|
2001
|
|
|
Genetikoki eraldatutako organismoak (GEO) dituzten elikagaiak etiketatzeari eta identifikatzeari buruzko araudi berri bat iragarri du Europako Batzordeak, aspalditik espero dena, onespen prozesu blokeatuari berriro ekiteko. Araudi berri horren arabera, GEOtik datozen elikagai eta pentsu guztiek etiketa berezia izan behar dute, eta, prestatutako produktuen kasuan, erregistro bat izan behar
|
dute
ekoizpen kate osoan zehar, GEOk jatorrizko baserriraino egindako bidea arakatzeko. “Identifikaziorako neurriek ingurumenaren eta osasunaren babes maila handia bermatzen dute, eta etiketatze sistema egoki baterako bidea prestatzen dute”, adierazi zuen Margot Wallstrom Europako Ingurumen komisarioak.
|
|
2002
|
|
|
Laranjen berdea erraz lotzen da heldutasunik ezarekin; bananen arrea, berriz, hondatzen ari dela adierazten du. Elikagai naturalek berezko kolorea dute, baina, hala ere, zenbait produktu egiteko erabiltzen diren lehengaien aldakortasunak eta erabiltzen diren prozesu teknologikoek (beroa, azidotasuna, argia, kontserbagarriak) kolorea desberdina izatea eragiten
|
dute
ekoizpen lote bakoitzean, edo, bestela, substantzia koloratzaile naturalak suntsitzea. Orduan lortzen da kolore normalizatua, kontsumitzaileak espero duena, artifizialki.
|
|
2004
|
|
|
Uste
|
dute
ekoizpena %46 gaindituko dela, eta horrek" Estatuari 900 milioi euroko isuna ekarriko lioke".
|
|
2005
|
|
|
Angulak kostu handia duenez, banatzaileek nahiago
|
dute
ekoizpena Asiara esportatu, errentagarriagoa delako
|
|
|
Oro har, jarduera mota horrek baliabide berriztagarrien erabilera bultzatzen du, eta hondakin produktuetan dauden elikagaiak lurrera itzultzeko gai da. Ekoizpen ekologikoaren aldekoek, gainera, bermatzen
|
dute
ekoizpen ekologikoaren bidez naturaren berezko mekanismoak errespetatzen direla, laboreetako eta animalien hazkuntzako izurriteak eta gaixotasunak kontrolatzeko, eta saihestu egiten dela plagizidak, herbizidak, ongarri kimikoak, hazkuntzako hormonak eta antibiotikoak erabiltzea, baita manipulazio genetikoa ere. Duela gutxi arte, elikagai ekologikoek ohiko elikagaiek baino kostu handiagoa izan dute.
|
|
2006
|
|
|
Hala ere, kontua oso konplexua da; izan ere, elikagaien segurtasunean ezarritako arau eta oinarrizko printzipioei pentsuei eta elikagaiei buruzko legeria zehatzagoa gehitzen zaie, eta hainbat esparru hartzen ditu, hala nola animalien nutrizioa, pentsuak, pentsuak eta elikagaiak, zoonosia, animalien azpiproduktuak, hondakinak eta kutsatzaileak, osasun publikoari eragiten dioten animalien gaixotasunen kontrola eta errotik kentzea, pentsuen etiketatzea, elikagai plagizidak, gehigarriak. Estatu kideetako organo eskudunek legeria hori betetzen dela egiaztatu eta bermatu behar
|
dute
ekoizpenaren, eraldaketaren eta banaketaren edozein fasetan. Kontrol ofizialak hauen arabera antolatuko dira:
|
|
2007
|
|
|
Eta hau gehitzen du: “EBk eta kide diren herrialdeek bermatu behar
|
dute
ekoizpen garbian inbertitzen dutenek soilik lortuko dituztela onura ekonomikoak”.
|
|
|
Lan horrek erakusten duenez, “ekoizpen sektoreen ahaleginaren ondorioz, emisioak egonkortu egiten dira, eta egoera hori ez da nahikoa etxeetako eta garraioko energia kontsumoa konpentsatzeko”. Egileek uste
|
dute
ekoizpen egituran gertatzen ari diren aldaketa sakonek eragin txikia izango dutela iraunkortasuna hobetzeko, eta datozen 14 urteetan ez dela hobekuntza nabarmenik izango. Biderik arrazoizkoena garraio ereduan funtsezko aldaketa da, Espainian petrolio produktuen %60 baino gehiago eragiten baitu.
|
|
|
Estatu Batuetako adituek elikagai ekologikoen eta konbentzionalen arteko betiko eztabaida piztu dute berriro.' Eta orain ziurtatzen
|
dute
ekoizpen ekologikoarekin bat datozen baldintzetan ekoizten diren tomateak elikagarriagoak direla arau horiei jarraitzen ez dietenak baino. Kaliforniako Unibertsitateko eta Minnesotako Unibertsitateko adituek egindako ikerketaren arabera, flavonoide maila, landare jatorriko landare eta elikagaietan dauden konposatu naturalak eta giza osasunerako propietate onuragarriak dituztenak, ohiko eran ekoitzitako tomateena baino %97 handiagoa da.
|
|
|
Lanbidearen barruan “burn out” izateko joera handiagoa duten espezialitateak daude, hala nola onkologia, oinazearekin eta heriotzarekin harreman iraunkorra baitute. Edozein unetan ager daitekeen arren, eragin handiena lan bera egin eta bost urtera gertatzen da, eta lehenengo ikurrek adierazten
|
dute
ekoizpena gutxitu egiten dela, desantolatzeko eta emozioak agortzeko joera dagoela. Hori prebenitzeko, espezialistek gomendatzen dute lanetik kanpoko bizitza eta gizarte loturak areagotzea, ezagutza berriak lortzea (prestakuntza ikastaroak edo lankidetzak), talde pentsamoldea onartzea, arazoak konpontzeko entrenamendu jarduerak sartzea edo erantzukizun mailak ezartzea.
|
|
2009
|
|
|
Sistema hori erreferentziako tresna da elikagaien segurtasuna bermatzeko, eta Codex Alimentarius Batzordearen arabera aplikatzen diren etapak, baita Fabrikazioko Praktika Onak ere (BPF). Azken horiek ziurtatzen
|
dute
ekoizpen fasean sartzen den lehengaiak kalterik egiten ez duela. Aplikazioak arriskuak identifikatzen laguntzen du eta kontrol neurrien konbinazio eraginkorra ezartzen du.
|
|
2012
|
|
|
Horrela, nekazariek mikrokredituarekin finantzatu dezakete sistema hori. Ureztatze sistemari esker, denboraldi lehorrean (bananaren eta artoaren laborantza garaian soilik), nekazariek %30 handitu
|
dute
ekoizpena, eta denboraldi hezeko produktuak (tomateak, letxuga, pepinoa) landu ahal izan dituzte. Hala, haien oinarrizko elikadura hobetu egin da.
|
|
|
Munduko adituek planteatzen
|
dute
ekoizpen metodo tradizionalek etengabe hazten ari den populazioaren elikadura beharrak ase ote ditzaketen.
|
|
|
ekoizten dutena saldu egin behar da krisiari aurre egiteko. Ez
|
dute
ekoizpena handitu beharrik, ekoitzitakoa saldu baizik. Horregatik, lanpostuak gehitzen ari dira sektore honetan.
|
|
2013
|
|
|
2 Alemania: adituen iritziaren arabera lehen herrialdea den arren, ikasketek bigarren mailan jartzen
|
dute
ekoizpen berdeari dagokionez. Txostenaren arduradunek nabarmendu dute alemanek egiten dituzten ahaleginak, eta «hazkunde berdearekin» jarraitzeko asmoa dute, Euroguneko estatuen egoera «nahasia» gorabehera.
|
|
|
Erkidegoko merkatuan sartzen diren produktuak elikaduraren ikuspegitik seguruak direla ziurtatzeko, legeria berriaren arabera, ziurtagiri bat aurkeztu dute, agerraldi eta haziek elikagaien higieneari buruzko baldintzak betetzen dituztela egiaztatzeko. Trazabilitateari dagokionez, aurreko aldian gertatutako gertaerak berriro gerta ez daitezen, elikagai enpresek ziurtatu egingo
|
dute
ekoizpen etapa guztietan, kimuak ekoizteko, transformatzeko eta banatzeko hazien loteei buruzko informazioa duen erregistro batean gordetzen dela. Aurreikusitako neurriak abian jartzearekin, ziur gaude problema horiek errepikatzeko probabilitateak baxuak direla.
|
|
2014
|
|
|
Uttar Pradesh estatuan, ekimena gauzatuko den lekuan, familia bakoitzak ez du lur akaberarik, eta, emankorra eta ugaria den arren, nekazaritza uste baino emankorragoa da, hazi, ongarri edo pestiziden kostu handia dela eta. Manos Unidas elkartearen ekarpenari esker, 50 nekazari taldek aurrera aterako
|
dute
ekoizpena laborantza metodo ekologikoen bidez, eta kanpo agentzia baten ziurtagiria lortuko dute, ekoizpen organikoa bermatuko duena, merkatuetan horrela saldu dezaten. Gainera, uztak urtaroko direnez, aukera izango dute ganadua zaintzeko, nekazaritzako eta basogintzako jarduerak, lorezaintza, barazkien laborantza, onddoen hazkuntza, erlezaintza eta sendabelarren eta landare aromatikoen laborantza egiteko, haien diru sarrerak handitzeko.
|
|
2016
|
|
|
Arduradunek azaldu dute, oraingoz, hurbileko herrialdeetatik (Holanda, Belgika, Luxenburgo, Frantzia, Erresuma Batua eta Danimarka) etorritako 12 etxe bakarrik egingo dituztela urtean, haien kalitatea eta iraunkortasuna bermatzeko. Hala ere, uste
|
dute
ekoizpena handitzea dela asmoa, eta, interesa handitu ahala, bidaltzeko eremuak ere bai; izan ere, badirudi eskaera guztiak bete eta itxaron zerrenda izatea lortu dutela. Irudia:
|
|
2017
|
|
|
Produktu ekologikoak gisa horretan izendatzeko, osagai guztien %95ek izan behar
|
dute
ekoizpen ekologikotik lortuak.
|
|
2022
|
|
|
Zurituta eta egosita badaude, hozkailuan pare bat egunez egon daitezke, ez gehiago. Merkaturatze arauei dagokienez, Adierazpen Geografiko Babestuek (IGP) osatzen
|
dute
ekoizpen eremu jakin bati eman dakiokeen babesik onena. Bereizgarri horrek berariazko arauak ematen dizkie gaztainei, merkatura sartzen diren gainerako fruituetatik bereiziak.
|
|
2023
|
|
|
«Lekaleak laborantza jasangarria eta ingurumen profil bikainekoa dira. Ur gutxi behar dute, lehorteen eta izozteen aurrean erresistenteak dira, CO2 gutxi emititzen
|
dute
ekoizpenean, eta nitrogenoa finkatzen dute lurrera, emankortasuna handituz». Espainiako Legatalisten Elkarteak (ALE) berresten du hori, laboreak materia organikoa, biomasa eta mikroorganismoen jarduera handitzen laguntzen duela adierazten baitu.
|