|
2000
|
|
|
C o n n e m a r-a. Ez zekien
|
egin
behar ote zuen. Hobe zen Eiderri buruz gehiago ez jakitea.
|
|
|
—eta erran nion Joxeri, segidan—: Eta hik, Joxe, oraino ere ukatu
|
egin
behar ote duk ezen Antonio hire anaia dela. Zeren biok ezkerreko begia ubeldurik baituzue eta, halatan, anaia bikiak baitirudizue...
|
|
|
Edo, kapitainak bezala
|
egin
behar ote nuen, itsasoan segitu eta portu bakoitzean atsegin nituen emazteki haietarik bat edo bertze hautatu eta haiekin ibili, ez presaz, baina pausaz?
|
|
|
Eta kontzientzian liskarrean eta ahakarrean noiznahi den pizten eta itzartzen zitzaizkidan boz haietarik zeini
|
egin
behar ote nion kasu...?
|
|
|
Eta, hala, noizik behin, biek ala biek tiro pare bana egiten zieten zapi zuri biribil batzuei, zeinak jopuntutzat hartu eta harat edo honat lotzen baitzituzten, zuhaitzen bati, harkaitzen bati edo bertze zernahiri. ...ondoan, berriz, osaba Joanikot ehiztari eta tiratzaile eskasa zen; baina nola ez zen osaba ehiztari eskasa izanen, baldin, alde batetik, ehiza atsegin ez bazuen, eta baldin, bertzetik, usoaren edo oreinaren aiduru zegoela ere, buru zirrituren batetik Pitagorasen teorema edo Arkimedesen printzipioa sartzen bazitzaion, ez zekielarik, finean, piezaren aitzinean paratzen zenean, usoari edo Pitagorasi
|
egin
behar ote zion tiro, oreinari edo Arkimedesi. Hala, bada, aita osaba Joanikot baino hagitzez ere tiratzaile hobea zen; ez, ordea, kanoiarekin!
|
|
2002
|
|
|
Hamaikak iritsi bitartean, zalantzan egon nintzen zer
|
egin
behar ote nuen. Telefonoz dei niezaiokeen Sarari, hartarako bidea ematen baitzidan gutunak.
|
|
2003
|
|
|
Informanteen zerrendan begiratu zuen Matiasek orduan. Jakin nahi zuen elkarrizketarik
|
egin
behar ote zuen Matheus Maio kalean. Edo, beste era batera esanda, jakin nahi zuen bere proiektuko informanterik bizi ote zen Matheus Maio kalean.
|
|
2004
|
|
|
(...) Nola konpondu (erabileraren auzia)? Lazkao Txikiri ere galdetu zioten behin ea euskararen alde zer
|
egin
behar ote zen. Euskararen alde?
|
|
|
Eta zer dira Eneko eta Eneka horiek guztiak, gure Carlos, Fernando eta Felipe, edo Carlota, Isabel eta María Cristina jator askoen aurrean, zokora eta bazterrera kondenatu nahi dituzten izen arrotz ezdeusak baino? (...) Santiagori dei
|
egin
behar ote diogu, bada, berriro, euskaldunen eta mairuen kontrako gurutzada berri honetan, hauek ere beren paterekin mehatxatzen baikaituzte hegoaldetik, Santiago y cierra España...?"
|
|
|
gezi euri etengabea. Edo urakan bati
|
egin
behar ote nion aurre, hain baitzen bortitza harmailetatik zetorkidàn burrunba. Camp Nou bertatik ezagutzen ez duenari lekuz kanpokoa irudituko zaio konparazioa, baina Camp Nou ezagutu egin behar da, eta nik ezagutzen dut.
|
|
2005
|
|
|
Bada, zer gehiago behar genuen menditik ibiltzeko! Mirariak ez dira egunero gertatzen, eta behin gertatuz gero, muzin
|
egin
behar ote diegu. Baita zera ere!
|
|
|
Ez beste maitalerik zenuenik. Asmatu
|
egin
behar ote nuen. Segur aski, neu izan naiz inozoa.
|
|
2006
|
|
|
Berdin erlijioso –orain erlijio laikoaz–, berdin krudel eta suntsikor, berdin dogmatikoa. Eta gurutzadak San Bernardorenak gustatzen ez bazaizkizu, gustatu
|
egin
behar ote zaizkizu liberalak. Ideien diskurtsoetako kontrakotasun fikzioaren azpian, intolerantzia izpiritu berberaren ekoizpenak dira Inkisizioa eta gurutzadak, eta Estatu Nazioa.
|
|
|
Zeuri –eta geuri–dagokizunez, ez zinen nire lagun bakarra eta banituen adiskide minagoak, hobeto ezagutzen nindutenak, nirekin hainbat une gozo eta mikatz igarotakoak; baina egia da halaber zu desberdina zinela, berez halakoa zinelako edo adin tarteak nire begitan desberdin egiten zintuelako, eta ez nukeen zure adiskidetasun hori galdu nahi; hala ere, garbi neukan, oso, adiskidetasun hutsa nahi nuela, eta ez inola ere hortik aurrerakorik. Esan
|
egin
behar ote nizun? " Aizu:
|
|
2007
|
|
|
Zer
|
egin
behar ote nuen bezeroak ekartzeko, horixe nuen kezkabide. Elisari begira geratu nintzen.
|
|
2008
|
|
|
esaten zion, apika, buruetako batek;. Ez ote da hau abentura ero bat, iritsi bezala pasatuko zaidana? Eta gauzak hala badira, uko
|
egin
behar ote diot emazte alabekin urte luzeetan lortutako bizimodu aski zoriontsuari, egia edo gezur bat gorabehera?, esan zion, menturaz, besteak.
|
|
|
amaren begiak, ahizparenak, neskameenak?? Jazarpen maniaren menera ote zegoen, eta etsi
|
egin
behar ote zuen, bada, maite zuèn mutila urtebetean ikusi gabe, eta etsiaren etsiaz egoerari eutsi. Harik eta beste egun batean, joan zen urria, joan zen azaroa, eta joan ziren abenduko lehen bi asteak, eta Nataliari gero eta luzeagoak egiten zitzaizkion egunak, Gerardoren absentziak gau bihurtutakoak?
|
|
|
Gero, markesa andereak Reginari begiratu zion, behin eta berriz; begiratzeko moduagatik, bazirudien zerbait neurtzen ari zela, ez al zion amak markesa andereari umetan ezin argiago adierazi nagusien eta mendekoen arteko harremanek, arrakastatsuak izatekotan, behar bezalakoak behar zutela, nor bere eremuan??, urrats bat aurrera
|
egin
behar ote zuen edo ez, harik eta, azkenean, aurrera egin zuen arte:
|
|
|
Behin baino gehiagotan hitz egin zuen Mateo Sukunza ingeniariarekin hartaz, baita bere anaia Honoratorekin ere, zeina apaiz egin berria baitzen, biok ere mintzatzen zitzaizkion emakume on eta kementsu bat hartzearen komenientziaz, familiarekiko egitekoak eta egiteko erlijiosoak zintzo beteko zituena?, eta guztietan erakutsi zien biei adostasun zalantzarik gabekoa? eta orain zer, saldu
|
egin
behar ote zituen anaia eta laguna eta saldu bere kontzientzia, don Aquileok aurkeztutako bi dama mundukoi haiekin joanda, auskalo nora eta auskalo zertara, iparra galduta. Egia zen ez zegoela mozkortuta, baina egia zen, halaber, ardoaren eraginpean zegoela, baita laino baten gainean bezala ere ondorioz, eta horrek lainotasun baten eta erlatibismo hala moduzko baten galbahetik iragazi behar zizkion etika eta moral kontuak, portaerari eta jokabideari lotutako arau ezin estuago batzuk oinarri zituztenak.
|
|
|
Beraz, nola aztertu talde nortasunaren auzia? Baztertu
|
egin
behar ote da. Auzi hori ez balego bezala aritu behar ote lukete historialariek?
|
|
|
Berak, baina –Nazariok– ez ote zuen Eliza, etxea eta fabrika lotzen zituèn ideia, bizitzari buruzko ikuspegi sendo bat ematen ziona, ipartzat? Behin baino gehiagotan hitz egin zuen Mateo Sukunza ingeniariarekin hartaz, baita bere anaia Honoratorekin ere, zeina apaiz egin berria baitzen –biok ere mintzatzen zitzaizkion emakume on eta kementsu bat hartzearen komenientziaz, familiarekiko egitekoak eta egiteko erlijiosoak zintzo beteko zituena–, eta guztietan erakutsi zien biei adostasun zalantzarik gabekoa... eta orain zer, saldu
|
egin
behar ote zituen anaia eta laguna eta saldu bere kontzientzia, don Aquileok aurkeztutako bi dama mundukoi haiekin joanda, auskalo nora eta auskalo zertara, iparra galduta. Egia zen ez zegoela mozkortuta, baina egia zen, halaber, ardoaren eraginpean zegoela, baita laino baten gainean bezala ere ondorioz, eta horrek lainotasun baten eta erlatibismo hala moduzko baten galbahetik iragazi behar zizkion etika eta moral kontuak, portaerari eta jokabideari lotutako arau ezin estuago batzuk oinarri zituztenak.
|
|
|
amaren begiak, ahizparenak, neskameenak...? Jazarpen maniaren menera ote zegoen, eta etsi
|
egin
behar ote zuen, bada, maite zuèn mutila urtebetean ikusi gabe, eta etsiaren etsiaz egoerari eutsi. Harik eta beste egun batean –joan zen urria, joan zen azaroa, eta joan ziren abenduko lehen bi asteak, eta Nataliari gero eta luzeagoak egiten zitzaizkion egunak, Gerardoren absentziak gau bihurtutakoak– pentsatu zuen arte pauso bat aurrera egin behar zuela...
|
|
|
Gero, markesa andereak Reginari begiratu zion, behin eta berriz; begiratzeko moduagatik, bazirudien zerbait neurtzen ari zela –ez al zion amak markesa andereari umetan ezin argiago adierazi nagusien eta mendekoen arteko harremanek, arrakastatsuak izatekotan, behar bezalakoak behar zutela, nor bere eremuan? –, urrats bat aurrera
|
egin
behar ote zuen edo ez, harik eta, azkenean, aurrera egin zuen arte:
|
|
|
Gero, hitzarmen zibilizatu batera irits gaitezkek, kontsul jaunak bere emaztearekin egin zuen bezala" esaten zion, apika, buruetako batek;" Ez ote da hau abentura ero bat, iritsi bezala pasatuko zaidana? Eta gauzak hala badira, uko
|
egin
behar ote diot emazte alabekin urte luzeetan lortutako bizimodu aski zoriontsuari, egia edo gezur bat gorabehera?" esan zion, menturaz, besteak. Harik eta hamar bat segundoren buruan erantzun zion arte:
|
|
2009
|
|
|
hauek helizeak dituk, hau termometroa eta hau manometroa; ikusi ere, ikusten zuen Domingok, gainera, haietakoren bat ere noizbait hegan, eta orduan barrua irauli egiten zitzaion: ez al zen, bada, hartarako etorri, berak hartutako erabakian, aitaren laguntzarekin?; eta orain zer, huts
|
egin
behar ote zion aitari eta huts Adari, mundu guztiaren aurrean inoiz baino barregarriago geratzeko?; ezin ahaztu baitzuen Adari egindako promesa, Adak berak oroitarazi ziona karta samur batean, zeharka bada ere: –badakizu jertse bat egiten ari naizela, tximeleta berdeak dituena?
|
|
|
biharko Regina eneko zutabe nagusiari?; begien arteko lehian, bestalde, anai arrebetan zaharrenak gogoan behar zituen Adaren lehentasunak, Domingoren aldekoak. Ada beti Domingoren alde, baita Domingok etxetik alde egin zuenean ere!? bere aldekoak baino gehiago, bera etxeko zutabe nagusia izateko deitua zen arren; eta orain zer??, izeba Ernestinak esandakoari men
|
egin
behar ote zion, jertsea lehenetsiz eta sakelako erlojuaren aurrean jarriz?; non geratzen zen, ordea, egoera hartan aita, etxean lehentasunezko tratua merezi zuena, inor baino lehenago, Ada eta Domingo baino lehenago zer esanik ez?; izeba Ernestinaren ordena ez zen, beraz, bere ordena. Teofilo Mariarena?, aitarena ere bazena, eta hala, erantzun beharrekoa erantzuteko bere beta hartzen zuela, honel...
|
|
|
–Etsaiarekin bat
|
egin
behar ote dugu eta guretarrei gerla eman? –dardarika ari zitzaizkidan ezpainak.
|
|
|
–Zer iruditzen zaik, Joanes? Hala
|
egin
behar ote dugu?
|
|
|
" Teofilo Mariari: biharko Regina eneko zutabe nagusiari"; begien arteko lehian, bestalde, anai arrebetan zaharrenak gogoan behar zituen Adaren lehentasunak, Domingoren aldekoak –Ada beti Domingoren alde, baita Domingok etxetik alde egin zuenean ere! – bere aldekoak baino gehiago, bera etxeko zutabe nagusia izateko deitua zen arren; eta orain zer...?, izeba Ernestinak esandakoari men
|
egin
behar ote zion, jertsea lehenetsiz eta sakelako erlojuaren aurrean jarriz?; non geratzen zen, ordea, egoera hartan aita, etxean lehentasunezko tratua merezi zuena, inor baino lehenago, Ada eta Domingo baino lehenago zer esanik ez?; izeba Ernestinaren ordena ez zen, beraz, bere ordena –Teofilo Mariarena–, aitarena ere bazena, eta hala, erantzun beharrekoa erantzuteko bere beta hartzen zu...
|
|
|
hauek helizeak dituk, hau termometroa eta hau manometroa; ikusi ere, ikusten zuen Domingok, gainera, haietakoren bat ere noizbait hegan, eta orduan barrua irauli egiten zitzaion: ez al zen, bada, hartarako etorri, berak hartutako erabakian, aitaren laguntzarekin?; eta orain zer, huts
|
egin
behar ote zion aitari eta huts Adari, mundu guztiaren aurrean inoiz baino barregarriago geratzeko?; ezin ahaztu baitzuen Adari egindako promesa, Adak berak oroitarazi ziona karta samur batean, zeharka bada ere: "... badakizu jertse bat egiten ari naizela, tximeleta berdeak dituena?
|
|
2010
|
|
|
–Neskame baten egitekoa ote da, bada, ogi koskorrak etxe barruan botatzea, txoriak leihoetatik sar daitezen eta guztia kakaztuta utzi, Blanca??;. Nik ez dut ogi koskorrik bota!?, defendatu zen sukaldaria;. Gezurtia halakoa! Zuri kasu handiagoa
|
egin
behar ote dizut etxekoei baino?, esan zion amak, neskamea negar batean uzten zuela?
|
|
|
Aise esaten da hori, baina zer uste dute horiek?? Eta orain zer, sei putirrojo horiek hil direlako negar
|
egin
behar ote dugu?. Ez, bada!
|
|
|
Ez al dituzu maitasunaren ondorioak ikusten? Edo gogoratu
|
egin
behar ote dizut nor izan zen Benjamin Maria. Beste gauza batzuk ere esango nizkizuke, baina??, eta hantxe gelditu zinen; zure hitzek ez ninduten ez hotz ez bero utzi, jakina, baina barru barrutik atera zitzaidan:
|
|
|
Eta orain zer? Jainkoaren edo etika ustezko baten izenean, uko
|
egin
behar ote diogu leiho horri, baita bizitza jasangaitz bihurtzen zaigunean ere?. Ni ez nago prest behintzat.
|
|
|
Baina, guztiaren eta guztien gainetik, eskerrak Amandak primeran zaintzen nauen?! Hain ongi zaintzen nau, non, lehengoan, poema erromantiko bat eskaini bainion. Bilintx eta Bécquerren aurka jardun ondoren, haien erreibindikazioa
|
egin
behar ote dut orain???, lotsaren lotsaz transkribatuko ez dizudana: ni ere erotzen hasi ote naizen?
|
|
|
Aitak ere garaitsu hartan hartu zuen erretiroa, eta enpresa osoaren ardura etorri zitzaidan ia bat batean bizkar gainera; administrazio nahiz finantza arloetan eroso moldatzetik osotasunezko perspektiba bat izatera alde handia dago, eta egoera berriak halako ezinegon bat sortu zidan; uko
|
egin
behar ote nion ardura hari. Aitaren aurrean huts egite triste bat izango zen hori, eta emakume naizen aldetik porrot baten aitorpena, inola ere onartzeko prest ez nengoena.
|
|
|
" Neskame baten egitekoa ote da, bada, ogi koskorrak etxe barruan botatzea, txoriak leihoetatik sar daitezen eta guztia kakaztuta utzi, Blanca?";" Nik ez dut ogi koskorrik bota!", defendatu zen sukaldaria;" Gezurtia halakoa! Zuri kasu handiagoa
|
egin
behar ote dizut etxekoei baino?" esan zion amak, neskamea negar batean uzten zuela... alferrik, amak ogi koskorra janarazi baitzion, azkenean, kale gorrian jarriko zuelako mehatxupean!; gero, jangelara itzuli, gurekin batera eseri, mahai gainean zegoèn botiletako bati begira geratu eta beste isilaldi luze batean murgildu zen, berak eragindako egoerak —guztiok begiratzen genion une hart...
|
|
|
Aise esaten da hori, baina zer uste dute horiek...? Eta orain zer, sei putirrojo horiek hil direlako negar
|
egin
behar ote dugu.... Ez, bada!
|
|
|
Eta orain zer... Jainkoaren edo etika ustezko baten izenean, uko
|
egin
behar ote diogu leiho horri, baita bizitza jasangaitz bihurtzen zaigunean ere.... Ni ez nago prest behintzat.
|
|
|
Ez al dituzu maitasunaren ondorioak ikusten? Edo gogoratu
|
egin
behar ote dizut nor izan zen Benjamin Maria. Beste gauza batzuk ere esango nizkizuke, baina...", eta hantxe gelditu zinen; zure hitzek ez ninduten ez hotz ez bero utzi, jakina, baina barru barrutik atera zitzaidan:
|
|
|
Baina, guztiaren eta guztien gainetik, eskerrak Amandak primeran zaintzen nauen...! Hain ongi zaintzen nau, non, lehengoan, poema erromantiko bat eskaini bainion —Bilintx eta Bécquerren aurka jardun ondoren, haien erreibindikazioa
|
egin
behar ote dut orain...? —, lotsaren lotsaz transkribatuko ez dizudana: ni ere erotzen hasi ote naizen...
|
|
2011
|
|
|
Ez da harritzekoa, beraz, 2006an Anton Abbadia Saria jaso izana, euskararen normalizazioaren alde egindako lanagatik. . Kontua da nik ez ditudala inoiz garunak urtu pelikulak euskaraz
|
egin
behar ote nituen erabakitzeko. Hala sentitu dut, besterik gabe.
|
|
2012
|
|
|
Josebak entsaioa mozten duen bakoitzean sekulako eztabaida hasten du Pipirekin hartutako erabaki bakoitza goitik behera aztertzeko: azken nota re bemol edo fa sostenido
|
egin
behar ote duten. Pipik ahotsa pixka bat lehenago sartu behar ote duen eta akorde bat beranduago bukatu?
|
|
|
Abereekin usatua izaki, hauen mututasuna eta naretasuna bereganatuak zituen. Lehen aldia zuen hainbesterainoko jendetzaren erdian aurkitzen zela; eta, banderengatik, danborrengatik, frak beltzez jantzitako jaunengatik eta Kontseilariaren ohorezko gurutzearengatik bere barnean izuturik, geldi geldi zegoen, aurreratu behar zuen ala ihes
|
egin
behar ote zuen jakin gabe, zergatik jende guztiak bultza egiten zion eta zergatik aztertzaileek irribarre egiten zioten jakin gabe. Horrela zegoen, burges bozkariotu haien aitzinean, sehikuntzako mende erdi hau.
|
|
2013
|
|
|
Bestela, neure kabuz lortu diat informazioa. Kazetarien deiak hartu ditiat aspaldi honetan, beraiekin hitz egin nezan; tratu bat
|
egin
behar ote diat?
|
|
|
Zer egin, edo zer ez egin orduan? Burua makurtu eta etsi
|
egin
behar ote dugu, zeren armadak halabeharrezkoak diren ordena ezartzeko, eta zeren, bestela, okerrago izango litzatekeen, ordenarik ezak kaosa eta anabasa baititu ondorio, eta kaosak eta anabasak oihaneko legea, ezin konponduak eta etengabeko istiluak eragingo lituzkeena, hilketak eta erailketak, beste hilketa eta erailketa batzuen iturburu izango liratekeenak, guztiok guztion aurka, eta abar eta a... Edo armen eta armaden aurka jarri behar ote dugu hasieratik beretik, zeren armada guztiek besteen gainetik egotea bilatzen duten eta zeren armaden berezkotasun horrek norgehiagoka armamentistiko batean sartzen dituen munduko Herri guztiak, nork arma hobeak ekoitzi, makiletatik ezpatetara, ezpatetatik fusiletara, fusiletatik tankeetara, tankeetatik arma nuklearretara, zeinek gizakia mundutik desagertzera eraman dezaketen, espezie gisa??
|
|
|
Zenbatetan pentsatu izan dudan hitaz baliatu zela Allah, maitasunaren garra nigan pizteko! Eta orain zer, huts
|
egin
behar ote didak, gehien behar haudanean?. Ezin egon bainaiz Abdel Haqqi nire sentimenduak agertu gabe?
|
|
|
soldaduak eta ofizioetakoak bigarren solairuan zebiltzan; kapareak, funtzionarioak eta ofizialak lehenbizikoan. Omena zebilen erregimentuak ikuskapena
|
egin
behar ote zuen, eta horrek hango emakumeak kezkatzen, ez baitzuten denek han egoteko eskubiderik. Ez zidan minik eman ez toki batean ez bertzean alferez besomotzik ez ikusteak.
|
|
|
Elizabeth berbetan zegoela, bazirudien Wickhamek ez zuela oso garbi ikusten zer
|
egin
behar ote zuen, anderearen hitzetan bozkariatu ala haien esanahiaz ez fidatu. Elizabethen aurpegieran bazen zer edo zer, Wickham arreta ikarati eta larritsuaz entzutera bultzatzen zuena.
|
|
|
Darcy jauna lehenagotik ere zalantzatan ibili baldin bazen zer
|
egin
behar ote zuen jakin barik, eta halaxe ematen zuen sarritan?, harako senide hurbilaren aholku eta erreguek duda oro uxatuko zuten, eta Darcy jauna behingoz bultzatuko lohirik gabeko duintasunak eman ziezaiokeen zoriontasunean bizitzera. Hala gertatuz gero, gizona ez zen gehiago itzuliko.
|
|
|
Zer egin, edo zer ez egin orduan? Burua makurtu eta etsi
|
egin
behar ote dugu, zeren armadak halabeharrezkoak diren ordena ezartzeko, eta zeren, bestela, okerrago izango litzatekeen, ordenarik ezak kaosa eta anabasa baititu ondorio, eta kaosak eta anabasak oihaneko legea, ezin konponduak eta etengabeko istiluak eragingo lituzkeena, hilketak eta erailketak, beste hilketa eta erailketa batzuen iturburu izango liratekeenak, guztiok guztion aurka, eta abar eta a... Edo armen eta armaden aurka jarri behar ote dugu hasieratik beretik, zeren armada guztiek besteen gainetik egotea bilatzen duten eta zeren armaden berezkotasun horrek norgehiagoka armamentistiko batean sartzen dituen munduko Herri guztiak, nork arma hobeak ekoitzi, makiletatik ezpatetara, ezpatetatik fusiletara, fusiletatik tankeetara, tankeetatik arma nuklearretara, zeinek gizakia mundutik desagertzera eraman dezaketen, espezie gisa...?
|
|
|
Zenbatetan pentsatu izan dudan hitaz baliatu zela Allah, maitasunaren garra nigan pizteko! Eta orain zer, huts
|
egin
behar ote didak, gehien behar haudanean.... Ezin egon bainaiz Abdel Haqqi nire sentimenduak agertu gabe...
|
|
2014
|
|
|
Bi egun lehenago omen ziren ibaian gora abiatuak, berehalako presaldi batean, zuzendaria ere ontzian zela, borondatezko patroi baten kargu, eta bidean hiru ordu egin orduko, ontziari harrien kontra krosko azpia arrakalatu, eta hegoaldeko hegitik hurbil urperatu omen zen. Neure baitan galdetu nuen zer
|
egin
behar ote nuen han, ontzia galduta neukanez gero. Egia esan, banuen nahikoa zeregin neure manupekoa ibaitik atoan ateratzen.
|
|
|
Zu, baina, irakurle gazte hori?, arduradun dardodun kaxkar hori baino axkarragoa zara, eta men
|
egin
behar ote diezu, men eta amen!, horrelako xinplekeriei?
|
|
2015
|
|
|
Zarautza bueltatu nintzenetik aste pare bat pasatu zirenean, eta Joeren berririk ez, nire alaben amona zen hark, ez nekiela Joek istripuren bat izan bazuen ere eta ea mugitzekorik
|
egin
behar ote nuen galdetzen zidan, nire baitan arduragabezia baino areago ezaxolakeria edo hoztasuna bilakatu zen jarrera zigortu eta erasiatu nahian.
|
|
|
Zer pentsatu behar zuen arrotz hura bere bizitzan sartzeaz? Erantzun
|
egin
behar ote zion?
|
|
|
Horixe da, beharbada, geure buruari egin behar diogun galderetako bat, literaturak literatura izateari uko
|
egin
behar ote dion, zinemak zinemari uko, arteak arteari uko, disolbatu egin behar ote duen molde tradizionalak eta infiltratu edo ezkutuko agente bilakatu, bere izenari ere uko egin eta beste zerbait bihurtu, horrek biziraupena ziurtatuko badio.
|
|
|
Horixe da, beharbada, geure buruari egin behar diogun galderetako bat, literaturak literatura izateari uko egin behar ote dion, zinemak zinemari uko, arteak arteari uko, disolbatu
|
egin
behar ote duen molde tradizionalak eta infiltratu edo ezkutuko agente bilakatu, bere izenari ere uko egin eta beste zerbait bihurtu, horrek biziraupena ziurtatuko badio.
|
|
|
Hark barre zoro txikia egin bazuen, ordea, neuk barre algara are eroagoa egin nion muturraren erdira. Umore beltzean ere irabazi
|
egin
behar ote zidan ba txatxu begibakar konkordun hark. Baina pala atera zuen gero, handixko bat, eta orduan maldan beherari eutsi nion ziztu bizian, ez naiz neueta biolentzia zalea.
|
|
|
Ez dio berbarik egin, buruarekin keinu bat besterik ez, alde egin dezan. Axolagabe begiratu dio berak, ahotsik gabe;, horrenbesteko kaltea eragin dion auzoak lagundu
|
egin
behar ote du orain, bada. Zer dela eta??, pentsatu bide du.
|
|
|
Examen de conciencia delakoa, begiak itxita egin behar ei zen, eta horrelaxe jartzen ginen denok, begiak itxita, eta begiak itxi ostean zer egin behar zen ez genekiela. Horrelaxe egoten nintzen ni behintzat, begiak itxita eta neure buruari galdezka, zer
|
egin
behar ote dut orain. Mojaren ahotsa berriro entzun arte, Muy bien, si habéis hecho el examen de conciencia ya os podéis marchar.
|
|
|
Ziurtasunik gabe esango dut, JATORRIZKO BERTSIOA oso garrantzitsua iruditzen zaidala. Labeldun gauzak
|
egin
behar ote ditugun, eta bertan ez daukagunean, kanpotik hartzen duguna guretartu eta gure izaerara egokitu. (...) Kopia hutsak eginez ez dugu asmatuko, kopia baino, benetakoa nahiago izango duelako hamaika kate eskura dituen ikus entzuleak.
|
|
|
Bada, ordea, besterik dioenik. Sanchez Carrionek esandako moduan, funtzio guztiak euskaraz beteko lituzkeen zirkuitua osatzera jo behar dugu, ala, Fishmanek bezala (ikus, adibidez, 1988b), hautu hori irrealtzat jota (alferrikako energia galera lekarkeelako), oinarrizko funtzioak euskararentzako gorde eta gainerakoetan frantses gaztelaniei ere leku
|
egin
behar ote diegu. Hara zer idatzi zuten horretaz Jakin taldekoek 1982an: 182
|
|
2016
|
|
|
Halako batean sakelakoak jo zuen. Mesanotxean ikusi nuen dardarkari eta lanetik izango zela pentsatu, goiz hartan huts
|
egin
behar ote nuen galdezka. Zure izena ikusi nuen, baina, pantailan, «Arru», eta haren azpian, «10: 35 AM»; bateratzeko nahiko zailak ziren bi datu.
|
|
|
–Zer
|
egin
behar ote dut? –nioen, bitartean, ahots erdiz?.
|
|
|
–nioen, bitartean, ahots erdiz?. Zer
|
egin
behar ote dut?
|
|
|
Helduen euskalduntzean hamarkada luzeetako eztabaida da doakotasunarena. Euskal Herriko berezko hizkuntza ikasteagatik ordaindu
|
egin
behar ote den. Euskaltegiaren eta mailaren arabera desberdina da prezioa, baina 300 bat eurotik gora joaten da ikasturteko gastua.
|
|
2017
|
|
|
Automobilera joan eta barrura sartu zen. Zer
|
egin
behar ote dut, pentsatu zuen.
|
|
|
–odolak gorritutako txistukada bota zian lurrera?. Garbitu
|
egin
behar ote nau neure eskopetarekin. Ez duk potrorik horretarako, marikoi halako horrek!
|
|
2018
|
|
|
Berdin erlijioso, orain erlijio laikoaz?, berdin krudel eta suntsikor, berdin dogmatikoa. Eta gurutzadak San Bernardorenak gustatzen ez bazaizkizu, gustatu
|
egin
behar ote zaizkizu liberalak. Ideien diskurtsoetako kontrakotasun fikzioaren azpian, intolerantzia izpiritu berberaren ekoizpenak dira Inkisizioa eta gurutzadak, eta Estatu Nazioa.
|
|
|
Beraz, egia zen. Saltoka
|
egin
behar ote nuen. Zoru pelbikoari kalte handia egingo nioke jauzika hasiz gero?
|
|
|
Seme alabak izan?? Bizitzen hasi orduko, bizitzari uko
|
egin
behar ote zion. Gazte baten. Jean Marcen?
|
|
|
Gogoeta horiek ez zioten gehiegi iraun ordea. Espezialisten laguntza eskatzekotan zeudela (inseminazioa, in vitro edo zer
|
egin
behar ote zuten esango zietenak), haurdun geratu zen Irati.
|
|
|
Ez arduratzeko. Ondoren, Edyri gauza bera
|
egin
behar ote duen galdetzen dio. Edyk ezetz egiten du buruarekin indartsu.
|
|
2019
|
|
|
Destainazko soinu bat egin du ibiltariak, apur bat minduta. Bere jatorriari uko
|
egin
behar ote dio. Are gutxiago gustatu zaio haitz baten kontra behaztopa egin eta neskatilaren zantzoa aditzea.
|
|
|
Mugimendu eta topaketa hauen oihartzunak kapitainen belarrietara iritsi ziren, baina asmoa hain zen absurdoa, hain zihoan idatzizko zein ohiturazko lege eta usadio guztien aurka, ezen erantzun bakarra bizkarra uzkurtze bat izan baitzen, eta iruzkin axolagabe bat, Txikiak dira, eta honekin esan nahi zuten, Ezdeusak dira, garai haietan oraindik ematen zitzaion garrantzia etimologiari, ez da gaur egunean bezala, gaur inori ez zaio ezdeusa deitzen ahal txikia izateagatik, hagitz ñarroa izanik ere, berehala baitator irain kereila bat, bestela. Badaezpada ere, kapitainek mandatua igorri zioten On Afonso Henriquesi, soldata atzeratuak lehenbailehen kita zitzan, diziplina laxatzen ari zelako eta soldaduak nagikerietan hasten zirelako sarjentuek erasotzeko agindua ematen zuten bakoitzean, Doala beste hori, dibisak ditu-eta, eta oso esaldi injustua zen, inoiz ez zelako sarjenturik lubakian gelditu erasoa zertan bukatuko zain, aurrera
|
egin
behar ote zuen ereinotz koroa jasotzeko edo atzean gelditu behar ote zen iheslari koldarrei errieta egin eta zigorra paratzeko. Astebete baino gehiago pasatu zenean, iritzi subertsiboak, ahopetik adieraztetik oso urruti, ozen aldarrikatzen zirenean bilera espontaneoetan zein deitutakoetan, azkenik soldata ordainduko zelako berria zabaldu zen.
|
|
2020
|
|
|
" Apain jarri, puskak bildu, gela txukundu eta eguerdira arte lasai, gero bazkari legea egin...". Niri, berriz, losintxak luzatzen zizkidan zeharka, eta Amatxirendako marmar berean esanda aski huts eta ponposo ziruditen arren –" Zer
|
egin
behar ote genuen laguntza etorri izan ez balitzaigu, zerutik erorita" –, estimatu nion ahalegina.
|
|
2021
|
|
|
Bera ere isilik geratu zen, palari bi eskuekin gogor oratuta. Oldartu
|
egin
behar ote zitzaien?
|
|
|
Oldartu
|
egin
behar ote zitzaien?
|
|
|
Oldartu
|
egin
behar ote zitzaien?
|
|
2022
|
|
|
" Jainko maitea! Zer
|
egin
behar ote digute?" galdetzen zuen tarteka moja itxurakoak, eta otoitzean jarraitzen zuen, edo negar sotil eta apal bat ere izan zitekeen marmarka egiten zuena. Gazteenok bata bestearen gainean jarri eta leihatilatik begiratzen genuen erreskadan zenbat furgoi falta zitzaizkigun kontatzeko:
|
|
2023
|
|
|
Berak ere pentsatu izan zuen inoiz, noski. Garai batean galdezka ibili zen, taxista izateko zer
|
egin
behar ote zuen jakiteko. Nor bere nagusi izan.
|