|
2004
|
|
|
" Ikusten
|
duzu
goizean, argia hasten denean, menditxo baten gainean, etxe ttipitto aitzin xuri bat, lau haitz ondoren erdian, xakur xuri bat atean, iturriño bat aldean...?
|
|
2008
|
|
|
UNAI. Ja, horregatik pasatu
|
duzu
goiz osoa etxetik kanpo, ezta. Saltsa horietako batengatik...
|
|
|
Zer nahiago
|
duzu
goizean ala gauean lan egin?
|
|
|
Jatorri, estilo eta adin askotako sortzaileek parte hartu dute Junkeraren lanean, hala nola Estrella Morentek (Haurtxo txikia interpretatu du), Teresa Salgueirok (Urzo zuria), Ginesa Ortegak (Maitia nun zira), Pedro Guerrak (Ikusten
|
duzu
goizean) eta Pau Donesek (Oriko txoria eta Prima eijerra).
|
|
|
Zigorraz ordaintza bat ez
|
duzu
goizegi.
|
|
2009
|
|
|
Ikusten
|
duzu
goizean
|
|
|
Oxalde() bidarraitarraguarda eta postari izana, toberetako famahaundikobertsolariaLorejokoetanpartehartuzuen.Lehensarialortzen du 1868an. Soldadoondoa, kantuarekin, bigarren saria1878an. Khilo egi lea, renbertsuekin, jakinik ezzelalehensaririk emanurte hartan. Oxobik bildudituOxalderenkantugehienak.Bildudituenhemezortziekerrimabaka rreko ahapaldiak dauzkate, erdialaupuntukotxikian (7+ 6), batlaupuntuko ertainean (8+ 7). MadalenLarralde, rena, bestebat. Lurrekoenebizia, hau tatuz doñutzatElissambururen. Ikusten
|
duzu
goizean?. Oraindikkantatzen daharen. Xanxundegikoxakurra, seipuntukoa, zortzibertsolerrozeginaeta Ademakpixkabataldatuaezarriz. Mehetegi. Xanxundegi renordezetaber tsobatzubaztertuz, bestebatzuerantsiz.Bainangaia, egiazki, Oxalderenada.
|
|
|
Liburua irekitzean aipu (tranpa) batekin egingo dugu topo, J. B. Elizanbururen Ikusten
|
duzu
goizean olerkiarekin. Baina irudipen antzu bat besterik ez da.
|
|
|
– Gogoan
|
duzu
goizean gelditu ginela. Bezperan esan genuen, goizeko hamarretan, Atotxako frontoian.
|
|
2010
|
|
|
" Niretzat erronka handia izan da eta ikusi dut gai izan naizela, denbora gutxian, lan handi bat egiteko". Egurrean sekula egin duen lanik handiena izan da, harrian egin ditu handiagoak, baina tailerrean eta beste era batera, denbora gehiagorekin," Sinposiumean ezin
|
duzu
goiz bat pentsatzen pasa, a tope ibili behar duzu" esan digu Lasarte Oriako eskultoreak. Ez zuen hain ezki enbor hain handirik espero:
|
|
|
Doinua: " Ikusten
|
duzu
goizean".
|
|
|
Nor ez da inkiet? Ikusi
|
duzu
goizean nola arizan den jakin duenean ardiak eri zirela?
|
|
|
Ikusten
|
duzu
goizean kanta ekarri zidan gogora, Elizanbururen kanta gozoa.
|
|
|
" Oso pozik nago, bai", onartu zuen, neskek etxe barrura egin eta bakarrik gelditu ginenean. " Kolegiotik bota nautelako?"" Beharbada onerako izango da hori ere —egin zuen berak aurrera— Datorren ikasturtean ez
|
duzu
goizean goizik atera errepidera. Beldurrak egoten nintzen beti, istripu bat izango ote zenuen.
|
|
2011
|
|
|
KARLOS. Ez dut uste orain ezer irekita aurkituko dugunik. Gainera, bihar ez
|
duzu
goiz jaiki behar?
|
|
2012
|
|
|
ALIZIA. (bidean) Ez al
|
duzu
goizegi, kalera bakarrik irteteko?
|
|
2013
|
|
|
Akaso horrexegatik marraztuko eban hain zehatz eta idiliko Aititaren basetxea. Olerki horrek badauko Elizanbururen. Ikusten
|
duzu
goizean?, kantuaren oihartzunik, baina xehetasunez hornituagoa da.
|
|
|
KANDIDO. A bueno, ez
|
duzu
goiz jaiki beharrik behintzat?
|
|
2014
|
|
|
armadako kapitaina zen, eta gerrako azken hilabeteak preso igaro zituen, Alemanian. Ikusten
|
duzu
goizean bertso sortaren egileak Frantziarenganako atxikimendua ere agertu zuen beste sorta batzuetan, garai hartako Iparraldeko iritzi zabaltzaileen erakusgarri:
|
|
|
Oroitzen
|
duzu
goiz haren ortzadarra, eguzkipean gure zamarren distira Irlandako kostaldean. Oroitzen duzu gau hura, Bretañako euripean biluzik dantzan?
|
|
|
Handik zenbait denboraren buruan, ogi jo egiten ari izanik, Haxerihargaitz abiatzen
|
duzu
goiz batez barurik behi batzuen bila Sohaxipiko brostara. Heltzean ohartzen duzu basajaunari.
|
|
|
Luis Bartaburuk soinua atera du zakutik orduan, arrapostu ederrena musikaz emanen dietela pentsaturik. Maita nun zira kantatuz hasi dira, Andre Madalen-ekin segitu, Ikusten
|
duzu
goizean emateko gero, eta hola, aspertu diren arte. Gudu latza izan da:
|
|
|
Apezpikuak hori erran eta oroitu nintzen haurra nintzelarik zer ikusi nuen. Belarretan ari ginelarik arrastelan laguntzerat heldu zitzaigun, Kattin, auzoko emazte xaharra (niretzat behin xaharra zen!) Egun batez gure amak galdetu zion: Buhamien (ijitoen) bisita izan
|
duzu
goizean, Bai, bai. Eta zerbait eman diezu. Bai, bai. Ez zinien eman behar! Gure etxean ere izan dira eta ez diet deus eman nik. Bahaa bainan, ezer eman ez banien madarikatuko ninduten!
|
|
|
Ez
|
duzu
goizegi sartu?
|
|
2015
|
|
|
Nolanahi dela, maizterra izateak laguntza handia ematen dio bati euskal demokraziaren eta berdintasunaren mitoan itsu itsuan ez sinesteko; oso ipuin maitea izan dugu euskal gizarte idilikoarena, eta ez bakarrik indar tradizionalistek bultzatua, iruditeria bera landu eta aberastu baitute ezkertiar ustekoek ere; errepublikano, laizista eta progresista zen Jean Baptiste Elizanburu,. Ikusten
|
duzu
goizean, kantu ederra idatzi zuena, mendi kaxkoren batean txaleta eraiki na hi duten guztien ereserkia; eta gure Aresti filokomunista, errebelde, etsigaitzak ere hor utzi zigun. Nire aitaren etxea?
|
|
|
Ondo zaude? Zergatik ez
|
duzu
goizean deitu. Lasai, dena kon??
|
|
|
Atea itxi bezain laster, pixa egiteko gogoa egin zaizu. Nahiago izan duzu, hala ere, geroko utzi, zeren horrela ibilaldi txiki bat egin ahal izango
|
duzu
goizaren erdi aldera. Ziegaren txikiak ito egiten zaitu, eta lasaitasuna sentitzen duzu irteten zaren bakoitzean.
|
|
|
Alabainan, sortetxeak eta baserriak leku haundia hartu dute beti euskaldunen bihotzetan. Nola ez aipa orok ezagutzen dugun" ikusten
|
duzu
goizean" Elizanbururen kantua, Xalbador zenaren bertsu sarkorrak, bai eta Arrosagarai zenarenak, Mendiburu eta Ezpondarenak. Mundua ez dela bakarrik alde onerat aldatzen ari ohartarazi nahi ukan zaukun Ahetzeko Mattinek auzoko baserri zenari kantatu bertsu bat honela bururatuz:
|
|
|
instrumental, txalaparta, danborra, panderoa, alboka eta txirulaz lagundurik, a capella ere. Klasikoak ber bisitatzen ditu (Ama Euskadi, Montebideoko berriak, Ikusten
|
duzu
goizean, Bereterretxen kantorea, Lo hadi aingüria...), bi kantu ber harturik lehen diskatik, Kantuz eta Sagarra jo. Lan ederra.
|
|
|
Hil kutxa ikurriñaz estalia, Alain zenaren argazkia gainean bai eta hunek bere anaia Mizelekin 1999ko Hiru Kaskon irabazitako xapela, Alain-en makila eta mendiko zapatak ondoan. Michel Labeguerie ren" Mendiaren deia" kantua da lehenik altxatu, ondotik" Ikusten
|
duzu
goizean", Lertxundiren" Ekaitza" Txomin Heguyk kantatua," De Trevillen azken hitzak" xiberotar kantua ere, emozione handiz emana. Artetik lekukotasunak ere:
|
|
2016
|
|
|
Gurrutxagak azaldu duenez, zaila da denbora gutxian kaleak ondo jartzea. " Santomasetan begiratzen
|
duzu
goizeko seietan nola dauden kaleak, eta zortzietan nola dauden, eta eskertzekoa da. Onartzen dizut kasu askotan zarata eginez lortzen dela.
|
|
|
eta ohean segitzen
|
duzu
goizean,
|
|
|
Bera beldur zen, bere haurra Marokoko kontzentrazio zelai hartan jaioko ote zen, ez osasun baldintza egokirik ez etorkizunerako atarramenturik gabeko paraje mortu, hits eta galdu honetan; orain, berriz, abiatu behar duelarik, damu du, beldur da, kasik nahiago luke dauden lekuan geratu, bere txarrean toki ezaguna baita behintzat: bere etxetxoa du, eta iturri bat ondoan, arbolarik ez baina sastraka batzuk bai bazterrean, ez da Elizanburuk. Ikusten
|
duzu
goizean, hartan kantaturikoa bezalako etxea baina teilatua du sabaitzat eta lurra zorutzat, ez da ur gainean kulunka dabilen intxaur azala, nork daki zer gerta daitekeen itsasoaren erdian, itsasikara bat, edo ekaitza, edo hondoratzea, hori gerrako arriskuak aipatzen ez badira, Quanza honek baimen guztiak eduki arren inoiz ez baita jakiten, deskuidu batean, beste bat zelakoan alde batekoek nahiz bestekoek petardo bat tirako ez ote dieten, alferrik joango zara gero kexuka eta protestaka.
|
|
|
Elizanburu,. Ikusten
|
duzu
goizean?
|
|
|
Ikusten
|
duzu
goizian
|
|
|
–Ikusten
|
duzu
goizean, bertso sorta nola aldatuko litzateke etxegabetu duten pertsona baten hitzetan?
|
|
|
–Ikusten
|
duzu
goizean, bertso sortari bertso berri bat gehitu dakioke, eta azken bertso horretan
|
|
|
(Doinua: ikusten
|
duzu
goizean?)
|
|
|
281 Sorginak komerian, berriz, (M. Lekuonak gipuzkerara itzulia), bestetan bezala sorginengan sinesten zutenen aurka idazten du, bertan abestiok dagertzala: Ikusten
|
duzu
goizean, Orhiko xoria Orhin bakean du bizitzen, herriko besta biharamunian, Harat hunat badoa gure ama ona, eta Gure herri xumeta. P. Urkizu.
|
|
|
Orduan kantuak erakusten zizkidan etxe aitzineko harrizko aulkian jarririk. Haurrak ikas ezazue eta Ikusten
|
duzu
goizean xaramelatzen 220 genituen biek, gure begien aurrean irekitzen zelarik panorama zoragarri bat: Baigorriko harana mendiz inguraturik.
|
|
|
Bisitatzera joaten nintzan garaian ez nuen kasik euskaraz hitz egiten eta amatxik frantses gutxi zakien. Orduan, Haurrak ikas ezazue eta Ikusten
|
duzu
goizean xaramelatzen genituen biek. Kantuak erakusten zizkidan etxe aitzineko harrizko aulkian jarririk, gure begien aurrean irekitzen zelarik panorama zoragarri bat:
|
|
|
Arin beti goiti ari da. Kantuak molde gaitzean xaramelatzen ditu, izan kantu xahar batzu," Ikusten
|
duzu
goizean" eta beste, izan arrunt berriak diren asko. Landarbaso abesbatza miresgarria da, boz xoragarri batzuekin.
|
|
2017
|
|
|
Elizanburu,. Ikusten
|
duzu
goizean?
|
|
|
Bilintx," Kontzezirentzat" J. B. Elizanburu," Ikusten
|
duzu
goizean" J. M. Iparragirre," Gazte gaztetatikan" Xenpelar P. M. Otaño
|
|
|
Ikusten
|
duzu
goizian argia hasten denian, menditto baten gainian
|
|
|
" Ikusten
|
duzu
goizean" bertso sorta nola aldatuko litzateke etxegabetu duten pertsona baten hitzetan? " Hantxe bizi naiz bakean" ala" Han bizi nintzen bakean" esango luke?
|
|
|
" Ikusten
|
duzu
goizean" bertso sortari bertso berri bat gehitu dakioke, eta azken bertso horretan adierazi etxea galdu duela eta harekin batera
|
|
|
Euskaldunak elkarretaratzean, mezan, otoitzean, pilotan, musean, dantzan edo kantuz aritzen zirela maiz errepikatzen zuten. Hunkigarria da nola aipatzen zuten" Ikusten
|
duzu
goizean" kantatzen zutela. Kantu hori orain entzuten dugu, eta ni bederen hotz uzten nau.
|
|
|
Zure pisua garbitu behar
|
duzu
goizean.
|
|
|
Arinek xaramelatu ditu gustukoak dituen kantu asko, azkenik" Gure Aita" bat guziz hunkigarria. Lehentxago eskainirik denek aspaldian ezagutzen dugun" Ikusten
|
duzu
goizean" kantu herrikoia, bainan kantu horri emanez halako hats berezi bat, edo grazia berezi bat, entzuleen loriagarri. Bainan Arinek gomitatua zuen ere Diabolo laukotea, ez dena hain usu aditzen bainan ederki ari dena kantuz, bi gitarrek biziki polliki lagunduz sail guzia.
|
|
2019
|
|
|
erditzen
|
duzu
goiz eguzkia,
|
|
|
Begiratzen duzu gora goizeko hirurak eta erdietan, eta zer? Begiratzen
|
duzu
goizeko zortzietan, eta eguzkia non da ba. Seiak dira artean eta!
|
|
2020
|
|
|
Ikusten
|
duzu
goizean
|
|
2021
|
|
|
Ikusten
|
duzu
goizean,
|
|
|
Banuen duda gabe sobera bozkario atsegin horien erdian hola junpatua bizitzeko». Janbattitt Elizanbururen Ikusten
|
duzu
goizean bertsoetarik baduke deskripzio horrek: Euskal Herri lasai, baketsu, idilikotik, gerla handiaren bezperan.
|
|
|
Musika tresna horren sorreratik abiatzen gara ardatz bat jarrita. Pieza oso desberdinak hartu ditugu; esaterako, badago kantu tradizional bat [Jean Baptiste] Elizanbururen Ikusten
|
duzu
goizean, edota inprobisatutako txalaparta pieza bat. Baina ardatza hatsa, hotsa, joko edota jolas hori da.Errepertorioa zuk aukeratu duzu ala denon artean egin duzue lan hori?
|
|
2022
|
|
|
Bi alaba ditut, eta ez dute hartuko lan hau, noski, aita ikusi dutelako. Bizitzeko beste ematen du, baina egunero egunero altxatu behar
|
duzu
goizeko bostetan".
|
|
|
Oso aspaldi ez zitzaidan pasatzen. Ikusten
|
duzu
goizean kantaren bertsioak obsesionatua utzi nau. Hor nago oraindik.
|
|
|
Xabier Leteren Ikusten
|
duzu
goizean abestiari Josu Elberdinek egindako bertsioa: " Txikitatik gustatu izan zait abesti hau.
|