|
2001
|
|
|
lehenago.Behialako andrearen «hemen ager arazteko on ez den bertsu izigarria» ez du papereratzen Lafittek, jujamendua plazaratuz, bertsoa ezagun zaiola frogatzen digunbitartean. Gutxi gorabehera, egiteko molde berdina dute hondar hamarkadakoentziklopedistek, aldizkariek, egunkariek, argitaletxeek (irekitasuna seinalatzekobeharrezkoa
|
duten
emazte idazleen kopurua salbu: batekin aski da, ez?):
|
|
|
Emazte idazleen obrak literatur munduan berma daitezke halatan irakurleriafinkatzen baldin bada, edo duten ber. Une honetan, Lafitteren testuaren etsenpluanbezala, merkatu, maskulinizatuak? manatzen baitu, euskaraz idazten
|
duten
emazteek nahikoa hertsirik daukate bidea. Noski, Parisen Noblecourt edo Darrieusecq enmanerako marketing operazio arrakastatsuak kausitzen dira hemen ere, duelagutxi, Elkarren eskutik Iturbe eta Osororentzat egin zen bezala; hauen kasuan, ordea, nehoiz ezin jakin arrakastaren zioa argitaletxearen bultzadaren edo idazkiaren kalitatearen ondoriozkoa den!
|
|
2008
|
|
|
Eta ez du, Ingrid Betancourt anderearen libratzearen show mediatikoaren garaian, frantses parlamentuak aho batez bozkaturiko lanaren inguruko legedia antisozialak egoera hobetuko. Pobrezia berriaren ekileetan hiru ehun euroko erretreta eskuratzen
|
duten
emazteak azaltzen dira karriketan eske, edo zakar ontzietan jarri zahar karrakan. Telebistentzat ez bide dira hain glamurki femininoak.
|
|
|
Euskal Herrian ere bortizkeria pairatzen
|
duten
emazteek egituren beharra daukatela esan zioten Greneti, harrera, sostengua eta bide laguntza emateko.Auzapez gisa, egitura horiek plantan ezartzeko urratsak egin ditzan eskatu zioten.
|
|
2010
|
|
|
AEKan, euskara ikasten
|
duten
emazteak gizonak baino gehiago dira:
|
|
2012
|
|
|
Euskaldun Errege eta agintarien artean ere gutti mintzatua zela, edo baterez! Gora, Euskal izpiritu garbian, euskal hitzkia, mintzoa eta kultura mendez mende gutaradino biziarazi
|
duten
emazte eta gizon agurgarriak! Zazpi urteko haurrek deus ez zakiten holakorik, nehorek ez ziotelakotz erakasten gure haurreko garaian ere bazirela Gizonak Euskararen bizia eta euskaltasuna munduan errespetuzki ezagutarazten karsuki arduratzen zirenak; Juan Antonio Agirre, Euskaldun Lendakari ospetsuaren gerla denborako obra jendekina zenbat euskaldun haurreri zaiote erakatsi?
|
|
2013
|
|
|
Hogeita bost urtetan zerbitzatzen aritu diren soldadu beteranoei& Eurei eta euren umeei etorkizunean erromatar hiritartasuna ziurtatzen zaie. Era berean, lege aurrean baliagarria den ezkontza eskaintzen zaie memento honetan
|
duten
emazteei, edo, ezkongabe badira, ondoren ezkontzen direnei, betiere emazte bakarra gizoneko.
|
|
2016
|
|
|
Joan den astean hasirik, hemendik goiti soinketa egiten edo egin nahi
|
duten
emazteentzat (afixak hori dio), soinketa ikastaroak ortzegun arrats Suziz eginen dira Aiherrako enen Etxean, 19:00etatik 20:00ak arte. Erakaslea Valérie Perrot anderea da.
|
|
|
Ez dela hor deus arrarorik erranen duzue, mundua mundu denetik haurrak emaztek sortzen baitituzte. Pastoral honen kasuan azpimarratu behar da zenbateko lekua hartzen
|
duten
emaztek. Pastoralaren gaia Katalina de Erauso da.
|
|
|
Horietako gehienak 30 eta 34 urte arteko emazteak dira, sortze guzien %37, 7 Halaber, urtetik urtera emendatzen ari da 35 eta 39 urte artean eta 40 urte pasatu ondoan ama izaten diren emazteen kopurua. Aldiz, 20 urte artean haurra ukaiten
|
duten
emazteak gero eta gutiago dira.
|
|
2017
|
|
|
Hori irakur daiteke pilularen aldeko sustapen testuetan. Laborategiak eskatu inkesten arabera, emazteen %60k hilekoen kopurua apaltzea edo desagertzea nahiko lukete, dio bere produktu berria sustatzeko.Laborategiaren komunikaziotik haratago, nahiz eta zenbaki edo batezbestekorik ez izan, Tallandier ginekologoak berak baieztatu du badirela hilekorik nahi ez
|
duten
emazteak, eta ez bakarrik behin behinean. Liane Aubert Baionako emaginak ere baditu kasu horretan daudenak:
|
|
|
16 emazte eta 3 gizonez osatzen da Emeki: dirua baztertuz eta elkartasunezko mailegua eskainiz, lantegia sortu edo gotortu nahi
|
duten
emazteeri laguntza ekartzea da xedea. Jadanik 3 emazteren egitasmoak gauzatu dira C.L.E.F.E delakoaren bidez diru baztertuari esker.
|
|
|
Hala nola jakiten den Malinois arrazako bi txakurrek, Thor eta Nikios, egin duten balentria edo asmaketa. Bularreko minbizia
|
duten
emazte batzuri kausitu diotela sudur puntaz eritasun hori. Geroztik, entsegu hori egin ondoan, bi txakur hoik gastatuki bizi dira, pentsatuz geroan ere hain segur hoien beharra izanen dela uste baino gehiago.
|
|
|
Hendaian, Otsailan koruak aste huntan ospatzen ditu bere 20 urteak. 1997 an sortu zen alabainan, kantua biziki maite zuten eta
|
duten
emazte batzuen artean, eta hori otsailean gertatu zen, bere izena ere hortarik daukala... Hogoita zonbait kantari dira eta zernahi kantu entzun arazten dute, euskaraz segur bainan ere beste hamar bat mintzairetan, latina eta hebrearra barne!
|
|
2018
|
|
|
Bigarren zifra: 93.000 Hauxe da bortxaketa edo bortxaketa entsegu bat jasan
|
duten
emazteen kopurua. Eta hirugarrena:
|
|
|
Oraino hilekoa
|
duten
emazte zaharrek sehaskako haurrei begiratzen dienean, pozoia sartzen diete begien bidez. Hori honengatik gertatzen da: hilekoa duten emazteen odol geldiak eta beste umoreak gorputz guztian hedatzen direlako begietaraino, eta begi horiek airea kutsatzen eta haurrak infektatzen dituztelako.
|
|
|
Oraino hilekoa duten emazte zaharrek sehaskako haurrei begiratzen dienean, pozoia sartzen diete begien bidez. Hori honengatik gertatzen da: hilekoa
|
duten
emazteen odol geldiak eta beste umoreak gorputz guztian hedatzen direlako begietaraino, eta begi horiek airea kutsatzen eta haurrak infektatzen dituztelako.
|
|
|
Zoritxarrez, gehiago hilekorik ez
|
duten
emazteek ere infektatzen dituzte haurrak. Nolaz?
|
|
|
Sinboloetan dautzan kategoria generikoek sailkatzen dituzte baloreak eta, neurri handian, bizitzaren ordenamendu soziala; haien arabera definituak baitira nolakoak izan behar
|
duten
emazteek goxoak eta, ahalaz, doi bat zozoak eta nolakoak gizonek doi bat bortitzak eta, ahalaz, azkarrak; eta zein izan behar diren bakoitzaren egitekoak: etxeko gobernua emazteena, aginte publiko eta politikoa gizonena.
|
|
2020
|
|
|
Esther su etena zapuztu ondoren hasi zen koadernoan idazten, beretzat ez beste inorentzat, bere galderak eta zalantzak inorekin partekatzeko garaia artean urruti zegoen errezeloz. Espainiako gobernuaren sakabanaketapolitikaren ondorioz, urrutiko espetxeetarako bidaietan eman dituen ordu luze eta nekezetan ezagutu ditu, senideak ordu erdiz ikusteko, funtzionarioen abusuak, laidoak eta tratu txarrak pairatzen dituzten amak eta arrebak; gela hotzetako kamainetan maitasuna egiten
|
duten
emazteak; hamaika manifestaziotan ordu luzez senideen argazkiei eusten dietenak; senide gaixoak espetxetik ateratzeko auzibide antzuetan borrokatzen direnak; autobideren batean bizitza galdu duen bakarren bat ere bai; finean, beren gizonekiko eta haien ideiekiko leial izatea beste aukerarik izan ez duten emakumezkoak. Gaur egun, seiehun eta berrogeita hamar euskal preso dago, zenbatuta dauzka Estherrek.
|
|
|
Estherri beti kostatu zaio onartzea bizitza baldintzatu diotela nebak hartutako erabakiek. Asko dira espetxeratuak dauden gizonen zain jarraitzen
|
duten
emazteak, gatibualdiaren aurretiko bizitza berreskuratzeko aiduru gelditu direnak; beren askatasuna galduz, beren bizi itxaropenak bikoteen baldintzapean jarri dituztenak. Maitasun kondenak edozein katek baino estuago lotu ditu emakume asko:
|
|
|
Ia ezagutzen ez
|
duten
emaztea eta bi seme alaba ditu.
|
|
2021
|
|
|
Herriz herri dabilana, Lehuntzetik jina eta Donibane Garazirat joaitekoa. Bask' Elles deitu elkarteak du muntatua omentzeagatik beren denboran sail aipagarri zerbait akulatu
|
duten
emazteak, bainan ahantziak direnak edo ez segurik aski ezagutuak. Erakusketa bera beti aberastuz doa, izen berriak ere sartzen baitira artetan.
|
|
2022
|
|
|
Badira munduan zehar, bortizkeria jasaiten
|
duten
emazte horien alde borrokatzen direnak. Horietan Denis Mukwege, Bake Nobela, mediku eta artzain ebanjelista," Emazteak konpontzen dituen gizona" izendatua da.
|
|
|
Eskerrak ematen dizkiot Euskaltzaindiari gaur ohoratzeagatik. Ohore hau partekatu nahi nuke euskara iraunarazi
|
duten
emazte guziekin, etxeetan, baita ikastola eta ikastetxetan.
|
|
|
Daniel P. haurdunaldiaz erantzule zen eta, gainera, bortxatzeaz akusatua zen baina poliziak bakean utzi zuen eta ez zen auzitan agertu. Auziak abortatu nahi
|
duten
emazteen egoera desesperatua erakutsi zuen, partikulazki langile klaseko emazteena(" Ingalaterra aberatsentzat, presondegia pobreentzat!" zutela oihu egiten manifestariek auzitegiaren aitzinean).
|
|
|
Historia markatu
|
duten
emazte borrokalariak
|
|
|
Gure behar bezalako deontologiak(...) ez du segurki sekula pentsatu emazte abokatuak ere, emazte guziak bezala, aborta zezaketen emazteak zirela eta, sustut, hori aitortu zezaketela, eta publikoki aitortu. (...) Chevalier andereari eta haren hiru konplizeeri osoki identifikatzen naiz egun, manifestatzen
|
duten
emazte horiekin, Frantziako milioi emazte horiekin. Nire familia dira.
|
|
|
Hezitzaile berezitu formakuntzaren baitan proiektu bat osatu behar zutela eta, Maixan Noblia, Anna Lasfargue eta Julie Pecastaings ek erabaki zuten dokumental baten ekoiztea emazteek etxeetan jasaiten duten bortizkeriaren gaia hartuz. Ikasle gazte horien gogoeta izan zen, bortizkeria jasaiten
|
duten
emazte horien erasotzaileak nor diren hobeki jakitea. Film horren ekoizteko Pauen kokatua den Espetxe Zerbitzua Integraziorako eta Probaziorako (Service Penitentiaire d' Insertion et de Probation) egiturarekin lanean ari izan dira, bideratu ditu lekukoen atzemaiteko.
|
|
|
Zeren badakizu, eta nik ere ongi dakit, maite duzun emakume hori ez dela kontentatzen Jainkoak eta zentzu onak agintzen dutenarekin. Eta gizonen legeak desohore handiz jaunzten baditu ere senarra ez bertze gizonik maite
|
duten
emazteak, Jainkoaren legeak ere ez ditu dispentsatzen emaztea ez bertze emakumerik maite duten senarrak. Eta zure laidoa eta enea bata bertzearen aldean jarri behar badira, zu gizon zuhur eta esperientziaduna zara, gaizkia ezagutu eta saihesteko; ni, berriz, gaztea nauzu, eta amodioaren botere indarren ezjakina guziz.
|
|
|
hots, betiko amodioa, zeina ezin baita ez sortu ez eta gelditu ere gizonaren bihotzean. Eta hori ongi dakite halako erabakiek zenbat iraun ohi duten esperimentatu izan
|
duten
emazteek!
|
|
|
" Eskertzen dizut erran zuen Simontaultek hitza eni ematea, baina ez duzu zertan ni irri eragile izendatu, deitura hori nardagarria iduri baitzait oso. Eta mendeku hartzeko, erakutsiko dizuet badirela batzuen artean, edo denbora batez, xahu direlako alegia egiten
|
duten
emazteak; baina, hondarrean, diren bezala gelditzen dira agerian, istorio txit egiazko honen bidez ikusiko duzuen moduan".
|
|
|
Eta Frantzian bertute bera eransten zitzaion heliotropoari: landare hori elizan denean, senarra engainatu
|
duten
emazteak ezin dira handik higitu (Grand Albert 1981: 70).
|
|
|
Badira gertatutakoaren lekukotasun gordina eman
|
duten
emazteak. Horien artean da Marie Laure Eude Delattre; PPDAk 1985ean bortxatu zuela kontatu du, Cannesko (Frantzia) festibalean.
|
|
|
Emazteen osagarria eta sexualitatea 17 azkarki kaltetzen du. Gaur egun, ebakidura pairatu
|
duten
emazteek kirurgia konpontzailea balia dezakete.
|
|
|
Abortua aterabide bat da haurdunaldia gelditu nahi
|
duten
emazteentzat.
|
|
2023
|
|
|
Ezagupena merezi
|
duten
emazte eta gizonak Azken desafio huntan gazteeri lekua emaitea helburua du, mendialdearen geroa bermatzeko engaia daitezen. Emazteek baserrialdean duten lekua argitan ezartzeko eta indartzeko beharra agertu da.
|
|
|
Bilboko Udaleko talde politikoek sinatuta, adierazpen instituzionala zabaldu dute. " Emazteen kontra zuzentzen den indarkeria duintasun eta osotasun fisiko eta moralaren aurkako atentatua da, hots, giza eskubideen urraketa larria eta onartezina, salatu beharrekoa, isilik gelditu gabe eta biktimen aldeko sostengua adieraziz, indarkeria pairatzen
|
duten
emazteak babestuz" dio idatziak. Bilbon, Donostian, Iruñean, Gasteizen elkarretaratze jendetsuak izan ziren:
|
|
|
Apezek, batzuetan serorek eta fraileek, erlisioneari lotuak diren arloan irakasteko eskumena onartua zuten eta denen buru ezarri ziren. Gaur egun, Biblia Ikasketen Unibertsitateko titulua
|
duten
emazte eta gizonak erakasteko onartuak dira. Gure eskualdean badira taldeak bibliako testuak horrela ikasten dituztenak, bai euskaraz, bai frantsesez, emazte ala gizon baten laguntzarekin.
|
|
|
Manifestuan, Israelek Palestinako herriaren kontra egin" genozidioa" salatu da eta mugimendu feministak erailak izan diren milaka emazte palestinarrak gogoratu ditu. Halaber, indarkeria matxista pairatu edo pairatzen
|
duten
emazteen sentsibilizazio handiagoa eskatu du, jendartearen isiltasunaren aitzinean, kasu anitz ilunpean gelditzen baitira. Mugimendu feministak lan esplotazioa eta indarkeria ekonomiko eta arrazistak pairatzen dituzten etxeko langileen eta zainketen sektoreko langileen aldeko mezua agertu du.
|
|
|
Antzerkian, memento atsegina pasatzeaz gain, jendarteko gai anitz jorratuak dira. Danyren bidez baserri munduan bizitzea hautatu
|
duten
emazteak aipatzen dira, espekulazioaren arazoa, osasun basamortuaren eta baserrialdeen hustearen kontra bizirik egon nahi duen lurraldea.
|
|
|
Baztertua bukatzen du. Autoreak adulterioarekin bizi den pasioa plazaratzen du, bere hutsa aitortuz, gizonen traizioa gogoratuz eta ezkontza presondegi gisa bizi
|
duten
emazteen egoera salatuz.
|
|
|
Emazte baten esku uz ten zen Europako erresuma handienetariko bat, ez bazen indartsuena, emazteei ardura ematen zitzaienaren froga, titulua ez bazitzaien ematen ere. Luisa Savoiakoa, historian zehar, ardura handia izan
|
duten
emazteen artean da.
|
|
|
" Plazer duena eginen du erran zuen Parlamentek, baina pentsatu nahi dut, ene atseginerako, horrela mintzatuko dela beti. Bederen, ekarri digun etsenplua baliagarri izanen zaie amodio izpirituala ez dela batere perilosa uste
|
duten
emazteei. Ordea iduri zait perilosagoa dela bertze guziak baino".
|
|
|
Emaiezu, jauna, langile zapaldu akituei, bizitzeko besteen lohia xahutu behar
|
duten
emazteei, eri eta zaharrak artatzen dituztenei, paperik gabeko etorkinei, gaizki ordaindutako gazteei...
|