan erdiets ditzakeen fruituak; izan ere, zenbatenaz fruituak joriagoak eta emankorragoak, hainbatenaz gehiago loriatu ahal izanen da haietaz egunen batean Jaun Guztiahaldunaren aitzinean.
|
|
|
Zeren zure sinesterik gabe ezin egin baitezaket aitzina... eta zeren zure oferenda hori izan baitaiteke zure sineste faltaren ordaina"; eta, nola nik hain maite bainuen aita, erran nion: " Be hatza ez ezik, oin osoa ere bai";" Ez, ez", ihardetsi zidan hark," hatzarekin aski izanen duzu, zeren erlikiako gorpuzkiaren neurrikoa behar baitu, mirakuluaren eskertzeko, Jainkoari
|
egin
beharreko oferendak. Baina, hori bai", mehatxatu ninduen," jakizu ezen hau kontu ezin seriosagoa dela eta, baldin orain eman hitza betetzen ez baduzu, zuhaur izanen zaitugula hilotz, berant baino lehen, eta infernurako bidean, ondorez, hitza jateagatik"; eta, erranaren arabera, iragan zuen gizonak gaua aitarekin, erlikia bi eskuen artean zeukala, Avilako santari otoitz eginez debozione osoz...
|
|
|
Eta goganbehartsu nintzen, bada, oker ari ote nintzen, eta goganbehartsu nintzen, halaber, azken urte haiek gezur handi baten gainean eraiki ez ote nituen. Oker edo zuzen, ordea,
|
egin
beharrekoa egina zegoen, eta, jauregia erdi hondaturik zegoela, ez nuen gibela egin... eta trabailariek, halatan, handik bizpahiru hilabeterat akabatu zuten lana —eta, nekeak eragin bertze isilune batean atseden hartzen zuela, segitu zuen—: Lana akabatu baino bizpahiru egun lehenagokoa izan zen ustekabekoa!
|
|
|
Eta nik sinetsi egin nion, zeren neure burutik ikasia bainintzen ezen zinez izan zitekeela eta bihur zitekeela oihanean
|
egin
beharreko urrats bakoitza mila urratseko —baita urrats gehiagoko ere, ene kasu berezian, ezker oineko eri handiaren faltaz herren nintzelako—, eta zeren halaxe jakin bainuen ezen bi punturen arteko distantziarik luzeena oihanetik iragaiten zena zela.
|
|
|
Eta katolikoa zen... Eta katolikoen eta protestanten arteko auzian alde baterat edo bertzerat hautatu beharra zuen, hautu hertsi batez —egun bezala, ondikotz, jaun André—, zalantzari lekurik eman gabe, zeren eta halakoak baitziren denborak eta halakoa zen
|
egin
beharreko hautua.
|
|
|
Lehengo ortziralean Josu —eta, harekin batean, Edurne bera— ospitalera bidean eman nuenetik nengoen hura ikusi gabe. Anaia kezkatu batek nahitaez
|
egin
beharreko telefono deiak ere ez nituen egin. Banuen, hala ere, haren berri:
|
|
|
hainbertze jende, hain dotore jantzirik eta hain goiztiar. Denei niri bezala gertatu eta denak ekitaldi horretan lagun
|
egin
beharreko lagunak huts eginik ailegatuak ote ziren egin nuen neure baitan. Hilerriko ateko iragarki oholak argituta jakin nuen" haien" hila —hiriko legegizon guztiz ezaguna, administrazio kontseilu aunitzetako aholkularia— eta" nirea" ez zirela bat.
|
|
|
Erredakzioa borbor zegoen, egunero bezala tenore horretan, eta, itxuraz, denek aski lan zuten bizkar gainean, nigan batere erreparatzen hasteko. Mendekuz, goiztiarrenei ordu pare bat kalkulatu nien oraindik lantokian
|
egin
beharreko, kontuan hartu gabe horrako edo harako albiste nahiz erreportajetik itzuli gabeko kazetari eta argazkilaririk ere bazela oraino. Hiru minutu geroago kanpoan izanen nintzen eta haiek, berriz, agorrileko ortziral eguzkitsua deabruari oparitzen segituko zuten, auskalo zenbatak arte, zertan eta udan ohi diren albiste zirraragarrietan:
|
|
2001
|
|
|
• Alkohola; ertzaintzak,
|
egin
beharreko azterketa guztiak burutu ondoren, Armendarizek odolean alkohol maila altua zuela aurkitu du eta, beraz, istripuaren arrazoia hori izan zela erabaki dute. Urtero errepidean hiltzen diren gazteen estatistika tragikoa gizentzera joango den beste zenbaki bat bihurtuko da Armendariz ondorioz.
|
|
|
Antsikabe, anbulantziaren aurrean hara eta hona bizkor dabiltzan ertzainei begira geratu da Tasio. Hauek horrelakoetara ohituta egongo dituk, egin du bere artean,
|
egin
beharreko guztiak nolako hoztasunez burutzen ari diren miretsita. Aurrealdea erabat txikitutako autoa aztertu.
|
|
|
Marcos Lisboan zegoen Romarekin, horregatik ari ziren Maria eta Lucas telebista ikusten arratsaldeko bostetan, bestela paseoan ibiliko ziren hirurak, uda zelako, eta oporrak," baina badakizu, gazteak", eta" ondo egiten dute", eta" ondo egiten ez badute ere, honezkero eginda izango dute
|
egin
beharrekoa, han, Lisboako hotel batean, ezkonduta egon ez arren". Edo are diabolikoagoak diren kanpin batean.
|
|
|
Lanpostu desiragarria behar zuen Marcosek egunkarian topatutako hark. Izan ere, aurre selekziora pasatzeko
|
egin
beharreko sub frogetara 1.007 lagun bildu ziren, umeak eta agure atsoak kontatu barik. Aurkeztutako guztien arimak deskribatu zituen test psikotekniko pertsonifikatua egin ondoren, 700 aukeratu zituzten aurre selekziorako (ez:
|
|
2002
|
|
|
Maiztxo zakur askok, kaka egin baino lehenago, egin behar duten tokiaren inguruan itzuli mintzuli labur batzuk egiten dituzte, bazterra usainduz. tokia aurkitu eta orduantxe egingo dute
|
egin
beharrekoa.
|
|
|
Zeren Sergiok hartarako zaletasun handia baitzuen, hain handia, non, Sararekin bizitzen jarri baino lehenago, ikastaro trinko bat egin baitzuen, han Malagan, hiriburuan. Gero, biak ere Alpujarretarantz abiaturik, ilusio handiz ekin zioten
|
egin
beharrekoari: Sergiok buztina lantzeari; Sarak, berriz, tornutik eta Sergioren eskuetatik sortzen ziren lurrezko ontziak pintatzeari, labean sartu aitzin.
|
|
2004
|
|
|
Eta berehala, geldi geratu nintzen, askotan errepikatzen zidana gogoratu bainuen bat batean, hainbeste bider esan zizkidan berbak ikusi nituen nire begien aurrean: , niri ez zait ezer geratzen, ez daukat familiakorik, denak daude hilda; hala ere, badago zerbait nik
|
egin
beharrekoa: mendekatzea?.
|
|
|
Esan izan da gurasoek ez dutela behar bezalako informaziorik jasotzen eredu bakoitzaren fruituari buruz. Seme alabak eskolaratzekoan
|
egin
beharreko hautua egiteko orduan eredu bakoitzaren inguruko informazio zehatza eskaini behar litzaiekeela.474 Holako eta halako. Holakoan emaitza hau jasoko duela, holako baldintzetan arituta.
|
|
|
jatorriz dagokion hizkuntzazko eta kulturazko nortasuna erdeinatzen duen euskaldunak, bere buruaren suntsipen bidea harturik, beste nazio identitate baten aldeko aukera hobetsi du. Aukera horren barrunbeak aztertzea ez da, noski, paradigma sinple baten argitan
|
egin
beharreko eginkizuna. Sustrai sakonak ditu etnia eta nazioen arteko tirabiran, sakonak dituenez:
|
|
|
Ezinaren aldarriak. Halere, ezinbestean
|
egin
beharreko betekizuna genuke idatziaren munduan bizi garen neurrian euskaraz irakurtzea. Euskaldun egiten gaituena ezin delako izan soil soilik ahozkotasuna bere bakardade gorrian.
|
|
|
Parisko karriketako harat honat erogarrian berriro barneratzen nintzen bitartean, pentsatu nuen segur aski nik
|
egin
beharreko lana espioi nobeletakoa baino askoz ere ilunagoa izanen zela, prosaikoagoa... eta emakume misteriotsurik gabea. Alemanian benetako agente sekreturen batek bildutako informazioa hartu eta Frantziara eramatea edo halako zerbait.
|
|
|
Arratsaldeko seietarako amaituta zeukan
|
egin
beharrekoa. Azken puntua jarri eta artikuluak bidali orduko, etxeko telefonoa joka hasi zen.
|
|
|
Amak, berriz, nahiko lan izaten zuen sukaldearekin, baita etxean sekula bukatzen ez diren beste mila kontutxorekin ere –erosketak eta hornidurak; etxe tabernen itxura eta mantenua; neskameari eman beharreko aginduak eta haren lanei
|
egin
beharreko segizioa... –, eta, beraz, nahiz eta nire eskari apetatsuei behin baino ge hiagotan esaten zien ezetz, azkenean baietz esatera behartzen nuen, hark ere bere osasuna zaindu behar zuen eta: izan ere, gauzak muturreraino eramaten nituenean, sekulako txilioak egiten nituen, Oscar ipotxak ere miretsiko lizkidakeenak, Günter Grassen Latorrizko danborra ren protagonistak:
|
|
2005
|
|
|
Naroak, guztiaz nekaturik, ez dio buruari lan gehiago eman nahi. Egin dezala
|
egin
beharrekoa, eta konta diezaiola gero emaitza. Urkok ulertu du neskaren jarrera, beraz esaldi bakarra gehitu du:
|
|
|
–Bai. Amaitu da
|
egin
beharrekoa?
|
|
|
Etxera joateko ordua iritsia zen. Azken minutu haiek luzatzen ari nintzen,
|
egin
beharrekoari ezin niolako aurre egin; koldarra nintzelako. Baina egin egin behar nuen, Kixmiri agindu nion.
|
|
2006
|
|
|
–Orduan, hoberena erne ibili baina gehiegi ez izutzea dugu. Eta zuk hobe duzu
|
egin
beharrekoak lehenbailehen egitea.
|
|
|
Ba, gorringoa plazeraren sinboloa litzateke, zuringoa eginbeharrarena. Zuringotik hasten diren pertsonek erantzukizunaren eta sakrifizioaren zentzua guztiz garatua daukate; ez diote bere buruari gustua ematen, aurretik
|
egin
beharreko guztiak egin arte. Gorringotik hasten direnak, berriz, hedonistagoak dira; bizitzaren onena gozatu nahi dute, eta ez zaie inporta egin beharrekoak geroxeagoko uztea.
|
|
|
Zuringotik hasten diren pertsonek erantzukizunaren eta sakrifizioaren zentzua guztiz garatua daukate; ez diote bere buruari gustua ematen, aurretik egin beharreko guztiak egin arte. Gorringotik hasten direnak, berriz, hedonistagoak dira; bizitzaren onena gozatu nahi dute, eta ez zaie inporta
|
egin
beharrekoak geroxeagoko uztea.
|
|
|
Haiek ezagutzen zuten ondoena eliza haren estiloa: ezaugarri arkitektonikoak, higaduraren kalteak,
|
egin
beharreko konponketa lanak...
|
|
|
–Tekniko batek zuzenduta
|
egin
beharreko lana da –esan zidan– Bestela, hobe beharrez, handiagoa izan daiteke egindako kaltea.
|
|
|
Ezinean gaudenean horixe nahi dugu: norbait arduratzea eta gure beharrak bere esku hartzea; hortik aurrera,
|
egin
beharrekoak oro aurretik finkatutako protokolo batetik ikasi balitu bezain ziur eta zalu ibili zen Oriol. Kandela piztua argimutil batean han hurbil utzi eta gero, besoetan hartu ninduen(" Zikindu egingo zaitut".
|
|
|
" Harri bakoitzak barnean dituen argi eta edertasunak hobeto kanporatzeko, harriak eskatzen duen erara tailatu behar da". Harribitxi bakoitza tailatzeko edo lantzeko bidea aurrez erabakita zegoen, beraz, mendeetako jakituriak erakusten omen zuen eran, eta ez beste batean;
|
egin
beharrekoak nola behar zuen zehatz mehatz finkatuta zegoen, arau aldaezin batzuen bidez. Asschertarrek bide berri bat ireki zuten, esmeraldak lantzeko erabiltzen zuten teknika entseatuz diamanteak lantzerakoan. Horrela, diamanteak beste era batera moztu eta lantzeko modua asmatu zuten, gero" Asscher cut" deitu zaiona, Asschertarren mozteko eta lantzeko manera esango bagenu bezala.
|
|
|
Saiakuntza edo esperientzia hura guztia behar bezala aztertzearren, sendagile ospetsu bat jarri zuen
|
egin
beharreko azterketa guztiak egiteko eta hartu beharreko ohar guztiak hartzeko; zorrotz eta egunero egunero hiru pertsona haien osasuna azter zezan, alegia. Halaxe egin zen, eta saiakuntzak ezusteko emaitzak izan zituen:
|
|
|
Izan ere, gizonezko haiek erabiltzen zituen sexu atsegina lortzeko, eta indarrak galarazi arte eragiten zien
|
egin
beharreko lana. Errendituta geratzen zirenean, edo loak hartzen zituenean, nekearen nekez, ito edo akabatu egiten zituen leizeko kamainan bertan.
|
|
|
Badira bi ohar
|
egin
beharrekoak, Felix leialaren bizitza eredugarria ulertzeko argigarriak izan daitezke eta.
|
|
|
Listonen garaian zirujauaren lana askoz ere primitiboagoa zen. Gehienetan beso bat edo hanka bat moztea izaten zen
|
egin
beharreko lana, anputazioa.
|
|
|
Lurrean zerua eraikitzeko amets hori, amildegiaren gainean
|
egin
beharreko salto hori, ez zen ulertzen erraza, ordea, ezta Karitatearen Ordenako jarraitzaileentzat ere. Norbait izutu egin zen.
|
|
|
ordura arte egin zuena, asmakuntza zertzeko egin zituen lanak eta hartu zituen bideak; asmakizun berriak oraindik zituen akatsak... dena. Eta aipatu zizkion, nola ez, akats horiek zuzentzeko
|
egin
beharreko ikerketak eta hobekuntzak, eta horretarako behar zuen dirua...
|
|
|
Orduan hitz eman nion zelaren lehen egunean bien artean ezarriko geniola zaldiari. Borreroa ari zen nik
|
egin
beharreko lanean.
|
|
|
Larritu egin nintzen. Egin nuen
|
egin
beharrekoren bat! Altxatu eta gurditik jaistea bat izan zen.
|
|
|
–Tira ba, egin dezagun
|
egin
beharrekoa.
|
|
2007
|
|
|
Bukatu nirekin egin zenuen. Horretarako ez zenuen bi aldiz pentsatu beharrik izan, nirekin laster egin zenituen
|
egin
beharrekoak.
|
|
|
Nik esan nahi nion berak ez zuela sekula burua galduko. Berak ondo egingo zuela
|
egin
beharrekoa, akatsetatik ikasiko zuela, eta ni alboan izango ninduela. Beti.
|
|
|
Esperantza genuen oraindik. Lucien itzuliko zen, osorik zegoela ziurtatuko genuen, edozein motatako laguntza eskainiko genion, auto karabana jasotzen lagundu, aseguruarekin
|
egin
beharreko tramiteak berarekin burutu, edozer gauza. Eta kafetera itzuliko genion.
|
|
2008
|
|
|
Gero, badakizu: astean behin ere egiten genuen
|
egin
beharrekoa; baina etorri zinenetik pasatu dira hiru aste, eta ezer ez. Hain itsusia ikusten ote nauzu?
|
|
|
begiak bizpahiru segundotan orritik aldendu zituen behintzat; zertarako jarraitu, izan ere, esaldi hartan adierazia bazegoen mezuaren muina, eta gainerakoa apaingarri hutsa bazitekeen? Eta
|
egin
beharreko galdera ezpainetan baitzuen, ausaz, ordurako: –Zer egin diozue Gerardori??.
|
|
|
Baina gauzak bestela gertatu ziren, aita hil egin baitzen bat batean gau hartan bertan, eta horrekin gainerako guztia alde batera geratu zen. Gure atsekabe ezinbestekoak, auzokoen bisitek, hiletarako prestaketek, eta bitarte horretan ostatuan
|
egin
beharreko guztiak hain eduki ninduten lanpetuta non ez bainuen ia astirik izan kapitainaz pentsatzeko, are gutxiago haren beldurrez ibiltzeko.
|
|
|
Sozialista espainolak ez du obligaziorik sentitzen, mundu horretan? ezer egiteko, dagoeneko
|
egin
beharrekoa egina daukalako frankismoaren gau beltzean. Orain, laino beltz eta ekaitz beldurgarri guztiak pasa ondoren, euskarak ba omen du bere gobernua.
|
|
|
jendeari alternatiba eskaintzen dio, eta hizkuntzazko etxe eroso bat. Eta hori gertatu den momentutik aurrera esan dezakegu kultur asimilazioaren prozesuak egina duela
|
egin
beharreko guztia?.
|
|
|
–Ikusi gura ditut Ruandako gorilak, baina tira, hil aurretik badago
|
egin
beharreko beste gauza bat, garrantzitsuagoa: Barcelona Real Madrid futbol partida Nou Campen edo Santiago Bernabeun ikustea.
|
|
|
Nire etxetik atera eta bi ertzainek egingo dizute jarraipena. Pausoz pauso prestatuko dizut
|
egin
beharreko ibilbidea, beren izenez agurtu behar dituzun pertsonen zerrenda laburra, bizkarrean joaz diosala egingo dizuten adiskideen arrastoa edo klasea bukatu ondoren hurbilduko zaizkizun ikasleen aipamena. Ni bien bitartean zure itxurarekin mozorrotuko naiz eta artxiboa bere gordelekutik aterako dut lagun baten esku uzteko.
|
|
|
LOGROÑOKOseminarioko murala egiten ari zelarik, Artetak bozetoak eman zizkion Bastidari. Paperean margotzen zuen lehenik gero muralean pintatuko zuen hura, txikian egin gero handian
|
egin
beharrekoa. Bozeto horietako askorekin geratu zen Bastida.
|
|
|
Irakurketa lehen lerro hartan uztekotan egon zen... begiak bizpahiru segundotan orritik aldendu zituen behintzat; zertarako jarraitu, izan ere, esaldi hartan adierazia bazegoen mezuaren muina, eta gainerakoa apaingarri hutsa bazitekeen? Eta
|
egin
beharreko galdera ezpainetan baitzuen, ausaz, ordurako: " Zer egin diozue Gerardori?".
|
|
|
Gero, badakizu: astean behin ere egiten genuen
|
egin
beharrekoa; baina etorri zinenetik pasatu dira hiru aste, eta ezer ez... Hain itsusia ikusten ote nauzu?
|
|
2009
|
|
|
Bi gauzatarako baliatu ohi ditu Anak bezeroekin autoz
|
egin
beharreko bidaiak. Informazioa lortzeko eta konfiantza emateko.
|
|
|
Horrelako pentsamenduetan murgilduta, azkar bukatu du bainugelan
|
egin
beharrekoa.
|
|
|
Gorputzaren beroaldia gauza bitxia da. Sorginarekin
|
egin
beharreko aldarri guztiak eginda ere, Sarak ezin zuen ernegua barrenetik atera. Zerbait sentitzen zuen barruan, azala apurtu nahi zuena eta kanpora atera, haragia apurtu eta odola bilatzera.
|
|
|
Altxor hura ezkutatu eta ez du ukitu ere egiten. Egin du
|
egin
beharrekoa. Maila batean, gainera, ondo irteten zaio.
|
|
|
Zelataria zelatatu, jarraitu, nor den jakin. Eta, azkenean, uste duguna izatea gertatzen bada, ba orduan egingo diagu
|
egin
beharrekoa.
|
|
|
esan zuen bezperan, baina zer eguzki ibiltari eta zer arraio zen hura, baldin eta leihotik sartutako lehen eguzki hark suzko oinazearen zirkulu perfektuaren antza bazuen!;. Nola botako dut neure burua, etxekoei sekulako disgustua emango diet-eta!? esan zuen bezperan, baina ez al zen hobe bizitzarekin bukatu eta disgustu bakar bat eman, bizitzan mila disgustu eman baino?;. Eta
|
egin
beharreko urratsa emakume batentzat gehiegizkoa bada, birentzat agian ez?, esan zion Txarok noizbait, baina berak, pausoa bakarrik eman behar zuela eta, bakarrik eman zuen?
|
|
|
–Zuk egin duzu
|
egin
beharreko guztia, aita, eta nik orain merituak egin behar ditut, nik neuk bakarrik, zuk nigan jarri duzun konfiantza berresteko, asmatu zuen.
|
|
|
zeren, Eliza ortodoxoak eskomikatu bazuen, Eliza ortodoxoa baino ortodoxoagoa zèn Erromako Elizak berdin jokatuko baitzuen Tolstoirekin, hartarako aukera izan balu, ziur zegoen aita kalonjea. Nazariok eta Reginak ez al zioten, gainera, seme alaben irakurketak zaintzeko ardura berari eman?. Zure kargu geratzen dira neska mutilek
|
egin
beharreko irakurketak, don Anizeto, baita ikusi beharreko pelikulak ere, bide batez??, estu bete beharreko eginkizuna, lasaikeriak bazter utzita?
|
|
|
–Oso leku egokia da, gustatuko zaizu?, plazako kafetegian adostu zuten hitzordua?, bere zain aurkitu zuen Adak laguna, zigarreta hatz artean, zer moduz eta zer moduz; gero, eseri ziren. Txarok kafe bat eskatu zion zerbitzariari, eta Adak txokolatea? eta hitz
|
egin
beharrekoaz hizketan hasi ziren; hura ez zen, jakina, hitz egiten zutèn lehen aldia, saioetan lehenagotik ere hitz eginak zirenez gero: hura zen, baina, aurrez aurre serio hitz egiten zutèn lehen aldia; Txarok, zaharragoa zelako, beharbada, eta esperientzia handiagokoa?
|
|
|
lehenik Damasok hitz egin zuen, gehiegi hitz egin ere, ezer ez esateko, askotan ohi zuen bezala, batez ere erabaki konprometituak hartu behar izaten zituenean? kasu hartan, adibidez, zeinean, bi anaien artean norbaiten alde
|
egin
beharreko dilemaren aurrean, bere interes interesatuak ere jokoan egon baitzitezkeen; sarritan, nahaste borraste batean sartzen zela, alegia, jakin ez orduan ere gehiegi ikusten zuelako, auziak bi ikuspuntu baitzituen, eta ikuspuntu bakoitzak mila arrazoi, balantzaren bi platertxoak hornitzeko ahaleginean?, edo ongi kalkulatutako estrategian ari zelako, bizi senak eta iraun nahiak bultzaturik:... baten alde egiten badut, bestea haserretuko zait, biekin ere ongi geratu nahi eta; batzuetan, baina, auziak ez zuen erdibiderik, eta orduan igarri egiten zitzaion, biderik bihurgunetsuenari ekin ostean ahaltsuaren alde lerratzen baitzen azkenik, ahularen kaltetan.
|
|
|
–Gipuzkoako Automobil Errege Klub, eko Gobernu Batzarrak hitzartu eta erabakita, Donostia eta Azkoitiaren artean egingo da hil honen 22an
|
egin
beharreko karabana. Albistearen berri jakin bezain laster, herriko autoritateak, baita herritarrak ere, guztiz poztu dira, halako eran, non guztiak prest azaldu baitira, bai herria apaindu eta edertzeko, eta bai txangozaleei harrera adiskidetsua egiteko ere.
|
|
|
Domingok ez ezik, Teofilo Mariak, Damasok eta Maria Bibianak ere, segundo hamarren bateko tartean egin zioten so laurek Adari, galdera hura imana balitz bezala, guztien begiradak erakartzen zituena; Teofilo Mariak kopeta iluntzen zuen bitartean, baina, ez al zuen berak, bada, Domingori
|
egin
beharreko galdeketa eta ikerketa bideratu behar??, Damasori eta Maria Bibianari, aldiz, zer esanik ez Domingori?, begia argitu zitzaien, zuzen ala oker, hura baitzen norbaitek hariari heltzen zion lehen aldia, guztiak ere adarretatik ibili ondoren; baina han zegoen Gabino, berak arestian egindako aurkikuntza filologikoaren erreibindikazioa egiteko asmotan:
|
|
|
–Urte erdi lehenago esan behar zenuen hori, adixkide!?. ...ren, haurraren hiletaren inguruko eginkizunak planeatzen zituen bitartean, zer besterik, bada, baldin eta Nazario, negozio gizon gisa, kalkulatzaile hotza bazen, azken batean??, bere erara planeatzen ere, gauzak gordean eramanez, bai, baina gordekeria hutsean erori gabe, jendartean behar baino esamesa gehiagorik ez pizteko; erabaki ere, erabaki zituen, antza, etxerako itzulaldian, geroko hurbilean
|
egin
beharrekoak: haurra lehenbailehen eramango zuten kanposantura, gau hartan ahal izanez gero, kuxkuxero begiluzeen begiratutik urrun; eskela, berriz, egiteko guztiak, gorpuaren garraioa eta hiletak, intimitatean ospatuko zituztenak?
|
|
|
Eta etxera iristerakoan ere, halatsu aritu zen Regina: deitu zion senarrari telefonoz eguerdian, hitz egin zuen Ernestinarekin ere hitz
|
egin
beharrekoaz?; azkenik, arratsaldearen lehen orduan, senarrarekin mintzatu zen berriro, hura fabrikatik itzuli bezain laster beren gelan bakartzen zirela:
|
|
|
Eta Gabino hurrengo urtean herrira joan zen, anai arrebetatik berak bakarrik nahi baitzuen, bera bakarrik joan zen, aitaren bedeinkapen guztiekin, jakina?, baita uztail ezin hobea pasatu amonarenean ere? Baina amona Ursula ohi baino nekatuago eta konkortuago aurkitu zuen Gabinok, bere egonaldiaren azken hiruzpalau egunetan batik bat, halako eran, non halaxe esan baitzion handik alde
|
egin
beharreko egunaren bezperan:
|
|
|
–Eta orain, goazen aitaren gelara, hantxe baitugu etxeko abokatua zain, eta hitz egin dezagun hitz
|
egin
beharrekoaz.
|
|
|
Izan ere, egoera larria da? oso larria, gerra bat pizten denean edozer gerta baitaiteke, bai alde batean bai bestean, eta horregatik egin behar ditugu lehenbailehen
|
egin
beharrekoak, isilpean ahal izanez gero, zuk esan duzun bezala, horrek maniobratzeko ahalmena erraztuko digu-eta. Gainera. Barandiaran jaunarengandik aldendu eta etxekoengana zuzendu zuen Domingok begirada, orain batengana eta orain beste batengana?, Barandiaran jaunak esan digun bezala, bahitzaileak komunistak badira, zerbait egin dezakedala iruditzen zait:
|
|
|
ez al zaizu iruditzen? Eta
|
egin
beharreko urratsa emakume batentzat gehiegizkoa bada, birentzat agian ez?
|
|
|
Zer egiten zuen berak han geldi, baldin eta ongi baino hobeto bazekien askatasuna tren ihesaldi bat zela?; zer egiten zuen han geldi, baldin eta argiak begietan eztanda egin bazion, beste argi batek gorputz arimak hartu zizkion seinale, atzeraezinezko erabaki batean?; zer egiten zuen geldi, baldin eta poltsan bostehun pezetako billete bat bazuen, Juan Sebastian Elkanoren irudia erakusten zuena, munduari bira eman ziòn lehen gizonarena?; ez al zen irudi premonitorio hura dei bat, Adari oihu egiten ari zitzaiona: . Nik munduaren bira egin banuen, zuk zergatik ez???;. Eta
|
egin
beharreko urratsa emakume batentzat gehiegizkoa bada, birentzat agian ez?, esan zion Txarok noizbait, baina bera bakarrik joango zen, zer demontre!, Domingo etxetik bakarrik joan zen bezala; Adak halako zerbait behar zuen buruan, hain zituen bihotzaren begiak lurrari itsatsita, baita zeruari ere, aldi berean, estasiak hartuak iduri; zirt edo zart egiteko ordua zen, bai, eta zirt eta zart egingo zuen:
|
|
|
Gau hartan, ordea, zaintzaileek eta abokatuaren ilobak Nazario Orbe eta Teofilo Mariaren ondotik afaltzen zuten, gauaren lehen orduan, ordu pare bateko solasaldian?, Teofilo Mariak ez zuen ezer berezirik entzun, hirurak ere aurretik hitz eginak zirelako, beharbada, hitz
|
egin
beharrekoaz; afaldu ondoren, berriz, kartetan aritu ziren hirurak, eskoban?, jokoari buruz egiten zituztèn iruzkinetatik ondoriozta zitekeenez?. Atera ezak zazpiko urrea, Nikolai, txota honekin jango diat-eta!?,. Bederatzi gehi bi, hamaika; gehi lau, hamabost?,. Zertarako nahi dut bateko kopa, Grigori, vodkaz beteta ez badago??,. Hik daukak, hik, zortea, Nikolai!??, harik eta, jokoa bukatu eta l...
|
|
|
Honela aditu berria nuen Chef de Bayeko portutxoan. Hartarako
|
egin
beharreko maniobraz eztabaidan ari ziren oraino ingeniari frantsesak eta Strozziren inguruko italiarrak. Nire tokitik, ipotxen gisa ikusten nituen denak, kai tikian.
|
|
|
Puta batzuek eransten dute nahiago dutela sexu harremanengatik kobratu eta libre bizi, senarrak izan ohi diren zerri zozo horietako bat pairatu eta gainera berekin larrutan egitera erdi behartuta egotea baino, eta. Gogorra da, baina honezkero
|
egin
beharrekoa gehiago dirudi puten lan baldintzak argitu eta duintzea, paperak eskaintzea eta dirua lapurtzen dieten txuloputen bitartekaritza suntsitzea.
|
|
|
Kristautasunaren funts filosofikoa hain da ahula eta arbitrarioa, luzaro hil behar izan baitu zalantzan jartzen zuen edonor, eta, bere agintea indartu eta zabaltzekotan, bat egin du agintaririk ankerrenekin, hasieran Konstantino eta berriki Franco kolpista kriminalarekin. San Pauloz geroztik onartu baitu agintari oro Jainkoak aldeztua dela, eta horrenbestez men
|
egin
beharrekoa. Espainiako Elizak orain dio ez zaiola botorik eman behar terroristekin negoziatzen duenari, baina Pio XII.a aita santuak zuzenean negoziatu zuen politikoki naziekin, naziak indartsu zetozelarik.
|
|
|
Gaizkilea hilduraturik ikusteak edo sufritzen ari dela jakiteak dakarren ongizatea ez da sendoa. Sakonagoa da sendabidean
|
egin
beharreko lana.
|
|
|
Bertako College batean sedukzio prozesua bera ere arautu dute. Bikotekide bakoitzak, ezer egin baino lehen, hitzez baimena eskatu behar dio besteari, eta soilik mintzozko onarpena jaso ondoren egin ditu
|
egin
beharrekoak. –Sar diezazuket atzamarra belarri zuloan??
|
|
|
Zizekek guraso klasikoen eta postmodernoen arteko aldea amonari
|
egin
beharreko bisitaren ataka aintzat harturik adibidetuko du. Guraso autoritario klasikoek gazteari, hoa amona bisitatzera eta ondo portatu?
|
|
|
Kalonjeak ez baitzion errusiar egileari aitzindaritza hura barkatzen, Eliza ortodoxoak eskomikatu izana barkatzen ez zion bezala... zeren, Eliza ortodoxoak eskomikatu bazuen, Eliza ortodoxoa baino ortodoxoagoa zèn Erromako Elizak berdin jokatuko baitzuen Tolstoirekin, hartarako aukera izan balu, ziur zegoen aita kalonjea. Nazariok eta Reginak ez al zioten, gainera, seme alaben irakurketak zaintzeko ardura berari eman –" Zure kargu geratzen dira neska mutilek
|
egin
beharreko irakurketak, don Anizeto... baita ikusi beharreko pelikulak ere, bide batez" –, estu bete beharreko eginkizuna, lasaikeriak bazter utzita. Ardura hura ematerakoan, gurasoak zera esaten ari baitzitzaizkion:
|
|
|
Eta Gabino hurrengo urtean herrira joan zen –anai arrebetatik berak bakarrik nahi baitzuen, bera bakarrik joan zen, aitaren bedeinkapen guztiekin, jakina–, baita uztail ezin hobea pasatu amonarenean ere... Baina amona Ursula ohi baino nekatuago eta konkortuago aurkitu zuen Gabinok, bere egonaldiaren azken hiruzpalau egunetan batik bat, halako eran, non halaxe esan baitzion handik alde
|
egin
beharreko egunaren bezperan:
|
|
|
Domingok ez ezik, Teofilo Mariak, Damasok eta Maria Bibianak ere, segundo hamarren bateko tartean egin zioten so laurek Adari, galdera hura imana balitz bezala, guztien begiradak erakartzen zituena; Teofilo Mariak kopeta iluntzen zuen bitartean, baina –ez al zuen berak, bada, Domingori
|
egin
beharreko galdeketa eta ikerketa bideratu behar? –, Damasori eta Maria Bibianari, aldiz –zer esanik ez Domingori–, begia argitu zitzaien, zuzen ala oker, hura baitzen norbaitek hariari heltzen zion lehen aldia, guztiak ere adarretatik ibili ondoren; baina han zegoen Gabino, berak arestian egindako aurkikuntza filologikoaren erreibindikazioa egiteko asmotan:
|
|
|
Zer egiten zuen berak han geldi, baldin eta ongi baino hobeto bazekien askatasuna tren ihesaldi bat zela?; zer egiten zuen han geldi, baldin eta argiak begietan eztanda egin bazion, beste argi batek gorputz arimak hartu zizkion seinale, atzeraezinezko erabaki batean?; zer egiten zuen geldi, baldin eta poltsan bostehun pezetako billete bat bazuen, Juan Sebastian Elkanoren irudia erakusten zuena, munduari bira eman ziòn lehen gizonarena?; ez al zen irudi premonitorio hura dei bat, Adari oihu egiten ari zitzaiona: " Nik munduaren bira egin banuen, zuk zergatik ez...?";" Eta
|
egin
beharreko urratsa emakume batentzat gehiegizkoa bada, birentzat agian ez..." esan zion Txarok noizbait, baina bera bakarrik joango zen, zer demontre!, Domingo etxetik bakarrik joan zen bezala; Adak halako zerbait behar zuen buruan, hain zituen bihotzaren begiak lurrari itsatsita, baita zeruari ere, aldi berean, estasiak hartuak iduri; zirt edo zart egiteko ordua zen, bai, eta zirt eta zart e... ez zuen, ez, Domingo goiz hartan ikusiko, ez zen harekin egongo, baina Domingok bezala jokatuko zuen, huraxe izan baitzitekeen Domingorekin egoteko modurik minena, baita sakonena ere... haren espirituarekin bat egiteko, inoiz baino batago; gero, ziztu batean joan zen geltokian zegoèn eraikinera.
|
|
|
zabaldu orduko, ordea, itxi zuen, baita intziri mingarri bat egin ere, begiak itxi eta eskuak lokietara zeramatzan bitartean, leihotik bat batean sartutako eguzki printzak orratzen gisakoak gertatu balitzaizkio bezala, burmuinak zulatzen zizkiotenak; Adak, beraz, gaizki behar zuen... sekulako biharamuna zuen, egia esan, halako moldez, non ohean eseri eta negar batean hasi baitzen, bat batean; zergatik, bezperan bizitzaren aldeko hautua egin bazuen?; bazirudien, aldiz, Ana Kareninaren tesietatik hurbilago zegoela une hartan: ..." esan zuen bezperan, baina zer eguzki ibiltari eta zer arraio zen hura, baldin eta leihotik sartutako lehen eguzki hark suzko oinazearen zirkulu perfektuaren antza bazuen!;" Nola botako dut neure burua, etxekoei sekulako disgustua emango diet-eta!" esan zuen bezperan, baina ez al zen hobe bizitzarekin bukatu eta disgustu bakar bat eman, bizitzan mila disgustu eman baino?;" Eta
|
egin
beharreko urratsa emakume batentzat gehiegizkoa bada, birentzat agian ez..." esan zion Txarok noizbait, baina berak, pausoa bakarrik eman behar zuela eta, bakarrik eman zuen... eta zer?; non geratu ziren bezperako harrokeriak?; zertxobait lasaitu zenean –zigarreta bat ere piztu zuen ahalegin hartan–, gosaltzeko asmotan edo, jangelara jaitsi zen, non bezperako leku eta mahai berean ...
|
|
|
ez al zaizu iruditzen? Eta
|
egin
beharreko urratsa emakume batentzat gehiegizkoa bada, birentzat agian ez...
|
|
|
Denda batera jertse pare bat eraman behar zuelako aitzakiarekin irten zen Ada etxetik, Txaro Goirirekin biltzeko asmotan; bilgunera iritsi zenerako –Txarok astearteko kanta saioan emandako iritziaren arabera: " Oso leku egokia da, gustatuko zaizu", plazako kafetegian adostu zuten hitzordua–, bere zain aurkitu zuen Adak laguna, zigarreta hatz artean, zer moduz eta zer moduz; gero, eseri ziren –Txarok kafe bat eskatu zion zerbitzariari, eta Adak txokolatea– eta hitz
|
egin
beharrekoaz hizketan hasi ziren; hura ez zen, jakina, hitz egiten zutèn lehen aldia, saioetan lehenagotik ere hitz eginak zirenez gero: hura zen, baina, aurrez aurre serio hitz egiten zutèn lehen aldia; Txarok –zaharragoa zelako, beharbada, eta esperientzia handiagokoa– hartu zuen hitza lehenik, eztarria leunduta gero, Adak eskuak igurzten zituen bitartean, mugimendu ezin urduriago batean:
|
|
|
Gau hartan, ordea –zaintzaileek eta abokatuaren ilobak Nazario Orbe eta Teofilo Mariaren ondotik afaltzen zuten, gauaren lehen orduan, ordu pare bateko solasaldian–, Teofilo Mariak ez zuen ezer berezirik entzun, hirurak ere aurretik hitz eginak zirelako, beharbada, hitz
|
egin
beharrekoaz; afaldu ondoren, berriz, kartetan aritu ziren hirurak –eskoban–, jokoari buruz egiten zituztèn iruzkinetatik ondoriozta zitekeenez –" Atera ezak zazpiko urrea, Nikolai, txota honekin jango diat-eta!"," Bederatzi gehi bi, hamaika; gehi lau, hamabost"," Zertarako nahi dut bateko kopa, Grigori, vodkaz beteta ez badago?"," Hik daukak, hik...
|
|
|
–Eta orain, goazen aitaren gelara, hantxe baitugu etxeko abokatua zain, eta hitz egin dezagun hitz
|
egin
beharrekoaz.
|
|
|
–Ados nago, bai, oro har... Izan ere, egoera larria da... oso larria, gerra bat pizten denean edozer gerta baitaiteke, bai alde batean bai bestean, eta horregatik egin behar ditugu lehenbailehen
|
egin
beharrekoak, isilpean ahal izanez gero, zuk esan duzun bezala, horrek maniobratzeko ahalmena erraztuko digu-eta. Gainera –Barandiaran jaunarengandik aldendu eta etxekoengana zuzendu zuen Domingok begirada, orain batengana eta orain beste batengana–, Barandiaran jaunak esan digun bezala, bahitzaileak komunistak badira, zerbait egin dezakedala iruditzen zait:
|
|
|
Eta etxera iristerakoan ere, halatsu aritu zen Regina: deitu zion senarrari telefonoz eguerdian, hitz egin zuen Ernestinarekin ere hitz
|
egin
beharrekoaz...; azkenik, arratsaldearen lehen orduan, senarrarekin mintzatu zen berriro, hura fabrikatik itzuli bezain laster beren gelan bakartzen zirela:
|
|
|
–Zuk egin duzu
|
egin
beharreko guztia, aita, eta nik orain merituak egin behar ditut, nik neuk bakarrik, zuk nigan jarri duzun konfiantza berresteko –asmatu zuen.
|
|
|
" Gipuzkoako Automobil Errege Klub" eko Gobernu Batzarrak hitzartu eta erabakita, Donostia eta Azkoitiaren artean egingo da hil honen 22an
|
egin
beharreko karabana. Albistearen berri jakin bezain laster, herriko autoritateak, baita herritarrak ere, guztiz poztu dira, halako eran, non guztiak prest azaldu baitira, bai herria apaindu eta edertzeko, eta bai txangozaleei harrera adiskidetsua egiteko ere.
|
|
|
" Urte erdi lehenago esan behar zenuen hori, adixkide!". ...ren hiletaren inguruko eginkizunak planeatzen zituen bitartean –zer besterik, bada, baldin eta Nazario, negozio gizon gisa, kalkulatzaile hotza bazen, azken batean? –, bere erara planeatzen ere, gauzak gordean eramanez, bai, baina gordekeria hutsean erori gabe, jendartean behar baino esamesa gehiagorik ez pizteko; erabaki ere, erabaki zituen, antza, etxerako itzulaldian, geroko hurbilean
|
egin
beharrekoak: haurra lehenbailehen eramango zuten kanposantura, gau hartan ahal izanez gero, kuxkuxero begiluzeen begiratutik urrun; eskela, berriz, egiteko guztiak –gorpuaren garraioa eta hiletak, intimitatean ospatuko zituztenak– eginda gero jarriko zuten, Nazariok kuttun zuèn periodikoan, handik bi egunera edo; eta, erremate gisa, laudoriozko ohar bat ere idatzaraziko zion kazetariren bati, eskupeko on bat eskainita, jakina, familiaren ohorea eta izen ona arreta berezia eskatzen zutèn balio ezinbestekoak baitziren, besteen aurrean kosta ahala kosta defendatu beharrekoak.
|
|
|
Hasteko, Teofilo Mariak bere bertsioa eman zuen, eta gero Domingok; lekukoen txanda zen, beraz: lehenik Damasok hitz egin zuen, gehiegi hitz egin ere, ezer ez esateko, askotan ohi zuen bezala, batez ere erabaki konprometituak hartu behar izaten zituenean... kasu hartan, adibidez, zeinean, bi anaien artean norbaiten alde
|
egin
beharreko dilemaren aurrean, bere interes interesatuak ere jokoan egon baitzitezkeen; sarritan, nahaste borraste batean sartzen zela, alegia, jakin ez orduan ere gehiegi ikusten zuelako –auziak bi ikuspuntu baitzituen, eta ikuspuntu bakoitzak mila arrazoi, balantzaren bi platertxoak hornitzeko ahaleginean–, edo ongi kalkulatutako estrategian ari zelako, bizi senak eta iraun nahiak bultz... baten alde egiten badut, bestea haserretuko zait, biekin ere ongi geratu nahi eta; batzuetan, baina, auziak ez zuen erdibiderik, eta orduan igarri egiten zitzaion, biderik bihurgunetsuenari ekin ostean ahaltsuaren alde lerratzen baitzen azkenik, ahularen kaltetan.
|
|
2010
|
|
|
Bizi senak urrunegi joan ez ote nintzen esaten zidan, zorabio txiki baten atarian ere nabaritu nuen neure burua? baina
|
egin
beharrekoa ere egin nuen, eta horrek halako lasaitasun bat ematen zidan, etsipenaren ertzekoa ere bazena, alea jacta est. Burutik pasatu zitzaidan segundo hartan banuela arma bat?. Bekatu guztiak agerian jartzeko ordua bada, jar ezazu zuk ere Tasio Loidirekin egin zenuena?!??, baina ez nuen erabili, hain iruditu zitzaidan une hartan, besterik izan zitekeen, gauzak muturrera iritsiz gero??... itsusia.
|
|
|
ETAren arabera, bilkura hartan bertan Gobernuaren ordezkariek ziurtatu zuten Rodriguez Zapaterok
|
egin
beharreko adierazpena, handik egun gutxira, eta, adostu bezala?
|
|
|
Batasuneko buruzagi politikoek hitz haiei oniritzia eman eta gainera garrantzi handia eman zietenez, Rodriguez Zapaterok bere partea bete zuela ulertu zuten guztiek,
|
egin
beharreko adierazpen politikoari zegokionez behintzat. Baina, gerora, jada su etena apurtuta, Gobernuak Osloko negoziazio sekretuetan emandako hitza jan egin zuela adierazi zuen ETAk Zutabe agerkarian.
|
|
|
Dezente prestatuta eramaten genituen bilerak. Mahai Nazional osoarekin konpartitzen genuen hitz
|
egin
beharrekoa: zeintzuk ziren atera beharreko gutxienekoak, non zeuden marra gorriak, noraino ailegatu gintezkeen?
|
|
|
EAJn ez zuten, Batasunean bezala, bileran hitz
|
egin
beharreko guztia aldez aurretik alderdiaren zuzendaritzan hitz egiten. Hiruren arteko jokoa zen:
|