|
2003
|
|
|
erabiltzen diren perkusio instrumentuak funtsezko laguntza puntua dira Alzheimerra
|
duten
senideak dituztenentzat; izan ere, haien abantaila ugarien artean, erlaxatu egiten dira eta beren adimen gaitasuna estimulatzen duten erritmo bitarrak jarraitzeko aukera ematen diete. María Carmen Arias La Caixa Fundazioko ‘Aprender a ayudar’ programako psikologo eta musikoterapeutak ostiralean adierazi zuen pandereta, kaskabiloak, triangelua edo danborra bezalako perkusio tresnek “beren trebetasun fisikoen gaitasuna sustatu” dezaketela.
|
|
2004
|
|
|
ELA sindikatuak laneko eta familiako bizitza bateratzeko proposamena mahaigaineratu du, lau puntutan zehaztua: lehenik, lanaldi murriztuek eta adin txikiko eta zainketa behar
|
duten
senideak artatzeko eszedentziek ez dute babes sozialetan kalterik eragin behar eta neurri osoagoak behar dira zentzu horretan; bigarrenik, lanaldia 35 ordutara murriztu behar da; hirugarren puntuan etxez etxeko zerbitzuak, 0tik 3 urtera bitarteko haurtzaindegien sare publikoa, egoitza berriak eta abar eskatzen dira, hots, herri administrazioek pertsona guztiek laguntzarako duten eskubidea aintzat...
|
|
|
Etxez etxeko Zaintza Zerbitzuen sarea Etxez etxeko Zaintza Zerbitzuak (publikoa nahiz pribatua), Telezaintza Zerbitzuak (publikoa nahiz pribatua) eta bestelako zerbitzu batzuek osatzen dute, batzuk besteak baino errotuagoak daudela: etxez etxeko laguntza jaso ahal izateko diru laguntzak, otorduak etxera emateko zerbitzua, etxea egokitzeko diru laguntzak, aiton amonen zaintzaren ardura hartzen
|
duten
senideentzako diru laguntzak...
|
|
2006
|
|
|
Herentzia eta dopamina Eritasuna jasotzen duten ondorengoek gurasoek baino gazteago garatuko dute. Estatistikek adierazten dutenez, pazienteen %50ek nahaste bera
|
duten
senideak dituzte, eta, beraz, faktore genetiko bat dagoela susmatzen da. Familia agregazioaren azterketek eredu autosomiko nagusi bat erakusten dute (ezaugarri bat heredatzeko aukera handiagoa).
|
|
2007
|
|
|
Pertsona edadetuaren autonomia pertsonala mantendu edo hobetzea eta zaharrak artatzeko lana bereganatua
|
duten
senide edo zaintzaileak sostengatzea eta, era berean, horiei lana eta bizitzako alor hori uztartzeko aukera ematea.
|
|
2008
|
|
|
Hala ere, Noah, bost eta erdikoa, gai da hiru hizkuntzetan nork bere kasa moldatzeko, hizkuntza bakoitza noiz eta norekin erabili behar duen argi eta garbi identifikatuz”. Bi hizkuntza aldi berean ikasteak beste hizkuntza batzuk ikasteko erraztasun handiagoa ematen dio haurrari Bestalde, hizkuntza batean baino gehiagotan komunikatzeko gai izateak dakarren abantaila nabariaz gain, guraso bat bere semeari ama hizkuntzan hitz egiten diotenak harreman hurbilagoa sortzen du haien artean, eta komunikazioa errazten du hizkuntza hori hitz egiten
|
duten
senideekin, Colin Baker ek dioen bezala, zeina “Haur elebidunen guraso eta irakasleentzako gidan” elebitasunean aditu entzutetsuenetako bat baita. Era berean, “bi hizkuntza aldi berean ikasteak beste hizkuntza batzuk ikasteko erraztasun handiagoa ematen dio haurrari”, dio Baker ek bere Gidan, funtzio hori kontrolatzen duen garunaren zatia garatuago baitago hizkuntza bakar batean hitz egiten duten beste haurrekin alderatuta”.
|
|
|
Hala da, halaber, adituek “dei efektua” deitzen diotena: etorkinak hobetu egiten du bere egoera ekonomikoa eta erakarri egiten ditu gaixotasun horietakoren bat
|
duten
senideak, batez ere zaharrak. Gago eta García zauri kronikoetan adituak dira, eta ondorioztatu dute galdera asko sortzen dituztela horrelako lesioek.
|
|
|
Urtea hasi zenetik ekainera bitartean, senide presoekin biltzeko egindako bidaietan gutxienez zortzi istripu zenbatu ditu Etxerat ek. Eta behin espetxeetara iritsita, «edozein aitzakiarekin» bisitarik egin gabe alde egin behar izan
|
duten
senideen 23 kasu jaso ditu. Hori guztia salatzeagatik, «kolpeak» besterik ez dituztela jasotzen adierazi dute, eta gaineratu dute, halaber, erakundeen partetik jasotzen dituztela erasorik gehienak; «babesa eman liguketen instituzioetatik, alegia».
|
|
|
Errepresioak min asko eman digu. Torturatuak izan diren 7000 euskal herritarrak, ehundaka espetxeratuak, ihesean joan direnak, bisitetara bidean bizia eman
|
duten
senideak, GALek edo gerra zikinak bahitu eta hil dituen euskal militanteak, poliziaren kargetan hil direnak... Guzti hauengana joan zaigu gaurkoan oroimena, guzti hauen memoria gogora ekarri nahi dugu egun honetan.
|
|
2009
|
|
|
Istripu larririk ez bere inguruan. 90eko muga igaro
|
duten
senide ugari. Aurredispozisio genetiko bikaina.
|
|
|
Presoak urruti daudenez, haiek ikusteko eta haiekin komunikatu ahal izateko beharra
|
duten
senideentzat dira laguntzak, Auzitegiaren arabera. Gizartean dauden, hainbat beharren?
|
|
|
miatzeko saioak ez ezik, espetxeetarako joan etorrietan istripua izateko arriskua ere handiagoa izango delako. Horiek horrela, Etxerat ek kontuz ibiltzeko eskatu die asteburu honetan espetxeetara bidaiatu behar
|
duten
senide eta lagunei. Halaber, sakabanaketa politika amaitzeko exijitu du.
|
|
|
eskariarekin, eta espero dut aurtengo Eguberriak izatea azkenak preso politikoekin. Agur bat maite dituztenak ikusteko urte guztia munduari itzulika igaro behar
|
duten
senide eta lagun guztiei.
|
|
2010
|
|
|
Aurreratutako dolua sufritzen dute. Maite
|
duten
senidearen galera onartzen joan dute pertsona oraindik bizirik dagoenean. Horregatik, prozesuagogorra eta zaila da, eta garrantzi handia dute prozesu horretan familiarteko harremanen aldaketak eta baliabide material eta ekonomikoek.
|
|
|
Ezinbestekoa da? Kode Zibilak ezgaitasuna sustatzera behartzen ditu afektatua zaintzapean
|
duten
senideak eta pertsonak. Egiten ez badute, erantzule solidarioak izan daitezke eragindako kalte galeren ordainetan.
|
|
2011
|
|
|
\ Arrisku faktoreak. Gaitza izan
|
duten
senideak dituztenek, gain pisua dutenek, erretzen dutenek edo bizimodu sedentarioa egiten dutenek joera nabarmenagoa izango dute 2 tipoko diabetesa helduen diabetesa ere esaten zaio jasateko. Arrisku faktore horietako bat edo gehiago izanez gero, zoaz medikuarengana, hark aztertu zaitzan.
|
|
|
Gainera, gurasoek egoera zehaztasunez bizi badute, haurrak, oro har, modu naturalean erreakzionatuko du, eta une jakinetan ere lagun dezake, ahal duen neurrian. Nerabezaroa bizi etapa konplexua da, eta funtsezkoa da gazteek Alzheimer
|
duten
senidearentzat eskatzen zaien ulermen bera jasotzea. Haien zainketan parte hartu behar bada ere, beren sentimenduak eta bizipenak adierazteko tarte bat eskaini behar zaie.
|
|
|
Talde horrek arreta eta zainketa bereziak behar ditu. Eguneko zentroak, zaharren egoitzekin batera, beste baliabide bat dira pertsona horien beharrak asetzen jarraitzeko eta, egunean ordu batzuetan, pertsona horien ardura
|
duten
senideei atsedena emateko. EROSKI CONSUMER aldizkariak 130 eguneko zentro aztertu ditu (besteak beste, 30 publikoak ziren, 48 pribatuak eta 52 kontzertatuak) A Coruñan, Araban, Alacanten, Asturiasen, Bartzelonan, Kantabrian, Kordoban, Granadan, Gipuzkoan, Madrilen, Malagan, Murtzian, Nafarroan, Sevillan, Valentzian, Valladoliden, Bizkaian eta Zaragozan.
|
|
2012
|
|
|
Iraunkorra izatea, hau da, kasuaren jarraipena egitea telefonoz, bilerak eginez edo postaz. Non aurkeztu erreklamazioa Ezgaitasuna duten pertsonek edo erreklamazioa aurkeztu nahi
|
duten
senideek hainbat organotara jo behar dute. Judizioz kanpoko baliabide hauetara jo dezakete:
|
|
|
Familiako arrazoi bat egiaztatzea. Frogatu behar da mendekotasuna
|
duten
senideak edo ezgaitasuna duten seme alabak dituztela ardurapean, edo eskola adinean dauden seme alabak dituzten familia ugari bateko kide direla. Ez da bestelako familia egoerarik onartuko, agiri egokiekin justifikatzen ez bada.
|
|
|
Gainera, erabiltzailearen ahalmen ekonomikoa kalkulatzeko, haren ondarea hartuko da kontuan, “ez haren errenta bakarrik”, sailburuak argitu zuenez; beraz, errege dekretuaren zirriborroan jasotako agindu horrek ez du aldaketarik izan. Era berean, erreformak %15eko murrizketa jasotzen du mendekotasuna
|
duten
senideak zaintzeko etxean geratzen diren pertsonek jasotzen duten prestazio ekonomikoan. Prestazio horiek, arauaren arabera, apartekoak eta orokortu egin dira.
|
|
2013
|
|
|
Ekitaldian eskualdean izan den tradizioa erkutsi nahiean, Josu Landeta eta Joseba Santxo getxoztarrek kopla batzuk kantatu zituzten, Santxok bertso batekin eskertu zuen liburua kalean egotea eta Algortako Bertsori Eskolako (ALBE) bi neska gaztek belaunaldi gazteen lana erakutsi zuten. Ekitaldiaren amaieran, proiektuan lagundu
|
duten
senideei eta informazio emaileei irudi bana opatu zieten. Argazkian, liburuaren egilea eta sustatzaileak, bertsolari eta liburuaren protagonisten senideekin batera/ © Getxoko Udala.
|
|
2014
|
|
|
4otik gora testigantza jaso dituzte. Hitz egin
|
duten
senide askok" barruak husteko" beharrez egin dutela azaldu du Agirretxek, eta gogora ekarri ditu senideek Islada Ezkutatuak elkarteari emandako argazkiak. " Funtsezkoak".
|
|
|
Beraz, Shimon Peresek bukatu du agintaldia, 90 urterekin. «Ez nuen uste nire presidentetzaren azken egunak igaro nituenik maite
|
duten
senide bat galdu duten familiak kontsolatzen», adierazi zuen atzo, Gazan hildako soldaduei erreferentzia eginez. Hamasek Gazan boterea hartu zuen urtean izendatu zuten Peres presidente (2007).
|
|
|
Bada, horixe izan da, hain zuzen, Atzegiren helburu nagusia sorreratik: adimen urritasuna
|
duten
senideei laguntza, informazioa eta orientazioa eskaintzea bizitzako hainbat unetan. Eta honelaxe azaldu du Agirrek:
|
|
2015
|
|
|
Familia berriz elkartzeko bizileku baimena eskatu behar da, berriz elkartu nahi
|
duten
senideen alde.
|
|
2016
|
|
|
Errespetu handia diote errepideari, 1982tik hamasei baitira bidean bizitza galdu
|
duten
senide eta lagunak
|
|
|
" Laburragoa bai, baina arriskutsuagoa", esan die Gabirondok. Errespetu handia diote errepideari, 1982tik hamasei baitira bidean bizitza galdu
|
duten
senide eta lagunak. Istripua ezin daiteke aurreikusi.
|
|
2017
|
|
|
Aurrera egin ahal izateko, gako ugari nabarmendu dituzte elkarrizketatuek: espiritualitatea, jatorrizko identitatea mantentzen laguntzen dieten elkarguneak (euskal etxeak sarri aipatzen dituzte 1937an erbesteratuek), gizarte berrira integratzeko ahaleginak (hizkuntza adibidez), urruti izan arren babes izaten jarraitzen
|
duten
senideak, sare antolatuak…" Elkarte feministak besarkatu egin nau, zutik jarraitzen eta nire bizitza duintzen lagundu didate. Pertsonalki hazteko baliabideak eman dizkidate, egonkortasuna.
|
|
2018
|
|
|
10 urte eta erdi preso egin ondoren A Lamako (Pontevedra) espetxea gaur goizean utzi du Hodei Ijurko Irozek. Gaua bidaian egin
|
duten
senideen eta lagunen aurreneko harrera izan du goizaldean. Eguna argitu gabe zegoela etxajuak lehertu dira Etxarri Aranatzen, preso bat gutxiago dagoela iragartzeko.
|
|
2020
|
|
|
Beldurrez ez ez bizitzea; beldurra zuhurtzia bihurtzea eta isolamendua saihestea. Jakin ezazu nolakoa izango den ekitaldiren bat, etorriko zaren erabakitzeko (zenbat lagun joango diren, barruan ala kanpoan), eta, batez ere, zu bezala pentsatzen
|
duten
senideengandik edo lagunengandik hurbilago egoten saiatzeko. Ez utzi beldurrak geldiarazten edo blokeatzen, baina kontuz ibiltzeko eta arauak betetzeko erabili, isolamenduan erori gabe.
|
|
|
Bisitatu al daitezke mendekotasuna
|
duten
senideak, desgaitasuna duten pertsonak edo bereziki ahulak diren pertsonak?
|
|
|
Mendekotasunen bat
|
duten
senideak bisitatzera joan al daiteke?
|
|
|
Egia da presioa pixka bat jaisten ari dela baina oraindik bide luzea dago egiteko; oraindik ehunka pertsonek, lagunek, 200 familiek, urrunketaren ondorio larriak jasaten jarraitzen baitute". Besteak beste, egungo pandemia testuinguru honetan, senideek komunikatu nahiz bidaiatzeko dituzten zailtasun izugarriak daude. Baita noski urte hauetan guztietan bisitetara joaten egin beharreko ehunka kilometroetako bidaia luzeetan bizia galdu
|
duten
senideak ere hor dira. Igande honetan" beteko dira 17 urte Sara Fernandez iruindarrak bisitara zihoala errepidean bizitza galdu zuenetik.
|
|
2021
|
|
|
Honetan ere zifrak falta zaizkigu, ez dutelako mediku eta psikologoengana jotzen… baina depresio eta antsietate kasuak ugariak dira langile soziosanitarioen artean. Horregatik, menpekotasuna
|
duten
senideen familiei egin nahi diegu dei, gurekin enpatizatu dezaten eta borroka honetara batu daitezen, guztiok irabaziko dugu eta! Gure eskubideak babestuz euren senideen eskubideak babesten ariko dira.
|
|
|
zainketa prozesu gogorra da, baina aberasgarria, eta inoiz ez gara lehen bezala izango. 8 Arazo bera
|
duten
senideekin harremanetan jartzen saiatzea, emozioak eta zainketak partekatuz. 9 Zainketak eskuordetzea:
|
|
|
“Luis Lezaun parroko Jaun agurgarria, kide estimatu hori: Jaso ditut zure eskutitzak, baina ezin izan diet erantzunik eman, eta ez kasu honekin interesik ez dudalako, ezpada nire eginbehar ugariengatik, eta, baita ere, uste dudalako nire laguntza eskatzen
|
duten
senideek ez dutela ezer lortuko izaera pribatuko lerro hauetatik. Bestalde, senideen heriotza kristauari buruzko dokumenturen batek sor dezakeen kontsolamenduagatik baldin bada, gustu handiz egiten dut, bere garaian egin nuen bezala.
|
|
|
Atxilotuei buruzko informazioa biltzeko edo arropa eta janaria eramateko atxilotze zentro horietara joaten diren senideei dagokienez, horietako askori ez diote ezer argitzen eta atxiloketaren errealitatea ukatu ere egiten zaie. Etxekoak ikustea lortzen
|
duten
senideak gutxi dira+.
|
|
2022
|
|
|
Testamentuetan ere kontuan hartuko dituzte animaliak. Jabeak aurrez zehaztu ez badu, hura eskatzen
|
duten
senideei emango zaie. Inork ez badu haren kargu egin nahi, administrazioak beste norbaiti emango dio.
|
|
|
Marea Urdina kolektiboa 2017 erdialdera sortu zuten autismoa
|
duten
senideak dituzten Gipuzkoako lau familiek eta haien lagunek. Abian jarri zituzten egitasmoek hartu zuen dimentsioa eta izan zituen ondorioak ikusita, 2019an Marea Urdina elkartea sortu zuten.
|
|
|
Euskal presoen dispertsioa pairatzen
|
duten
senideen zama arintzeko asmoz sortu zen Mirentxin Gidariak boluntarioen sarea. Mikel Moreno Peyejo algortarra izan da ekimen horretako gidarietako bat eta, gogoratzen duenez, hasiera hasieratik, egindako bidaia bakoitza azkenengoa izateko gogoz irteten ziren errepidera.
|
|
|
" Garrantzia ematen dio lehen esaldiaz batera aurkezten duen egoerari eta egoerak sortutako iskanbilei, ondorioei; ez nola heldu den Gregorio Samsa egoera honetara azaltzeari. Geroko eraginak interesatzen zaizkio, nola jokatzen
|
duten
senideek aldaketaren aurrean".
|
|
|
Agian Gregorioren lan alienatzailearekin dute zerikusia, baina ez da zehazten. Narratzaileak erakutsi nahi duena da nola jokatzen
|
duten
senideek eta Gregoriok berak arazo larri horren aurrean".
|
|
|
Baina onartuz gero narrazioak aurrean jartzen digun egoera, hortik aurrera jarraitzen du bere berea den logika bat: zer egiten duen Gregoriok; nola jokatzen
|
duten
senideek bizirik jarraitzeko arazoarekin batera... Orain ere bagaude iraganean inoiz bizi izan ez dugun bezalako beste errealitate batean eta, zer egingo dugu aurrera jarraitzeko?
|
|
2023
|
|
|
Higiezinen kudeaketak Errentamenduetan, salerosketetan, eskualdatutako edo sortutako finka berriak Udalari jakinaraztean, gozamen eta errenten eraketan edo finken higiezinen katastroan erabiltzen da. ...ntestato jaraunsleak deklaratzeko edo azken nahien erregistrora fitxak bidaltzeko ere, ezagutzen ez dituen legatu edo jaraunspenen berri ematen die onuradunei, oinordekotza zergen ordainketan edo jaraunspen baten banaketan parte hartzen du, etab. Familiako kudeaketak Halaber, notarioarengana jo dezakegu ezkontza sozietate bat desegiteko, seme edo alaba bat onartzeko edo emantzipatzeko, ezgaitasuna
|
duten
senideak babesteko neurrietan eta izatezko bikoteen kasuan, ezkontza erregimena aldatu nahi badugu… eta, gainera, notario baten aurrean ezkontzeko edo dibortziatzeko aukera ere badago, Borondatezko Jurisdikzioaren Legeak aukera ematen baitie 2015etik aurrera ezkontzeko. Irudia:
|
|
|
Horiekin guztiekin lan egiten dugu komunikatzeko modua desberdina izan dadin, garrasia eta iraina utz ditzaten eta komunikazio arin eta kalitatezkoa bihur dadin”, azaldu du Calvo Boizasek. Mendekotasunen bat
|
duten
senideak zaintzeko zailtasunagatik ere jo daiteke bitartekaritzara. “Asko lan egiten dugu adineko pertsonak edo gaixorik dauden seme alabak zaintzeko gatazketan, gatazka asko sortzen baitira familietan zaintza berezia behar duen kide bat dagoenean.
|
|
|
«Etortzerik izan ez
|
duten
senideengatik, dena eman beharra dugu», gogorarazi die, zelaira iritsi berri, Alih Dedah Badi jokalariak taldekideei.
|
|
|
Azken egunotan kontsulak deitu die galdetzeko istripuaren gaineko prozesu zibil edo penalik zabaldu gura
|
duten
senideek. Erabakia hartzeko aholkularitza luketela adierazi dute:
|