|
2000
|
|
|
Euskararen Legeak markatutako helburu hori ahalik eta hobekien bete ahal izateko, Gobernuak Irratien FM frekuentzia berrien banaketarako deia
|
egin
baino lehen, Kontseiluaren gehiengoak eskatutako ohiz kanpoko bilera batean, Kontseilukoek Nafarroako Lehendakari jaunari eskatu zioten Iruñerrirako deialdi bikoitza egin zezala, gaztelaniazko eta euskarazko irratiena alegia.
|
|
|
AITZINA
|
egin
baino lehen, ordea, bertze burutazio bat dabilkit, eta ez nizuke hura kontatu gabe utzi nahi.
|
|
|
—Badirudi ezen zaldiz ihes
|
egin
baino lehen, Maddalenek karta labur bat utzi ziola Joanikoti, non erraiten baitzion ezen haizea bezalakoa zela eta haizearekin egin zuela ihes. Biharamunean haren gibeletik ibili zen Joanikot egun osoan, baina alferrik, eta, etxerat itzultzean, bere gelan sartu, horditu, eta hitz haiek erran eta ber erran zituen gau hartan, buruan bertzerik ez baleuka bezala:
|
|
|
Handik itzultzean erranen diat gurekin etortzea merezi duan ala ez —eta, behakoa zorrozten zuela, erran zion—: Eta, baldin gurekin bahator, igurikitzen dudan bezala, ez ahantz ezen koadro bat zor didaala —eta, nola Pedrok ez baitzion ulertu, osaba Joanikotek oroitarazi zion nola Urbiaindik adio
|
egin
baino lehen present bat egin zion, koadro bat, txakur batena, zeinari Leonardo baitzeritzan, eta nola orduantxe Pedrok promes egin zion ezen Urbiainerat itzultzean bertze koadro bat eginen ziola: erretratu bat —eta, behakoa are zorrotzenago zuela eta hatza goratzen, akabatu zuen—:
|
|
|
KORRIDAREN kontu hauek bazterrerat utzi eta bertze zerbaiti ekin nahi nion, baina ezin... Zeren, gogoan dudalarik aitak arkabuzez akabatu zezena eta zezenaren burua —edo burezurra eta adarrak, hobeki, zeinak urtebete gabe sala nagusiko apal batean ipini baitzituen—, bertze zerbait komentatu nahi bainizuke, aitzina
|
egin
baino lehen. Izan ere, erran dizut arestian nolakoa zen edo nolakoa izan zitekeen gure aita, eta orain zerbait eratxiki nahi nuke, haren nortasunari eta haren nolakotasunari buruz.
|
|
|
Mattin ere, Villagrandeko dukearen palazioan hiru urte eskas egin ondoren, etxean genuen; edo, xeheroago eta zehatzago erraitearren, gure etxean aitaren berrogeita hamargarren urtebetetzeko festa ospatu zenetik genuen Mattin etxean —erran behar ote dizut, jaun André, ezen nehoiz ez bezala ikusi nuela Mattin nigarretan, noiz eta, festaren ondotik, Villagrandeko dukearen semea Madrilerat itzuli baitzen, Mattin Urbiainen utzirik? —, zeren aitak nahi baitzuen, alde batetik, Mattin negozioen munduan gero eta gehiago sartzea eta trebatzea, eta hargatik erraiten zion: ...badaukak zer ikasirik negozioen mundutik, zeren, biharko egunean markes izanen bahaiz ere, eta, halatan, trabailuaren neketan higatuko ez bahaiz ere, ez zaik gaizki etorriko jakitea zein diren diruaren bideak, heure ondasunen hobeki enplegatu ahal izaiteko", eta hargatik ere zuen donejoanetarako prestaturik eta istalgaraturik bidaia bat, harat eta honat; eta nahi zuen, bertzetik, bidaia hura
|
egin
baino lehen familiakoak elkarrekin egoitea, zeren hura ere ez baitzen egunoroz egin genezakeen gauza, aitaren etengabeko bidaiekin eta anaiak Madrilen egin izan zituen egonaldiekin.
|
|
|
Ordea, kontakizunean hain jauzi handia
|
egin
baino lehen, xehero jakinarazi nahi nizuke nola ediren nuen Antonio Donostian, zeren gertaki hark, alde batetik, harritu egin baininduen, eta zeren gertaki haren gorabeherak, bertzetik, argigarri izan bailitezke, ulertzeko, bai haren nortasunaren hainbat alderdi, eta bai haren hainbat erabaki berezi ere, liburuan barrena aditzerat emanen dizkizudanak, bere tokian eta bere mementuan....
|
|
2002
|
|
|
–Imajinatzen dinat, bai –irribarre egiten ahalegindu zen. Aurrera seinalatu zuen– Eliza horretara nindoanan, andre horrekin topo
|
egin
baino lehen.
|
|
|
Zakur arrek txiza
|
egin
baino lehen usainka jarduten dute. Bazterren bat, zuhaitzak edo berebilen gurpilak aukeratuz gero, hanka jasotzen dute.
|
|
|
Baina orduan ere Sarak ez zuen nahi besteko erantzunik jaso," Bihar ere ez, etzi ere ez... eta inoiz ere ez", esan baitziezaiokeen Sergiok, zalantza guztiei atea itxiz: horregatik, apika," Eta etzidamu...?" etorri zitzaion Sarari gogora, baina, hitzak gogotik ezpainetarako bidea
|
egin
baino lehen, isilik egotera deliberatu zen, zuhurtziak halaxe agindurik. Ordea, Sergiorekin izandako hitz haiek beren bidea egin zuten, Sararen baitan zalantzaren hazia ereinez.
|
|
2003
|
|
|
Posatzen zuen emakumeak, uste dut emakumeei bakarrik eskaintzen ziela aukera hori, psikoanalista baten kontsultan zegoen sentsazioa izaten zuen eta, tarteka, norbait biluzten ari zitzaion sentipena ere izan zezakeen, batzuekin bigarren egiteko honetan saiatzen baitzen askoz ere gogotsuago: galderak egiteari utzi eta eskuarekin ilea desegin, janzkera nahastu edo paperean zirriborroren bat
|
egin
baino lehen aurrean zuenari egokera zuzentzen edo pausatzeko modua aldatzen saiatzen zen, han hemenka ukituak eman edo ferekak eginez. Trebea eta delikatua zen horretan.
|
|
|
Esan egin zioten familiari. Masaileko ezti batzuk eman dizkit alde
|
egin
baino lehen.
|
|
2004
|
|
|
Goazen, arazo honekikoak
|
egin
baino lehen, Pruden Garziari kendutako iruzkin baten esanetan murgiltzera. Txepetxen itzalean datorkigu; sinesgogor, halere:
|
|
|
Weberrek, une batez zalantzan egon ondoren, Del Vallerenaren aurreko besaulkira jo zuen. Hori
|
egin
baino lehen, baina, ofizialak begirada kezkati bat bidali zuen harreragelako eskaileraren burura. Nahi gabeko keinu labur hark ez zien ihes egin Del Valleren begi erneei.
|
|
|
Hansek haize bolada izoztu baten fereka sentitu zuen garondoan. Bere frantses mordoiloan hurrengo galdera
|
egin
baino lehen, bazekien zer entzun behar zuen:
|
|
2005
|
|
|
Begiak irekitzeko ahalegina
|
egin
baino lehen, konortea berreskuratzeaz damuarazi duen buruko mina sentitu du Naroak. Burua nahastuta, laino artean bereiz dezakeen gauza bakarra mina bera da.
|
|
|
Durangon kafe bat hartuko nuela erabaki eta, sukaldetik alde
|
egin
baino lehen, zera esan nion Monikari.
|
|
|
Barnetik ireki zidaten atea, eta axuleiu urdinen gainetik pare bat urrats
|
egin
baino lehen ikusi nuen arreba. Oso dotore zegoen, soineko gorri bat zeraman, sorbaldetan bi tira mehek baino eusten ez ziotena.
|
|
|
Botilakoa bukatzean, beste bat ez bilatzearren, lotara joatea erabaki nuen; hori
|
egin
baino lehen, ordea, kanpoko atea ireki eta ate aurrean etzanda zegoen Kodak zutik jartzen ari zenean nire indar guztiekin ostikada bat jo nion sabelean. Zakurrak intziri zoli eta laburra egin zuen eta tokitik mugitu gabe gelditu zen, ezer ulertu ez duenaren aurpegiarekin niri begira.
|
|
2006
|
|
|
Kapitulu horretantxe ez da nonbait ezer aldatu. Guardia Zibilak Euskaldunon Egunkaria itxi du, hemeretzi lagun atxilotu, zuzendaria eta arduradun nagusiak egunetan torturatu eta umiliatu; ia lau urte pasa denean oraindik horiek denek kontuak blokatuak dauzkate, epailearen aurrean astero agertzera behartuak daude, Estatutik irtetea debekatua dute; Egunkaria bera epaiketa
|
egin
baino lehen epaileak likidatu egin du, etab., historia goebbelsesko eredugarri bat. Manifestazio erraldoiak egon dira, ia erakunde politiko, sindikal, kultural, eliztar guztiek euren protesta eta solidaritatea erakutsi dute.
|
|
|
garbiago zegoen eta ez zion etxeak bezainbesteko izurik ematen. Hala ere, alde
|
egin
baino lehen, beheko solairuko leihoetan margoturiko ikur asaldagarriak ezabatu zituen. Hotzikara ematen zioten.
|
|
|
Ostia, ingeles puta hauek. Otoi
|
egin
baino lehen, hobe bekaturik ez egitea. Edozer egin eta sorry.
|
|
|
Emakume biak deserritik etorri eta jauregian hilabete pare bat
|
egin
baino lehen, han zen etxeko maiorazkoa ere, barneko harrotasunak irazekita, gauean kriseilu berri bat bezain argi eta distiratsu. Ezpain gainean bilo leunezko bibotea zeraman, eta soinean erregearen armadako ofizialgaien jantzia.
|
|
|
–Ez duzu alde
|
egin
baino lehen bururatzeko astirik izanen.
|
|
|
Atzera egin behar izan genuen. Alde
|
egin
baino lehen, Bilboko zubiak suntsitu genituen, etsaiei metrailadoreak kokatzeko tokirik ez uzteko. Esan ziguten fabrikak eta industriak ez ukitzeko...
|
|
2007
|
|
|
Zorabio antzeko bat sentitzen hasi nintzen, edo hala iruditu zitzaidan behinik behin; uxatu beharra neukan parte txarreko burutazio hura, ondoeza
|
egin
baino lehen; eta, bainujantzia sartu bezain laster, bi aldiz pentsatu gabe, lasterrari eman eta jauzi batez salto egin nuen putzura, lagunak ia ia azpian harrapatzen nituela.
|
|
|
Osaba hil orduko, etxetik, nire etxea zela uste nuen baserritik, bota ninduten lehengusu propioek, gupidarik gabe. Ez nintzela odol berekoa aditu behar izan nuen, alde
|
egin
baino lehen. Haien odola baino ardoa nahiago nuela erantzun nien nik, oinez aldapan behera nindoala, baina ez zidaten entzun, edo ez entzunarena egin zuten, ez dakit.
|
|
2008
|
|
|
–Gauza bat esan behar dinat, Ernestina, esan zuen Reginak, izebak bukatu ahala?: Hik heure ametsa bete behar dun, baina nik neurea ere bai, hemendik gutxira, hik botoak
|
egin
baino lehen Madrilera bainoa, Villalbako markes jaun andereen etxera, neskame.
|
|
|
begiratu ere, halaxe begiratu zion Reginari, amorru biziz; begirada hark, gainera, berehalako oldarraldia iragartzen zuen, ezer iragartzekotan, baina Faustik orduantxe egin zuen oihu?. Ongi egina, Regina!??, eta oihuak Alvaroren balizko ahalegina neutralizatu zuen; honek, jarraian, taldekideei banan banan begiratu, nahas mahasean zeudèn morroi neskameek zirkulu bat osatu zuten bat batean, esku artean zutèn arazoak edo bilduta?, eta atzera egin zuen: urrats bat atzera
|
egin
baino lehen, haatik, gorrotozko begirada bat jaurti zion Reginari, laburra bezain intentsua, mendekurako dei bat ere bazena, agidanean, bazirudien, beraz, hura ez zela gertakari ilun hari amaiera ematen ziòn begirada, beste gertakari are ilunago bati hasiera ematen ziona baizik?, geroak ongi baino hobeto frogatuko zuenez, handik egun pare batera frogatu ere, noiz eta Reginak ukuiluetara joan beh... presta ziezazkiola zaldiak eta zalgurdia, hiruburura joan behar zuela eta, markes jaunak hiruzpalau koadro enkargatu zizkiòn pintorearen etxera.
|
|
|
–Baina onena ez dun hori: onena dun lamina ez zela lamina, printzesa bat baizik; eta onena dun hura ez zela ikazkinak eta printzesak elkar ikusten zutèn lehen aldia, ikazkinak, haitzulora
|
egin
baino lehen, printzesaren lurretan egin baitzituen urte batzuk, argitasunaren erresuman; eta onena dun, edo okerrena, beharbada, printzesak neba bat zuela, eraztunaren jabea zena eta eraztunarekin noiznahi jolasten zena, harik eta egun batean printze printzesak basoan galdu, printzeak eraztunari agindua eman, eraztuna kantatzen hasi, eta ikazkin bat etorri zitzaion arte; eta okerrena dun (nekez gerta daiteken okerragorik), eraztuna ikusi ez beste sartu zitzaiola ikazkinari hartaz jabetzeko irrika?
|
|
|
Coraclea, harekikoak
|
egin
baino lehen ondo asko jakin nuen bezala, txalupa segurua zen nire garaiera eta pisuko pertsona batentzat, aise flotatzen zuena eta uhin artean bizkorra; baina gidatzeko orduan ez zen hura bezain ontzi txatxu eta aldrebesik.
|
|
|
–Segur aski Trelawneyren gizonak, erantzun zuen sendagileak?; berak kontratatu zituenak, Silverrekin topo
|
egin
baino lehen.
|
|
|
Nire langintza berriak harri eta zur utzi zuen Hands; dadoak kontra zituela hasi zen konprenitzen; eta, zalantza nabarien ondoren, bera era abenketara igo zen nola edo hala, eta, daga hortzetan, gorantz abiatu zen astiro eta nekez. Makina bat denbora eta intziri behar izan zituen zango zauritua arrastaka eramateko; eta nik lasai lasai bukatuak nituen nire prestaketak gorako bidearen herena
|
egin
baino lehen. Orduan, eskuetan pistola bana, holaxe hitz egin nion:
|
|
|
Ehun yarda
|
egin
baino lehen oholesian nintzen.
|
|
|
–Hilketa baten susmagarria zara. Berba
|
egin
baino lehen zeure abokatua etorri arte itxaron dezakezu.
|
|
|
Buruarekin keinu labur bat egin eta pauso biziz abiatu nintzen itsasertzeko pasealekuan barrena. Berrogeita hamar metro
|
egin
baino lehen itzuli nuen lehen aldiz burua eta nire atzetik ikusi nituen. Zakurrak arrastaka zekarren emakumea.
|
|
|
haren nora ezak, ordea, ez zuen segundo pare bat ere iraun, Alvarok amorruan aurkitu baitzuen bere iparra, itxuraz... begiratu ere, halaxe begiratu zion Reginari, amorru biziz; begirada hark, gainera, berehalako oldarraldia iragartzen zuen, ezer iragartzekotan, baina Faustik orduantxe egin zuen oihu –" Ongi egina, Regina!" –, eta oihuak Alvaroren balizko ahalegina neutralizatu zuen; honek, jarraian, taldekideei banan banan begiratu –nahas mahasean zeudèn morroi neskameek zirkulu bat osatu zuten bat batean, esku artean zutèn arazoak edo bilduta–, eta atzera egin zuen: urrats bat atzera
|
egin
baino lehen, haatik, gorrotozko begirada bat jaurti zion Reginari, laburra bezain intentsua, mendekurako dei bat ere bazena, agidanean –bazirudien, beraz, hura ez zela gertakari ilun hari amaiera ematen ziòn begirada, beste gertakari are ilunago bati hasiera ematen ziona baizik–, geroak ongi baino hobeto frogatuko zuenez, handik egun pare batera frogatu ere, noiz eta Reginak ukuiluetar... presta ziezazkiola zaldiak eta zalgurdia, hiruburura joan behar zuela eta, markes jaunak hiruzpalau koadro enkargatu zizkiòn pintorearen etxera.
|
|
|
–Gauza bat esan behar dinat, Ernestina –esan zuen Reginak, izebak bukatu ahala–: Hik heure ametsa bete behar dun, baina nik neurea ere bai, hemendik gutxira, hik botoak
|
egin
baino lehen Madrilera bainoa, Villalbako markes jaun andereen etxera, neskame.
|
|
|
–Baina onena ez dun hori: onena dun lamina ez zela lamina, printzesa bat baizik; eta onena dun hura ez zela ikazkinak eta printzesak elkar ikusten zutèn lehen aldia, ikazkinak, haitzulora
|
egin
baino lehen, printzesaren lurretan egin baitzituen urte batzuk, argitasunaren erresuman; eta onena dun... edo okerrena, beharbada, printzesak neba bat zuela, eraztunaren jabea zena eta eraztunarekin noiznahi jolasten zena, harik eta egun batean printze printzesak basoan galdu, printzeak eraztunari agindua eman, eraztuna kantatzen hasi, eta ikazkin bat etorri zitzaion arte; eta okerrena dun (nekez... Eta orduan, mutilak eraztuna utzi, formula sekretua eman, ikazkinak eraztuna bereganatu, eta, bereganatu ahala, printzea akabatu zinan, gerritik labana atera eta lepoa moztuta.
|
|
2009
|
|
|
Baratze osoa kenduko zidaten, eta etxea bera ere arriskuan egonen zen. Gero, alde
|
egin
baino lehen, poltsa bat tomate emanen dizuet, ikusiko duzue zer den ona. Zerikusirik ere ez Iruñean saltzen dizkizuetenekin.
|
|
|
–Dena ezerezean gelditu zen. Anak epailearekin hitz
|
egin
baino lehen, sute bat izan zen politikariaren bulegoan. Froga guztiak erraustu egin ziren.
|
|
|
–Anak alde
|
egin
baino lehen, azaldu zuen Armentiak?, Goikoetxeak behin baino gehiagotan eskatu zion kasuari buruzko dokumentazio guztia emateko, baina Anak kopiak besterik ez zion eman. Agian ez zen bere lankideaz fidatuko, auskalo.
|
|
|
Hots elektroniko batek eten zuen grabazioa. Xabierrek birao egin zuen eta sagua hartu, baina ezer
|
egin
baino lehen berriz entzun zen Salustianoren ahotsa:
|
|
|
I DAZTEN bukatzen duenerako abuztuko gau zalapartatsua iritsi da hirira. Deusturako bidean aurrera
|
egin
baino lehen, atzera egiten du apur bat eta koadernotik kendutako orriak, ipuina sinistuko ez duen emakume luzearen buzoian utzi ditu. Etxerako bidean, bariku gaua dela konturatzen da.
|
|
|
Mozkorra, zoroa, suizida, gaixoa, poeta. Berarekin gehiago hitz
|
egin
baino lehen eten da deia.
|
|
|
Baina neskameari ere zerbait esan behar zion, ez, ordea, arestian bezala, zeharka, goitik behera ezarritako hitz zuzenetan baizik?, alde
|
egin
baino lehen:
|
|
|
aurrera ekin zion, urratsak ohi baino kementsuago emanez, bat eta bi, bat eta bi, eta bat eta bi: sei urrats eman zituen, gelditu eta buelta erdikoa
|
egin
baino lehen, anaiaren aurrez aurre jartzeko, badaezpada?
|
|
|
Hala zebilen, bada, Domingo, bere izaera urduriaren baitan lasai, harik eta, hiriko festetako egun batean, itsasertzeko paseotik zihoala, hogei hogeita bi urteko emakume gazte bat ikusi zuen arte, polita, deigarria ere egin zitzaiona honako bi arrazoi hauengatik: neska bakarrik zihoan, eta sonbreiru ausart bat zeraman, zabala eta ikusgarria; Domingo zerbait esatekotan egon zen, gelditzeko keinua ere egin zuen, emakume gaztea bizpahiru urratsera zuela?, baina, ezer esan aitzin, buruan Adaren irudia tartekatu zitzaiolako, edo herabetasuna, besterik gabe, adoreari gailendu zitzaiolako, aurrera egin zuen; aurrera
|
egin
baino lehen, baina, emakume gaztearen paretik pasatzerakoan doi, Domingok beste arrazoi batengatik aurkitu zuen emakume gazte hura deigarria, hain ziren ezohikoak haren begi berde handiak, errimelaren arrastoek handiago egiten zituztenak; jarraian, haren paretik pasatuta gero, Domingok atzetik so egin zion hiruzpalau segundoko tartean: emakumea arina zen, zinez, eta arina zuen ibilera, grazia handikoa, txori gangardun bat iduri:
|
|
|
esan zuenean, ezpata kokotsean jarri baliote bezala sentitu zen, paralisiak edo jota, arnasarik gabe: paralisi itxurako hark, halere, berehala aurkitu zuen ihesbidea, ez kanpo alderako mugimenduan, zangoak, oin burdinei lotuak, indarrik gabe geratu zitzaizkion, huts egitera balihoazkio bezala?, barru aldera baizik, sekulako kakalarria etorri baitzitzaion, gorputza goitik behera zeharkatu ziòn hotzikarak bat bateko lurrikara eraginda edo; galtzetan kaka
|
egin
baino lehen, ordea, non zegoen enpresari gazte distiratsu hura, garailea eta heroia, Fanelli kolpe bakar batez menderatu zuena??, larritasunak berak alarma guztiak piztu zizkion automatikoki, baita nerbio sistemari lotutako etengailuren bat sakatu ere, autodefentsa mekanismoen zirkuitua konektatu zuena eta gorputzaren erantzuna abian jarri, zango indargabetuak nolabait indartuz; prozesu hartan, e... –Aginduak bestelakoak ditugu-eta, badakizu!?, aurrekoak esana ezeztatzen baitzuen, balizko exekuzio baten berri gaiztoari ateak itxiz; esan nahi baita Teofilo Maria ozta ozta iritsi zela pixontzi aulkira, non arnasa bereganatu eta lasaitu egin baitzen, hamar bat minutuko eserialdian.
|
|
|
gero eta sutuago zegoen? hain sutua, non, arestian ez bezala, zerbait egin behar zuela bururatu baitzitzaion, agerian egin ere, maskararik eta mozorrorik gabe, oduantxe ulertu balu bezala ezen hobe zuela segundo bateko bizitza eta loria, urte luzeetako heriotza baino, halako moldez, non aitak oihu
|
egin
baino lehen berak egin baitzuen:
|
|
|
Beti esan izan da medikuen grabazioetan Errun txostenei buruz hitz egiten dela. Esaten da Errun txostenak ezkutatu egin zituztela medikuek Londresera alde
|
egin
baino lehen. Esaten da grabazioetan azaldu zutela gero Errun txostenak non gorde zituzten.
|
|
|
Bertako College batean sedukzio prozesua bera ere arautu dute. Bikotekide bakoitzak, ezer
|
egin
baino lehen, hitzez baimena eskatu behar dio besteari, eta soilik mintzozko onarpena jaso ondoren egin ditu egin beharrekoak. –Sar diezazuket atzamarra belarri zuloan??
|
|
|
Nazario Orbek, hiltzeko eta heriotzari aurre egiteko prest zegoela adierazteko edo, begiak zabaldu, hatz mugimendu azkar batez bibotea leundu eta burua ezin zutikago jarri zuen; orduan, baina –orduantxe, hain zuzen ere–, itzal batek buru barrua zeharkatu ziolako, ausaz –gidoiak, gauzak zeudèn puntuan zeudela, semea besarkatzea eragozten zion, batetik, eta seme kikildua bakarrik uzteak, besterik gabe, halako ezinegon bat sorzen zion, bestetik–, betileak goratu eta beheratu zituen bizpahiru aldiz; Nazario Orbe, ordea, guztiz tronpatuta zegoen, berak uste zuenaren kontra Teofilo Maria ez baitzegoen hain kikilduta; aitzitik: gero eta sutuago zegoen... hain sutua, non, arestian ez bezala, zerbait egin behar zuela bururatu baitzitzaion, agerian egin ere, maskararik eta mozorrorik gabe, oduantxe ulertu balu bezala ezen hobe zuela segundo bateko bizitza eta loria, urte luzeetako heriotza baino, halako moldez, non aitak oihu
|
egin
baino lehen berak egin baitzuen:
|
|
|
Hala zebilen, bada, Domingo, bere izaera urduriaren baitan lasai, harik eta, hiriko festetako egun batean, itsasertzeko paseotik zihoala, hogei hogeita bi urteko emakume gazte bat ikusi zuen arte, polita, deigarria ere egin zitzaiona honako bi arrazoi hauengatik: neska bakarrik zihoan, eta sonbreiru ausart bat zeraman, zabala eta ikusgarria; Domingo zerbait esatekotan egon zen –gelditzeko keinua ere egin zuen, emakume gaztea bizpahiru urratsera zuela–, baina, ezer esan aitzin, buruan Adaren irudia tartekatu zitzaiolako, edo herabetasuna, besterik gabe, adoreari gailendu zitzaiolako, aurrera egin zuen; aurrera
|
egin
baino lehen, baina, emakume gaztearen paretik pasatzerakoan doi, Domingok beste arrazoi batengatik aurkitu zuen emakume gazte hura deigarria, hain ziren ezohikoak haren begi berde handiak, errimelaren arrastoek handiago egiten zituztenak; jarraian, haren paretik pasatuta gero, Domingok atzetik so egin zion hiruzpalau segundoko tartean: emakumea arina zen, zinez, eta arina zuen ibilera, grazia handikoa, txori gangardun bat iduri:
|
|
|
Teofilo Mariak haiek guztiak entzuten zituen, ez ondoriorik jasan gabe; izan ere, Nikolaik" Eta guk ez ditugu hauek akabatu behar?" esan zuenean, ezpata kokotsean jarri baliote bezala sentitu zen, paralisiak edo jota, arnasarik gabe: paralisi itxurako hark, halere, berehala aurkitu zuen ihesbidea, ez kanpo alderako mugimenduan –zangoak, oin burdinei lotuak, indarrik gabe geratu zitzaizkion, huts egitera balihoazkio bezala–, barru aldera baizik, sekulako kakalarria etorri baitzitzaion, gorputza goitik behera zeharkatu ziòn hotzikarak bat bateko lurrikara eraginda edo; galtzetan kaka
|
egin
baino lehen, ordea –non zegoen enpresari gazte distiratsu hura, garailea eta heroia, Fanelli kolpe bakar batez menderatu zuena? –, larritasunak berak alarma guztiak piztu zizkion automatikoki, baita nerbio sistemari lotutako etengailuren bat sakatu ere, autodefentsa mekanismoen zirkuitua konektatu zuena eta gorputzaren erantzuna abian jarri, zango indargabetuak nolabait indartuz; prozes... " Aginduak bestelakoak ditugu-eta, badakizu!", aurrekoak esana ezeztatzen baitzuen, balizko exekuzio baten berri gaiztoari ateak itxiz; esan nahi baita Teofilo Maria ozta ozta iritsi zela pixontzi aulkira, non arnasa bereganatu eta lasaitu egin baitzen, hamar bat minutuko eserialdian.
|
|
|
Domingok, baina –pelotoiburu zihoan une hartan, atzetik Gabino eta Damaso zituela, eta atzerago Teofilo Maria– aurrera ekin zion, urratsak ohi baino kementsuago emanez, bat eta bi, bat eta bi, eta bat eta bi: sei urrats eman zituen, gelditu eta buelta erdikoa
|
egin
baino lehen, anaiaren aurrez aurre jartzeko, badaezpada...
|
|
|
Baina neskameari ere zerbait esan behar zion –ez, ordea, arestian bezala, zeharka, goitik behera ezarritako hitz zuzenetan baizik–, alde
|
egin
baino lehen:
|
|
2010
|
|
|
EBBren bilera hartan, Imazek berriro argi utzi nahi izan zituen bere errezeloak: ETAren eta Gobernuaren arteko bake elkarrizketek aurrera
|
egin
baino lehen alderdiak negoziazio politikoetan hasteari ez ziola egoki irizten errepikatu zuen, horrela jokatzeak EAJren Elkarbizitzarako bake bideak dokumentuko irizpideak urratzen zituela, bere ustez negoziazio horiek gaizki ateratzeko arrisku handia zegoela eta, gainera, gaizki ateraz gero errua EAJri botako ziotela; alegia, EAJ negoziazio horietara deitu bazuten, porrota partekatzeko deitu zut...
|
|
2011
|
|
|
Nahiz eta hain giro ederra egon, zeru urdinean urre hautsaren eta ardo zuriaren zipriztin antzeko argiune handiak Jardins Publique haietan?, Brill andereñoa pozik zegoen larruzko lepokoa hartu izanaz. Airea geldi geldi zegoen, baina ahoa zabalduz gero freskura xume bat igartzen zenuen, ur izoztuko edalontzi baten freskura bezalakoa txurrut
|
egin
baino lehen, eta noizean behin hosto bat azaltzen zen. Inondik ez, zerutik.
|
|
|
–Hala izan zen. Etxea
|
egin
baino lehen, estalpe txiki hau besterik ez zegoen. Ezkiko Borda erraten zioten.
|
|
|
Alta agiria sakelan atera zen Mikel psikiatrarenetik. Adoreak huts
|
egin
baino lehen lanera deitu eta nagusiari erran zion hurrengo astelehenean itzuliko zela bulegora. Nagusiak ez zuen bozkario handirik azaldu.
|
|
|
Artean garaiz zebilen... Txirrina sakatu zuen adoreak erabat huts
|
egin
baino lehen. Isiltasuna.
|
|
2012
|
|
|
Oihu eta kargu hartze gehiago izan ziren Jonek klinikatik ate zartako batekin alde
|
egin
baino lehen. Orain, denbora igarota ere, odola bor bor sentitzen zuen nazkagarri haren hitzak gogoratzean.
|
|
|
–Hasiberri bati eman zioten ikerketa, erran zuen Garcíak segundo batzuen buruan?. Alde
|
egin
baino lehen, kasuari buruzko informazio guztia eman nion mozolo hari, baina, antza denez, ez zituen nire hipotesiak ontzat eman.
|
|
|
Dasilva hura ikustera joanen zen. Ez zuen inolako gogorik Sandraren istripuaz inorekin jarduteko, baina pisu hartaz libratu nahi zuen lan elkarrizketa
|
egin
baino lehen.
|
|
|
Leku horien guztien aseptikotasuna gogoratu nahi ez, eta memoriak atzera jotzen zuen, benetako sentipenen bila. Aurrera
|
egin
baino lehen atzera pauso handi bat emango balu bezala. Beharbada leku batetik bestera ibiltzearen ondorioa zen hura.
|
|
|
»Aurrera
|
egin
baino lehen, pentsa dezagun nolakoa izan zitekeen hilketaren gertalekua, Barrière du Roule ko arboladian. Arboladi hori, trinkoa izanik ere, errepide publikotik oso gertu dago.
|
|
|
Bitartean, Ostiral eta kapitainaren bigarrena ongi moldatu ziren gainerakoekin beren lanean, eta tontor batetik bestera eta baso batetik bestera eraman zituzten, oihuka eta erantzunka, ez bakarrik haiek erabat lehertuta utzi arte, baita ere txalupara gaua
|
egin
baino lehen zirela iritsi ziur egon arte; eta haiek ere leher eginda zeuden guregana iritsi zirenerako.
|
|
|
Nire gizonek gauean bat batean eraso egiteko baimena ematea besterik ez zuten nahi, baina nik abantaila izan nahi nuen, haietaz errukitu eta ahal ziren gutxienak hiltzeko; eta, batez ere, ez nuen arriskuan jarri nahi gure gizonen bizitza, besteak ongi armatuak zeudela banekien eta. Itxarotea erabaki nuen, elkarrengandik bereizten ziren ikustea; ziur egoteko, gehiago hurbildu nintzen zelatan egitera, eta Ostirali eta kapitainari agindu nien lauoinka inork ikusi gabe joateko, lurretik ahal zuten hurbilena, eta haiengana ahal zuten gehiena hurbiltzeko, tiro
|
egin
baino lehen.
|
|
|
Haize oihal guztiak zabalduta ere, konturatu nintzen nintzela haien bidera iritsi, eta alde egingo zutela nik haiei seinalerik
|
egin
baino lehen. Baina ontzia bizkorrago ezin eraman nuela ikusita, eta etsitzen hasita nengoen unean, itxura denez, teleskopioz ikusi ninduten, eta, ontzi europarren bat izango zelakoan, eta, ziurrenik, itsasoan galdutako itsasontziren batena, haize oihalak pixka bat bildu, eta nire zain geratu ziren.
|
|
|
Haietako bat ia aurpegiraino iritsi zitzaidanean, izututa jaiki eta sastakaia atera nuen neure burua babesteko. Piztia beldurgarri haiek bi aldeetatik erasotzeko ausardia izan zuten, eta batek aurreko hankak lepoan jarri ere egin zizkidan, baina, inolako kalterik
|
egin
baino lehen, zorionez sabela zabaldu ahal izan nion. Nire oinetara jausi zen, eta besteak, lagunaren patua ikusirik, ospa egin zuen, baina ez zauri eder bat gabe atzealdean, ihesi zihoala egin niona, bertatik odol zirriztada zeriolarik.
|
|
|
Glumdalclitchek sarritan eramaten ninduen Gorteko lorategietara neure kaxa txikian, eta batzuetan handik atera eta bere eskuan edukitzen ninduen, edo zoruan uzten ibil nendin. Ipotxak Erreginarenetik alde
|
egin
baino lehen, egun batean lorategietara jarraitu zigula gogoratzen dut eta, inudetxoak ni lurrean utzi ondoren, ipotxa eta biok elkarrekin geundelarik sagarrondo nano batzuen alboan, neure buru-argitasuna agertzeko ateraldi inozo bat egin behar izan nuen zuhaitzei eta berari buruzkoa, eta gertatu zen haien hizkuntzan ere bazuela zentzurik, gurean bezalaxe. Orduan, zital maltzur hark, aukera ederra ikusiz, haietako baten azpitik nindoanean, astindu egin zuen nire buru gainera, eta hala hamabi bat sagar, Bristoleko upel bat 48 bezain handia bakoitza, jausi zitzaidan belarri ondora; haietako batek bizkarrean jo ninduen makurtu nintzen batean eta muturrez aurrera bota lurrera, baina ez nuen beste minik hartu, eta ipotxari barkatu egin zioten nire erreguz, neuk zirikatu bainuen.
|
|
|
Atakak kirrinka egin zuen: Emmak jauzi egin zuen; berak hitz
|
egin
baino lehen, Rolet atsoak esana zion:
|
|
2013
|
|
|
Erkiagak ez zuen Bilbora joaterik, baina hamabietan ertzain etxetik pasatzen bazen norbaitek fotokopiak emango zizkiola agindu zion Martini. Ezer
|
egin
baino lehen berari abisua emateko ere eskatu zion, eta Martinek halaxe agindu.
|
|
|
Hirurek minibonbak lurretik jaso, eta, nork bere tokira
|
egin
baino lehen, Koldok Loreni begiratu eta esan zion:
|
|
|
–esan zion amak?. Izan ere, aharrausi
|
egin
baino lehen, arriskuaz ohartarazi huke bisitaria, kobazuloak hartzik badaukan ala ez? –gero, bazkaldarrei so eginda, jarraitu zuen?:
|
|
|
Hirurek minibonbak lurretik jaso, eta, nork bere tokira
|
egin
baino lehen, Koldok Loreni begiratu eta esan zion:
|
|
|
edukazio apur bat...! –esan zion amak– Izan ere, aharrausi
|
egin
baino lehen, arriskuaz ohartarazi huke bisitaria, kobazuloak hartzik badaukan ala ez... –gero, bazkaldarrei so eginda, jarraitu zuen–:
|
|
2014
|
|
|
–Ez dizut minik egin nahi? esan zenidan bart, alde
|
egin
baino lehen.
|
|
|
irribarre asko eta hitz erosoak alde bietatik. Hiritik alde
|
egin
baino lehen, ordea, berriro eskatu zidan anaiari gehiago ez deitzeko; horrek min handia egin zidan baina, hala ere, irribarre egin eta ez nion erantzun.
|
|
|
Ospa
|
egin
baino lehen, aurikularrak berriro belarrietan sartu, eta beste kanta bat aukeratu du sakelako telefonoan. Berri Txarrak.
|
|
|
–Patxik erran zidan berehala joanen ginela Ainhoaren bila, baina ez zen hala izan. Alde
|
egin
baino lehen diru bat hartu behar zuen nonbait, eta egoera luzatu egin zen. Egun hauek infernua izan dira, zu hemen zeundela jakinik, eta Patxik Ainhoa itzuliko zidan ez nekiela.
|
|
|
Beste ezer baino gehiago, naturaz gaindiko zurbiltasun hura gelditu zitzaion Asiaini gogoan. Bi aldiz garbitu behar izan zuen eztarria hitz
|
egin
baino lehen.
|
|
|
eta imajinatu bertzerik ez baituzu bi emakume gizon baten zerbitzuan: neure burua hil nahiago nuke, emakumearen aurkako bekatu larria
|
egin
baino lehen?!
|
|
2015
|
|
|
–Baditut pare bat ideia buruan? gehitu zuen Ibonek, bertatik ihes
|
egin
baino lehen. Ez zen egia, eta Nagorek ere bazekien.
|
|
|
Botere osoa izango duzu. Sinatuta utziko dizut alde
|
egin
baino lehen.
|
|
|
Furgonetak kolpe txiki bat baino ez zuen hartu hegal batean, baina lehendik ere bazituen batzuk. Nagorek ugazabari 50 euro gehiago ematea iradoki zion Iboni, honek alde
|
egin
baino lehen. Ibonek, noski, ez zuen erantzun.
|
|
|
–Pasadizo bat kontatuko dizut, erran zion Rattusek, alde
|
egin
baino lehen?. Shadomir III.ak esklabotza ezeztatu zuenean, gure aitaren jopuak etxera etorri zitzaizkigun:
|
|
|
Arkaniarrak eta ditxosozko partida hura besterik ez nuen entzun azken egun haietan. Rikkak bazekien Zapierrek gonbidatu egin nahi zuela, eta besoa emanen zuen partida huts
|
egin
baino lehen. Hala ere, soka tenkatu zuen azken uneraino.
|
|
|
–Sartu, Rikkari min
|
egin
baino lehen.
|
|
|
Txirikorda luzeak zeramatzan, eta hain ederra zen, arnasarik gabe utzi baininduen. Alde
|
egin
baino lehen, irribarre egiten zidala iruditu zitzaidan. Neure buruari erran nion keinu adeitsu bat besterik ez zela, baina azken egunetako neke guztiak kolpez joan zitzaizkidan.
|
|
|
–Lehenbailehen joan behar dut Ogurrera, Ari Magnussoni egoeraren berri ematera, desenkusatu da Fergussonekin, hileta amaitu, senideei doluminak eman eta alde
|
egin
baino lehen.
|
|
|
esan du norbaitek hor barrutik, eta mutikoa geldirik geratu da, izoztuta, abentura hori berak nahi baino egiazkoagoa ote den errezeloarekin. Aterantz
|
egin
baino lehen garondotik heldu dio atzapar sendo batek eta bere atzean entzun du boz sendo mehatxuzko bat:
|
|
|
esan zion Heidi alabari panpina eskainiz, eta, nire oparia da? erantsi zuen berehala modu zorrotz eta biribilean Heidi amarentzat, honek protesta
|
egin
baino lehen.
|
|
|
–Errekara noa gaua
|
egin
baino lehen arropa hauek garbitzera. Ez daukate lohi handirik eta arin egingo ditut.
|
|
|
Joxe, Juanito eta Antonio. Garai hartan, kamioiek hozkailurik ez zuten garaian, Zulaikatar hauek ziren Ondarroatik Bartzelonarako bidea egiten zuten bakarrak; azkar, gainera, arrainak usaina
|
egin
baino lehen. Arreba Maria ere anaiekin bizi zen Ondarroan; hura zen etxeko martxa eta negozioarena eramaten zituena.
|
|
|
Denek etxera alde
|
egin
baino lehen, Mendiondo etorri zitzaidan herrian tragoskaren bat hartuko ote genuen galdezka.
|
|
|
Egun batzuk lehenago Lege Sindikal berria aztertu nuen, eta, zeuk ikus dezakezun bezala, ohar batzuk hartu nituen libreta honetan bertan. Alde
|
egin
baino lehen puskatzeko asmotan nintzen, baina ahaztu egin zitzaidan.
|
|
|
Aurrera
|
egin
baino lehen, Haundixek borroka armatuari buruz defendatzen zuen posizioa eztabaidatu zen Biltzarrean. Pauetik bidali zidan eskutitz bat jarri nuen mahaiaren eskuetan.
|
|
|
Ohi baino laburragoa izan da galdeketa, baina poliziak, alde
|
egin
baino lehen litekeena da guk biok hitz egiten jarraitu behar izatea esan dizu agur gisa, eta bakarrik utzi zaitu denbora puska batean.
|