|
2000
|
|
|
Munduko arazoak, ONU tik pasa gabe, bi hauen artean erabakitzen dira. Are gehiago, gauzak horrela jarraituko
|
dute
Txinari leku bat ematen etzaion neurrian. Txinari ateak itxiaz nola pentsa diteke Vietnamgo arazoa zuzentzea?".
|
|
2004
|
|
|
Epeen murrizketa hori dela eta, familia askok aurreratu dute Pekinerako bidaia —haur bat dute esleituta behin betiko, adoptatzeko azken urratsa—, haurra jaso eta etxe berrira eramateko. “Une honetan, familia batzuek hiru astez gelditu behar
|
dute
Txinan, Espainiako enbaxadatik behar duten dokumentazioaren zain egoteko, lehen bi aste besterik behar ez zirenean”, adierazi du Pilik. Elur jausia Hain zuzen ere, erkidegoetako gizarte zerbitzuei eta Nazioarteko Adopziorako Erakunde Laguntzaileei (ECAI) bidalitako gutun batean, Pekingo espainiar kontsulatuak adierazi du “ezin izango diela beste hitzordurik eman familia adoptatzaileei” martxoaren 15era arte.
|
|
|
Txinako proiektu guztia aztertzen ari dira”, adierazi zuen atzo María García Trafiko Eskubideen Unitateko buruak. Air Madrilek eta Pullmanturrek ere bat egin
|
dute
Txinarekiko hegaldi eskaera horiekin. Lehenak astean lau hegaldi eskatu dizkio Sustapenari Espainiari emandako kupoan, bi Pekinerako eta beste bi Shangairako, Airbus 340 hegazkinekin lan egitea aurreikusten baitu, maiatzetik aurrera 298 plazakoak.
|
|
2006
|
|
|
«CIAn, inbertsio bankuetan, mendebaldeko unibertsitateetan eta negozioen prentsan ari diren ekonomi futurologoek diote Txinak eta Indiak XXI. mendeko uneren batean, munduko ekonomiaren nagusitasuna hartuko dutela. Washingtongo zenbait inteligentzia erakundetan uste
|
dute
Txinak AEBak 2030 eta 2040 artean harrapatuko dituela, eta Indiak 2050 inguruan. (...) Beraz, etorkizuna asmatzea ez da zaila.
|
|
|
Euri azidoak Txinako hirien erdiei baino gehiagori eragiten die dagoeneko, eta eskualde batzuetan erortzen den ur guztia mota horretakoa da, Ingurumena Babesteko Estatuko Administrazioak (SEPA), ingurumenaren arloan Txinako agintari gorenak, aitortu duenez. Zehazki, fenomeno hori aztertzen duten Txinako 696 hirietatik 357k haren aztarnak dituzte, guztizkoaren %51, 3 Kopuru horiek okerrera egin
|
dute
Txinak ingurumena babesteko interes txikiagoa zuen garaiekin alderatuta; izan ere, hamarkada horren hasieran, Pekin-ek esan zuen euri azidoak guztizko nazio eremuaren %30 soilik hartzen zuela. Egoera kezkagarriagoa da Anji eta Xiangshan barrutietan, Zhejiang ekialdeko probintzian (herrialdeko aberatsenetako bat); Shaowu n, Fujian-en (hego ekialdeko kosta), eta Ruijin en, Jiangxi-n (ekialdea).
|
|
|
Europako industrian galerak eragiten ari den fenomeno horren eragina murrizteko, Batzordeak Txinako eta Vietnamgo larruzko oinetakoei muga zergak gehitzea proposatu du. Hala, Bruselatik eskatu
|
dute
Txinatik datozen larruzko zapatei %16, 5eko karga ezartzea eta Vietnamekoei %10ekoa. Batzordeak argitu duenez, saltzen diren zapaten %11ri bakarrik eragingo dio arantzel berriak, eta espero da kontsumitzaileek ordaintzen duten azken prezioaren gaineko eragina oso txikia izatea.
|
|
2007
|
|
|
batetik energiaren prezioa kontrolatu eta beste aldetik Israel defendatu. Baina adibidez Qatarren marineentzat AEBek egin duten aireportu masibo handiarekin, hegoaldetik kontrolatu nahi
|
dute
Txina. Afganistango sikili saltsa horren helburua Errusia eta Txina iparraldetik kontrolatzea da.
|
|
|
Giza eskubideen aldeko hainbat erakundek gogor kritikatu
|
dute
Txinako Gobernua. Tibetarren aurka ez ezik, gobernuarekin bat ez datorren edozein txinatarren aurka egitea egotzi diote, Tiananmen en hilketarekin gertatu zena kasu.
|
|
|
Sustatzaileen arabera, “Wikia Leaks” ek “filosofia erabat demokratikoa” du, eta hori ez dator bat Txinako Internet Elkarteko ofizialarekin, “blogariak” eta internauta txinatarrak kontrolatzen saiatzen baita etengabe. Estatu Batuek bakarrik gainditu
|
dute
Txina, eta 132 milioi erabiltzaile ditu jada Interneten; iaz, %30 gehiago. Hala ere, giza eskubideen erakundeek kritikatu egiten dute Txina ere Sareko edukien zentsura zorrotzagatik nabarmentzen dela.
|
|
|
Estatu Batuek bakarrik gainditu dute Txina, eta 132 milioi erabiltzaile ditu jada Interneten; iaz, %30 gehiago. Hala ere, giza eskubideen erakundeek kritikatu egiten
|
dute
Txina ere Sareko edukien zentsura zorrotzagatik nabarmentzen dela.
|
|
|
Akuikulturatik datorren arrain txinatarraren kutsatzaile maila ebaluatu
|
dute
Txinako ikertzaileek
|
|
|
Azken fasean, entrega egiten den fasean, bi asteko egonaldia egin behar da, eta, adituaren arabera, 8.000 euro inguruko batez besteko gastua dakarren eragiketa luzea egin behar da. Gaur egun, 14 herrialdek hartzen
|
dute
Txina. Espainia, 4.500 espediente inguru urtean, bigarren herrialde hartzailea da, Estatu Batuen atzetik.
|
|
|
Maskoten heriotzagatik elikadura sektorearen ikuskapen orokorra egiteko agindu
|
dute
Txinako agintariek
|
|
|
Alemaniaren (“de”) eta Erresuma Batuaren (“uk”) domeinuen ondoren, gehien erabiltzen den hirugarren nazio eremua Interneteko identifikatzaile txinatarra da (“cn”), maiatzaren amaierako datu ofizialen arabera. Datu horiek erakusten
|
dute
Txinan dagoeneko 5,3 milioi web orri daudela domeinu horrekin, 2005 urtearen amaieran baino bost aldiz gehiago. Txinatar domeinua duela bi urte munduko seigarren postuan zegoen, eta duela hiru urte hamahirugarren postuan zegoen.
|
|
2008
|
|
|
Nazio korearraren patuak, iraganean bezala, atzerriko potentzien esku egoten jarraituko duela pentsatzekoa da. Ipar Koreako goi buruzagiek arretaz segitzen
|
dute
Txinaren eredu ekonomiko misto edo hibridoa, litekeena delako eredu hori iparkorearren bizi baldintza kaxkarren irtenbidea izatea. Hala ere, Ipar Koreak iraganean sozialismo sistema propioa asmatu zuen moduan, beharbada etorkizunean ere kapitalismoarentzako eredu propioa asmatuko dute.
|
|
|
Hortik sortzen den galdera begi bistakoa da aditu askorentzat: EBk ez badu konpromisorik hartzen, nola egingo
|
dute
Txinak eta Indiank adibidez?
|
|
|
Jesus Torquemada. Askok uste
|
dute
Txina produktu merkeen ekoizlea baino ez dela, baina ez da hala, ez behintzat guztiz. Izan ere, ikerkuntzan diru gehien inbertitzen duen herrialdeetakoa da.
|
|
|
Berregituraketa ekonomiko horri esker, Txinako ekonomia izugarri hazi da, urtero %10eko hazkundea izan du, eta hazkunde hori 25 urteetan jarraian mantendu da. Berrikuntza ekonomikoa egin
|
dute
Txinan, baina honek ez du aldaketa politikorik ekarri. Txinan alderdi politiko bakarra dago, alderdi komunista eta ofizialki behintzat, alderdi marxista leninista maoista da.
|
|
|
Erorketa larririk gabe CSI poltsa txinatarraren indizeak hazkunde handia izan zuen iaz, eta bikoiztu egin zen 2007an lortutako balorazioa. Erreserba Federaleko presidente ohiaren, Alan Greenspan en, ohartarazpenak gorabehera (ekintzek" zuzenketa handia" izan zezaketela esan zuen), inbertitzaileak konfiantza izaten jarraitzen
|
dute
Txinako merkatuetan. Egia esan, urtarrilaren amaieran zenbait erorketa izan ziren jarraian munduko ekonomian gerta daitekeenaren ziurgabetasunaren aurrean, baina oraingoz ez du beherakada larririk izan, nahiz eta CSI indizea duela hilabete gutxi iritsi zen, 4.000 puntu baino gehiago.
|
|
|
Era berean, uda honetan garrantzi handia izango
|
dute
Txinako Olinpiar Jokoek. Aitor Elduaien izango da bertan, Euskadi Irratiak han duen berriemailearekin lanean.
|
|
|
Arte martzialetan maisua zen Bruce Lee aktore ezagunaren bizitzari buruzko telesaila estreinatu berri
|
dute
Txinan. Arrakasta itzela lortu du.
|
|
2009
|
|
|
Induzitutako zelula ama pluripotenteetatik sagukumeak sortzea lortu
|
dute
Txinako bi ikertzaile taldek, bakoitzak bere aldetik. 2006an lehenengo induzitutako zelula ama pluripotenteak lortu
|
|
|
Induzitutako zelula ama pluripotenteetatik sagukumeak sortzea lortu
|
dute
Txinako bi ikertzaile taldek, bakoitzak bere aldetik.
|
|
|
bere burua nabarmentzea, bikotekidea erakartzeko edo etsaiak uxatzeko. Hori ondorioztatu
|
dute
Txinako Ornodunen
|
|
|
bere burua nabarmentzea, bikotekidea erakartzeko edo etsaiak uxatzeko. Hori ondorioztatu
|
dute
Txinako Ornodunen Paleontologia eta Paleoantropologia Institutuko ikertzaileek, espezie horretako topatu duten azken fosila aztertu ondoren.
|
|
|
Pneumonia epidemia arraro bat detektatu
|
dute
Txinan
|
|
|
ikusi du bere kontra. . Ez
|
dute
Txinako zinema jaialdietara eraman, eta Oscar sarietarako Txinako hautagaien artean ere ez dago?.
|
|
2010
|
|
|
Euskal sukaldariek bertako sukaldaritza ezagutaraziko
|
dute
Txinan
|
|
|
Patxi Lopez lehendakariak Euskadiren Asteari hasiera eman dio gaur Shanghain, 2010eko Nazioarteko Erakusketan Espainiak duen pabiloian. Euskadiren irudia merkatu txinatarrean sustatzeko, euskal tradizio kulturaletan, modan eta gastronomian oinarritutako proposamena eraman
|
dute
Txinara.
|
|
|
Uloborus walckenaerius armiarmaren sarea eredu hartuta, ehun sintetiko berria egin
|
dute
Txinako Zientzia Akademiako zientzialari batzuek. Amaraunaren ezaugarri interesgarriena da nola jokatzen duen
|
|
|
Uloborus walckenaerius armiarmaren sarea eredu hartuta, ehun sintetiko berria egin
|
dute
Txinako Zientzia Akademiako zientzialari batzuek. Amaraunaren ezaugarri interesgarriena da nola jokatzen duen hezetasunaren aurrean.
|
|
|
(23:07) (OFF) Eta zer egiten
|
dute
Txinako agintariek faltsuketarik egin ez dezaten?
|
|
|
Adibidez, atzerrian inbertsio produktibo bat egiteko orduan, hainbat zalantza izan dituzte enpresa askok Mexiko eta Txinaren artean, inbertsio horren kokapena zehazteko. Horietako batzuen kasuan, herrialde bien artean sindikalizazio mailan dauden aldeek nolabaiteko garrantzia izan
|
dute
Txinaren aldeko erabakia hartzeko orduan. Indar handia dute sindikatuek Mexikon lan baldintzak negoziatzeko orduan, ordutegiak, etab.9
|
|
2011
|
|
|
Hala nola Kazetariek ez lukete albiste bitxien ehizan ibili behar titulupean argitaratu zutenari. Artikulu horretan, Huang Baixing zutabegileak aise manipulatzeko modukoak jo zituen atzerriko kazetariak; haren iritziz, edozein huskeria nahikoa izaten omen
|
dute
Txinari erasotzeko. «Uste dute berri emateko moduko zerbait gertatzear dagoela non edo non, eta hara jo ohi dute, eta zalaparta eragiten».Ez zaio arrazoirik falta Huangi.
|
|
|
–Txina sistematikoki ahalegindu da tibetarron hizkuntza hutsaren pareko bihurtzen?. Free Tibet,. Milaka ikaslek salatu
|
dute
Txinak tibeteraren erabilera gutxitu nahi duela eskoletan?, Berria,.
|
|
|
Horri dagokionez, EAE Business Schooleko Strategic Research Center zentroko zuzendari Juan Lagok ohartarazi duenez, “kontuz begiratu behar da Espainiak janari lasterrean duen kontsumo txikia, herrialde horietan ere gehiago kontsumituko baita hurrengo urteetan”. Lan horren egileek uste
|
dute
Txinak Japonia xahutuko duela 2014 urtean, janari lasterrean diru gehien gastatzen den bigarren herrialdea baita, “urtean 27.171 milioi euroko inbertsioarekin”; Japoniak, berriz, 21.920 milioi euro inbertituko ditu. “Estatu Batuak izango dira sektorearen buru, 55.700 milioi euroko inbertsioarekin”, gehitu du Lagok.
|
|
|
Gainera, genetikoki eraldatutako eta EBn baimendu gabeko organismoen aztarna horiek dituzten produktu gehiago Europako merkatura iristeko arriskua dago. Hogeita zazpiek erabaki
|
dute
Txinatik EBra inportatutako arroz partiden %100 kontrolatzea, eta kontrolak sistema ahaltsuago baten bidez egiteko betebeharra ezartzen dute, gizakientzako eta animalientzako elikagaietan egon daitezkeen genetikoki eraldatutako organismoen 26 arrasto atzemateko. Gainera, Pekinek produktuen ebaluazio analitikoak bidali behar ditu EBra esportatu aurretik.
|
|
|
Oreka egokian, burua tente, hiru oin airean dauzka eta besteak, hegaldian harrapatu duen enara ari da lurraren kontra zanpatzen. Izen horrekin ezagutzen
|
dute
Txinan: (matafeiyan).
|
|
|
oinarri karratu bakarrez daude lurrari lotuta, gaztaren antzeko harri biribila daramate gainean eta, sarritan, ilargia, eguzkia, izarrak... ageri dira zizelkatuta zeruaren irudi. Ez al
|
dute
Txinako kulturaren barruan sortuak ematen?
|
|
|
Francoren gobernuaren babesa daukagu, jarraitu zuen Stefanok, hartu eta Espainiara eramanen ditugu eta handik Maoren gobernuari ultimatum bat luzatuko diogu: edo erbesteko kuomitang onartzen
|
dute
Txinako gobernuan edo Lee eta Miao garbituko ditugu. Ez dute onartuko, noski, beraz garbitu ditugu, eta horren ondotik hori ere erabiliko dugu haien kontra, Maoren kontra, herriak maite dituen bi txinatar hauek hiltzen uzteagatik...
|
|
2012
|
|
|
2013ko martxoan izendatuko
|
dute
Txinako presidente, eta gaurdanik Batzorde Militarreko presidentea da.
|
|
2014
|
|
|
Eta agerikoak dira presio horiek; astelehenean Auzitegi Nazionaleko epaile Ismael Morenok, Tibeteko genozidioari lotutako ikerketei lotuta, Txinako Gobernuko bost buruzagi ohi atxilotzeko agindua eman zuen. Oso gaizki hartu
|
dute
Txinako agintariek epailearen eskakizuna? «ondoez handia» dutela azaldu dute?, eta erabaki «egokiak» hartzeko eskatu diote gobernuari. Atxilotzeko agindua emandakoen artean, Txinako agintari ohi arras ezagunak daude:
|
|
2015
|
|
|
Ildo horretan, aipamen berezia merezi
|
dute
Txinak eta Indiak, oso herrialde handi eta populatuak baitira.
|
|
|
Europako 28 estatuek begiak atseginez hetsiko lituzkete hamar alditaraino, ikustearekin beren ekonomia urte bakarrean %7an goratzen dela. Adituek ordea gorapen izari hori aipatzen
|
dute
Txinarentzat. Haatik, Pekinera heldu bezain laster gorapen xifre horrek bizkarrean ikara sortzen du ekonomialarien artean.
|
|
|
Txinak egin du 17.632 miliar dollarrekoa eta Amerikak 17.416 miliarrekoa. Adierazpen horren aitzinean aditu batzuek erran
|
dute
Txinakoa herri larderiatsu eta ez demokratikoa den hortan probintzietako gobernadoreek beren graduan aitzinatzeko behar dituztela beren PIB aren xifrak haunditu. Baina badira beste ezaugarri batzu, hala nola energiaren kontsumoa goiti joan direnak.
|
|
2016
|
|
|
2016an filial bat sortuko dute Perun eta beste bat Nigerian (Afrikako lehena). Bestalde, beste bat irekiko
|
dute
Txinan, %50ean bertako bazkideakaz batera.
|
|
2017
|
|
|
Tradizioak eta modernitateak bat egiten
|
dute
Txinan. Bai.
|
|
2019
|
|
|
Europaren aldetik, parlamentuaren eta Europar Kontseiluaren onespena jaso du erabakia berretsi aurretik. Prozesu hori guztia 2020 amaitu aurretik bukatzea espero dute.Behin akordioa indarrean jarrita, agindutakoa bi aldeek betetzen dutela egiaztatuz gero, lau urte barru zerrenda zabaltzeko aukera utzi
|
dute
Txinak eta EBk. Alde bakoitzak bestearen 175 produktu gehiago babestuko lituzke bigarren prozesu horretan.Merkatu garrantzitsuaGuztira, EBk bere jatorriari eta ekoizpenaren berezitasunari lotutako 3.300 elikagai eta edari babesten ditu.Europako Batasunaren produktu babestuek 74.800 milioi euroren salmentak egin zituzten iaz, eta janari eta edari esportazioen %15, 4 dira.
|
|
|
Hala, neskato txikiarentzat, apaintzea nolabait mozorrotzea da batez ere, maitagarri, erregina edo lore bihurtzea; uste du eder dagoela girlandaz eta xingolaz beterik, girgileria miragarri horrekin identifikatzen delako; oihal baten koloreaz xoraturik, neska gazte xaloa ez da ohartzen nolako tonu zurbila ematen dion aurpegian; gustu txar oparo hori bera izaten dute beren irudiaz jabetu ordez kanpoko munduaz liluraturik dauden artista edo intelektual helduek: behialako oihalekin, antzinako joiekin maitemindurik, arras gustuko
|
dute
Txina edo Erdi Aroa gogora ekartzea, eta begiratu arin edo onbera bat baizik ez dute egiten ispilu aurrean. Batzuetan, harrigarriak dira emakume nagusien gozagarri diren ezohiko janzki bitxiak ere:
|
|
2020
|
|
|
ez dadila berriz krisirik gerta, SARS, MERS eta hegazti gripea izan zirenean bezala. Nolanahi den, Londresko Imperial Collegeko zenbait zientzialarik uste
|
dute
Txinako agintariek emandako datuak ez daudela osatuak, baliteke-eta detektatu gabeko kasuak izatea; diseinatu duten kalkulu eredu baten arabera, 1.700 pertsonatik gora zeuden kutsatuta urtarrilaren 12rako.
|
|
|
Mugarik Gabeko Kazetariek salatu
|
dute
Txinan desagerrarazi egin dituztela zenbait kazetari
|
|
|
Oraindik ez dago ez txerto eraginkorrik, ez COVID aurka balio duela frogatu den antibiralik. COVID gainditu dutenen odol plasma erabili
|
dute
Txinan, gaixoen sistema immunea indartzeko. Ikerketa asko egiten ari dira hiruretan.
|
|
2021
|
|
|
Lehenengo horren parean, zenbaitetan lehengo ere erabili izan da: Baina Teresa aiduru zen orain, lehengo aldiz beharbada (Mirande); Aurpegiko trasplantea egin
|
dute
Txinan lehengo aldiz, eta ondo joan da (Berria). Baina orduan anbiguotasuna sortzen da, perpaus honetan ikusten den moduan:
|
|
|
Gerora begirako askotariko ekimenak sortu dituzte herritarrek. Adibidez, Mambasa eskualdean, giza eskubideen aldeko taldeek erreferendum bat antolatu asmo
|
dute
Txinako enpresa batek eskualdeko basoan egiten duen jardueraz galdetzeko. Bazaiba ministroarekin itxaropena handiagoa ote den galdetuta, Mambasako John Vuleveryo abokatuak hala dio:
|
|
|
Tang dinastiako poetek sona handia
|
dute
Txinan, baina ez horrenbeste Euskal Herrian, ez bada 2003 urtean Rafa Egigurenek apailatutako Mandarin dotore liburuan argitaratutako Du Fu, Wang Wei eta Li Po olerkarien poemek gurera hedatutakoa. Bi kulturen urruntasuna berriz ere!
|
|
2022
|
|
|
Henley & Partners kontsulta etxearen arabera, urte honetan goi klaseko 10.000 pertsonak atzerrira emigratuko
|
dute
Txina kontinentaletik, eta 3.000 inguruk Hong Kongetik. Denen artean 65.000 milioi dolar aterako dituzte —61.500 milioi euro inguru—.
|
|
2023
|
|
|
Ez da hain erraza. AEBek mikrotxip aurreratuenen merkatutik kanpo utzi nahi
|
dute
Txina, eta txipak eta horiek egiteko makineria munduko fabrikara esportatzea debekatu du; ez soilik tokiko enpresei, baita AEBetako teknologia erabiltzen duten beste herrialdeetako enpresei ere. Egun, gero eta txip gehiago behar dira, eta merkatu horren abangoardian ere egon nahi du Txinak; izan ere, Hego Korearen eta Taiwanen nahiko atzetik dabil.
|
|
|
Baina boterearekin batera ardurak ere iristen dira, eta orain, arazoak zabaltzen ari direnean, AEBek ziurtatu
|
dute
Txina bere aldetik ez dela ari nahikoa egiten, eta horregatik itxi gabe daudela Zambiaren eta Ghanaren zorraren berregituraketak.
|
|
|
Macronek kritika gogorrak jaso zituen EBko hiriburuetan, baina kritikatu zutenetako askok ere ez
|
dute
Txinarekiko lotura ekonomikoa hautsi nahi, oso kaltegarria izango litzatekeelako. AEBekin batera, Txina da Europako Batasunaren merkataritza bazkide nagusia, baina oso harreman desorekatua dute:
|