Bilaketa
dist.
non
lema/forma
nola
bilaketa
kategoria
Iragazkiak

Emaitzak: 26

2007
‎Solido batek parte hartzen badu erreakzio kimiko batean, solidoaren kanpoaldean izango da, gainazalean. Batzuetan, solidoak berak erreakzionatzen du eta, beste batzuetan, erreakzionatu behar duten molekulak elkartzen ditu, haien arteko erreakzioa gerta dadin; Kasu horretan, solidoari katalizatzaile deitzen diogu. Nolanahi ere, erreakzio asko gertatzen dira solidoaren gainazalean.
‎Kloro hori oso erreaktiboa da, eta ozonoarekiko afinitate handia du. Hain zuzen, ozono molekulak hausten ditu, Lurra eguzkiaren erradiazio ultramoreetatik babesten duten molekulak.
‎Kulturetan saiatzen dira simulatzen gaixotasun horietan garrantzia duten gertaerak edo baldintzak. Hala, zelula horien heriotza eragiten dute, eta prozesu horretan parte hartzen duten molekulak identifikatzen dituzte, seinale hilgarria ematen den unetik zelulak hiltzen diren arte. Gainera, gaixotasun horien tratamendua hobetu lezaketen botikak aurkitzen saiatzen dira.
‎Eta molekulen masa zehaztasun handiz neurtzen dutenez, isotopoak bereizteko ere balio dute. Adibidez, gai dira molekula organikoetan karbono duten molekulen proportzioak neurtzeko.
2008
‎Ikuspuntu farmakologikoari dagokionez, hainbat estrategia erabili dira txertoa garatzeko. Hasieran, immunologia sistemaren erantzun egokia sortuko duten molekulak bilatzeari ekin zioten, alegia, birusa neutralizatzeko gai diren antigorputzen kontzentrazioa areagotuko duten immunogenoak bilatzeari. Ikerketa lan handiaren ostean, ustez immunogeno egokia dena aurkitu zuten, hain zuzen ere, GIB gainazaleko 120 glikoproteina.
‎Are gehiago, hemen bertan, Frantzian, badago talde indartsu bat GIB kontrolatzaileen talde oso handi bat ikertzen, eta ikerketa guztiak bat datoz gauza batean: badago erlazioa kontrol gaitasun horren eta HLA batzuen artean, hau da, antigenoa aurkezten duten molekula batzuen artean. Hain zuen, molekula horiek ezagutzen dituzte gure gorputzean birusaren partikulak, eta linfozitoei aurkezten dizkiete, haiek infektatutako zelula identifika eta suntsi dezaten.
‎Laborategian sintetizatu ostean ikusi zuten eragile mitogeniko garrantzitsua dela zelulen hazkundea eragiten du, eta horien heriotza naturala blokeatzen du. Molekula ikertu ondoren ikusi dute hantura prozesuak eragiteko joera duela, hau da, zelulek molekula hori detektatzean, hantura sortzen duten molekulak askatzen dituzte prostaglandinak eta zitokinak, esaterako.
‎Horretarako, C1P molekularen egitura oso antzekoa duten molekula sintetikoak sortu dituzte, Bartzelonako beste ikerketa talde batekin lankidetzan. Talde hori Bartzelonako IBMB CSIC zentroko Josefina Casas eta IIQAB CSIC zentroko Gemma Fabriás doktoreek zuzentzen dute, eta Bartzelonako Unibertsitateko Antonio Delgado doktoreak osatzen du.
2009
‎Hortaz, oso garrantzitsua da orekari eusteko sistema bat izatea. Proteinak deuseztatzen direnean, azidoak sortzen dira, eta ikertzaileek lehendik bazekiten giltzurrunen lanaren bidez kanporatzen direla odola azidotzen duten molekulak. Orain, pauso bat gehiago eman dute, eta Rhcg proteina ezinbestekoa dela frogatu dute.
‎Gaur egun, espermatozoideen funtzioa kontrolatzen duten molekula espezifikoetan egiten ari dira ikerketa gehien. Batez ere, espermatozoideen mugikortasuna murrizteko estrategia berriak bilatzen ari dira, eta, horretarako, espematozoidearen zenbait ataletako proteinak ikertzen ari dira.
‎Birusen paketatzeko gaitasunetik gailu elektronikoen disko gogorrak miniaturizatzea posible egin duen espintronikaren aurrerapenetaraino. Tartean, gantza eratzen duten molekulek eskaintzen dituzten aukerak, eta nanoteknologiak energia erronkari egin diezaiokeen ekarpena. Horiek guztiak, eta gehiago, izan ziren Kursaalen hizpide Atom by Atom kongresuan.
‎Baina infragorriek energia gutxiegi dute fotorrezepzioa gertatzeko. Ultramoreek, berriz, energia gehiegi dute, eta hori xurgatzen duten molekulak apurtzen dituzte. Beraz, muga fisikoak gaindiezinak dira, animalia batzuk muga horien artean kolore gehiago bereizteko gai badira ere.
‎Zientzialariek bazekiten elektroi garraio hori gertatzen dela; ez zekiten, ordea, nola jartzen diren elektroiak elkarrekintzan fotosintesian parte hartzen duten molekulekin. Izan ere, orain arte erabilitako laser teknikek eraldatu edo suntsitu egiten zituzten fotosintesiko proteinak, oso sentiberak baitira.
2010
‎Egia da denbora aurrera joan ahala, bateriek energia metatzeko gaitasuna galtzen dutela, baina hori ez da litioa desagertzen delako, katodoan txertatzen delako baizik, eta katodoa eratzen duten molekulak hautsi egiten direlako. Baina litioak hor jarraitzen du.
2011
‎Horren oinarria da hormona batzuek minbizi zelulen hazkuntza sustatzen dutela. Hortaz, mekanismo horretan eragiten duten molekulak erabilita, minbizi zelulen hazkundea gelditu egiten da.
‎Prostata minbizian ere badira hormonen eragina oztopatzen duten molekulak. Izan ere, prostata minbizi askotan, tumore zelulek testosterona behar izaten dute hazteko.
‎Prostata minbiziaren zelulak gorputzeko beste leku batzuetara hedatu direnean ere, tratamenduak badu eragina, tumore zelula horiek testosteronaren beharra dutelako. Hala, testosteronaren ekoizpena blokeatzen duten edo hormona errezeptoreetara lotzea eragozten duten molekulak eraginkorrak dira minbizi horien aurka.
‎Ikertzaileek beste xehetasun batzuk ere ikertu dituzte, eta, hala, jakin dute saguak jaio aurretik hasten dela hesteetako mikroorganismoen eragina. Azaldu dutenez, ernaldian, fetuaren garunaren garapenean eragiten duten molekulak jariatzen dituzte hesteetako mikroorganismoek.
2014
‎Koroideremia sendatuko duen medikamendua aurkitu bitartean, itsu gelditzen ari diren gaixo horientzat epe laburragoan erabilgarriak izango liratekeen terapien aukeraz ere pentsatu genuke. Adibidez, erretinako zelulen endekapena geldotzeko gaitasuna erakutsi duten molekulak iker daitezke. Hala ere, artikulu honetan proposatzen diren estrategia hauen guztien eraginkortasuna frogatzeko, ezinbestekoa da koroideremia ikertzeko eredu baliagarriak garatzea, eta, ahal bada, animaliarik ez erabiltzearren, in vitro ereduak izan daitezela.
‎Kafe txigortuaren usaina konposatu lurrunkorren nahaste konplexu batez osatuta dago; konposatu ez lurrunkorrek zehazten dute, ordea, kafearen garraztasuna, mikaztasuna eta astringentzia. Kafearen usaina osatzen duten molekula lurrunkorren artean, hainbat familia mota aurkitu ditzakegu: furanoak, pirazinak, zetonak, alkoholak, aldehidoak, esterrak, pirrolak, tiofenoak, laktonak, alkanoak, alkenoak, azidoak eta oxazolak; orain arte 850 konposatu lurrunkor identifikatu dira.
2015
‎Kontraesana badirudi ere, tumoreetan linfozitoez gain gaixoaren immunitate sistemako makina bat zelula daude, baina tumorearen mikroinguruneko baldintza bereziak direla eta, zelula horien jarduera oztopatuta dago. Esaterako, tumoreetan, minbizi zelulek eurek jariatzen dituzten eta immunitate zelulen hazkuntza oztopatu edota haien heriotza eragiten duten molekulen kopurua izugarri handia da (TGF beta, IL, E2 prostaglandina); tumorean bertan dagoen oxigeno kantitatea, berriz, urria da, eta baldintza horietan, tumore zelulek bizitzeko mekanismoak garatzen dituzte, baina immunitate zelulek ez dute horretarako gaitasunik. Gainera, erantzun immuneari ihes egiteko ahalegin horretan, minbizi zelulek euren gainazaleko molekula konposizioa ere aldatu egingo dute, eta, hala, sistema immunearentzako ikusezin bihurtzen dira.
2016
‎Molekula bakoitzak bere maiztasuna du biratzeko garaian, eta makinek hori harrapatzen dute, argi izpiak erabiliz. Hala, gai dira gure gorputza osatzen duten molekulen mapa bat egiteko, eta, ondorioz, ehunak bereiz daitezke.
2017
‎Behin isolatuta, zelulaz kanpoko besikulen analisi omikoak egiten dira, hau da, proteinen, lipidoen, gluzidoen eta RNAren azterketa zehatzak, haien jatorria identifikatzen saiatzeko (zein zelulak igorri zituen), eta zein mezu eta nora daramaten ulertzeko. Besikulen mezuaren gehiengoa kaltegarria bada (proinflamatorioa edo onkogenikoa, esaterako), mezu horren zatiren baten gain eragina duten molekulak garatu eta probatzen dira, haien funtzioa inhibitzeko. Aldiz, isolatutako besikulen mezuan hanturaren aurkako faktoreak edo molekula inhibitzaileak badaude, eta onuragarriak badira gaixotasun bati aurre egiteko, haien ekoizpena estimulatzen saiatzen da.
‎Egoera horri aurre egiteko terapia berriak abian dira: batetik, besikula antiinflamatorioen ekoizpena sustatzen duten molekulak probatzen ari dira, eta, bestetik, besikula proinflamatorioak inhibitzen dituztenak. Horrela, zelulaz kanpoko besikulen gehiengoa antiinflamatorioa izatea lortuko litzake, pertsona osasuntsuetan bezala.
2020
‎Hondakinak birziklatzeak mundu mailan duen inpaktuaren parekoa dauka zelula mailan proteinak birziklatzeak. Proteinak dira zelulen funtzionamendua bermatzen duten molekula nagusiak. Haien ardura da, besteak beste, erreakzio kimikoak gauzatzea, geneak erregulatzea, molekulak garraiatzea eta zelulen egitura mantentzea.
‎Azkenaldian, immunoterapia ere proposatu izan da, hala nola sistema immunitarioaren babesa estimulatzen duten molekula naturalak erabiltzea. Adibidez, gaur egun martxan dagoen LILAC izeneko entsegu klinikoan proposatu da IL interleukinaren dosi baxuak ematea pazienteari, ateroma plakaren egonkortasuna induzitzeko asmoarekin.
Emaitza gehiago eskuratzen...
Loading...

Bilaketarako laguntza: adibideak

Oinarrizko galderak
katu "katu" lema duten agerpen guztiak bilatu
!katuaren "katuaren" formaren agerpenak bilatu
katu* "katu" hasiera duten lema guztiak bilatzen ditu
!katu* "katu" hasiera duten forma guztiak bilatzen ditu
*ganatu "ganatu" bukaera duten lema guztiak bilatzen ditu
!*ganatu "ganatu" bukaera duten forma guztiak bilatzen ditu
katu + handi "katu" eta "handi" lemak jarraian bilatu
katu + !handia "katu" lema eta "handia" forma jarraian bilatu
Distantziak
katu +3 handi "katu" eta "handi" lemak 3 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handia "katu" lema eta "handia" forma 2 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handi* "katu" lema eta "handi"z hasten diren formak 2 elementuetako distantzian bilatu
Formen konbinazioa desberdinak
bero + handi | asko "bero" lema eta jarraian "handi" edo "asko" lemak bilatu
bero +2 !handi* | !asko* "bero" lema eta jarraian "handi"z edo "asko"z hasten diren formak
!bero + handi|asko|gutxi|txiki "bero" forma eta jarraian "handi", "asko", "gutxi", "txiki" lemak
Ezaugarri morfologikoekin
proba + m:adj "proba" lema eta jarraian adjketibo bat
proba +2 m:adj "proba" lema eta bi hitzetako distantziak adjektibo bat adjketibo bat
bero + handi|asko + m:adi "bero" lema jarraian "handi" edo "asko" eta jarraian aditz bat
proba + m:izearr-erg "proba" lema eta ergatibo kasuan dagoen izen arrunta

Ezaugarri morfologikoak

KATEGORIA
adb adberbioa
adi aditza
adilok aditz-lokuzioa
adj adjektiboa
det determinatzailea
ior izenordaina
izearr izen arrunta
izepib pertsona-izena
izelib leku-izena
izeizb erakunde-izena
lbt laburtzapena
lotjnt juntagailua
lotlok lokailua
esr esaera
esk esklamazioa
prt partikula
ono onomatopeia
tit titulua
KASUA
abs absolutiboa
abl ablatiboa
ala adlatiboa
ban banatzailea
dat datiboa
des destinatiboa
erg ergatiboa
abz hurbiltze-adlatiboa
ine inesiboa
ins instrumentala
gel leku-genitiboa
mot motibatiboa
abu muga-adlatiboa
par partitiboa
psp postposizioa
pro prolatiboa
soz soziatiboa
MUGATASUNA/NUMEROA
mg mugagabea
ms mugatu singularra
mp mugatu plurala
mph mugatu plural hurbila
ADITZ MOTA
da da
du du
dio dio
zaio zaio
da-du da-du
du-zaio du-zaio
dio-zaio dio-zaio
da-zaio da-zaio
du-dio du-dio
da-zaio-du da-zaio-du
da-zaio-du-dio da-zaio-du-dio

Euskararen Erreferentzia Corpusa Euskararen Erreferentzia Corpusa (EEC)
© 2025 Euskaltzaindia