|
2007
|
|
|
Hala ere, udal hauteskundeetan eta Europako Parlamentuko hauteskundeetan, gauzak desberdinak dira, Hauteskunde Araubide Orokorrari buruzko 5/ 1985 Lege Organikoak (HAOLO), uztailaren 19koak, ezarritakoaren arabera, Konstituzioko artikulu horiek garatzen baititu. ...i lotuta, HAOLOren 176.1 artikuluan ezarri da sufragio aktiboa Espainian bizi diren atzerritarrek dutela, betiere, horien herrialdeetan, espainiarrek hauteskunde berberetan botoa eman ahal badute tratatu bat dela bide; eta 176.2 artikuluaren arabera, Maastrichteko Tratatuan ezarritakoari jarraituz, gaur egun Europar Batasuna eratzeko Tratatuaren (EET) 19.1 artikuluan jasota dago?, sufragio aktiboa
|
dute
baita ere Espainiako naziotasuna izan ez arren eta Europar Batasuneko herritarrak izanda, Espainian bizi direnek, HAOLOk espainiarrei eskatutako betekizunak betetzen badituzte eta sufragio aktiboaren eskubidea Espainian egikaritzeko borondatea agertu badute.
|
|
|
Lehenengo eta behin, atxilotuari berehala eta modu ulergarrian jakinarazi behar zaizkio bere eskubideak eta atxilotzearen arrazoiak. ...bidea, eta berak nahi duen familiakoari edo pertsonari atxiloketa bera eta une oro zein tokitan dagoen zainpean komunikatzeko eskubidea (atzerritarren kasuan, inguruabar horiek euren herriko kontsulatuko bulegoari komunikatzeko eskubidea), interpretatzaile baten laguntza doan izateko eskubidea, gaztelaniaz ulertzen edo hitz egiten ez duen atzerritarraren kasuan (interpretatzailea izateko eskubidea
|
dute
baita ere espainiarrak izan arren gaztelania ulertzen ez dutenek), eta mediku forentseak azterketa egiteko eskubidea. Berme horiek guztiak jurisprudentziak jaso ditu, bai Giza Eskubideen Europako Auzitegiak (1968ko ekainaren 27ko GEEAE. Neumeister kasua?; 1969ko azaroaren 10eko GEEAE. Stogmuller eta Maznetter?; 1971ko uztailaren 16ko GEEAE. Ringeisen kasua?; 1976ko ekainaren 8ko GEEAE. Engel kasua?; 1978ko urtarrilaren 18ko GEEAE. Irlanda Erresuma Batuaren aurka?; 1980ko azaroaren 6ko GEEAE. Guzzardi kasua?; 1984ko maiatzaren 22ko GEEAE. Van der Leer kasua?, 1989ko abenduaren 19ko GEEAE. Kamasinski kasua?, etab.), bai Espainiako Konstituzio Auzitegiak (maiatzaren 21eko 86/ 1996 KAE, atxilotzeko arrazoiak?; otsailaren 27ko 31/ 1996 KAE eta azaroaren 24ko 224/ 1998 KAE, atxilotzeko baldintzak?; urriaren 4ko 103/ 1985 KAE; urriaren 7ko 107/ 1985 KAE eta otsailaren 26ko 29/ 1996 KAE, nork bere burua errudun ez aitortzeko eskubidea eta atxilotuaren bermeak?; maiatzaren 25eko 74/ 1987 KAE, interpretatzailea izateko eskubidea?, etab.).
|
|
|
Gobernu Zentralaz gain, erregelamenduak emateko ahalmena
|
dute
baita ere, euren eskumen esparruaren barruan, autonomia erkidegoetako gobernuek (EKren 152.1 art.). Autonomia erkidego horietako estatutuei eta horien garapen legeei erreparatu behar zaie, baina oro har, orain arte esandakoa aplikatzeko modukoa da.
|
|
|
Titulartasunari dagokionez, eskubide indibiduala da, inoren kontura lan egiten duen langileak, hau da, beste batzuentzat ordaindutako lana egiten duenak, horretan parte hartzeko edo parterik ez hartzeko duen eskubide indibiduala (azken kasu horretan, greba langileen artean erreferenduma eginez adostu arren; greban parte hartzeko mota guztietako «derrigortzeetatik» ere babestuta egongo da), eta esparru kolektiboa ere badu; izan ere, grebak langileek zuzenean edo sindikatuek deitu ditzakete. Greba eskubidea
|
dute
baita ere funtzionarioek (urriaren 5eko 90/ 1984 KAE), sindikatu jardueratik salbuetsita daudenek izan ezik (militarrak, epaileak, fiskalak, izaera militarreko institutuetako kideak, eta Segurtasun Indar eta Kidegoetako kideak, horien legeria zehatzean ezarritakoaren arabera).
|