|
2000
|
|
|
Mendebalderen jardunaldietan deklinabiderako proposamena plazaratu zuen Jazinto Iturbek. Bizkaiera lan tresna
|
dutenek
ezin dute erabakien zain egon ordea, eta egindako lana ere iturri izan da. Gainontzean, euskara batuari sarritan leporatu zaion kortse estua ez litzatekeela bizkaierarekin errepikatu behar ere esan izan da, hau da, gutxi gutxieneko eredu batetik abian, nork beretik jarraitu ahal izatea.
|
|
2002
|
|
|
Langabezia asegurua kobratzeko, eskatzaileak gutxienez 360 egun kotizatu dizkio Gizarte Segurantzari, jarraian edo ez, azken sei urteetan. Lana beren borondatez utzi
|
dutenek
ezin izanen dute langabezian egon, non eta ez dagoen justifikatutako arrazoirik lan baldintzetan aldaketak egiteko, soldatak atzeratzeko edo enpresaburuaren ez betetze larriak egiteko. Pertsona batek gehienez ere bi urteko prestazioa jaso dezake, langabeziagatik Gizarte Segurantzako kotizazio aldia sei urtetik gorakoa izan arren.
|
|
2003
|
|
|
Zeliakia edo glutenarekiko intolerantzia: zeliakia
|
dutenek
ezin dute hartu, nahiz eta glutena gutxi izan. Nola kontsumitzen da oloa?
|
|
|
9 Hirugarren adibidea: Zuzenbide naturaleko araua eta lege aldaezina da, adin, prestakuntza edo esperientzia nahikorik ez izateagatik zentzutasun osoa ez
|
dutenek
ezin dituztela euren ondasun eta negozioak administratu, harik eta zentzutasun adina izan arte. Baina naturak gizaki guztiei ez die adin berean ematen negozioak eraman ahal izateko zentzutasun hori, batzuei lehenago eta beste batzuei beranduago ematen baitie; hori dela eta, nahierarako legea erabaki behar izan da, guztiontzako erregela moduan erabiltzeko.
|
|
2006
|
|
|
1 Inbentarioa edo hartzekodunen zerrenda garaiz eta behar bezala aurkaratzen ez
|
dutenek
ezin izango dute eskatu agiri horien edukia aldatzea; hala ere, horiek errekurtsoa jar dezakete epaileak beste aurkaratze batzuk ebaztean egin dituen aldaketen aurka.
|
|
|
Ogia, gure herrialdeko kultura gastronomikoan, janarien lagungarri izan daiteke. Baina ohiko elaborazioan, gari irinarekin, zeliakia
|
dutenek
ezin dute kontsumitu. Pertsona horiek ogiak edo ore bereziak baino ezin dituzte jan, eta horiek elikagaiaren itxura ematen saiatzen dira, gluten gabeko irinen nahasketa batekin, arrozarekin eta artoarekin, oro har.
|
|
2007
|
|
|
Badirudi gobernu aldaketa egin daitekeela, baina politika berriak ez, eta hori gezurra da. Badirudi nafar onek goberna dezaketela bakarrik, hau da, Foru Hobekuntzan sinesten dutenek, eta horretan sinesten ez
|
dutenek
ezin dutela gobernatu. Foru Hobekuntza zerbait sakratua dela dirudi, aldaezina, azken finean herritarrek jarri eta alda dezaketen arau bat besterik ez denean.
|
|
|
halakotzat, biztanleria osoaren elikabidearen osagarritzat balia daitekeen arren, arrainaren aurkako alergia
|
dutenek
ezin dezakete hartu: alergia hori sortarazten dieten arrain guztien zerrenda badakite ere, surimia egiteko nolako osagaiak erabili diren ez baita datu ezaguna.
|
|
|
Legearen 2 artikuluan ezarritakoaren arabera, eskubide horien babes zibila legeek, gizarte usadioek eta pertsonen jardunak mugatuko dute, eta horiek zehaztuko dute zein esparru dagoen erreserbatuta norberarentzat edo familiarentzat. Horrek esan nahi du pertsonaren jokabidea dela-eta, litekeena dela bere bizitzako egintza batzuei buruzko publizitatea bere edo bere familiaren intimitatearen edo bere irudiaren aurkakoa ez izatea (adibidez, bizitza pribatuko alderdi batzuk argitara ateratzen dituztenek edo jarduera publiko jakin batzuetan parte hartzen
|
dutenek
ezin dute pentsatu euren intimitatearen edo irudiaren babesa jarduera horiek egiten ez dituzten beste pertsona batzuen modukoa izango denik). Legearen 7 artikuluan, 2 artikuluko babes esparruan aipatutako «bidegabeko esku sartzeak» deskribatu dira:
|
|
|
Gehienetan ez da baldintza fisikorik eskatzen, nahiz eta batzuk haurdun dauden emakumeentzat eta sei urtetik beherako haurrentzat bakarrik izan. Helikopteroen kasuan, adibidez, bi metro baino gehiago neurtzen dutenek edo 100 kilo baino gehiago pisatzen
|
dutenek
ezin izango dituzte bidaia horiek hartu. Era berean, adina ez da oztopo izaten ibilbide horiek egiteko, baina adinekoak badira, komeni da osasun ona izatea eta bihotz edo bertigo arazorik ez izatea.
|
|
2008
|
|
|
Fenilzetonuria
|
dutenek
ezin dute hartu aspartamoa.
|
|
|
Telefono langile bati kode bat markatuz edo" kudeatzailearengana igarotzea" esanez pasatzeko aukera ere aurreikusten da. Tekleatze sistemaren desabantaila da oraindik disko telefonoa
|
dutenek
ezin dutela erabili, nahiz eta hitzezko aukera automatikoa duten edo agente batek artatuko dituen aukeratu. Zer eragiketa egin daitezke?
|
|
|
Urrunagako urtegian bainua hartzea debekatuta dagoela gogorarazi du. Uribarri Ganboan bainua hartzen
|
dutenek
ezin izango dute puzgarririk eta igeri egiten duen beste elementurik sartu, kanoak kasu.
|
|
2009
|
|
|
Definizio bat ematen hasita, hau izan liteke: mailegu bat ordaintzeko bermea bere borondatez ematen duen pertsona da, mailegu jabeek eta etxebizitza bereganatuko
|
dutenek
ezin aurre egin izango baliete ere hitzemandako ordainketei.
|
|
|
Lo apnea
|
dutenek
ezin dute gidabaimena atera edo berritu, halaxe dio Gidarien Araudiak.
|
|
|
Gainera, 17.000 eurotik 24.000 eurora bitarteko errentetan, urteko ekarpenak portzentajean desgrabatzen dira. Hala ere, 2011tik aurrera, Ogasunari 24.000 euro baino gehiago aitortu eta etxebizitza bat erosten
|
dutenek
ezin izanen dute beren aitorpenean euro bat ere kendu. Interesgarriena da 2011 urtea iritsi arte geratzen diren 19 hilabete horietan etxebizitza erosleek egungo kenkari fiskaleko eskubideak mantenduko dituztela (hipoteka ekarpen maximoen gainean, 9.015 euro), baldin eta egun hori baino lehen erosten badituzte etxebizitzak.
|
|
|
Beraz, ez dago arrazoirik arrautzen kontsumoa nabarmen murrizteko, nahiz eta hiperkolesterolemia dutenek neurriz kontsumitu behar duten, kolesteroletan edo gantz asean aberatsak diren beste elikagai batzuek bezala. Haurrek, tamaina ertaineko helduek eta jarduera fisiko handirik egiten ez
|
dutenek
ezin hobeto jan ditzakete astean 4 arrautza; eta gorputz handia dutenek edo kirola maiz egiten dutenek astean 7 arrautza jan ditzakete. Arrautza bat… bertute Funtsezko elikagaia da dietan, balio biologiko handiko proteina ugari dituelako (%13); hain zuzen, beste elikagai batzuen proteina kalitatea zehazteko eredutzat hartzen dira, behar ditugun funtsezko aminoazidoak proportzio ezin hobean baitituzte.
|
|
|
Harakinen ustez, haragia kontsumitzaileei zuzenean saltzen dieten ekoizleek lehia desleiala egiten diete harakinei. Salmenta zuzenean erosten
|
dutenek
ezin dute harategi batean bezala erosi, ordea. Harategian xerra bat eros dezakezu; gurekin, gutxienez bost kilo haragi erosi behar dira; eta pakete horretan pixka bat denetarik ezartzen dugu.
|
|
2010
|
|
|
Zeliakia
|
dutenek
ezin izaten dute hartu glutenik, eta ogi mota hori soilik jan dezakete.
|
|
|
Beraz, arrautzen kontsumoa ez da gehiegi murrizten, nahiz eta hiperkolesterolemia dutenek neurriz kontsumitu behar duten, kolesterolean edo gantz asean aberatsak diren beste elikagai batzuek bezala. Haurrek, tamaina ertaineko helduek eta jarduera fisiko handirik egiten ez
|
dutenek
ezin hobeto jan ditzakete astean 4 arrautza; eta gorputz handia dutenek edo kirola maiz egiten dutenek astean 7 arrautza jan ditzakete. Arrautzaren bertuteak Arrautza funtsezko elikagaia da dietan.
|
|
2011
|
|
|
Itsuek eta irakurtzen ez dakitenek edo irakurri ezin
|
dutenek
ezin dute testamentu itxia egin.
|
|
|
Estilo zelataria duten pertsonak independenteak izaten dira eta besteengandik urrun samar kokatzen dira, haiek ongi ezagutu bitartean, baina fidatzen dira beren lagun ezagunez. Nortasun paranoidearen nahastea
|
dutenek
ezin izaten dute eraman besteen mendean egon beharra. Beren etorkizunaren jabe izan nahi dute eta ahultasunaren seinaletzat dute mendetasuna, horrek besteez fidatzea eskatzen baitu.
|
|
|
Mugako nahastea dutenek beren buruaren alderdi kontraesankorren berri ematean, pertsona ezberdinei buruz ariko balira bezala egiten dute, kontraesanez konturatu gabe. Nahaste psikotikoa
|
dutenek
ezin diote erantzun galdera honi: «Zerk bereizten zaitu besteengandik?».
|
|
|
Gainera, diagnostiko berantiarrak “ondorio garrantzitsuak” ditu, bai norberaren osasunean bai publikoan. “Diagnostikoa ezagutzen ez
|
dutenek
ezin dute tratamenduaz baliatu, eta, beraz, handitu egiten da gaixotze eta heriotza arriskua. Bestalde, beste pertsona batzuen infekzioaren jatorria izan daitezke.
|
|
2012
|
|
|
Kaseinarekiko alergia
|
dutenek
ezin dute jan jogurtik (behi esnearen proteina da kaseina, eta jogurtetan ere agertzen da).
|
|
|
Ogasuna. Izatezko elkarteren bat
|
dutenek
ezin dute errentaren baterako aitorpena egin, ezkonduta bizi direnek ez bezala. Bestalde, dohaintzaren kasuan, lehenengoentzat fiskalitatea handiagoa da, eta bigarrenentzat, berriz, txikiagoa.
|
|
2013
|
|
|
Gainerakoak helmugako edozein biztanlek behar dituen zerbitzu eta azpiegiturak izango dira, eta turistak ere beharbada ditu lurralde hartan egonaldia egitean: ospitaleak, polizia zerbitzuak, telefono kabina, etab. Gune turistiko bat garatzearen ardura
|
dutenek
ezin dute utzi alde batera elementu hori, hango turismo eskaintza osatzean.
|
|
2014
|
|
|
Kognizio horien arabera, hipokondriasia
|
dutenek
ezin izaten dute eraman osasunari buruzko inolako ziurgabetasunik. Modu katastrofikoan interpretatzen dituzte gorputzeko sintoma eta zeinuak.
|
|
|
Izan ere, gehiegizko herstura sortzen badigu etorkizunak, ez dugu eraginkortasunez jokatuko, etorkizunari ez baitiogu aurrea hartuko edo hura aurrez igarriko. Horrela, barne herstura nahastea
|
dutenek
ezin izaten dituzte beren afektuak erregulatu. Eta, hain zuzen ere, atal honetan aztertuko ditugun nahasteek barne herstura gehiegi edukitzea dute ezaugarri.
|
|
2015
|
|
|
Gune naturalari buruzko datu orokorrak eman, kobazuloa bere horretan erakutsi eta barneko aldean dituen ezaugarri deigarrienen berri azaltzen die bisitariei. " Kasu honetan, kobazuloa bisitatzen
|
dutenek
ezin dute edozer hartu eta etxera eraman oroigarri gisara".
|
|
|
Intolerantzia hori
|
dutenek
ezin dute hartu glutena duen elikagairik (osagai hori oso urria bada ere), erreakzio immunologiko bat eragingo baitie hesteetan. Proteina horrek hantura kronikoa eta biloen lesioa eragiten ditu; horren ondorioz, nutrienteen (poteina, gantz, karbohidrato, mineral eta bitaminen) xurgapena muga dezake, kasu batzuetan desoreka nutrizionala eraginez (Arranzet al., 2013; Briani et al., 2008; Mamone et al., 2011).
|
|
|
16 urtetik beherakoen borondatezko lana sustatzen da, betiere gurasoen edo legezko tutoreen baimena badute, eta adinekoak, ezgaitasuna eta mendekotasuna dutenak, «formatu egokietan eta beren egoera pertsonalarekin bat datozen baldintzetan, irisgarritasunaren oinarriaren gainean». Era berean, genero indarkeriazko delituengatik zigortuak izan direnek, sexu askatasunaren aurka, tratatzen eta esplotatzen
|
dutenek
ezin izango dute boluntario izan adingabeek, gazteek edo familiek parte hartzen duten jardueretan. Boluntarioek gizarteratzeko akordioa izango dute (Art.
|
|
2016
|
|
|
Natura gustuko
|
dutenek
ezin dute Aizkorri Aratz parke naturala bisitatzeko aukera galdu. Horretarako, Arantzazun dagoen Parketxetik pasa daitezke, informaziorik osatuena jasotzeko.
|
|
2017
|
|
|
Europako Batasunean jarraitu nahi
|
dutenek
ezin dute, Europaren identitatearen kartak ez baitu balio jokoa edukitzeko, izardun bandera urdinak jendeari kantu lehiaketa baitakarkio gogora, eta ez haien burua identifikatzeko ezer. Pentsa, futbol selekziorik ere ez du Europako Batasunak!
|
|
|
Agindu baten arabera, maiatzaren 16a baino lehen GOFEn lan egin ez
|
dutenek
ezin dute aldi baterako lanerako zerrendetan parte hartu.
|
|
|
LAB sindikatuak epaitegietara jo du, eta maiatzaren 16an Gizarte Ongizaterako Foru Erakundeak (GOFE) argitaratutako agindu foralak bertan behera uztea eskatu du. Agindu horiek zehazten dutenez, data hori baino lehenago GOFEn lan egin ez
|
dutenek
ezin dute aldi baterako lanerako zerrendetan parte hartu. Zehazki, azken bost urteotan gutxienez hamar egunetan ongizaterako foru erakundean lan egin dutenek soilik eman dezakete izena zerrendan.
|
|
2018
|
|
|
" Badakigu ezin dela bake sozialik egon, bake heldurik egon, gatazkan parte hartu
|
dutenek
ezin badute duintasunean bizitu. Jendea zaurian mantentzen bada, jende horiek dute bake sozialean parte hartu.
|
|
|
Batek baino gehiagok ganadua kendu eta nekazal etxeak jartzen dituzte. Gainera, baratzearekin edo ganaduarekin jarraitzen
|
dutenek
ezin dute merkatuan lehiatu, enpresa handiek jaten baitituzte. Asko jasotzen dituzten diru laguntzekin bizirauten ari dira.
|
|
|
–Agindu hori eman
|
dutenek
ezin al zuten pentsatu beste batzuok ere garrantzia izan dezakegula? –sumindu zen Pilef, betirauna baino ilunago.
|
|
2019
|
|
|
Merkataritza establezimenduetan arreta handiz ibiltzeak erakusten du braillez etiketatutako produktuak oso urriak direla, eta, ondorioz, itsuek edo ikusmen urritasuna
|
dutenek
ezin dute beste edozein kontsumitzaileren autonomia berarekin erosi. Salbuespen bakarra sendagaiak dira, legez sistema hori izan behar baitute.
|
|
|
Doktorea omen zen solaskide batek esan zuen aktore hark gaixotasun bat zuela. Reyesek ez zuen gaitzaren izena gogoan, baina hori
|
dutenek
ezin omen dute lapurreta egiteko bulkada menderatu. Lapurtutakoaren balioa gutxienekoa zela ere aipatu zuen.
|
|
|
Dabilke geroaldi arkaikoaren alde egiten
|
dutenek
ezin dute, edo, behintzat, ez dute frogatu horrelako potentziala asmatu baino lehenago aditz perifrastikoekin eratzen ahal den geroa ez zegoenik. Eta eskerrak baieztatu duten ahalezko paradigma dela!
|
|
2021
|
|
|
Alta, nahiz eta artxiboetan dokumentu ofizialik ez izan, estatu terrorismoa zela baieztatzeko bada arrasto aski eta abasto. Dudarik gabe, ‘historia zientifiko bakarra’ egiten
|
dutenek
ezin dute Estatua ‘ardura duen erakunde’ bezala jotzen ahal.100
|
|
2022
|
|
|
«Ez du ezertarako balioko gai honen inguruko ikerketa batzorde bat eratzeak. Bertan deklaratuko
|
dutenek
ezin izango dute ezer esan, sekretupeko informazioa delako».
|
|
|
Asko kostatzen zait lege horren aurka jartzen diren pertsonen buruan jartzea, baina argi dut Whitehouse bezalako pertsonak daudela beraien artean. Ezetz bat inoiz jaso ez
|
dutenek
ezin dute ulertu ezetz esateko modu asko daudela. Baita harreman sexual batean beste pertsona eroso ez baldin badago ere —seguruenik ez diote horri garrantzirik eman—, nahiz eta beste pertsonak ezetz keinuekin esan badu ere.
|
|
|
Bonuak NANeko 120 eurora arte erosi ahal izango dira, eta aurtengo edizioan muga horri eutsiko diote: kopuru horretara arte erosi
|
dutenek
ezin izango dute bonu gehiago erosi, bai, ordea, lehen sortan erosi ezin izan zutenek. Orain arte, 72 negozio atxiki zaizkio kanpainari, eta oraindik ere deialdia zabalik dago batu gura diren establezimendu berrientzat.
|
|
|
Begira Cioranen sententzia hau, agian lorik egin gabe egun asko zeramatzan egun batean idatzia?: " Tragedia hau beren larruan bizi izan ez
|
dutenek
ezin dute ezer ulertu. Insomnioa, bizitzan izan dezakegun esperientziarik handiena da".
|
|
|
irudika dezagun espazio edo lurralde zati bat (mundu honetan, ez asmatutako paradisu batean), non bi arauen arabera antolatu behar dugun espazioa gaurtik aurrera: sexua
|
dutenek
ezin dute elkarrekin bizi, ezta umeak elkarrekin dituztenek ere. Horrek esan nahi du gehiengoaren bizitza egituratzen duen hori aldatu behar dela, hau da, etxebizitza edo espazio pribatuaren neutralizazioa eskatzen du:
|
|
2023
|
|
|
Emakume transei dagokienez, trantsizioa pubertarotik aurrera egin
|
dutenek
ezin izango dute emakumezkoen nazioarteko lehiaketetan parte hartu, datorren martxoaren 31tik aurrera. Munduko Atletismo Federazioaren arabera, ez dago «froga espezifikorik» atleta horiek emakumezkoen lehiaketetako «ekitatean» izango luketen eraginaz; izan ere, ez dago nazioartean lehiatzen den emakume transik —eta horra hor froga horien falta— Dena dela, lehiaketen «osotasuna» lehenetsi nahi izan dute «inklusioaren» gainetik.
|