|
2007
|
|
|
Gainera, HABEren Helduen Euskalduntzerako Oinarrizko Kurrikulua, irakaskuntza mailan, metodologia komunikatibo eraginkorrean asmatu ahal izateko tresna egokia izan daiteke. Gainera, Europako Erreferentzi Marko Bateratuak ikaslearen ikasprozesuan eragiten
|
duten
elementuak zehazteaz gain, hauen deskribatzaile mailakatuak proposatzen ditu. Testuinguru bakoitzari egokitu beharreko deskribatzaile hauek helburuen zehaztapenerako, programaziorako, eta ebaluaziorako guztiz erabilgarriak izan daitezke.
|
|
|
Batetik, euskara ikasten duen ikasleak zer ikasten duen zedarritzen laguntzen du. Bigarrenik, hizkuntzaren eskurapenean aktibatzen diren prozesuak eta parte hartzen
|
duten
elementuak definitzen saiatzen da. Azkenik, ikasten den hizkuntza bere testuinguruan kokatzen du, hau da, normalizazio bidean dagoen hizkuntzaren errealitatea aipatzen du.
|
|
2009
|
|
|
2006an hasi eta 2007an bukatu genuen IMHko hizkuntzak kudeatzeko sistemaren prozesu osoa. Hasieran, sistemaren lehenengo diseinurako, IMHren prozesuetako eta euskara batzordeko hainbat kidek parte hartu zuten, berariazko hainbat lan bileren bidez. Bilera horietan, HKS osatzen
|
duten
elementu guztiak landu genituen banan banan. Lan dinamika horretan, aholkularitza enpresak egin zituen oinarrizko proposamenak, eta IMHko langileek ekarpenak eta aldaketak egiten zituzten.
|
|
2011
|
|
|
Berdeegi dago oraindik diglosiaren eremua, antza, balio jeneraleko arauak eman ahal izateko. Bien bitartean hobe izango dugu, ene ustez, seguru samarrak diruditen eta mundu zabalean zirkulazio nagusia
|
duten
elementuekin lan egin. Funtsean, Ferguson-en formulazioak eta Fishman-enak amankomunean duten osagai basikoekin, hudson ek kasu gehienetan zoragarri deskribatu eta are lehen baino egunaren argiagotan jarri dituenekin.
|
|
|
Bien bitartean hobe izango dugu, ene ustez, seguru samarrak diruditen eta mundu zabalean zirkulazio nagusia
|
duten
elementuekin lan egin. Funtsean, Ferguson-en formulazioak eta Fishman-enak amankomunean duten osagai basikoekin.
|
|
|
Labur bilduz: datu biltze eta hipotesi lantze inpresionantea eskaini digu Alan hudson ek, 2002ko bere saioan. ordura arte, Britto ren 1986ko tesi lan ezaguna alde batera uzten bada, inoiz pareko neurrian egin gabekoa, nire ustez. zer ikasia ugari dago hudson en saio horretan eta, batez ere, hemengo datu soziolinguistikoak zerekin konparatu jakiteko mundu zabaleko balio indarra
|
duten
elementu ugari eskaini digu bertan. hudson en" benetako diglosia" hori bat dator ia erabat, baina ez osorik, Ferguson-en diglosia klasikoarekin. puntu batean dauka aldea: maisuarentzat diglosiaren ezaugarri definitzaile irmo den egonkortasuna, hizkuntza egoera berezi horren mendeetako iraupen indarra, erabat
|
|
|
idatzizko jarduna h bidez egiten da, erabat edo oso nagusiki; ahozko jarduera formal jasoa ere bai, oro har. gainerako jarduna, eguneroko mintzajardun eta berba egikera arrunta, informala eta intimoa, L aldaeraz egiten da beti edo nagusiki. hots, Lren eta h ren konpartimentazio funtzionala dago hiztun elkarte horretan (konkretukiago, hiztun elkarte horrek konpartimentazio arau hori indarrean daukan esparru territorialean eta, horren barnean, bertako hiztunen arteko agerbide, jardun gune, harreman sare eta situazioetan. hots: hiztun elkartearen lurralde esparru osoan (hiztun herrian) edo bertako eskualde eremu jakinean kontestuak agintzen du, normalean, noiz h erabili eta noiz L. Mintzajardunaren situazio markatzaileek, norknorekin noiz non zertaz diharduen azaltzen
|
duten
elementuek, esplikatzen eta, parte on batez, determinatzen dute kasu bateko eta besteko jardunaren berezitasuna. f) Konpartimentazio soziofuntzional (eta, dagokion neurrian, territorial) hori egonkorra da. hots, ez da urtetik urtera (ez eta hamarkadatik hamarkadara edo belaunaldi batetik hurrengora) nabarmenki aldatzen. hizkuntza egoera guztiak (guzti guztiak) aldatu egiten direnez gutxi edo (nor... zenbat denbora iraun behar du hizkuntza egoera batek" bere horretan", egoera hori" egonkorra" dela esateko? 56 Neurri bat hartu patroi, zein bestea, ez da begien bistatik galtzea komeni diglosia, Ferguson-en irizpidez, egoera egonkorra dela. konkretuki," a relatively stable language situation".
|
|
|
CDHko zenbait kide bilduko ditugu eta euskalduntze prozesurako (eraldaketarako) beraiek ikusten dituzten oztopo, arazo eta iritziak jasotzen ahaleginduko gara. Oztopo horiek guretzat ez dira gauza negatiboa izango, eraldaketa ahalbideratuko
|
duten
elementu positiboa baizik. ‘Maier’ enpresan metodologia hau erabili dutenean zera diote:
|
|
|
CDHko zenbait kide bilduko ditugu eta euskalduntze prozesurako (eraldaketarako) beraiek ikusten dituzten oztopo, arazo eta iritziak jasotzen ahaleginduko gara. Oztopo horiek guretzat ez dira gauza negatiboa izango, eraldaketa ahalbideratuko
|
duten
elementu positiboak baizik"
|
|
2012
|
|
|
Lan honetan hizkuntza ordezkatze prozesuan amilduta zegoen herri batean azken berrogei urteotan haurrak euskaldun haztearen aldera gertatutako aldaketa aztertuko dut. prozesu horren baldintzak arakatu eta hiztun belaunaldien segida berriz uztartzea ahalbidetu
|
duten
elementuak ezagutzea dut xede. horretarako, gurean erabili ez den hizkuntza sozializazioaren gaineko teoriaz baliatuko naiz. euskararen belaunez belauneko jarraipena aztertzeko paradigma berri baten baliagarritasuna probatzea interesgarria zaigu ikerketa soziolinguistikoan eta hizkuntza plangintzan aritzen garenoi.
|
|
2014
|
|
|
Garapen hau ez da garapen ekonomiko hutsa, garapen soziala ere bada, eta osagarri sozial honetan gizarte batentzat indar kohesionatzailea
|
duten
elementuak aintzat hartu behar dira, euskararen normalizazioa besteak beste. izan den gidaritza publikoa euskara planen arloan ere gauzatzea beharrezkoa da, eta elkargune hauen osaera, antolatzeko modu, helburu, azpiegitura eta abarri buruz hitz egiten hasteko behar gorria dago.
|
|
|
Gurea bezalako lurralde batean garapenaz hitz egiterakoan, eta zehazki, toki garapenaz hitz egiterakoan, garapen kuantitatiboa baino garapen kualitatiboa hartu behar da aintzat batez ere. Garapen hau, lehenago ere azaldu bezala, ez da garapen ekonomiko hutsa, garapen soziala ere bada, eta osagarri sozial honetan gizarte batentzat indar kohesionatzailea
|
duten
elementuak aintzat hartu behar dira, hizkuntza besteak beste, euskararen normalizazioa besteak beste.
|
|
2016
|
|
|
Horrela, eztabaida joko gisako metodologia egituratu eta ludiko baten bidez gizarte eta zientzia alorreko eztabaidetan herritarren parte hartzea sustatzea helburua duen Europa mailako PlayDecide3 proiektuaren berri izan ostean, PlayDecide ren materialak eskuratu eta eredu horrekin eztabaida joko berri bat sortzea erabaki zen. Jokoa osatzen
|
duten
elementu ezberdinak prestatu ziren, batzuk ikerketa taldean partekatutako sormen ariketa bidez eta, beste batzuk, aurreko fasean landutako Materialen Corpuseko edukiak sintetizatuz eta jokoaren karten neurrira egokituz. Horrekin, jokoaren lehen bertsioa osatu zen.
|
|
2017
|
|
|
jatorria, motibazioa, erabilera eta ideologia" izenburuko artikuluan. egilearen hitzetan, hiztun berriak" hizkuntza hori lehen sozializazioko hasierako hizkuntzatzat izan ez duten horiek" dira. ikerketa tradizioz irlandako gaelikoa hitz egiten den gaeltacht eremuan kokatzen da. gainera, azpimarratu behar da hiztun berriek ezaugarri desberdinak dituztela, bai jatorrizko familien ezaugarriei dagokienean, eta, baita izan duten hezkuntza ibilbideak askotarikoak izan direlako. artikulu honetan nabarmentzen da, badirela hiztun aktibo bihurtzeko garrantzi handia duten hainbat gako, aipatu ditugun beste bi artikuluetan ikusi den bezala, irlandako gaelikoaren kasuan ere. esate baterako, soziolinguistikoki hiztun dentsitate handiko eremu geografikoetan edo unibertsitateko esparru mesedegarrietan egotea. aldizkariaren gurean atalera hiru artikulu ekarri ditugu oraingoan. lehenengo honetan, Eduardo Apodakak eta Jordi Morales-ek" hiztun kategorietatik hizkuntza praktiken erregistroetara: ...a sustatzeko neurriaren bila" artikulua idatzi dute. bertan, euskal soziolinguisitikaren esparruan ohikoak diren teknika metodologiko hainbaten azterketa kritikoa egin dute, batez ere, hiztun kategorietan eta hiztunen aitorpenetan oinarritzen direnei eginikoak. izan ere, planteatu nahi du azterketa modu horiek errealitate soziolinguistikoa bera sortzen dutela, edo gutxienez, sortzen laguntzen
|
duten
elementuak izan daitezkeela. bere iritzian, ikerketa metodologikoetan aldaketa formala gertatu litzateke, besteak beste, praktika linguistikoak lehenesteko kategoria identitarioen gainetik. atal honetako bigarren artikulua Jaime Altuna Ram� rezek idatzi du gazteen euskararen erabilera generoaren aldagaiaren arabera aztertzeko. ikerketa etnografikoa lezoko eta pasai donibaneko 12 eta 16 urte ... Larraitz Uriak, Iñaki Alegriak eta Ander Corralek idatziriko" kode alternantzia aztertzeko hizkuntza teknologien ekarpena". kode alternantzia (code switching) elkarrizketa berean hiztunek hizkuntza bat baino gehiago erabiltzeari deitzen zaio. eta, esan behar da fenomeno oso ohikoa dela hizkuntza bat baino gehiago hitz egiten diren komunitate linguistikoetan. arazoa da, nolanahi ere, ukipen egoeran dauden hizkuntzen sendotasuna ez dela berdina izaten, eta, beraz, alternantzia horretan, ordezkatze prozesuaren zantzuak detektatu ohi direla sarritan. baina, izatez, aukera modura ere ikus daiteke fenomenoa, esate baterako, alternantzia hori ahuldutako hizkuntzan hitz egiten hasteko modu bat denean. beraz, interes apartekoa duen gaia da, baita, ikuspegi sozioionguistikotik begiratuta ere. kasu honetan, fenomenoaren azterketarako baliabide teknologikoaz aritzen da artikulua. izan ere, jakinik fenomenoaren ezaugarri nagusia bat batekotasuna dela, eta ahozko hizkuntzan ez ezik hizkuntza idatzian ere agertzen dela, sare sozialetako kode alternantzia aztertzeko modua erakusten dute. hau da, hizkuntzaren prozesamenduaren (hp) alorrean garatutako metodologia, eta hizkuntza teknologiaren bitartez corpusa biltzeko eta etiketatzeko baliatuko den metodoaren berri eman dute. irakurle guztion interesekoak izango direlakoan.•
|
|
2018
|
|
|
" Eusleak" dira metodologia honetan taldeko hizkuntza erabilera euskararen aldera" astintzen"
|
duten
elementu berritzaileak; ordura arteko hizkuntza harremanen oreka" urratzen" dutenak, oreka berri baten bila. Esperientzia gune bakoitzean lankide proportzio txiki bat aritu da Eusle lanetan (batez beste, bost lankidetik bat) (ikus, gorago 3 atala), eta nolabait bi txandatan banatu dira eusleak, esperientziaren erdian eusleak aldatuz.
|
|
2020
|
|
|
Honek hizketa egintzaren konplexutasuna argiratzen digu, izan ere aurrez aurreko jardunetan komunikazioan parte hartzen
|
duten
elementu gehiago ditugu, besteak beste, keinuak, begirada, mugimendua, hizlarien distantzia... Analisi benetan osatua egiteko beharrezkoa da hizketaren elementu hauei erreparatzea egintza komunikatiboaren oinarrizko elementu baitira (Calsamiglia & Tusón, 2001; Tusón, 2002).
|
|
2022
|
|
|
Hain zuzen, erabilera igo daiteke, herriaren eguneroko dinamikan euskara ardatzetariko bat delako. Hau hizkuntza komunitate trinko baten ondorioa da, bai, baina trinkotasun hori mantentzen
|
duten
elementuak ere badaude, besteak beste, aurretik aipatu diren erreferentziazko taldeak.
|
|
|
Testuetan agertzen diren elementuei erreparatuta –lauburuak, nekazari eremua irudikatzen duten korapilodun soka tenkatuak..., lehen garai honetan, euskara tradizioarekin, autentikotasunarekin edota, are gehiago, folklorearekin lotu edota horien bidez irudikatzen dela ondoriozta genezake. Gainera, euskara irudikatzen
|
duten
elementu horiek daukaten kokapenagatik, esanahi iteratiboari (Cares, 2017: 160) dagokiona, zentroan kokatzen baitira, eta lehen plano batean garrantzia berezia hartzen dute testuetan.
|
|
|
Egiaztapen horietatik abiatuta, gai izan behar dugu hizkuntza gutxitua den euskararentzat muga eta aukera gisa funtzionatzen
|
duten
elementu estrukturalak bilatzeko eta ezartzeko; izan ere, mundu erabat konektatu eta globalizatu honetan, euskararen erabilerak premia mugatuak baino ezin ditu bete. Horrela bada, zer arrazoik azaltzen dute gizarte erresaka hau?
|
|
|
, prozesua ez da lineala eta prozesua osatzen
|
duten
elementuak elkar elikatzen dira. Horretaz gain, zeharkako elementuak garrantzitsuak dira:
|
|
2023
|
|
|
Besteak beste, hizkuntzaren erabilera informala sustatzen delako eta hori hizkuntzarekiko atxikimendua sortuz, jolasaren bitartez esperientzia eta bizipen positiboen artean egiten delako. Zapatak J.M. Sánchez Carrión" Txepetx" en lana aintzat harturik azaltzen du hizkuntzaren ikaskuntza prozesuan hiru direla parte hartzen
|
duten
elementuak: ezagutza, motibazioa eta erabilera (Zapata 2007).
|
|
|
aniztasuna, inklusioa, aldekotasuna, ezberdintasuna, ekitatea, eraldaketa, komunitatea, intersekzionalitatea, bizikidetza, justizia soziala, kontzientziazioa, kultura, artikulazioa, biziberritzea, motibazioa, ahalduntzea, adorea, ausardia, anbizioa... Ez dira kontzeptu soilak, gure erroteria olioztatzen
|
duten
elementuak baizik.
|