|
2023
|
|
|
Zergatik eginen dute hautu kontziente hori? Hori egiteko motibazioa, nahia
|
dutelako
eta hori egitean ongi sentitu direlako; izan ere, behar dutena behar dutena topatu baitute.
|
|
|
Orokorrean oso balorazio onak jaso ditugu. Badakigu ez duela oinarri" zientifikorik", baina euskararen erabileraren norberaren pertzepzioari buruzko galderetan aipagarria da, nahiz eta iritzi subjektiboa jaso, denek edo gehienek adierazi
|
dutelako
KILIKA saioak bukatuta euskaraz gehiago aritu direla. Honek motibazioan eragiten du gure ustez, badakitelako, izena ematerakoan, KILIKA programaren helburua euskararen erabileran eragitea dela.
|
|
|
Horiek gehiago egiten dute euskaraz, normala denez, begi bistako arrazoiengatik. Euskara etxetik jaso dute, kasurik gehienetan, eta euskara normaltasunez entzuten dute han eta hemen beren egunerokoan, beren paisaia linguistikoan ohiko hizkuntza nagusi bilakatzeraino, eta ez
|
dutelako
, hortaz, ahalegin berezirik egin behar euskara modu naturalean atera eta sor dakien.
|
|
|
Edo beldur moduko bat diotela ikasleen estimua galtzeari, eta hori gerta daitekeela pentsatzen dutela, buen rollo a denaren gainetik lehenetsi ezean. Beharbada, ohartu ere ez dira egiten, ez
|
dutelako
agian arreta eta kontzientzia hor, eta komunikazioan zentratzen dira, zein hizkuntzatan gertatzen den begiratu eta zaindu ordez. Hau idazten ari naizela, gogora datorkit Lazkao Txikiren profezia," martxa honetan aurki erderaz hitz egingo dugu euskaraz ari garelakoan"; edo besterik gabe, ez da beraientzat garrantzitsua, ez zaie hala iruditzen, kito.
|
|
|
Eremu akademikoarekin lotzen dute, eta horrek gazteengan sortzen duen higuina kontuan hartuta, gainera, euskara galtzaile ateratzen da, oso galtzaile atera ere. Ume txikiek gehiago egiten dute euskaraz, helduaren erreferentziak oso garrantzitsuak direlako oraindik, ez dagoelako halako desafio jarrerarik, haien errealitate afektiboa familiak eta eskolak baino ez
|
dutelako
osatzen. Baina euskararen erabilera asko jaisten da mailetan gora egin ahala, gero eta behar sozial handiagoak dituztelako, eta gizarteratze zabalago horretan euskara topatzen ez dutelako.
|
|
|
Ume txikiek gehiago egiten dute euskaraz, helduaren erreferentziak oso garrantzitsuak direlako oraindik, ez dagoelako halako desafio jarrerarik, haien errealitate afektiboa familiak eta eskolak baino ez dutelako osatzen. Baina euskararen erabilera asko jaisten da mailetan gora egin ahala, gero eta behar sozial handiagoak dituztelako, eta gizarteratze zabalago horretan euskara topatzen ez
|
dutelako
. Hor lehiatzea zaila da, zeren eta afektiboki esanguratsuak diren helduek eduki arren zer esan, zer erakutsi edota zer eredu eskaini, irabazi egiten duelako mundu handiaren hizkuntzak, eta hizkuntza horretan topatzen duten erakargarritasun guztiak.
|
|
|
Gramatika, hizkuntzaren ezagutza teknikoa, menderatzen du. Latina ondo ikasi zuten belaunaldiek, ez baitute latina entzuten, gehienek ez baitute latinez irakurtzen, pixkana pixkana ahaztu egiten dute, baina nahikoa da behar izatea laster errekuperatzeko, gramatika, sustraia ezagutzen
|
dutelako
.
|
|
|
Ahozkotasuna, bai, baina erdarazko telebistatik jasotzen zuten bizitasuna eta batez ere modernotasuna omen zena, ez euskarazko programetatik. Orain, ordea, bukatu samartu dira kritikak, baina ez euskarazko eskaintza ugaritu edo hobetu delako, baizik belaunaldi berriek gero eta telebista gutxiago ikusten
|
dutelako
. Telebistaren presentzia gure bizitza domestikoan ez da, alor askotan, orain arte bezalakoa.
|
|
|
• Kulturak munduan kokatzeko ematen dituen koordenatuak behar ditu gazteak (hiztunak), izan ere, gizakiak kulturak (zentzu zabalean ulertuta: tradizioa, kultur garaikidea eta gizartea interpretatzeko arauak) emandako sinboloen bidez eraikitzen du bere ingurunea," zentzua" edo esanahia eman nahian19 Euskaraz sortutako kulturak gazteei ez badie ezer gehigarria eskaintzen bertan gelditzeko, (gauza bera
|
dutelako
hobeki menperatzen duten beste hizkuntza batean), alferrikakoa izan daiteke gainerako lan guztia. Beraz, ziurtatu behar dugu euskaraz (eta euskaratik, jakina) gero eta erreferente eta eduki gehiago aurkituko dituztela.
|
|
|
6 Nafarroako eta EAEko ereduei erreferentzia eginez. Altsasuko BHIn, ahozko eta ikasketa kooperatiboa batera lantzen hasi direnean, aldea ikusi dute erabileran gela barruko eta esku hartzearen baitako denboretan, gero zailtasunak datoz aldaketaren iraupenean, hizkuntz ohitura aldaketak errepikapena eta gaitasunaren lanketa ere eskatzen
|
dutelako
.
|