|
2002
|
|
|
Horien% 30ek baino gehiagok heste parasitoren bat eduki dezakete, Complutense azterketaren arabera. Parasitazioa aldizka «Horrek ez du esan nahi txakurrak eta katuak gure hirietan desagerrarazi behar direnik; aitzitik, ondo kontrolatuta egon behar dute, funtzionatzen
|
duten
prebentzio neurriekin. Garrantzitsuena animalia aldizka parasitatzea da», adierazi du Guadalupe Miró doktoreak, azterketa zuzendu du eta Madrilgo Albaitaritza Fakultateko Parasitologia eta Gaixotasun Parasitarioetako irakasle titularra da.
|
|
|
Kolorrektala, laringea, bularra, gibela eta giltzurruna bezalako minbizien kasuan, obesitatea eta alkohol kontsumoa dira faktore aipatuenak, baina ez nahitaez frogatuak. Berriro ere, nahiz eta “oso ziur asko” zuhurtziaz, frutek eta barazkiek osatzen
|
duten
prebentzio mapa. Probatutako faktoreen artean daude tabakoa, sedentarismoa, urdaileko minbizian Helicobacter pylorik eragindako infekzioa eta zenbait birusek eragindako infekzioak, hala nola hepatitisak edo giza papilomak eragindakoak.
|
|
2008
|
|
|
Osasun Sailak gogorarazi du EBBren lehen kasuak agertu zirenetik “animalia jatorriko pentsuak edo animalia proteinak aurkitu eta debekatu ziren, kutsatutako animaliak ezabatzeko sistema ezarri zen, eta giza kontsumorako erabili ezin ziren haragi zatiak finkatu ziren, kontsumorako berme handienak sartzeko”. Indarrean jarraitzen
|
duten
prebentzio eta kontrol neurri horiek “gure herrialdean kontsumitzen den haragiak segurtasun baldintza guztiak betetzen dituela bermatzen dute”. Atzerapena Gaixotasunaren diagnostikoa egiteko, haren arrazoia zehazten duen autopsia egin behar da.
|
|
2011
|
|
|
Azken hamarkadan ohiko erretzaileen kopuruak beherakada handia izan duen arren, tabakoa erabiltzen hasteko adina oso goiz da oraindik (13,3 urte). Datu horrek erakusten du zer garrantzi hartzen
|
duten
prebentzio ekintzek nerabeen artean, eta erantzukizun hori familiek eta beste eragile batzuek (hezkuntza komunitateak, esaterako) partekatu behar dute. Eskola ingurunean tabakoa kontsumitzeari aurrea hartzeko metodologien artean, eraginkorrenak honako hauek dira:
|
|
2012
|
|
|
Haurren asaldura kardiobaskularrak hamar aldiz biderkatu dira azken urteotan. Adituek aholkatzen
|
duten
prebentzio planaren arabera, familiek, erakundeek, ikastetxeek eta osasun arloko profesionalek haurtzarotik ondo jaten ikasi behar dute, eta jarduera fisikoa eguneroko errutinan sartu, eskailerak igotzera bultzatu. Era berean, telebistaren kontsumoa murriztu behar da eta denbora librea jarduera ez hain sedentarioekin okupatu.
|
|
2013
|
|
|
Aurten Espainian dauden 511 hondartzek bermatzen dute bainatzeko uren kalitate bikaineko baldintzak eta estandarrak betetzen dituztela, sarbide erraz eta seguruez gain, kutsatzailerik edo zaborrik ez izatea, sorosle tituludunak eta salbamendu ekipo egokia izatea eta bainuarekin bateraezinak diren eremuak seinaleztatzea. Haurrekin joateko egokienak diren hondartzek baldintza jakin batzuk bete behar dituzte, baina, batez ere, hareatza segurua da “helduek adingabeen segurtasuna bermatzen
|
duten
prebentzio neurriak hartzen dituzten lekua”, adierazi du Salbamendu eta Sorospeneko Euskal Zentroak. Adituek gurasoek kontuan hartu beharreko alderdi garrantzitsuenetako batzuk aipatzen dituzte:
|
|
|
Garrantzi horretaz jabeturik, Gaixotasunak Kontrolatzeko eta Prebenitzeko Europako Zentroak (ECDC) gida batzuk aurkeztu berri ditu osasun agintariei eta eskola komunitateei zuzenduta. Gida horietan, gaixotasun gastrointestinalak (norobirusak eragindakoak, bereziki) kontrolatzen laguntzen
|
duten
prebentzio neurriak azaltzen dira. Artikuluak arrasto batzuk ematen ditu norobirusa eskoletan nola prebenitu jakiteko, eta garbiketaren garrantzia nabarmentzen du.
|
|
2014
|
|
|
Arrillagak azaldu duenez, zenbat kasu izan diren jakitea bezain garrantzitsua da infekzioak nola gertatu diren ezagutzea, horri esker jakiten baitute non jarri behar duten arreta berezia eta nola jokatu behar
|
duten
prebentzioan. Izan ere, lan epidemiologikoaz gain, prebentzio planak ere egiten dituzte Osakidetzako Hiesaren eta Sexu Transmisioko Infekzioen Planaren barruan, eta arlo klinikoan ere aritzen dira, ospitaleetako gaixotasun infekziosoen unitateetan egiten den lana koordinatzeaz arduratzen baitira.
|
|
2015
|
|
|
Estigmarekin eta diskriminazioarekin amai dezakegu. Gure herritar guztiek izan behar dute GIBarekin eta tuberkulosiarekin lotura
|
duten
prebentzio zerbitzuak, tratamendua, arreta eta sostengua jasotzeko aukera, biziak salbatzea lortzeko.
|
|
2017
|
|
|
Down en sindromea ezin da prebenitu, baina osasun arazo askorekin egin daiteke, hala nola, izaera neurologikoa duten pertsonetan, eta ikusmenarekin, entzumenarekin, tiroidearekin eta aho higienearekin zerikusia dutenak. Artikulu honetan zehazten dira Down en sindromea duten haurren bizi itxaropen eta bizi itxaropen optimoa ahalbidetzen
|
duten
prebentzioak, hasieratik egin beharreko kontrolak, eta behar dituzten miaketak eta txertoak. Gainera, Down en sindromeari buruzko arrazoi genetikoei eta azken ikerketei buruzko informazioa ere ematen da.
|
|
2020
|
|
|
Jarduera ekonomikoak behera egin ahala jaitsi zen hildakoen kopurua ere, eta 2013an eta 2014an 35 izan ziren. Eragile sozialak ez dira ados jartzen neurtzean jaitsiera horretan zer pisu
|
duten
prebentzio neurriek eta formakuntzak; patronalak dio jaitsierak enpresen engaiamendua erakusten duela, baina sindikatuek ez dute onartzen halakorik, eta enpresaburuek sustatutako prekaritate handiari egozten dizkiote ezbeharrak.
|
|
|
Nafarroako 50 ohe baino gehiagoko zahar etxeetan jada egin dizkiete testak erabiltzaile eta langile guziei, eta Txibitek jakinarazi du ez dela langilerik itzuliko lanera PCR proban negatibo ematen ez duen artean. Nafarroa Garaiko zahar etxeen %55ek koronabirus kasurik ez dutela ohartarazi du, eta hemendik aitzina landuko
|
duten
prebentzio modu berriaz ere eman ditu argibideak: besoko termikoak jarriko dizkiete zahar etxeetako erabiltzaileei gorputzeko tenperatura modu telematikoan neurtzeko.
|
|
|
Salatu dute funtsezko zerbitzuetako langileak behartuta daudela egunero beren lanpostuetara joatera, beren osasuna bermatzen
|
duten
prebentzio neurri egokirik gabe, eta azpimarratu dute etengabe arriskuan daudela beren lanpostuetan. Egoera horretan dauden arloak zerrendatu dituzte sindikatuek:
|
|
|
Era hori iruditzen zaio «osasun krisitik ateratzeko modu azkarrena, kostu gehien duena izan arren». Uste du horri buelta ematen asmatuko dela gero. Sindikatuek salatu dute funtsezko zerbitzuetako langileak behartuta daudela egunero beren lanpostuetara joatera, beren osasuna bermatzen
|
duten
prebentzio neurri egokirik gabe, eta azpimarratu dute «etengabe arriskuan» daudela beren lanpostuetan. Osasunaren sektorea, adinekoen egoitzak, Etxez Etxeko Laguntza, garbiketa, garraio publikoa, anbulantziak, eta supermerkatuak aipatu dituzte.Funtsezkoak ez diren zerbitzuetako langileen egoera ere salatu du gehiengo sindikalak:
|
|
2021
|
|
|
Hori guztia Aste Santuko jaiegun hurbiletan gertatzen da, mugikortasun eta sozializazio joera handiagoarekin eta, beraz, infekzioa barreiatzeko arrisku handiagoarekin. “Horregatik, aurreko hilabeteetako ikaskuntzan oinarrituta, beharrezkoa da arriskua kontrolatuko
|
duten
prebentzio komunitarioko neurriak mantentzea eta hartutako neurrien eragina monitorizatzen jarraitzea, ahal den neurrian laugarren olatu bat saihesteko eta neurri zorrotzagoak hartzeko prest egoteko, bai eta laguntza baliabideak suspertzeko ere, beharrezkoa izanez gero”.
|
|
2022
|
|
|
Bestade, espeleologiak dakartzan egoera eta ingurugiro bereziak direla eta, biktimen asistentzian, gai horretan adituak diren mediku eta erizainak egotea funtsezkoa dela ikusi da. Aipatutako asistentzia paperaz gain, kirol erizainak ikerketa lan sutsua egin dezake ebidentzian oinarria
|
duten
prebentzio kanpainak bideratu, eta osasun hezkuntza bidez, komunitateak bere burua zaintzea sustatzeko.
|
|
|
Bestade, espeleologiak dakartzan egoera eta ingurugiro bereziak direla eta, biktimen asistentzian, gai horretan adituak diren mediku eta erizainak egotea funtsezkoa dela ikusi da. Aipatutako asistentzia paperaz gain, kirol erizainak ikerketa lan sutsua egin dezake ebidentzian oinarria
|
duten
prebentzio kanpainak bideratu, eta osasun hezkuntza bidez, komunitateak bere burua zaintzea sustatzeko.
|
|
2023
|
|
|
Hala ikusten dute, halaber, Miguel de Cervantes Europako Unibertsitateko (UEMC) eta Ospitaleko Ikerketa Institutuko (urriaren 12a) ikertzaileek, berriki egindako azterlan hau sinatu baitute. Bertan, proposatzen dute minaren erabilera planifikatu eta ezartzeko, diziplina arteko arreta (haurra, familia eta eskola) erraztuko duen testuinguru batean kokatu behar dela, neurozientzian heztea, jarduera fisikoa ahaztu gabe, tratamendu eraginkorra ahalik eta lasterren egitea, eta horiekin zerikusia
|
duten
prebentzio programak garatzea. Miróren aburuz, prebentzio onena min akutuaren kudeaketa ona da hasiera hasieratik; izan ere, arazoaren kudeaketa txarrak min kronikoa eragin dezake, eta hori ezgaitasuna izan daiteke.
|