|
2008
|
|
|
Baina euskara erabat normalduko bada, oso barneratuak ditugun uste ustel bi ere zeharo baztertu dira. Uste dute batzuek Euskara Batua dela euskara, eta, uste
|
dute
besteek, Euskara Batua dela euskara ona. Uste bi horiek ez dira inondik inora ere egiak eta zuzenak, eta kalte askoren sortzaile dira, gainera.
|
|
|
bazter euskalkien forma bereziek esku argala
|
dute
besteen aldamenean. Badirudi, beraz, bazter euskalki horiek makurtu behar luketela zenbait alditan erdikoen alde, hala nola hitz hauetan:
|
|
|
bazter euskalkien forma bereziek esku argala
|
dute
besteen aldamenean. Badirudi, beraz, bazter euskalki horiek makurtu behar luketela zenbait alditan erdikoen alde, hala nola hitz hauetan:
|
|
|
Hitz horien itxuraz, ordea, bi iritzi dabiltza gure artean: itxura hori, etorkizkoa alegia, gorde nahi lukete batzuek egin ahalean, frantsesaren arabera edo, eta itxura aldatzea, xinpletzea, gogokoago
|
dute
besteek, gaztelaniaren arabera?.
|
|
|
Esan bezala, fenomeno fonetikoek eta gramatikalek berez dute balio orokorgarria sistemaren baitan, eta era bereko unitateei aplikagarriak izan ohi dira bakoitza berari dagokion mailan. Hitzek, berriz, ez dute horrelako balio orokorgarririk, hitz bakoitza bera baita eta, bere familiakoekin izan ezik, lotura gutxi
|
dute
beste hitzekin. Nork uka lezake, hala eta guztiz ere, hizkera batean lexikoa hagitz adierazgarria gertatzen dela?
|
|
2010
|
|
|
Ondoko adibideetan ez da esatezko aditzik agertzen, ez eta iturriaren gaineko erreferentziarik ere; hala ere, aipua dela salatzen
|
dute
beste elementu batzuek: kurtsibak, deikari edo apelatibo baten presentziak, osagai deiktikoen presentziak, prosodiak agian?
|
|
2012
|
|
|
Sarrionandiaren sasi itzulpenek bestelako jarraipenik ere izan
|
dute
beste idazle batengan: Patziku Perurenaren Trapuan pupua (2001) liburuan bada artikulu bat Sarrionandiaren Hezurrezko xirulak liburuko hainbat (sasi) itzulpen biltzen dituena, Sarrionandia eta bere liburua esplizituki aipatzen ez baditu ere:
|
|
2015
|
|
|
Bitartekaritza apala. Irakurle kualifikatuak badira ere, ezin
|
dute
besteen ordez irakurri. Gainerako irakurleek beren irakurketa propioa egin behar dute.
|
|
2021
|
|
|
Askozaz ere erabilera maiztasun apalagoa
|
dute
beste hauek:
|
|
|
Bi osagaien arteko harremanari dagokionez, edo juntagailu hautakariaren bidez eman dezakegu bi elementuen arteko berri," bi edo hiru"," hamar edo hamabi". Horixe berresten
|
dute
beste egitura hauek ere: bizpahiru, hiruzpalau, lauzpabost, bospasei.
|
|
|
aditz morfologian funtsezko diren morfema bereziak dira. Lan horixe egiten
|
dute
beste morfema batzuek ere, n inesiboak adibidez (eskatzen dizut, egiten duzu...). Hauek ez dute hemen PSrik osatzen, baina gaurko euskaraz postposizio gisa aztertzen ditugunak eta aditz jokoan erabiltzen ditugunak jatorri bereko dira.
|
|
|
noiztik hona, noiztik nora, ordutik aurrera, bat batean, lehenbailehen, noiz edo noiz, noizetik noizera, aldian aldian, urtean urtean, urtez urte... Tokia nahiz denbora adierazten
|
dute
beste batzuek: hemendik goiti, hemendik aurrera, hemendik aitzina... eta horien gisakoak.
|
|
|
Dena dela, kasu horietan ez ezik, absolutiboan ere eman daitezke izen sintagma horiek. Añibarroren esaldiko kristauak bezala sintagma, hain zuzen ere, kristau (a) bezala ematen
|
dute
beste katixima batzuek; honako adibide honetan, berriz, esaldi berean ageri dira kasu marka duen izen sintagma eta absolutiboa: Eta baldin ezdeusak bezala ez badut merezi mespreziorik baizen, zer ez dut merezi bekatore bezala?
|
|
|
Horrelakoak usu erabiliak izan dira ekialdeko tradizioan, XVI XVIII. mendeetan batez ere, baina urritzen joan dira ondoko mendeetan. Aurrekaria noiz ere da maizenik XVI. eta XVII. mendeetan, idazle batzuek noiz eta hobesten badute ere; noiz eta ere forma erabiltzen
|
dute
beste batzuek. Hegoaldean, berriz, zerbait erabilia izan da XVIII. eta XIX. mendeetan," noiz eta... n" formarekin.
|
|
|
36.5.1a Aurreko atalean ikusi ditugun formek baino modu azkarragoan seinalatzen
|
dute
beste forma batzuek aldiberekotasuna, ondoko adibideak konparatuz ikus daitekeen moduan: Polizia agertzean, korrika hasi dira manifestariak – Polizia agertu orduko, korrika hasi dira manifestariak.
|
|
|
Joko bera
|
dute
beste hauek ere, hau da, datiboaren edo subjektuaren kontrola: erraz/ zail (a) izan, (begitandu) zaio/ du.
|
|
|
Haurra izatetik hil zen ama; Kalean txirula jo eta txanponak eskatzetik bizi/ mantentzen da; Israeldar gudariak, sarraskia egitetik itzultzean, kanpalekuan gelditu zenaz jabetu ziren (Elizen arteko Biblia). Subjektuaren kontrola ezartzen
|
dute
beste predikatu hauek ere: askatu/ libratu (da), atertu, begiratu (da).
|
|
|
Bi adibide hauetako lehenean lana da isilpean utzi den sintagma erlatibatua; bigarrenean, berriz, gizonek (lanak egin). Sintagma ergatibo erlatibatua
|
dute
beste adibide hauek ere: Altzan jaio ta bataiatua, bertan bizitzen naizena, [len ere zenbait olako festa ikusitako] gizona (Txirrita); Gurdian zirala, ordea, amoarrai prexkua ain ederki jandako nagusia babatean sumindu zitzaion Poliri (Anabitarte); Parisen siñismena galdutako gazte bat sartu zan bere ezagun batzuen etxean (Inza).
|
|
|
([Hain langile trebeak] ez ditut inon ikusi — [Zuek bezain langile trebeak] ez ditut inon ikusi; [Oso ondo] bizi da — [Gu bezain ondo] bizi da). Zenbatzailearen egitekoa betetzen
|
dute
beste batzuek, izen sintagmaren barnean (Aurten [euri asko] egin du — Aurten [iaz adina euri] egin du), edo aditzarekin doan adberbio sintagma eratuz( [Asko] gustatzen zait futbola — [Pilota adina] gustatzen zait futbola). Kuantifikatzaile konparatiboak dira, bada, perpaus hauetako konparazio morfemak (bezain, adina), hau da, bere edukia konparazio baten bidez adierazten duten zenbatzaileak edo mailakatzaileak.
|
|
|
Helburua ez, baina kontrastea edo denbora segida adierazten
|
dute
beste batzuek: Anoetako hartan txistuka hasi ziren ikusleak, txaloka amaitzeko; Bostetan egingo dugu entrenamendua, partida seietan jokatzeko.
|
|
|
Hemen esandakoek berdin balio
|
dute
beste egoera batzuetan ere. Adibidez, izen ardatz bakar bati dagozkion bi adjektibo direnean, adjektiboen zuzeneko juntabidea hobetsiko da kontrako arrazoirik ez bada testuinguruan:
|
|
|
23.1j Modalitatea adierazten
|
dute
beste adizki hauek ere: gauza handiak egin ahal ditu, gauza handiak egin asmo zituen, gauza handiak egin behar ditut, gauza handiak egin nahi/ gura ditut, gauza handiak egin gogo ditut, ezin ditut liburu horiek guztiak irakurri.
|