|
2000
|
|
|
Arloaren gaineko lege funtsezkoenak irrati telebista autonomikoak sortzekolegeak dira, dudarik gabe53 Horietako bakoitzean, betebehar berezituak ezartzenzaizkio korporazio publiko sortu berriari, eta horien artean hizkuntz normalizaziorakoprozesuetan laguntzea nabarmentzen da hizkuntza berezitua
|
duten
Erkidegoetan; honekin batera, hiritarren parte hartzea sustatu eta nazioaren edo, dagokionean, erregioarenkultur identitatea suspertzea ere aipatzen dira kasu gehienetan, irrati telebista autonomikoaren misio gisa. Euskadiko Autonomia Erkidegoa ez da horretan salbuespena 54.
|
|
2003
|
|
|
Klima samurragoa
|
duten
erkidegoek elektrizitatea aukeratu dute, guztirako energi kontsumoaren %12an kokatuz.
|
|
|
kontu korrontean hiletik hilera kobratu ahal izatea, familiako ekonomiaren beste diru sarrera bat bezala. Kenketa hori, hasiera batean, errenta aitorpena Estatuko legeriarekin egiten duten zergadunek bakarrik erabili ahal izango dute, hau da, errenta aitorpena Ekonomia Itun propioa
|
duten
erkidegoen legeriarekin egiten dutenek (Euskal Autonomia Erkidegoa, Nafarroa, etab.). oraingoz ezin izango dira hartu. Kenkari hori dela eta, estatu mailan amatasunagatiko tratamendu fiskal hobea ematen da erkidego horietan baino, eta, beraz, erkidego horietan 2004 urtean egin litezkeen hobekuntza batzuez hitz egiten da, berdintzeko.
|
|
|
Hala, biztanleko batez beste 0,67 ontzi banatzen dira, baina Balearrek bikoiztu egiten dute kopuru hori, 1,1ekin; ondoren, Kataluniak (0,9) eta Aragoik (0,72). Nafarroa (0,40), Kantabria, Euskadi eta Errioxa (0,50) dira farmazian saltzeko sendabelar gutxien kontsumitzen
|
duten
erkidegoak. Banaketari dagokionez, gaur egun fitoterapiaren %35 farmazian saltzen da eta %65 beste establezimendu batzuetan.
|
|
|
Metro koadro garestiena
|
duten
erkidegoak Madril, Euskadi, Katalunia eta Balearrak dira.
|
|
|
Katalunia nabarmentzen da, aurreko urtean baino %150 inguru gehiago. Arazoaren prebalentzia handiena
|
duten
erkidegoak Balear Uharteak (261 animalia aztertu dira kasu positibo bat lortzeko) eta Aragoi dira, 662 analisi/ kasu eginda, Estatu mailan aurtengo hazkunde erlatibo handiena erakutsi dutenak. Autonomia erkidego horien atzetik daude Nafarroa (705 analisi/ kasu), Katalunia, Extremadura eta Asturias, denak ere 1000 analisi/ kasu baino gutxiagokoak.
|
|
|
Autonomia erkidego horien atzetik daude Nafarroa (705 analisi/ kasu), Katalunia, Extremadura eta Asturias, denak ere 1000 analisi/ kasu baino gutxiagokoak. Emaitza horiek BSEn nagusitasun handiena
|
duten
erkidegoak erakusten dituzte, eta aurreko urteetako bilakaera berresten dute. Argi ikusten da bilakaera hori, denborak aurrera egin ahala, Katalunia, Extremadura eta Asturias kaltetuenen egoerara hurbiltzen ari direla, hau da, Balearretara eta Nafarroara.
|
|
2004
|
|
|
Eskrituran agertzen den prezioaren %05 foru erregimena indarrean
|
duten
erkidego autonomoetan, %0, 1 aplikatzen da.
|
|
|
Eskriturako prezioaren %05 foru erregimena indarrean
|
duten
erkidego autonomoetan, %0, 1 aplikatzen da, baina ez mailegatutako kapitalaren gainean, hipotekak bermatzen duen erantzukizun guztiaren gainean baizik, hau da, kapitala, ohiko interesak, balizko atzerapenengatiko interesak, mailegua ordain ez baledi eta erakundeak higiezina saldu balu, eragiketa horrek sor litzakeen gastu eta kostuak sartzen dira oinarri horretan.
|
|
|
Nafarroa eta Andaluzia nabarmentzen dira, 2004ko irailera arte ez baita inolako kasurik antzeman. Arazoaren prebalentzia handiena
|
duten
erkidegoak Balearrak (kasu positibo bat lortzeko 188 animalia aztertu dira) eta Aragoi dira (395 analisi/ kasu). Autonomia erkidego hauei jarraitzen diete:
|
|
2005
|
|
|
Katalunia, Madril eta Euskadi dira Interneterako sarbidea duten etxebizitzen proportzio handiena
|
duten
erkidegoak
|
|
|
Horrek esan nahi du batez beste 4,1 ezbehar izaten direla “puntu beltz” bakoitzeko. Madrilen atzetik, Andaluzia (227) eta Balear Uharteak (86) dira errepideetan ezbehar kopuru handia
|
duten
erkidegoak. Balantzaren beste aldean daude Nafarroa (hiru), Asturias (10) eta Errioxa (13).
|
|
2006
|
|
|
Desagertzeko zorian dagoen espeziea da, eta Espainiak berreskuratu egin nahi du Frantzia eta Andorrarekin batera. Funts gehienak ondoko herriarekin muga egiten
|
duten
erkidegoetan plantilako berriak egoteak ekar ditzakeen gastuei aurre egiteko erabiliko dira. Horrela, abeltzain eta artzainei kalte ordainak emanen zaizkie abereren bat galtzen badute hartzek eraso egiteagatik.
|
|
|
Extremadura, Galizia eta Madril, basoetako sute arrisku handiena
|
duten
erkidegoak
|
|
|
Arrisku maila Suteak itzaltzeko baliabideez eta kudeaketa planez gain, kontuan hartzen du sute kopurua batez beste 10.000 hektareako murriztea, su hartutako azalera, sute handien kopurua eta batez besteko azalera, eta su horien zergatiak ezagutzea. Hala, Extremadura(% 72), Galizia(% 62) eta Madril(% 61) dira basoetan suteak izateko arrisku handiena
|
duten
erkidegoak. Beste muturrean daude Balearrak eta Murtzia (%22) eta Errioxa (%27).
|
|
|
Bilera horietan, besteak beste, eskualdatu beharreko baliabide pertsonal, material eta ekonomikoei buruzko oinarrizko alderdiak zehaztu ziren. Era berean, Espetxeetako Zuzendaritza Nagusiak eta dagokion autonomia erkidegoak informazioa emateko aldebiko bilerak egitea erabaki zen, laguntza espezializatuaren arloan indarrean dauden hitzarmenak berritzeko eta hitzarmenik ez
|
duten
erkidegoen kasuan hitzarmen bat planteatzeko. Urtarrilean, informazio saio aldeaniztun bat egin zen, eta erkidego guztiek hartu zuten parte, Kataluniak, Euskadik eta Nafarroak izan ezik.
|
|
|
DBHko ikasleek laugarren mailan atzerriko bigarren hizkuntza aukeratu ahal izango dute, 70 ordu. Gutxieneko irakaskuntzen oinarrizko edukiak, ikasle guztientzat berdinak direnak, eskolako ordutegien %55 dute hizkuntza propioa
|
duten
erkidegoek eta %65 hizkuntza hori ez dutenek. Arau berri horiek DBHn ikasturtean ezarriko dira lehenengo eta hirugarren mailan, eta hurrengo ikasturtean, ikasturtean, bigarren eta laugarren kurtsoekin bukatuko da.
|
|
2007
|
|
|
b) Jabe erkidegoen elkartze bat eratzeko. Ondore horretarako, elkartutako erkidego berriaren titulu eratzailea egiletsi du eremuko jabe bakarrak, edo, bestela, elkartzea osatu behar
|
duten
erkidego guztien lehendakariek; azken kasu horretan, jabeen batzek horretarako baimena eman diete lehendakariei, erabakia gehiengoz hartuz. Titulu eratzaileak ondasun higiezinen eremua deskribatuko du oso osorik, bai eta horren osagaiak, bideak, instalazioak eta zerbitzu erkideak ere.
|
|
|
a) Kontrakoa erabakitzen ez den bitartean, jabeen batza osatuko dute elkartzea osatzen
|
duten
erkidegoetako lehendakariek; lehendakari horiek ordezkatuko dute erkidego bakoitzeko jabeen multzoa.
|
|
|
Erabakiak hartzeko, lege aginduz nahitaezkoa bada gehiengo kualifikatua lortzea, beti, erabakia hartu aurretik, kasuan kasuko gehiengo hori lortu da, elkartzea osatzen
|
duten
erkidegoetako jabeen batza bakoitzean.
|
|
|
Valentziako Erkidegoan ere ez zaie seme alabei eta gurasoei zerga ordaindu behar, baldin eta bi milioi eurotik gorako ondarerik ez badute, eta autonomia erkidego askotan jaitsi egin da etxebizitza erosteko gurasoen eta seme alaben dohaintzen zerga ordainketa. Desberdintasunak Atzo Madrilen aurkeztutako Zerga Autonomikoaren Panoramari buruzko txostenean, REAFek ez du zalantzarik zerga behin betiko ezabatuko dela; izan ere, “lurralde ezberdintasun hain sakonak sortu dira”, eta oraindik ere zerga hori mantentzen
|
duten
erkidegoek ezabatu besterik ez dute izango. Tomás Murillo Ernst and Young Abogados enpresako ondare plangintzako arduradunak ez du baztertzen, are gehiago, auzia EBko Justizia Auzitegira heltzea, ez egoiliarrak diskriminatzeko arazoak daudelako, komunitateek ezarritako hobariez baliatu ezin direlako.
|
|
|
Balearrak, Nafarroa eta Katalunia dira ospitaleetako egonaldi tasa handiena
|
duten
erkidegoak
|
|
|
Era berean, hotelek eta parke tematikoek animatzaile elebidun edo hirueledunen eskaera gero eta handiagoa dela ikusten da, bai eta bezeroari arreta ematen dioten langileen eskaera ere, batez ere kostaldean edo atzerriko turista gehien dagoen lekuetan. Kontratazioa autonomien arabera Balearrak, Murtzia, Kantabria eta Andaluzia dira udan kontratazio gehien egiten
|
duten
erkidegoak. Hemen %47, %31, %30 eta %23ra bitarteko igoerak daude, hurrenez hurren.
|
|
|
Hain zuzen ere, gure herrialdeko bi parkeetatik bakar bat dago egokituta, hau da, azaleraren zati bat, gutxienez, ezgaitasuna duten pertsonak edo haur kotxeak eraman ahal izateko prestatuta dago, eta interpretazio zentroa, halakorik badu, gaituta dago. Arlo horretan ahalegin handiena egin behar
|
duten
erkidegoak Errioxa, Valentzia (%31 egokitua) eta Katalunia (%45 egokitua) dira. Lan gutxiago geratzen da Galizian, sei parkeetatik bost egokituta baitaude, eta Gaztela eta Leonen 8 parke nazionaletatik bi bakarrik ez daude egokituta.
|
|
|
Tratamendua jasotzen duten lehen abeltegiak une honetan susmopean dauden 21 ustiategietatik hurbilenak izango dira. Hala eskatzen
|
duten
erkidego mugakideek (baita Kataluniak ere) beren azienda mihi urdineko 1 serotipoaren kontra txertatu dute, detektatutako gunea kontrolatzeko. Galera larriak Ardien katarro sukarrak 75.000 ardi baino gehiago hil ditu Andaluzian Hasierako txertaketaz gain, abereek lehen inokulazioa egin eta 15 egunera oroigarri dosi bat hartu behar dute, eta sei hilabete geroago beste injekzio bat.
|
|
|
Kanariak, Extremadura, Madril, Andaluzia eta Euskal Autonomia Erkidegoa dira Minusbaliatuak Gizarteratzeko Legea (LISMI) gutxien betetzen
|
duten
erkidegoak. Lege horrek berrogeita hamar langile baino gehiago dituzten enpresak behartzen ditu beren plantillaren %2ko kupoa ezgaitasuna duten langileentzat erreserbatzera.
|
|
2008
|
|
|
Administrazio agiri hori eskuratzeko baldintzak aldatu egiten dira autonomia erkidego batetik bestera. Hala, Madril, Katalunia, Gaztela Leon eta Balear Uharteak dira ehiza lizentziak emateko baldintza gutxien eskatzen
|
duten
erkidegoetako batzuk. Nahikoa da NANaren fotokopia eta erantzukizun zibileko nahitaezko asegurua baduela justifikatzea.
|
|
|
Mendekotasun ekonomikoa duten autonomo berriek SPEEren bulegoetan eman behar dute izena. Erregistroa estatukoa da eta izango da, nahiz eta nahi
|
duten
erkidegoak arduratuko diren kudeaketaz, baliabide ekonomikoak ematearen truke. Orain, INEMen web orriaren bidez, bulego birtualean, erregistro elektronikoan eta TAED atalean sartu ondoren, interesdunak erregistrorako behar den formularioa beteko du.
|
|
|
Balearrak, Kanariak, Valentzia, Extremadura eta Andaluzia dira fruta fresko gutxien kontsumitzen
|
duten
erkidegoetako batzuk.
|
|
|
zati honek hiru ariketa ditu, testu iruzkin bat, gaztelania ariketa bat eta atzerriko hizkuntza bat. Era berean, beste hizkuntza koofizial bat
|
duten
erkidegoetan hizkuntza horri buruzko ariketa osagarri bat ezar daiteke. Berariazko zatia:
|
|
|
Horri esker, 7.000 ibilgailu baino gehiago ibiltzea saihestu zen, ia 1.500 euro aurreztu ziren pertsonako, eta karbono dioxido (CO2) gutxiago isuri zen, urtean 3.000 etxek baino gehiagok sortutakoaren baliokidea. Katalunia, Euskadi eta Madril dira zerbitzu hori gehien erabili
|
duten
erkidegoak. Erabiltzeko aukera asko daude, baina lanera, unibertsitatera edo bidaiatzera joateko gomendatzen da bereziki.
|
|
|
Orduan, enpresaburuen elkarteek eta sindikatuek zenbait aldaketa hitzartu zituzten, kontratu mugagabe berrien ohiko tasa %3tik %8, 5era igotzeko. 2006ko neurriek eragin handia izan zuten Andaluzian eta Extremaduran, lan egoera handiena
|
duten
erkidegoetan. Egonkortasun indizea %7 ingurura iritsi zen 2007aren hasieran autonomia erkidego horietako lehenengoan, eta %8tik gorakoa izan zen bigarrenean.
|
|
|
Sozietateen helbide fiskala soziala izanen da, zuzendaritza eta kudeaketa administratiboa bertan zentralizaturik dauden bitartean. Valentziarekin muga egiten
|
duten
erkidegoetan aplikatzen diren kenkariak aztertuz gero, ikusten da kilometro gutxi barru zergadun bakoitzaren Errenta Aitorpena nabarmen aldatuko litzatekeela valentziar batena baino. Ondorengoen arloan, adibidez, Murtzian, aurreikusten diren kenketak zein diren aztertuz gero, ikusten da zergadun batek 3 urtetik beherako seme alabak zaintzeko gastuen %15 bakarrik kendu ahal izango lukeela; gehienez ere 300 euro urtean, banakako aitorpenaren kasuan, eta 600 euro urtean, baterako tributazioaren kasuan.
|
|
2009
|
|
|
Erkidegoei dagokienez, Kataluniak xahutu du diru gehien, ondoren Madril, Valentzia eta Andaluzia. Melilla, Ceuta, Errioxa, Nafarroa eta Kantabria, ostera, gutxien gastatu
|
duten
erkidegoak dira.
|
|
|
Azken urtean erabiltzaileak kontsumitu duen batez besteko historikoaren arabera zenbatetsitako irakurketa aplikatu dute konpainiek lehen hilabeterako; beraz, bigarren hilabetean kontagailuaren irakurketa erreala aplikatzen duenean, fakturazioa igo egiten da. Andaluzia, Extremadura, Asturias, Aragoi, Katalunia, Galizia, Gaztela Mantxa, Kantabria eta Murtzia dira elektrizitate asko fakturatu
|
duten
erkidegoak, eta Asturiasen, Gaztela Mantxan eta Aragoin, gas naturala. Gaueko tarifa UCEk salatu du, gainera, gaueko tarifaren erabiltzaile ohi batzuei gaizki tarifatu zaizkiela orduak bereizteko tarifa berrian finkatutako tarteak.
|
|
|
Bihar, hodeiak eta prezipitazioak ipar ekialdean geldituko dira. Katalunia eta Balear Uharteak izango dira euriteen eragin handiena jasango
|
duten
erkidegoak. Euriteak, mutilak bezala, Kantauri Ekialdera eta Iberiar Penintsulara zabalduko dira.
|
|
|
Unibertsitate ikasketen kasuan, matrikula gastuak estaltzen dituen beka (prezio publikoetarako) gehienez ere 38.831 eurokoa izanen da, lau kideko familia batentzat. Nahi
|
duten
erkidegoek, Ministerioarekin batera, bekak finantzatzen dituzte, beren errentak gutxieneko atalasea gainditzen badu ere, aurrez ezarritako urkila baten barruan badaude. Ikasketak egiteko bizilekua eta autonomia erkidegoa aldatzen dituen ikasle batentzat (mugikortasun beka, bizitegiarekin), 3.303 eurokoa da laguntzaren zenbatekoa, eta lau kideko familia batentzat gehienez 36.421 euroko errenta duten guztiek dute horretarako eskubidea.
|
|
|
Hala ere, oraindik ahalegin handiagoa egin behar da parke nazionalek duten irisgarritasunaren %100 lortzeko. Eremu horretan ahalegin handiena egin behar
|
duten
erkidegoak hauek dira: Gaztela Mantxa eta Nafarroa (hiru parke naturaletatik bakarra dago egokituta), Kantabria(% 50) eta Kanariak(% 55).
|
|
|
Gainera, Kienyk esan du nahikoa dosi egongo direla merkatuan, “eskuragarritasuna espero baino handiagoa izango baita”. Bestalde, Europako Batasunak (EB) jakinarazi du txertoaren dosia injekzio bakar batera murriztea aztertzen ari dela, eta, horri esker, gai aktiboa gehiegi pilatu
|
duten
Erkidegoko herrialdeek oraindik ez duten beste batzuei eman diezaieketela zati bat. Androulla Vassiliou Europako Osasun komisarioak EBk baimendutako txertoa ekoizten duten hiru konpainia farmazeutikoetatik biren proposamena jaso du, inokulazioa dosi bakar batera murrizteko, horien eraginkortasuna frogatzen duten proba zientifikoen emaitzak kontuan hartuta.
|
|
|
Urkulluren esanetan, Espainian estrategia bat diseinatu dute, Euskadiren kolorea aldatzeko. Hala, Urkulluk nabarmendu zuen PSOEk eta PPk agintzen ez
|
duten
erkidego bakarra Euskal Autonomia Erkidegoa dela. Espainiako Estatuaren mapa hartzen badugu, beste kolore bat duen bakarra EAE da.
|
|
|
Eta lurraldearen osotasuna bilatzen du: Euskadi osatzen
|
duten
erkidego desberdinekiko hau da, EAE, Nafarroako Foru Komunitatea eta Iparralde harremanak ezartzeko gaitasuna izatea.
|
|
|
Garbi izan genuke, bada, gaztelania ez ezik beste hizkuntza bat ere ofiziala
|
duten
erkidegoetan, neurri bateko edo besteko hizkuntz murgiltze sistemak legezkoak eta konstituzionalak direla, baldin eta ikasle guztiek gaztelania" behar adina" ezagutzea bermatzen bada. Ez konstituzionala, hain zuzen ere, gaztelania ez beste hizkuntzak alboratzea da, aipaturiko Auzitegi Gorenaren epaiak argiro finkatu duenez.
|
|
|
Espainiar Estatuan biztanleen ia erdia, %40 pasatxo, bizi da gaztelania ez beste hizkuntza propioren bat gaztelaniarekin batera ofiziala
|
duten
erkidegoetan. Hamazazpi autonomia erkidegoetarik hamar, hizkuntza bat baino gehiagoren jabe dira:
|
|
2010
|
|
|
Jakina denez, Mugarik gabeko telebista kanpaina Herrialde Valentziarrean sortu zen, eta bere xede nagusia da hizkuntza bera
|
duten
erkidegoetan irrati telebista emisioak jaso ahal izateko eskubidea legez bermatzea eta, horren ondorioz, Nafarroan Euskal Telebista ikusten jarraitzea. Horretarako, Madrilgo Hauteskunde Junta Zentralean herri ekimen legegilea proposatuko da.
|
|
|
Merkataritza guneen ugaritzea aurrekoarekin lotuta dago. Gauregun, 28 merkataritza gune daude Euskal Autonomia Erkidegoan eta, dentsitatearidagokionez, espainiar estatuan gune gehien
|
duten
erkidegoetatik bigarrena da.Bizkaia bakarrik kontuan hartuta, 12 merkataritza gune eraiki dituzte 1986 eta 2003artean. Guztira, ia 18.000 aparkaleku dituzte gune horiek eta, egunero, ibilgailupribatuen bidezko 67.000 joan etorri eragiten dituzte, batez beste (BFA, 2005).
|
|
|
ikasturtera arte, gure herrialdean unibertsitatera sartzeko probara aurkezten ziren ikasle guztiek azterketa kopuru bera egin behar zuten: hiru fase orokorrekoak (lau hizkuntza koofiziala
|
duten
erkidegoetan) eta beste hiru modalitatekoak eta aukerakoak. Hala ere, ikasturtetik aurrera, batxilergoak bi aukera daude:
|
|
|
Komunikazio horretan, Ministerioak urte horretan eta aurreko urteetan babestutako eta sinatutako jarduerak finantzatzeko hartutako konpromisoa berresten da. Idazki horretan, zehazten da sailaren asmoa dela laguntza finantzarioa
|
duten
erkidegoetako etxebizitza politika publikoak osatzen jarraitzea, “aurrekontu baliabideen arabera”. Ministroak gogorarazi zuen Etxebizitza Ministerioak 1.265 milioi euro erabiliko dituela Euskal Autonomia Erkidegoko Etxebizitza Planaren() esparruan etxebizitza babestuak finantzatzeko, aurreko Estatuko Planak baino %47 gehiago.
|
|
2011
|
|
|
lautik bat izango dira katalanez. Protesta gehixeago eginda zortzitik bat izatea lortuko da erraz, parlamentu batek baino indar handiagoa baitu zinema industriak.Batean kendu, bestean eman, Kongresuak onartu du, herri ekimen baten harira, telebista autonomikoak hizkuntza partekatzen
|
duten
erkidego autonomoetan ikusteko ekimena bideratzea. Logikoena litzateke telebista autonomiko guztiak estatu osoan ikusi ahal izatea, are LTDak Boing, 13tv, Divinity gure etxeetan sartzen dituenean.
|
|
|
Irakurri dugunez, Katedrak" arreta berezia jarriko du hizkuntza gutxituen inguruan lan egiten
|
duten
erkidego eta instituzioetan". Hizkuntza gutxitu horien artean da euskara, dudarik gabe.
|
|
|
Edota, agian, sistema federalen baitako formula eta aterabideren bat. Dena dela, etnia kontzeptuaren eta nazio kontzeptuaren arteko aldea gogoan dugula, batez bestekoan nazio kontzientziaren hazia errotuago dago beren burua naziotzat jotzen
|
duten
erkidegoetan.
|
|
|
Hala ere, oraindik ahalegin handiagoa egin behar da parke nazionalek duten irisgarritasunaren %100 lortzeko. Eremu horretan ahalegin handiena egin behar
|
duten
erkidegoak hauek dira: Kanariak (%45, 45 egokituta daude), Gaztela Mantxa (%57, 14) eta Asturias (%60).
|
|
|
Gutxieneko salbuetsia, tarifa eta kenkariak erregulatzeko gaitasuna dute. Nahi
|
duten
erkidegoek %100erainoko murrizketa aplika dezakete tributuan, Oinordetzen gaineko Zergan gertatzen den bezala. Hala ere, dirusarrerak galduko lituzkete.
|
|
2012
|
|
|
Kontsumoaren autonomia erkidego guztietan nabaritzen da, Extremaduran izan ezik, non gastuak %4, 4 behera egin duen 2010etik hona. Madril, 105 euroko gastuarekin, eta Katalunia, 98 eurorekin, dira merkealdian diru gehien inbertituko
|
duten
erkidegoak. Kanariak (81 euro) eta Gaztela Mantxa (83), berriz, gutxien gastatuko dute.
|
|
|
Radio Euskadin, Laura Garridok esan du ez dela autogobernuari eraso egitea, EAJk eta Aralarrek esan duten moduan. Bestalde, Eusko Jaurlaritzak ez duela barra barra gastatu
|
duten
erkidegoak eta eginbeharrekoa bete dutenak berdintzat tratatuko dituen inolako neurririk onartuko esan du PSEk.
|
|
|
Ildo horretan, defizitaren muga betetzen ez
|
duten
erkidegoek ordainsari gordailu (BPGren% 0,2koa) bat eratu dute, eta sei hilabeteko epean isuna jaso ahal izango dute defizita hausten jarraitzen badute.
|
|
|
Estatuak erreskatea eskatzen
|
duten
erkidegoen Aurrekontuetan esku hartu ahal izango du, eta murrizketak egitea agindu ahal izango die.
|
|
|
Espainiako Gobernuak 18.000 milioi euroko laguntza funtsera jotzen
|
duten
erkidegoen Aurrekontuetan esku hartu ahal izango du.
|
|
|
Gobernu Zentralak uztailaren 14an onartutako dekretuaren arabera, Ogasun Ministerioak ikuskapen zorrotzagoa egingo du funtsera jotzen
|
duten
erkidegoetan.
|
|
|
Dena dela, oraingoz ez dago argi zenbat diru jasoko duten, erreskatea behar
|
duten
erkidego kopuruaren araberakoa izango baita hori. Valentziak 3.500 milioi euro eskatu ditu, eta, Murtziak, 300 milioi euro.
|
|
|
Gainera, hedabideek informatiboki asebete gura
|
duten
erkidegoarekin erakusten duten loturari erreparatuz, euskarazko hedabideek euskal gizartearekiko atxikimendu txikia erakutsi dute. Izan ere, hedabideek zabaltzen duten informazioarekiko jarrera neutrala agertzen dute.
|
|
|
Estatu mailako araudiak zorrotzagoa izan behar luke ingurumen araudia behar beste garatu ez
|
duten
erkidegoekin, hauek ere Europako Komunitateko Direktibak duen espirituak aipatzen duen ingurumenaren babes mailarekin bat egiteko.
|
|
|
Izatezko bikote bihurtzeko oztopoen artean dago ezinduta egotea eta zuzeneko ahaidetasuna izatea. Nafarroa eta Katalunia dira izatezko bikoteen eskubideak ezkontzaren antz handiena
|
duten
erkidegoak Izatezko bikote bat bi lagunek osatzen dute, eta horien artean ezkontzaren antzeko lotura dago. Hori seme alabek froga dezakete, baina baita dokumentuen, lekukoen eta abarren bidez ere.
|
|
|
Europako Parlamentuak gehiengo zabalaz onartu du – aldeko 409 boto, aurkako 226 eta 33 abstentzio – Estatu Batuetara terrorismoaren aurkako borrokaren eta nazioarteko beste delitu larri batzuen esparruan Estatu Batuetara bidaiatzen
|
duten
Erkidegoko hegazkin bidaiarien datuak lagatzeko hitzarmen berria. Justizia eta Barne ministroek oniritzia emango diote akordioari apirilaren 26an, eta hortik aurrera zazpi urtez egongo da indarrean.
|
|
|
Hala ere, oraindik ahalegin handiagoa egin behar da parke nazionalek duten irisgarritasunaren %100 lortzeko. Eremu horretan ahalegin handiena egin behar
|
duten
erkidegoak hauek dira: Kanariak (%45, 45 egokituta daude), Gaztela Mantxa (%57, 14) eta Katalunia (%69, 23).
|
|
|
Egoitzarako gastuak. Familiaren etxetik kanpo bizi beharra dutela egiaztatzen duten ikasleek, ikasten
|
duten
erkidego berean ere, 2.800 euroko laguntza eska dezakete egoitza eta materiala erosteko, eta 2.985 euro egoitza, hiri garraio eta materialerako. Familia errentaren 4 ataria erabiltzen da.
|
|
|
Gainera, hedabideek informatiboki asebete gura
|
duten
erkidegoarekin erakusten duten loturari erreparatuz, euskarazko hedabideek euskal gizartearekiko atxikimendu txikia erakutsi dute. Izan ere, hedabideek zabaltzen duten informazioarekiko jarrera neutrala agertzen dute.
|
|
2013
|
|
|
2012an Espainiako Estatuko biztanleen %27ak erosten zuen sarean, 2010ean baino %12, 5 gehiago eta 2007an baino %50 gehiago. EAE bosgarren tokian dago Estatuan internet bidez gehien erosten
|
duten
erkidegoen zerrendan. Eta gurean azken aldian goraka ari den fenomenoa erakusten dute datuek:
|
|
|
Bidaiak, akordioak... oztopo gehiago jarriko dira, eta jorratu diren bideak asko murriztuko dira. Badira krisiaren ondorioz euren ordezkaritzak kendu edo euren kanpo ekintza lehendik ere murriztu behar izan
|
duten
erkidego autonomoak. Horiek ez diete kanpoko harremanei horrenbeste garrantzi ematen, ordea, ez dutelako hizkuntza edo kultura propiorik.
|
|
|
Katalunian, Madrilen eta Andaluzian jausi dira gehien loteria honen sariak. Halaber, diru kopuru gehien inbertitu
|
duten
erkidegoak dira.
|
|
|
– Apartamentuei nahiz oheei dagokienez kopuru absoluturik txikiena
|
duten
erkidegoak, berriz, Errioxa, EAE eta Nafarroa dira, ordena horretan.
|
|
|
onena
|
duten
erkidegoak% 20 pasatxora heltzen dira (Euskal
|
|
|
Kanariak dira ostatatze modu hori erregulatu
|
duten
erkidego gutxietako
|
|
|
Giza kontsumorako ez gaitzat hartzen den elikagai bat, zertarako erabiltzen den, materia bitxi batek edo beste forma batek kutsatuta egon daiteke, edo usteldua, hondatuta edo deskonposatuta egon daiteke, eta, ondorioz, ez da gai. Autoritate proaktiboak kontrolean Elikagaien kalterik eza arautzen
|
duten
Erkidegoko xedapen espezifikoak edo nazionalak betetzen ez dituzten elikagaiak asegurutzat joko dira, xedapen horiek estaltzen dituzten alderdiei dagokienez. Elikagai bat aplikatu beharreko xedapen zehatzekin ados egoteak ez du eragotziko agintari eskudunek neurri egokiak hartzea, beren komertzializazioari mugak jartzeko edo, ados egon arren, elikagaia segurua ez dela pentsatzeko arrazoi egokiak daudenean.
|
|
2015
|
|
|
Euskaltasuna AEBetan zerbaiten parte sentitzeko bidea izan da Angelerentzat, komunitate bat. Jatorriak, hizkuntzak, erlijioak, ohiturak eta heziketak batzen
|
duten
erkidegoa. –Familia?
|
|
|
Taldeakmugaz bi aldeetako lurraldea ordezkatzen zuenez, eta bi esparru horietako futbolariez hornitzenzenez, Euskal Herria izena hobetsi zuten jokalariek. Izan ere, Arabak, Gipuzkoak eta Bizkaiakosatzen
|
duten
erkidego politikoarekin lotu ohi da selekzioaren aurretiazko izendapena, Euskadi, Sabino Arana EAJren sortzaileak euskal nazioarentzat asmatu zuena. Aitzitik, hain justu, EAJkzuzendutako Eusko Jaurlaritzak Euskadi deitura historikoa berreskura zedin presioa egin zuen, eta 2009 eta 2010ean jokalariek adiskidantzazko partidarik ez jokatzea erabaki zuten.
|
|
|
Euskal Autonomia Erkidegoak eta Nafarroak, espainiar gobernuak ezarri defizit mugaren azpitik hetsiko dute 2014 urtea. Defizit gutiena
|
duten
erkidegoen zerrendan bigarrena da Euskadi eta Nafarroa laugarrena. Espainiako gobernuak, defizit muga bete ezinik dabiltzan erkidegoei, eman maileguentzat itzuli beharreko interesak ezabatu nahi dizkie, eta horrek eztabaida piztu du.
|
|
2016
|
|
|
Aduana kontrolpeko eraldaketa erregimenean, karga tasa handia
|
duten
Erkidegoz kanpoko salgaiak Erkidegoko aduana lurraldean sar daitezke, zerga horiek ordaindu gabe eta merkataritza politikako neurriak bete behar izan gabe. Salgaiak aduana kontrolpean eraldatu eta gero, haien egoera eta muga zerga partida aldatu egingo dira, eta, azkenik, garraio askerako izapidetuko dira muga zerga murriztuak edo nuluak ordainduta.
|
|
|
Aduana kontrolpeko eraldaketa erregimenean, kargatasa handia
|
duten
Erkidegoz kanpoko salgaiak EALn sar daitezke, zerga horiek ordaindu gabe eta merkataritza politikako neurriak bete behar izan gabe. Eraldaketaren ondoren, haren egoera eta muga zerga partida aldatu egingo dira, eta azkenik, garraio askerako izapidetuko dira, muga zerga murriztuak edo nuluak ordainduta.
|
|
|
–Aduana kontrolpeko eraldaketa erregimenean, karga tasa handia
|
duten
Erkidegoz kanpoko salgaiak Erkidegoko aduana lurraldean sar daitezke, zerga horiek ordaindu gabe eta merkataritza politikako neurriak bete behar izan gabe. Salgaiak aduana kontrolpean eraldatu eta gero, haien egoera eta muga zerga partida aldatu egingo dira, eta, azkenik, garraio askerako izapidetuko dira, muga zerga murriztuak edo nuluak ordainduta.
|
|
|
Taldeak mugaz bi aldeetako lurraldea ordezkatzen zuenez, eta bi esparru horietako futbolariez hornitzen zenez, Euskal Herria izena hobetsi zuten jokalariek. Izan ere, Arabak, Gipuzkoak eta Bizkaiak osatzen
|
duten
erkidego politikoarekin lotu ohi da selekzioaren aurretiazko izendapena, Euskadi, Sabino Arana EAJren sortzaileak euskal nazioarentzat asmatu zuena. Aitzitik, hain justu, EAJk zuzendutako Eusko Jaurlaritzak eta Euskal Federazioak presioa egin zuten Euskadi deitura historikoa berreskura zedin, eta horregatik 2008 eta 2009an futbolariek adiskidantzazko partidarik ez jokatzea erabaki zuten.
|
|
2017
|
|
|
Gutunaren inguruko ezjakintasuna adituen batzordeen txostenek estatuetan eta egoera hau pairatzen
|
duten
erkidegoetan duten eragin txikiari ere egotzi diezaiokegu. Neurri batean, txosten horien konplexutasun teknikoari dela eta gertatzen da hori, 100 orri baino gehiagokoak baitira batzuetan.
|
|
2018
|
|
|
Badira, dena den, legerik ez
|
duten
erkidegoak ere, nahiz eta bikoteen erregistroak badituzten.
|
|
|
“Nire irudikoz gure lurra egiazki bideragarria izatea nahi duzuen eta txostena finantzatzeko sakrifizioa egiteko prest zaudeten pertsona urriei idazten dizuet”, dio Civismo erakundearen presidenteak eskutitzean. Bere asmoa, “analistarik onenekin” aztertzea Barkosen legealdian Nafarroak eduki duen garapen ekonomikoa, eta alderatzea UPNren agindupean 2007tik 2015era izan zenarekin, baita antzeko egitura ekonomikoa
|
duten
erkidegoenarekin ere.
|
|
2019
|
|
|
Kontzientzia hitz gakoa iruditu zitzaion Stefan Ruhstaller linguistari ere, Andaluziako toponimiaren normalizazioaz ari zela. . Espainiako estatuan, hizkuntza bakarra
|
duten
erkidegoetan, egoera askoz okerragoa, dela argudiatu zuen, hain zuzen,, sentsibilitaterik ez dagoelako?, ezta toponimia batzorderik ere.
|
|
2020
|
|
|
Estatua duten nazioetako ordezkariak bereziki menderatuak dituzten nazio txikiagoen lepotik nazio handi direnenak, eta are soilik autonomia
|
duten
erkidegoetako ordezkariak ere, okasio berezietan parlamentuetan mintzatu ohi dira nazioaren egoeraz, eta halako eztabaidetan datu sozioekonomikoak, eta hertsiki gai politikoak aztertu ohi dituzte nagusiki. Artikulu honetan, aldiz, gure nazio txikiaren politika eta kultura izango ditut mintzagai, datu sozioekonomikoetan sartu gabe, ez garrantzirik ez dutelako, baizik eta idatzi honen asmoa mugatuagoa delako.
|
|
|
2006ko LOE legean bezala, beste hizkuntza ofizial bat
|
duten
erkidegoetan —hots, Nafarroa eta EAE—, Madrilek edukien %55 zehaztuko ditu, eta Nafarroako Gobernuak eta Eusko Jaurlaritzak gainerako %45 LOMCEk ez du ehunekorik zehazten, baina Hezkuntza Ministerioak ezartzen du zein diren enborreko irakasgaiak.
|
|
|
2006ko LOE legean bezala, beste hizkuntza ofizial bat
|
duten
erkidegoetan —kasurako, Nafarroa eta EAE— Madrilek edukien %55 zehaztuko ditu, eta Nafarroako Gobernuak zein Eusko Jaurlaritzak gainerako %45 Egun, LOMCEk ez du ehunekorik zehazten, baina Hezkuntza Ministerioak ezartzen du zein diren enborreko irakasgaiak.
|
|
|
Estatuko gizarte zerbitzuetako zuzendarien eta kudeatzaileen elkarteak Euskadiri buruz egindako 2020ko txostenak dioenez, gurea ez dago arreta osotik hurbil dauden erkidegoen artean (itxaron zerrendako %10 baino gutxiago), Nafarroa bezala, baizik eta rankingeko hirugarren lekuan, geratuta dauden edo eskaria oso motel xurgatzen
|
duten
erkidegoen artean, besteak beste Madrilgo Erkidego zorigaiztokoaren talde berean gaude.
|
|
2021
|
|
|
Espainiako Aldizkari Ofizialak dioenaz, ez da polemikaren abiapuntu izan zena ageri: 150eko intzidentzia tasa gainditzen
|
duten
erkidegoetan tabernen barnealdea hetsi beharra. Aldiz, argitaratutako xedapenak baieztatzen du erkidego bakoitzaren esku egongo dela erabakia.
|
|
|
Gaur arte hemeretzi izan dira 100.000 biztanleko 400 kasuren langa gainditzen zuten herriak EAEn; baina horietako bat ere ez da Debagoienekoa izan. Baina zerrenda eguneratuko da gaur, eta Sagardui sailburuak aurreratu duenez, 26 izango dira kolore gorria hartuko
|
duten
erkidegoko herriak.
|
|
|
Erakunde sinatzaileen aburuz, autonomia printzipioarekin bat etorriz, berezko hizkuntza ofizialki aitortuta
|
duten
erkidegoetako hezkuntza sistemaren hizkuntza araubideak dena delako erkidegoaren eskumen esklusiboa izan behar du, eta horrek «berezko hizkuntza guztien eta gaztelaniaren gaitasun osoa eta berdina bermatzera» bideratuta egon behar du. Hala eta guztiz, autonomietako araudiek helburu hori jaso arren, gaztelaniaren gaitasuna erabat bermatu da aplikatu diren ereduetan, baina eredu orok ez du helburu bera bermatu katalanarentzat, euskararentzat eta galegoarentzat.
|
|
2023
|
|
|
Nafarroako Foru Komunitatea —% 19,4 duela— hirugarrena da gastu handiena egiten
|
duten
erkidegoetan, itunpeko irakaskuntza finantzatzera zuzendutako hezkuntza gastu publikoari dagokionez.
|
|
|
Talde horrek iktus unitate pediatrikoa duen erreferentziazko ospitale batera eramango du haurra, azkar esku hartzeko eta ondorioak minimizatzeko. Hala gertatzen da Iktus Pediatrikoaren Kodea izeneko prozedura
|
duten
erkidegoetan, helduen iktus kodearen antzekoa: Madril (2019), Extremadura (2022), Andaluzia (2020), Katalunia (2020), Nafarroa (2021) … Gainerakoetan antzeko protokoloak dituzte, Osasun Sistema Nazionalaren Iktus Estrategian (2022) ikus daitekeen bezala.
|
|
|
Aldiz, aurreko neurketetan bigarren aukera moduan ikusi zen eredua lehen postura igaro da: eskumen gehiago
|
duten
erkidegoez osatutako estatu bat (%26tik %29ra).
|