|
2004
|
|
|
Ikerketa batzuek enpirikoki erakusten
|
dute
kooperatibetako langileek ez dutela bere posizio soziala enpresaren jabetzan partaide izatearekin lotzen. Jabetza zentzuaren ahultasunaren aurrean, bazkide izatearen balio erantsi argienetakoa kooperatiben baitan duten parte hartzeko aukera da.
|
|
|
hala ere, plangintza bera eratu duten karguak izanohi dira Kontseilu Soziala aholkatzen dutenak. Are gehiago, Kontseilu Sozialeko kideek ezin
|
dute
kooperatibaz kanpoko erakundeen laguntzarikeskatu; izan ere, estatutuen aurkako ekimena baita.
|
|
2008
|
|
|
Jarduera esparru batzuetan kooperatibek duten indarraren ondorioz, esparru horietara mugatzen diren kooperatiben elkarte edo federazioak sortu dira. Eta elkarteok beraien etorkizuna edo, hobeto esanda, haien oinarri kontzeptuala, neurri batean zalantzatan ikusten
|
dute
kooperatiba mota horiek orain duten lege oinarri hori galduz gero.
|
|
|
Esan dugunez, gehienetan, kapital korporazioen akziodun txikiek ez
|
dute
kooperatiben bazkideek duten ezagutza eta inplikazioa. Abiapuntu horrekin, noraino heldu behar du bazkideen parte hartzeak kooperatiben agintean?
|
|
|
Horren ondorioz, erakundearen jarduerarekin harremanetan dauden interesak askotarikoak izan ohi dira eta interes horien kudeaketa eraginkor eta homogeneoa lehen mailako arazo bihurtzen da kooperatiben korporazio agintean. Zenbait egileren ustez23faktore hori korporazio agintearen arazo funtsezkoa da eta, horren ondoriotzat hartzen
|
dute
kooperatibek merkatuaren gehiengoa eskuratzeko aukerarik ez izatea. Horrela azaltzen dute, orobat, zergatik kooperatibak ugaritzen diren, batez ere, kooperatibetako bazkideen interesak homogeneoagoak diren jarduera sektoreetan24.
|
|
|
50 «Gertaerok garrantzi handiagoa
|
dute
kooperatibak inguruko ekonomian pisu handia izanez gero, Arrasateko Kooperatiben Taldean gertatzen den moduan» (Arruñada, 1998).
|
|
2009
|
|
|
Batzuetan, garrantzi handia izan
|
dute
kooperatiba hauek ekonomiaren sektore zehatz batzuetan, oligopolio egoerei, edo merkatuaren menderatze egoerei, aurre egiteko, kontsumitzaile edo erabiltzaileen eskubideen alde.
|
|
|
Ekainaren 13an aurkeztuko
|
dute
kooperatiba berria, zeina Europako Kooperatiben Legearen arabera osatuko den. Erakunde berriak hainbat onura ekarriko dituela nabarmendu du Tellituk:
|
|
|
Ahots bakarra edukiko dugu, eta egitura sinpleagoa; baliabideak ere hobeto erabili ahal izango ditugu; zerbitzuak ere erakunde bakarrean bateratuko dira. Irudi bakarra izango duen eta ikastolentzat zein gizartearentzat gertuago egongo den erakunde bat sortu nahi
|
dute
kooperatibarekin, Tellituk dioenez: Hezkuntza planifikaziorako ere, interesgarria da Euskal Herri osoko ikuspegia izango duen erakunde bat edukitzea.
|
|
|
Suitzako eta Italiako bi enpresak sortu zuten lehen europar kooperatiba elkartea. Orain artean, 50 bat ikastolek erabaki
|
dute
kooperatiba berriko kide egitea. Urtea bukatzerako, ehun izatea espero dute.
|
|
|
Artezkaritza Kontseilua. Juan Jose Aranburu, Xabier Arrieta (idazkaria), Aitor Goitia, Juan Carlos Gomez, Paxkal Indo (diruzaina), Txumai Iturria, Eugenio Jimenez, Murielle Leizagoien, Arantza Manterola (lehendakariordea), Joxi Sanguesa, Andoni Sarriegi, Koldo Tellitu (lehendakaria) eta Maite Urmenetak osatzen
|
dute
kooperatibaren Artezkaritza Kontseilua.
|
|
2011
|
|
|
Paraguaiko Manduvira kooperatibak ekoizten du. 1.500 bazkidek osatzen
|
dute
kooperatiba hori, eta azukre kanabera duten nekazariei laguntzen die “egoera txarrean bizi diren eta bizirauteko zailtasunak dituzten”. 14 urtetik gorako esperientzia dute azukrearen eta esportazioaren nekazaritza ekoizpen organikoan.
|
|
2013
|
|
|
Euskal Autonomia Erkidegoan (EAE), aldiz, legeak zein erakundeek erraztu eta lagundu egin
|
dute
kooperatibak eratzen eta garatzen. Kooperatiben eraketarako eskatzen diren gutxieneko baldintzak errazak dira betetzen eta Erregistroak ere lagundu egiten du tramite administratiboak betetzen.
|
|
|
Tramiteak arinagoak eta merkeagoak izateak ez du esan nahi egokiagoak direnik. EStik defendatzen
|
dute
kooperatiben erregistroa cartoriotan egin litzatekeela. Baina zuzenago da izaera publikoa duen kooperatiben erregistro espezifiko bat izatea.
|
|
|
Promozioa entitate pribatu baten esku lagatzen baldin bada, arriskua dago elkartearekin bat datozen egitura kooperatiboak bultzatzeko soilik. Gure kasuan, erantzukizun hori
|
dute
Kooperatiben Erregistroak eta, batez ere, Federazioak eta Kontseiluak.
|
|
|
LANEk 2002an kooperatiben sustapenerako onartutako Gomendioak3 dio neurri zehatzak hartu behar direla kooperatiben garapenerako eta kontuan hartu dituztela neurriok kooperatiben autonomia eta autoeraketa bereizgarriek. Gomendio hori kontuan izanik, gainerako egiturei aplikatzen zaizkien parekoak izan
|
dute
kooperatibei ezarri beharreko neurriek. Eta berebiziko garrantzia dauka Gomendio horrek, kontuan hartzen badugu, estatuek kooperatiben gainean egikaritu duten interbentzionismoa (Montolio, 1990) estatu latinoamerikarretako legedi kooperatiboek izan duten ezaugarri komuna dela.
|
|
2014
|
|
|
121,8, kreditu berezietan; 34,2, kreditu orokorretan; 447,2, kreditu arruntetan, eta 424,4, menpeko kredituetan. Fagor Etxetresnak gidatzen dutenek agerian utzi
|
dute
kooperatibaren aktiboek galera handia izan dutela aurreko urteko urrian porrot egin zutenetik gaur arte. Izan ere, 2013ko urriaren 19an 799 milioi eurotan baino gehiagotan baloratu zituzten enpresaren aktibo ez korronteak (445,5) eta korronteak (353,8).
|
|
2016
|
|
|
adibidez, ostalaritzakoek gure barazkiak erabiltzen dituzte sukaldean", dio Ruizek. Lizarraldeko 15 bat gaztek osatzen
|
dute
kooperatiba zabala, bakoitzak bere proiektua izanik ere ideia bera konpartitzen dutenak: dirua beharrean, pertsonak jartzea lehen planoan.
|
|
|
Txikizkari elkartuek osatzen
|
dute
kooperatiba mota hau. Kooperatibistek deskontuak lortzen dituzte erosketetan, eta kooperatibatik ateratzeko eta sartzeko askatasun osoa daukate.
|
|
|
Kreditu kooperatibek lau lanpostu galdu zituzten.2015eko ekitaldiaren balorazio positiboa egin dute arduradunek: ekonomia aldetik, 2014a baino hobea izan da; kooperatiba federatuek inbertsioko erabaki estrategikoak hartu zituzten nazioartekotzean; enplegua sortu
|
dute
kooperatibek; eta lankidetza praktikatzen jarraitu dute “oinarrizko zutabe estrategiko” gisa.Lankidetzaren ekarpen nagusia, arduradunen esanetan, Kontsumoko Euskal Kooperatibak Erkiden sartzea izan da, esandako 34.000 lanpostuak eta 900.000tik gora kontsumo bazkide gehiago izatea ekarriaz. Kontsumo kooperatibismoa Erkiden sartzeak bere ordezkaritza ahalmena hobetu du; kooperatiben mugimenduaren barne kohesioa indartu du; ordezkatutako sektoreen arteko lankidetza hobetu du; eta Erkidek eskainitako zerbitzuak gehitu eta hobetu ditu, arduradunen esanetan.
|
|
2017
|
|
|
Hamar langiletik lauk lanaldi murriztua
|
dute
kooperatiban; horietatik %77 dira emakumezkoak, eta %23 gizonezkoak. –Gizonezko kopurua handia da eta hori ere positibotzat daukagu, berdintasunean eragiten ari garen kolektibo eta enpresa garela adierazten duelako?.
|
|
2018
|
|
|
Errezilgo Azoka betidanik izan da emakumeen proiektua. 30 urteotan elkartetik kide gehiago pasatu diren arren, gaur egun ondorengo bost emakumeek osatzen
|
dute
kooperatiba: Begoña Galarragak, Maria Jesus Galarragak, Jone Irulegik, Maria Luisa Aranburuk eta Belen Esnaolak." Hasieratik gaude batzuk; beste batzuek, berriz, erretiroa hartu zuten, eta berriak sartu dira haien tokian, emakumeak denak", zehaztu du Irulegik.
|
|
|
Egun hauetako esperientzia" oso positiboa" izan dela jakinarazi
|
dute
kooperatibako arduradunek, elkarren arteko hizkuntza ohiturak aldatzea posible dela ikusi dutelako. " Euskarazko elkarrizketa gehiago entzuteaz gain, elkarrizketa elebidunak ere (mintzakide batek euskaraz eta besteak gaztelaniaz) uste baino naturalago eta maizago gertatu dira", azaldu dute.Urteak pasa dira kooperatibak euskalduntzeko lanari ekin zionetik.
|
|
2021
|
|
|
Urte bukaeran eratu nahi
|
dute
kooperatiba berria. Oraingoz, interesatuen zerrenda jasotzen ari dira, eta horrekin prototipo bat egiten ikusteko proiektua benetan dela bideragarria.
|
|
|
Gaur egun 210 familia inguruk osatzen
|
dute
kooperatiba, eta Aia bezalako herri txiki batentzat ez da kopuru makala. «Herri osoaren kooperatiba da, eta kanpotik Aiara bizitzera etortzen diren bizilagun berriak ere ari dira pixkanaka bazkide egiten.
|
|
|
Kooperatiba herritarra den aldetik, berdinen artean lan egin eta erabakitzen da, bazkide bat bozka bat delako. Bazkideek ilusio osoz bat egiten
|
dute
kooperatibako ekintzekin, tokiko garapen ekonomikoaren alde eginez. Gertu gaude eta gertukoak gara.
|
|
|
Haien guztien artean urteetan lanean eta negoziazioetan jardunez garatu den praktika konplexu bat da, elkarrekin eraikitzeko kultura bilakatua. Emaitzek erakusten
|
dute
kooperatibak direla etxebizitza babesteko mekanismoa, non espektro politiko osoa egon daitekeen ados. Kooperatiba horien arrakastaren arrazoiak konplexuak badira ere, horretan lagundu egiten dute jabetza publikoan baino ekimen pribatuan oinarritutako politikek, erdiko klasera zuzendutakoek.
|
|
2022
|
|
|
" Hobetu egin nahi dugu hurbileko produktuak kontsumitzeko esperientzia". Calabelek azaldutakoaren arabera, ia 300 dira Eroskirekin lan egiten duten tokiko ekoizleak eta 2.400 produkturekin baino gehiagorekin hornitzen
|
dute
kooperatiba.
|
|
2023
|
|
|
Askotarikoa eta lekuan lekuko espezieez osatutako baso misto irregularrak dituena. Emango diren aldaketei aurre egin, eta egonkortasunez erantzuteko gai izango diren ekosistemak sortzeko ahalegina egiten
|
dute
kooperatibako kideek.
|
|
|
Konfekoopek ere hartu du hitza Eusko Legebiltzarreko Lan eta Enplegu batzordean. Enplegu Legearen inguruko balorazioa egiteko gonbidatu
|
dute
kooperatiben elkartea ere, nahiz Lanbideko administrazio kontseiluan izan luketen ordezkaritzaren puntuak bereganatu du arreta haien hitzartzean ere.
|
|
|
Orduz geroztik, beren ekoizpen naturalari etekin handiagoa ateratza lortu
|
dute
kooperatibako kideek. Bazkideen berdintasuna oinarri, Bizkaia Esneak bailaran errotutako ekoizpen naturala du ardatz, eta, gisa horretara urratsak egin ditu lehen sektorearen iraunkortasuna bermatzeko bidean.
|
|
|
Zer enplegu mota sortzen
|
dute
kooperatibek. Enpleguaren prekaritateari aurre egiteko zer nolako garrantzia daukate?
|
|
|
Pertsona horiek etxetik hurbil geratu dira, Fagor taldeko kooperatibetan gehienak; soluzio inportanteak eman dizkiegu, eta hori azpimarratzekoa eta baloratzekoa da. Halakoek sendotu egiten
|
dute
kooperatiba izaera, eta horrek indarra eman digu.
|
|
|
Interesa duten ekintzaileek eta enpresek SSI Taldeko ekintzailetza sozial eta kooperatiboan aditua den profesional talde bategaz batera egingo dute lan gutxieneko proiektu bideragarriak sortzen, geroago merkatura eramateko. Era berean, aholkularitza jasoko
|
dute
kooperatiben arloan, ekintzailetza sustatzeko enpresa gako batean, EAEn oso errotuta dagoen arren, ekintzailetza prozesuetan dauden pertsonek ez baitute beti ezagutzen: gizarte ekonomia.
|
|
|
Bada, azken hilabeteotan oharkabean eman dira Domusa Teknik kooperatibako 60tik gora kaleratze. Gertaera horiek agerian uzten
|
dute
kooperatibek zailtasunen aurrean hartu ohi duten jarrera, baita ere enpresa eredu hau berdin berdin probesten dela babesik gabeko langileetaz; langabezia kronikora kondenatuta dauden aldizkako kontratu finkodun langileetaz, kasu. Izan ere, kooperatibak merkatu kapitalistaren legepean autonomoen edo enpresa txiki eta ertain askoren kasuan bezala, langileen esplotaziorako mekanismoak dira, zeharka bada ere.
|