|
2000
|
|
|
Euskal Autonomia Erkidegoan esan beharra dago haurtzarotik elebidun direnek gainerako hizkuntzak lasterrago ikasteko ahalmena dutela; aldiz, hizkuntza soil bat baizik ez dakitenei kaltegarri zaie beraien hertsitasuna. Gainera, hizkuntz tipologiaz elkarregandik hain desberdinak diren euskara eta gazteleran hezitzen direnek berez
|
dute
beste batzuk lasterrago ikasteko ahalmena. Eta inoiz ez ahaztu, elebakardunek beren baitan eramaten duten itsutasuna, besteena gorrotatzerainokoa dela.
|
|
2001
|
|
|
Ez dago ama batentzat hau baino zigor handiagorik. Eta ze zigor ukan
|
dute
besteek?"
|
|
|
Aurreneko senargaiak neskatxa zapuztu ondoren, neskaren gurasoek molde tradizionaletan ezkontza antolatu
|
dute
beste familia bateko semearekin. Neskaren etsipena!
|
|
2004
|
|
|
Asmo hori gidari, Agurtzane Elorduiren aipu mardul hau hautatu dut horretarako: . Indar politikoek, ekonomikoek eta kulturalek baldintzatzen
|
dute
beste ezerk baino gehiago hizkuntza baten hedatzea edo galtzea. Gutxiengoen hizkuntza era biltzeari uztea bultzatzen duten eragile soziologikoen artean menpekotasun politikoa, ekonomikoa eta kulturala izaten dira nagusi.
|
|
|
Hizkuntzaren erabilera sozialak gaurko egungo gizarte sisteman behinolako banaketaren mugarririk ez baldin badu, zertara datoz dikotomiaren aldeko aldarriak? Eremu formalean mamitu diren esperientzia makalen argitan mintzo zaizkigunak, zergatik uste
|
dute
beste aldean dagoela euskararen erabilera bermatuko duen gakoa. Zergatik planteatu aurkarizko modu horretan, era osagarrian irudikatu beharrean, euskarari zor zaizkion funtzio kontuok?
|
|
2005
|
|
|
patxadaz eta inorako presarik gabe itxaroten dutenak, eta espaloi ertz ertzean, oin puntak errepidean, artega, bekaizkeria eta gaitzespenez hirugarren mota bati begiratzen diotenak. Hirugarren mota hau, hain zuzen ere, semaforoan itxaroten ez dutenek osatzen dute; hauek autoak etor daitezkeen alde bakarrari so egin eta berehala zeharkatzen
|
dute
beste espaloitik banatzen dituen errepide tarte laburra, nahi eta ezin dabiltzanei zapore mikatza utzirik ahoan. Gogoko ditu hiriak gauez hartzen dituen koloreak:
|
|
2007
|
|
|
pertsonek, ala naturak, egitura politiko edo militarrek, produkzio baldintzetako harremanek, jainko olinpotarrek, izarrek?? Ingalaterrako geografiak eta, uste izatekoa da, herri gogo ingelesak, gaur ere lehengo berak izaten jarraitzen dute, baina larehun urtean ez
|
dute
beste Shakespeare bat sortu. H. d., izpiritu ingelesak bere historia guztiko momentu politiko, linguistiko, kultural, erlijioso jakin jakin batean bakarrik sortu du Shakespeare, Birjaiokunde elisabetarrean, eta sekula ez gehiago.
|
|
|
Jende zaharrak bai, jende zaharrak asko begiratzen du leihotik. Askotan, edozein etxetako errezelen atzean amona baten begiak egoten dira ezkutatuta, baina guk ez dugu ohiturarik; errezelek ez dituzte gure begi gosetiak estaltzen; alderantziz, gure intimitatea babesten bide
|
dute
besteen begi kuxkuxeroetatik. Adinak, antza, bizitzari begira jartzen gaitu gortina loratuen atzetik.
|
|
2008
|
|
|
Oraindik tarte luzea egin
|
dute
beste pasaporteekin, beste edozertan bezala honetan ere berdintsu galtzen dira orduak. Ez da Europan irudikatzen ditugun muga horietakoa, Malikoa utzi, Senegal ibaiaren gaineko zubia pasa eta lehen herrira iristeaz bat polizia etxera joan gara.
|
|
|
Orduak ematen dituzte nonbait klaseen arteko txolarteetan edo ikerketarako izendatuak dituzten goiz libreetan gainontzeko irakasleen ohitura eta zaletasunak ikertzen. Zenbat eta askeago, bakartiago eta misteriotsuago izan irakasle bat, orduan eta lehia handiagoa jartzen
|
dute
beste guztiek egiteko horretan. Atera nituen kontuen arabera, gehiago balio du katedra bat eskuratzeko arerioei buruz duzun informazio politikoak eta bereziki pertsonalak, zenbat eta pertsonalagoa hobe, zure arloaz dakizunak baino.
|
|
|
Zaletasun horri jarraiki, hogeiko hamarkadan hasi zen filmak grabatzen. Fikziozkoak ziren batzuk, eta familiaren beraren egunerokotasuna jasotzen
|
dute
besteek. –Zoratu egiten gintuen aitak, hasieran polita zen filmena, mozorrotu egiten ginen eta artista sentitzen ginen.
|
|
2009
|
|
|
Ez nago prest beste masaila jartzeko. Eurek ikasi
|
dute
beste masaila jartzen. Maritxu honekin jai daukate!
|
|
2010
|
|
|
–Esaten
|
dute
beste nonbait hil zutela, eta gero piramidearen oinetara eraman zutela, auskalo zertarako?
|
|
2011
|
|
|
M. Onfray frantsesarentzat musulmanek, euren, hipermorala? eta balio arkaikoak politika posmodernoan baliarazi nahiz, ezin ei
|
dute
beste politikarik eta gizarte ordenarik sortu faxismoaren barianteak baino: egin behar dutena ez da morala eta politika egoki lotu, soil soil euren morala errekara bota baizik.
|
|
|
Horrelakoxea da beren bizia. Ez
|
dute
beste ezer egiten.
|
|
|
–Baina orduan nirekin batera ikusiko
|
dute
besteek ere, esan zuen Lottiek.
|
|
|
Lau txirristadun atrakzioa ondoan, oihuak entzuten ditugu; zirriparra koralena sortzen duen jolasa da. Txirristak motzak eta aire librean, ez dute flotagailurik behar gainera, azkar amaitzen dira; ia inoiz ez da ilararik izaten, lasterka igotzen dituzte pertsona zoriontsuek, jartzen dira libre dagoen txirrista baten ahoan makurturik buruaren mailara iristen den barandari helduta eta itxaroten
|
dute
beste txirristak bete eta aurretik jaitsi direnak azpiko igerilekutik irteten direnean begiraleak txistu egin dezan. Barre egin dugu beheko partean osatzen ez den ilara zainduz ari den begiralea Xabier Montoiaren berdina delako, baina ilehoria, eta gazteagoa, baina berdina, elkarri ezer esan gabe hasi gara barrez,, horrek ez du??,. Bai, bai, bai??,, idazlea?,, kantantea?, kar, kar, kar.
|
|
|
Besterik uste
|
dute
beste batzuek: –Esate baterako, ukrainarren, quebectarren eta Indiako eta Pakistango hainbat talde nazionalen iritziz, nazio identitateari eutsiko bazaio, hizkuntzaren iraupena ezinbesteko baldintza da.
|
|
|
–Australiak NBEn duen enbaxadoreak hala azaldu du bere estatuaren ezezkoaren arrazoia: herri indigenei onartu zaizkien eskubideek talka egiten
|
dute
beste herritarren eskubideekin. Estatu demokratikoek onartutako konstituzioen kontra omen doaz.
|
|
|
Europako presio fiskalik arinena dugu... eta iruzur tasa izugarria. Baina gure politikoek nahiago
|
dute
beste alde batera begira dezagun.
|
|
2012
|
|
|
Duela hogei urte egiten zituen gauzei buruz galdetuko diogu ezagun zaharrari, azken aldian izan duen eboluzioa sumatu ere egin gabe. Gurekin ere berdin jokatzen
|
dute
besteek. Ni orain oso goiz jaikitzen naiz, 6: 30etan edo, beti gautxoria izan naizenean, eta hilabeteak daramatzat, edo urteak, esplikatzen jadanik gautxori hura hil zela, existitzen ez den norbaiti ari direla hitz egiten, hitz egin diezaiotela ni gaur egun naizenari, ez izan nintzenari.
|
|
|
M. Onfray frantsesarentzat musulmanek, euren, hipermorala? eta balio arkaikoak politika posmodernoan baliarazi nahiz, ezin ei
|
dute
beste politikarik eta gizarte ordenarik sortu faxismoaren barianteak baino: egin behar dutena ez da morala eta politika egoki lotu, soil soil euren morala errekara bota baizik.
|
|
|
Denak dira berdinak: aldez aurretik egintza baten alderdi txar guztien jakitun egonda ere, laguntzen dute, aholkuak ematen dituzte, onetsi ere egiten
|
dute
beste irtenbiderik ez dagoela ikusita; baina gero, eskuak garbitzen dituzte eta, haserre, bizkarra ematen diote erantzukizunaren zama guztia bere lepo gainean hartzeko ausardia izan duenari. Horrelakoak dira denak, baita onberenak ere, baita argienak ere!
|
|
|
–Barkatu, zergatik herriminez? Herrixkatik ikusten ziren mendi berberak ikusten ziren gotorlekutik, eta basati horiek ez
|
dute
besteren beharrik. Gainera, Grigori Aleksandrovitxek opariak egiten zizkion egunero:
|
|
2013
|
|
|
Futbolean zebiltzan hogeita bi mutilak ere bai. Bikote maiteminduek, parkeko txoko ezberdinetan ezkutatu nahian zebiltzanek ere desioa eraman
|
dute
beste norabait. Bakarrik zegoen jendea ere joan da konpainia hobeen bila edo bakardadearekin etxean jarraitzera.
|
|
|
–Gizakiok Lurrean eraikitako paradisu guztiak infernu bihurtzen dira: horregatik dira Stalin eta Mao Tse Tung iraganeko txorimaloak??; gero, ordea, are iraganerago egiten dutela. XVIII. mendera, zehatz mehatz?, aro berriari izen ustez aurrerakoi bat ipini. Modernia edo Postmodernia edo Postpostmodernia??, aurrera begira jarri eta mila bider entzundako lelo zaharra errepikatuko
|
dute
beste mila bider, lotsarik barik: –Laissez faire, laissez passer??
|
|
|
Denda jarri nahiko zuten, baina, urteak joan ahala eta hainbatetan pentsatu ostean, uste
|
dute
beste interesen bat ere bazutela denda hartan: «Hango kapa dobleak eta hainbeste ordu han barruan sartuta...».
|
|
|
Baina badakizu emakume ezkonduek inoiz ez dutela izaten idazteko beta handirik. Nire ahizpek idatzi ahal didate. Ez
|
dute
beste zereginik izango.
|
|
|
" Gizakiok Lurrean eraikitako paradisu guztiak infernu bihurtzen dira: horregatik dira Stalin eta Mao Tse Tung iraganeko txorimaloak..."; gero, ordea, are iraganerago egiten dutela –XVIII. mendera, zehatz mehatz–, aro berriari izen ustez aurrerakoi bat ipini –Modernia edo Postmodernia edo Postpostmodernia... –, aurrera begira jarri eta mila bider entzundako lelo zaharra errepikatuko
|
dute
beste mila bider, lotsarik barik: " Laissez faire, laissez passer...", ni ongi banago, bonbon, besteak hor konpon...
|
|
2014
|
|
|
...tikoa eman niezaiokeela binilo batek bere errenkaden artean gordetzen dizkidan argudioekin; lerro batzuk iraganaz ari zaizkit eta orbainek apur bat erreberberatzea besterik ez dute lortzen, laga nituen tokian dirautela akordarazteko lain soilik (zoriontasunaren morroi ahulak/ zerbaitengatik borrokatu ordez beti zerbaiten kontra/ gure besarkadek, larritasun minez/ maitatu eta bildu baino ito egiten
|
dute
bestea/ Ahulak garelako gara naufragoak/ rutinaren putzu geldian, minak ez dio egia/ Ondokoa itoz azaleratzen gara); beste batzuk, ordea, lotsarik gabe fresko dauzkadan ebakietan sartzen dira odola infektatzera, jostorratzaz itxi nituzkeela ohartaraztera; (Ta ezin zaitudanez ahaztu/ dut nahastu,/ nahastu... / zuria bada, dena zuriz/ Beltza ere berdin/ ez dut maite grisik); eta bakan batzuek, azkenik, begietara betaurreko babesgarririk gabe zuzenean so egin ostean, ez bat ez bi, kolpe bakar batez erdibitzen naute (Eskuaz estali dut ilargia/ gaur ez dut testigurik nahi,/ batzutan norbaiten falta baino/ nor beretik sobera).
|
|
|
Azkenik, jaun nagusia deitu dute eta bakarrik gelditu naiz; itxarongelako atetik desagertu bezain pronto, altxa eta telebista itzali dut. Oraindik ez
|
dute
beste inor hona bidali, beraz berriro eseri naiz eta hanka besoak luzatu ditut. Dagoeneko ez dut ezer sentitzen bularrean.
|
|
|
–Dejadlo ahí, en el suelo. Martinezen agindua bete
|
dute
beste biek?. Parece una mujer cuando termina la radionovela.
|
|
|
1959 De fakto ikerketek aspaldi samarretik operatzen
|
dute
beste modelo batzuekin; esaterako, SCHIEDER, T.,. Typologie und Erscheinungsformen des Nationalstaats in Europa?, in: WINKLER, H. A. (arg.), Nationalismus, Königstein 1985 [orig., 1975], 119; ik. berton argitaratzailearen hitzaurre aberatsa informazioan,. Der Nationalismus und seine Funktionen?, 5; eta, Ib., 155, HROCH, M.,. Das Erwachen kleiner Nationen als Problem der komparativen sozialgeschichtlichen Forschung?.
|
|
|
batzuk aipatzen ditu, Alsazia lurralde germaniarra dela, Inperiotik injustuki bereizia alegatzen omen dutenak. Baina bi frase horiek bi gauza diferente esaten dute, eta biek ere ez
|
dute
beste gabe arrazismorik baitatzen; ez behintzat Renanena berarena baino arrazismo gehiagorik1852 Aldi bereko. La guerre entre la France et l. Allemagne, artikuluan halaber darwinista aleman batzuk aipatzen dira, arraza garaiek apalagoak menderatuko dituztela irakasten omen dutenak1853 Hau ere ez da Renanen beraren tesien oso bestelakoa, beronen arraza garaiak eta apalak hor aipatuak baino (arraza germaniarrak eta latindar edo eslabiarrak), bestelakoak badira ere.
|
|
|
arraza behereon zeregina gaur egun (XIX. mendearen azken aldera). Ez
|
dute
beste rolik historian. Logikoki, nazionalitatearen printzipioak, edo berdin beste edozein, giza eskubide naturalek?, ez du deus kontatzen horientzat.
|
|
2015
|
|
|
Emango ahal diete atzeko zulotxotik Biltzarreko aita santiximoei! Bila etorriko zitzaizkigula agindu zidaten, bai, eta etortzen direnean ekartzea
|
dute
beste horrelako traste bat! Ez al da egia, lagunok?
|
|
|
Itota, aukerarik gabe. Utzi
|
dute
beste erremediorik ez dutelako izan.
|
|
|
Eta badakizu, segituan zara hirugarren bidea, bide poliziala, putakumea? Eta egunkari bat eskura badute, beti irabazten
|
dute
besteek eta galtzen duzu zuk.
|
|
|
Jones eta Libickik ez
|
dute
beste munduko ezer deskubritu azaldu dutenean helburuen tamainak zerikusi handia duela erakunde baten arrakasta aukerarekin: hau da, zenbat eta helburu, estuagoak?, orduan eta arrakastarako aukera handiagoa, eta zenbat eta helburu, zabalagoak?, orduan eta aukera txikiagoa.
|
|
|
Baina euskaldunen txalupak ez dira inon ageri, eta horrek itxaropen pitin bat eman die. Agian ihes egitea lortu
|
dute
beste tokiren batera. Alabaina, apaiza ikusi dutenean, galdu dute itxaropena.
|
|
|
Abenduaren hasieran itzuli dira Pedro, Ramiro eta Hura Trekyllisviketik, eta onik topatu dituzte euskaldun guztiak. Lasaitu ederra hartu
|
dute
beste inor hil ez dutela jakitean. Etxe baten kanpoaldean, izotzak inguratuta, oraindik geratzen zaizkie aurreko astean Ragnheidurren zerbitzariek ekarritako txekorren hondar batzuk, hezur gehiago okela baino, egia aitortuta.
|
|
|
Ez dut izebez aritzeko asmorik ordea. Bat hil zen, istripuz, eta beren bizimodua
|
dute
beste guztiek, nork bere senarrarekin, beren seme alabekin, batzuk dagoeneko beren bilobekin, Itsasondotik aparte denak ere. Liburu hau, hasieran konturatzen ez nintzen arren, itzalei buruzkoa da batez ere; arbelaren hautsaren antzeko zerbait pausatzen da bere orrietan, iraganaren marka bailitzan; hildakoak ateratzen dira etengabe paseatzera, zonbien film horietako batean bageunde bezala.
|
|
|
Pausoa moteldu
|
dute
beste behin, geldirik geratzeraino. Xk Mi begiratzen dio.
|
|
|
Isilik egin
|
dute
beste tarte bat. Mek ezin du mapan arreta jarri.
|
|
|
Nolabaiteko espezializazioa izaten dute kukuek, eta zenbait habia nahiago izaten
|
dute
beste zenbait baino. Hala ere, habia horietako bakoitzean, dagokion kolore eta itxurako arrautza jartzen dute, beti ere bertako hegaztiaren arrautza baino zerbait handiagoa.
|
|
|
Harekin batera altxatu eta aldegin
|
dute
beste neska guztiek ere.
|
|
|
eskopeta zein erreklamoa, sarea nahiz zepoa. Pieza bat dute batzuek begiz jota; bizpahirurekin jokatzen
|
dute
beste hainbatek; helburu jakinik gabe, ondo pasatzea beste xederik ez du zenbaitek.
|
|
|
Giza pentsamendua eta giza arrazoimena ez dira gizakien baitan jaio eta garatu. Elkarreragina behar
|
dute
beste zerbaitekin, alegia, garun materialak gorputz materialekin jarri behar dira kontaktuan eta horiek denak inguru kultural eta teknologikoekin, gainera. Gu gara inguru mota horiek sortzen ditugunak, eta inguruok gu eratzen gaituzte.
|
|
|
Eta jendeak gizakien hobekuntza teknologikoarekiko desadostasuna erakutsiko duenez, aurreratuko nuke?, beharrezkoa da soluzio bakana ez inposatzea. Informazioak, eztabaida publikoak eta hezkuntzak bitartekari aproposak izan behar
|
dute
besteak aukera askeak eta azkarrak proposatzera eta erabaki askeak hartzera kemendu ditzagun.
|
|
|
gertatzen penintsula osoan barrena, baina batez ere Andaluzian. Etxegintzan dabiltzan langileek ez
|
dute
beste erremediorik izan...?
|
|
|
Gaur egun, bi txanpon erabiltzen dira Kuban, eta herritarren parte handi batek txanpon boteretsuena baliatzeko modua du. Hala, kontsumitzeko eta erosteko gaitasun handiagoa
|
dute
beste batzuek baino. Horrek era guztietako haserreak eta mesfidantzak sortu ditu herritarren artean, desberdintasun handiak eragin dituelako.
|
|
|
–Zer esan nahi duzu solte gaudela diozunean? , galdetu
|
dute
beste biek batera.
|
|
|
–Oraindino ez dugu ulertzen, erantzun
|
dute
beste biek.
|
|
|
Hala ere, ez dut uste horrela izan behar duenik halabeharrez. Izan ere, gaur egungo euskal nazionalismoak euskara dauka nazioaren erreferente nagusi, eta horrela egin eta egiten
|
dute
beste nazionalismo askok ere, baina hortik ez da bilatu behar hizkuntzaren eta nazionalismoaren arteko identifikazio osorik. Hizkuntzak paper bat betetzen du nazionalismoan, baina ez beti.
|
|
|
–Ikusi, nik bezala pentsatzen
|
dute
beste batzuek ere.
|
|
2016
|
|
|
Gauez lan egiten ohituta dagoenak ondo prestatuta egon behar luke horrelako jokaera bitxiak naturaltasunez ikusteko, baina, hala ere, gauaren babesean bakarrik ibiltzera ateratzen direnek jakin mina piztu izan diote zaintzaileari. Gauez lantegiaren inguruan azaltzen diren guztiek
|
dute
beste asmoren bat: gazte kuadrillek, dibertitzea; auto gidari galduek, berriz ere errepide egokira itzultzea; baina gaueko paseatzailea ibiltzeko propio prestatzen dela ematen du.
|
|
|
Thanatos lanetik itzuli da eta emakumeari hots egin dio. Bikotea hilobian barrenago sartu da, ez
|
dute
beste irtenbiderik. Senarra, aitzurra eskuan duela, badoa emaztearen bila.
|
|
|
Zer konpondu edo eraitsi edo margotu behar ote dute hain garaia, hain jasoa, hain beste mundukoa? Aldamioa bera konpondu nahi ote
|
dute
beste aldamio batekin. Bukatzen ez den lana litzateke.
|
|
|
–mugimendu feministak gaurdaino sortu duen lan akademiko zorrotzena eta probokatzaileena?. Hala ere, gogor kritikatu
|
dute
beste zenbait ingurutan, bortxatzaile beltzaren mito arrazista zaharra berpizten laguntzen duelako.
|
|
|
Eta etxebizitzan aurkituriko hatz marka guztiak hiru biztanleenak dira. Zientifikoek ez
|
dute
beste inoren arrastorik topatu.
|
|
|
Bere alderdiak ere bizkarra eman dio. Nafarroa hankaz gora utziko
|
dute
besteek. Nola azaldu hori dena?
|
|
|
Galdutako sinesgarritasuna berreskuratzeko, PSNk basamortuko ibilaldi luzea egin dute, Feliuren ustez. . Latza izanen da haientzat, baina ez
|
dute
beste aukerarik?.
|
|
|
Indarrak hartu eta aurrera egingo
|
dute
beste batzuek: beste hiri batzuetara, naturarekin bat egitera basoetara, edo bizitza jokoan jartzera lur garaietako glaziarretan.
|
|
|
Hegoaldeko euskalduntasun etnokultural, diglosiko eta periferiko bati men egin? Euskaltzale asko men egiteko ideologiara lerratu dira, ez
|
dute
beste aukerarik ikusten, baina niri neuri ez zait moralki eta politikoki zilegi iruditzen giza eskubideak urratzen dituen jarrera horri men egitea». Diskurtso berriei buruz galdetuta, berdintasunaren gaia atera da hizpidera.
|
|
|
Euskalgintzak eragina badaukala uste
|
dute
beste batzuek, ordea. Mendigurenek dio baietz.
|
|
|
«Hiztun gutxituek, asertibo bihurtzen direnean, beste hiztun gutxituen espazioa ere zabaltzen dute. Eragiten
|
dute
besteok gauzak errazago izateko». Adibidea jarri du:
|
|
|
|
dute
beste materialek, gatzagetan, adibidez,
|
|
|
Manex Pagola, Gexan Alfaro, Peio Ospital, Pantxoa Carrère, Jean Louis Maitia. Ikastolen aldeko ekintzetan elkar ezagutu
|
dute
beste batzuek: Argitxu Noblia, Jean Hiriart, Mixel Etxeberri.
|
|
2017
|
|
|
–Guk ere lagunduko dizuegu bilatzen, esan
|
dute
beste armiarma batzuk ere.
|
|
|
«Joka ezazue deritzozuen bezala. New Yorkeko judu aberats horiek ere bizi beharra
|
dute
beste gainerako guztiek bezala», diot nik.
|
|
|
Ikuspegi Estrategiko Erlazional batetik, diskurtsoak eta egiturak estatus bera dute. Ez batak ez besteak, ez
|
dute
bestearekiko lehentasun epistemologikorik ezta ontologikorik ere. Zergatik?
|
|
|
Arrebek ez dute, dena dela, zertaz kexatu: gela, bederen, ez
|
dute
beste inorekin partekatu behar izan. Naziha eta Lara lehengusinak beste batean egokitu dituzte.
|
|
|
bat egiteari (nahiz eta hori ere behin baino gehiago ikusi den). Argostarrek ez
|
dute
beste hiri grekoekin aliatu gura izan. Alabaina, praktikan logika nazional horretatik kanpora jokatu duten arren, diskurtsoan logika hori, kontzientzia nazional hori?
|
|
|
Polizia bere pisua zaintzen ari da. Oraingoz ez
|
dute
beste saiorik egingo.
|
|
|
Bost urterekin eskolan jo egingo
|
dute
beste umeek.
|
|
|
Uste dut krisia alferrik galdutako aukera bat ari dela izaten, lana banatu eta gutxiagorekin bizitzen ikasteko egitasmo gehiago planteatu behar ziren?. Batzuek ez
|
dute
beste erremediorik izan, ezinbestean jaitsi behar izan dute kontsumo maila. –Eta esango nuke krisiak erakutsi duela gutxiagorekin bizi daitekeela arazo handirik gabe; noski, oinarrizko beharrak aseta edukiz gero.
|
|
|
Laster berrogeita hamar urte beteko dituzte baina hamabost urteko nerabeen antzera bizi dira oraindik. Euren taberna ziztrin hori egunero zabaltzeaz aparte, ez
|
dute
beste inolako konpromisorik hartu munduan. Atzo iraganeko sekretu bat deskubritu nuen, nire gurasoei buruzkoa eta niri buruzkoa.
|
|
2018
|
|
|
Ezkontza sexu erabilerarako kontratu huts bat bihurtuko balitz (edo, zehatzago, sexu harremanak prostituzio unibertsal bihurtuko balira), hori porrot politiko bat litzateke emakumeentzat emakume gisa. Kontratuak eta norbanakoak eragin bete betean funtzionatzen badute askatasun zibilaren aldarrian babestuta, emakumeek ez
|
dute
beste aukerarik izango gizonen erreplika bihurtzea baino (edo bihurtzen saiatzea baino). Kontratua gailenduz gero, sexu ezberdintasuna ugazabatzan eta mendekotasunean oinarritzen duen konstrukzio patriarkalak bertan segituko du, erreprimituta badarik ere.
|
|
|
John Rawlsek, berriz, lortu du sorta horretako bi alde muturrekoak sartzea kontratuaren istorioaz egin duen bertsioan. Rousseauk kontratu sozialaren gainerako teorialariak kritikatu zituen gizabanakoak natur egoeran irudikatu zituztelako, inolako ezaugarri sozialik gabe, eta kritika hori gerora ere maiz egin izan
|
dute
beste batzuek. Norbanakoen ezaugarri naturalak huts hutsean zehazten saiatzeak, izan ere, porrota du halabehar:
|
|
|
–Ez, ez, ez da hori. Animaliek segituan antzematen
|
dute
besteon usaina, eta berehala jakingo dute gizakiak daudela bertan. Horregatik ez dira hurbilduko.
|
|
|
Edy taldetik urrutiratzen da, baina ez pagadi txikitik irteteko beste. Piztu eta emisora batetik bestera nola dabilen entzuten
|
dute
beste biek. Azkenik, vinilo fm izeneko bat aurkitu eta bertan uzten duen arte.
|
|
|
Liskar falta. Ez batak ez besteak ez
|
dute
bestearen jarrera iraingarri sentitu. Zertan datza orduan orain bien artean dagoen distantzia hori?
|
|
|
Orain jada ez dute jenderik erakusten Parisen, gainditu genuen garai hori, ikasi genuen ezin dugula egin, baina hedabideek jarraitzen
|
dute
bestea izaki bitxi gisa erakusten; zer esanik ez bestea Afrikako tribu batekoa baldin bada, zer esanik ez lepoan uztaiak jartzen badituzte emakumeek, ahal bezainbat, lepoa erabat estali arte, lepoa luzatzera behartuz, hori delako beraien edertasunaren kanonak dioena.
|
|
2019
|
|
|
Garaiz iritsiko ote dira? Ontzikideek ez
|
dute
beste kezkarik buruan, halako moldez non erabat ahaztuta dauzkaten trilitazko minak eta urpeko alemanak ere. Batzuetan talde txikietan biltzen dira eta, ofizialen bat hurbiltzen zaienean, isiltzera jotzen dute edo gaia aldatzera, bestela baitakoan.
|
|
|
–Epaileek pertsona independenteak izan behar
|
dute
beste ezeren aurretik, eta hori bermatuta dago, inork ez dielako telefonoz hots egingo, ezta gobernutik hurbilen daudenei ere. Baina gure posiziotik urruntzeko eta beste batena ikusteko, autokontzientzia ariketa bat egin behar dugu, gure partzialtasuna identifikatzeko?.
|
|
|
Ezaugarri hori hortxe dago beti, hasi intsektuekin eta goi animalietaraino. Sardetan eta, beraz, taldean eroso lausoturik bizi diren arrain eta zetazeoak ere apartatu egiten dira araldian; bakartu egiten dira, eta oldarkor jokatzen
|
dute
beste arrekin. Emearentzat, sexualitatea immediatoa da; arrarentzat, ordea, mediatizatua dago:
|
|
|
biologia, psikologia esperimentala eta abar. Gehienez ere, onartu
|
dute
beste sexuari, desberdintasunean berdintasuna, ematea.
|
|
|
Islamaren aurreko emakume beduinoen estatusa askoz ere goragokoa zen Koranak ematen diena baino. Niobe, Medea eta gisa bereko figura handiek gogora ekartzen
|
dute
beste garai bat, zeinean seme alabak amen ondasuna baitziren, amen harrogarria. Poema homerikoetan Andromakak, Hekubak duten garrantzia Grezia klasikoak jadanik ez zien onartzen emakumeei, ginezeoaren itzalean gorderik baitzeuden ordurako.
|
|
|
Jaiotzaren drama, bularra kentzearen drama berdin berdinak dira bi sexuetako haurtxoentzat; batzuek zein besteek interes eta plazer berberak dituzte; hasieran, edoskitzeak sentiarazten die atseginik handiena; gero, uzki aro bat izaten dute, eta, orduan, bientzat berberak diren iraizte funtzioek ematen dizkiete satisfaziorik bizienak; parekoa dute genitalen garapena; jakin min eta ezaxola berberaz esploratzen dute beren gorputza; plazer lauso berbera ematen diete klitoriak eta zakilak; haien sentsibilitateak, objektibatzen den neurrian, amarengana jotzen du: emakume haragi goxo leun guriak pizten dizkie sexu desirak, eta desira horiek, hain zuzen, oratzera bultzatzen dute; bai neskatoak eta bai mutikoak oldarkor besarkatu, ukitu eta laztantzen dute ama; jelosia berbera sentitzen
|
dute
beste haur bat jaiotzen bada, eta portaera berbera erakutsiz adierazten dute: haserreak, kasketak, gernu arazoak; pinpirinkeria berberak erabiltzen dituzte helduen maitasuna bereganatzeko.
|
|
|
Biziaren bilakabide orok berekin dakar hondamena, eta hondamenari zaion higuinak, hain zuzen, biziaren beraren higuina pizten die zenbait emakume hotz edo frustraturi: beren burua kontserbatu nahi izaten
|
dute
beste batzuek altzariak eta marmeladak kontserbatzen dituzten bezala; setakeria horrek, ordea, beren existentziaren beraren etsai bilakatzen ditu, eta besteren arerio: otordu ederrek gorputza itsusten dute, ardoak aurpegiko kolorea txartzen, irribarre gehiegiak zimurrak sortzen, eguzkiak azala hondatzen, atsedenak geldotzen, lanak higatzen, maitasunak begi zuloak iluntzen, musuek masailak narritatzen, laztanek bularrak desitxuratzen, besarkadak haragia ihartzen, amatasunak gorputz aurpegiak zatartzen; jakina da zenbat ama gaztek uxatzen duten haurra, haserre biziz, hura dantzaldiko soinekoaz liluratuz gero.
|
|
|
beste errealitatearen handitasun antzinakoa, mistikoa eta ukigaia?. Pasioaren oldar eskuzabalean bata bestearenganatzean, bi maitaleek batera iristen
|
dute
Bestea, Oro. Halaxe Paul eta Clara beren amodioaren tenorean:
|
|
|
hilekoaren nekeak arin samarrak edukitzeak ematen ote zien arrakasta biltzeko aukera? Galdetu dezakegu ea, kontrara, ez ote dien bizimodu aktibo eta anbiziotsuak eman abantaila hori, zeren emakumeak jartzen dien arretak areagotzen baititu ondoezak; emakumezko kirolariek, emakumezko aktiboek gutxiago sufritzen
|
dute
besteek baino, gutxiago arduratzen direlako beren sufrimenduez. Badira kausa organikoak ere, seguru, eta ikusi izan ditut oso emakume adoretsuak hilero hilero hogeita lau ordu ohean, tortura ankerrek jota; nolanahi ere, gorabehera horrek inoiz ez die trabatu ekina.
|
|
|
Bi sexuak aldi berean dira bestearen biktima eta beren buruaren biktima, eta, egiaz, horregatik da hain zaila gurpil zoroa haustea; beren askatasun aratzean buruz buru ari diren bi aurkari aise jar daitezke ados, batez ere gerra horrek ez dakarkiolako probetxurik inori; kontu honetan guztian, ordea, alde bakoitza da etsaiaren konplizea, eta horregatik da hain auzi konplexua; emakumea amore ematearen ametsa bete nahian dabil, eta gizona, berriz, alienazio ametsa bete nahian; garesti ordaintzen da zinezkotasun falta: bietako bakoitzak besteari leporatzen dio gainean erori zaion zorigaitza, nahiz eta errazkeriaren tentazioari amore emateagatik etorri zaion; zera gorrotatzen
|
dute
bestearengan bai gizonak eta bai emakumeak: norberaren fede txarraren eta ahuleziaren porrot ezin nabarmenagoa.
|
|
|
ez dakizu ezer, ez zara ezertarako gai... Sexu bakoitzak uste du bere burua desenkusatzen duela oldarrari ekiten dionean, baina baten hutsek ez
|
dute
bestea zuritzen.
|
|
|
Askotan, emakumea lan egitera jostatzen da, baina ez du lanik egiten; pasibotasunaren bertute magikoez sinetsirik dagoenez, ez ditu ondo bereizten konjuruak eta egintzak, keinu sinbolikoak eta jokabide eraginkorrak; arte ederren ikaslearen mozorroa jantzi, eta pintzel sorta galantak eskuratzen ditu; margotzeko astoaren aurrean zutik, orain tela zuriari begiratzen dio, orain ispiluari, baina lore sorta eta sagarrez beteriko frutaontzia ez dira beren kabuz iristen oihalera. Idazmahaiaren aurrean eserita, eta gogoan istorio lausoak egosten ari dela, emakumeak zuribide bare bat erdiesten du imajinatuz idazlea dela; zeinu batzuk marraztu ditu orri zurian, ordea, eta zentzuren bat izan
|
dute
besteren begietan. Orduan geratzen da agerian tranpa.
|
|
|
horren alorrekoa da. Bi sexuentzat berbera da haragiaren eta espirituaren drama, finitutasunaren eta transzendentziaren drama; bi biak denborak irensten ditu, heriotza beti atezuan, eta bi biek
|
dute
bestearen premia esentzial bera; bi biek loria bera aurki dezakete beren askatasunean; hura estimatzen jakingo balute, ez lirateke lehian ibiliko pribilegio faltsuak eskuratu nahian, eta, orduan, haurridetasuna ernatu ahal izango litzateke haien artean.
|
|
|
Tarte bat behar izan
|
dute
beste aldetik sartutako argitasunera ohitzeko eta, orduan, areto zabal bat agertu zaie. Harrituta gelditu dira mendiaren erraietan holako gela bat ikustean.
|
|
|
Horrela egin
|
dute
beste hiru egunez. Egunsentiak bere lehen zantzuak agertu orduko, Kurloi bidaltzen dute aurrera, aterpe egoki baten bila.
|
|
|
Orain ikusi behar da hitz tokiz kanpoko horrek nora eramango gaituen, lehenik eta behin Raimundo Silva bera nora eramango duen, zeren hitzak, edozeinek, dohain edo bertute hori baitu, hitza esan zuena gidatzearena, alegia, eta gero, agian, agian, baita gu ere, hitzaren atzean ari garelako, usnaka ari diren eper zakurrak baikinen, kontsiderazio hauek guztiak goiztiarrak dira, inondik ere, setioa ez da oraindik hasi ere egin, gozotegian sartzen diren mairuek aho batez kantatzen dute, Irabazi, irabazi egingo dugu, eskuan dauzkagun armekin, litekeena da, baina horrenbesterako beharrezkoa izango da Mahomak dakien erarik onenean lagun dezala, izan ere ez dugu armarik ikusi, eta armategiak, herriaren ahotsa Alaren ahotsa delakoa egia baldin bada, ez du premien arabera lukeen beste arma hornirik. ...besterik esaten badu ere, pertsona diskretuak dira, pazientzia santuaz entzuten dituzte zabaltzen diren zurrumurruak, egun batean bai eta beste batean ere bai, bizitza osoan, eta monotoniak aspertzen hasiak dira, egia da, baina, gizabide profesionaleko behar bati men eginez, beren bizitzeko arrazoia den bezeroa ez dadin haserre, arreta eta interes handia erakusten dutela, baina, dena esatera, beti
|
dute
beste zerbait buruan, honi, adibidez, zer axola litzaioke zuzentzailearen erantzuna, erantzungo balio, Telefonoak joko duen beldurrez nago. Gazteak bere opila bukatu du, orain esnea masail barnetik pasarazten du, disimuluz, hortzetan eta hortzoietan erantsirik gelditu zaizkion hondakinak askatzeko, aprobetxatzen den oro irabazia da, horixe erakusten zuten gure gurasoek, baina hainbesteko jakinduria horrek ez zituen aberastu, eta, dakigunez, ez zen hori izan, ezta ere, Benvinda amabitxiaren lantua jotako ondasunen jatorria, Jainkoak barka diezaiola, ahal badu.
|
|
|
–(Beren) kaleko euskara? defendatzen dute sutsuki, baina ez
|
dute
beste kaleetakoekiko interes berezirik. Ugariak dira Gipuzkoan N errepidearen inguruko herrietan, baina baita Bizkaiko kostaldean, Nafarroa iparraldean eta Iparraldearen barnealdean ere.
|