|
2004
|
|
|
Maisutza industrialeko ikasketak zituen, tornularitza arloan, baina beti gora begira bizi zen, gizon anbiziosoa baitzen, esan
|
dut
lehenago. Hala ere, nahiz eta betidanikoa zuen bere joera hura, zekiena baino gehiago zekiela erakustera bultzatzen zuena, bolada hartan are nabarmenago egin zitzaion.
|
|
2006
|
|
|
Bigarren saltxitxa bukatzeko pare bat haginkada falta zirenean zirt edo zart erabaki nuen gorroto zintudala. Oso erabaki erraza, nola ez
|
dut
lehenago pentsatu okurritu zitzaidan. Zergatik egon behar nuen zure gosez nire buruko minentzako aspirinarik ere ez bazeneukan.
|
|
|
Aitatxi Arburuaz ari zen, denen erranetan" txipiagoa eta gaiztoagoa" zen hartaz. Erran
|
dut
lehenago: ez nuen gizon hori batere gogoko.
|
|
|
Erran
|
dut
lehenago: amak, noizbehinka, bere berri ematen zion Migel Mailuri, Mauletik Garrüzera bidaiatzen ziren izkribuetan.
|
|
2008
|
|
|
Besteetan zure irriarekin egiten dut lo, eta badaezpada igerilekuaren hondora begiratzen
|
dut
lehenago. Badaezpada.
|
|
2009
|
|
|
Kartoizkoa da, uste nuen bezala. Ikusia
|
dut
lehenago, non edo han, kartoizko mundu hau, dena kolore arre, gorri ilun edo hori, eta batere argirik gabea. Igarobideetan aurrera noala, kartoiaren gibelean dagoena ikusi nahi nuke.
|
|
2011
|
|
|
Handik aurrera, esana
|
dut
lehenago, goizero pizten nuen ordenagailua, eta sareari lotzen nintzaion gosaldu orduko. Hasi ziren gauza bitxiagoak iristen, urrunagokoak, arrotzagoak nahi bada, nahiz eta ez den samurra, xerkatzen nuen horretan, arrotz dena arrotz ez denetik apartatzen?.
|
|
|
–Nik, modu independentean, zergatik ezin diot ETBri zuzenean ideia bat saldu? Zergatik pasa behar
|
dut
lehenago IBAIAtik edo errealizadoreen elkartetik. Hala dutelako sinatuta.
|
|
2012
|
|
|
–Ez, oraindik ez naiz joan, bere amarekin hitz egin behar
|
dut
lehenago. Bihar agian, edo etzi bestela?
|
|
|
Itsasontzi puskak ageri ziren gure gainetik nahiz azpitik, egur masa handiak eta zuhaitz enborrak, eta bestelako gauzak ere erruz, txikiagoak ordea, etxeko altzarien puskak, kutxa hautsiak, upelak eta oholak. Aipatu
|
dut
lehenago ere nire hasierako izu laborrien lekua hartu zuen jakin nahi naturaren kontrakoa. Nire patu beldurgarrira hurbildu ahala, jakin nahi hori hazi egiten zela ematen zuen.
|
|
|
»Esan
|
dut
lehenago ere gaizkileak ez duela sekula sakelako musuzapirik falta izaten. Baina ez da hori justu justu orain azpimarratu nahi dizudan gauza.
|
|
|
Aipatu
|
dut
lehenago ere Usherren entzumenaren gaiztotasuna, harizko tresnen zenbait efektu salbuetsita, musika oro ezin pairatuzko bihurtzen ziona. Hala, gitarrari jartzen zizkion muga estuek sorrarazten bide zuten, hein handi batean, Usherren joaldien nolakotasun fantastikoa.
|
|
|
Harekin hitz egiteak sortzen zidan atseginaz gainera, gozaldi berezia eskaintzen zidan adiskideak berak. Haren zintzotasun soil eta benetakoa egunetik egunera nabarmenago azaltzen zitzaidan, eta izaki hori benetan maitatzen hasi nintzen, eta hari zegokionez, uste
|
dut
lehenago maite ahal izan zuen edozer baino gehiago maite ninduela.
|
|
|
Esan
|
dut
lehenago gogo handia nuela uharte osoa ikusteko, eta errekan gora egin nuela, itzalpea eraiki nuen lekuraino, eta han irekiune bat zegoela itsaso aldera, uhartearen beste aldean. Orduan erabaki nuen lurraldea zeharkatzea beste aldeko itsasertzeraino.
|
|
2013
|
|
|
–Azkenean, utzi nau bakean! Barkatu, baina ezin izan
|
dut
lehenago etorri.
|
|
2014
|
|
|
Esan
|
dut
lehenago ere Kabra Komando Autonomo Antikapitalistetako kidea zela. Izan ere, 1978 hartan, perretxikoak baino ugariago ziren erakunde armatuak Euskal Herrian.
|
|
2015
|
|
|
Kristautasunarekiko nire jarrera aztertu eta gogoratu nahi dut, 78 urte haietan aldatu eta finkatu baitzen nire ikuspegia. Ordura arte bizi izandako nire erlijiokera, esan
|
dut
lehenago ere, errito eta ohitura mailakoa zen, eta nahiko utzia eta atzendua nuen 14 urteak bete nituenetik: mezetara joateari utzita nengoen, eta sinesmena ere kili kolo, horretaz gehiegi pentsatzen ez banuen ere.
|
|
|
Hasi naiz pasadizoen jokoan eta ez nuen hor sartu nahi, esan
|
dut
lehenago ere. Hortaz, gure amarekin eta lotura daukan neurrian azalduko dut hemen Kaskagorriren bizitza.
|
|
|
Esana
|
dut
lehenago ere ez dudala epikarik egin nahi; beraz, ez naiz hasiko jasotzen Txikiaren militante bizitzako pasadizo zirraragarrienak, espioi film batetik atereak diruditenak: ekintzak, tiroketak, segadak, ihesak...
|
|
|
Alderantzizkoa izan da araua historian barrena, baina kasu hark inor gutxi harrapatuko zuen ustekabean beharbada, aurrekariak ezagututa. Kontatua
|
dut
lehenago Sarasolatarrek kapera partikular bat zutela, eta hilean behin meza izaten zutela bertan, beraientzat eta familiako senide pobreentzat. Iñaki Larrañagari eman zioten ohitura haren berri 1964an herrira iritsi zenean, eta lehengo erretore Martin Sagastumeren ordez berari zegokiola meza hura ematea.
|
|
|
Pasarte hunkigarria da zinez, sinbolismoaren hegaletan galdu gabe burua galdutako amonaren keinu eta jokabideak gordin aski marrazten dizkiguna, egoera hori bizi izan duen edonork ezagutzeko moduan. Niri, esan
|
dut
lehenago, neure amona dakarkit gogora, eta, Lizardik baratzeko eszena honetan bezala, nik ere egun jakin batean finka dezaket antzeko esperientzia baten oroitzapena.
|
|
|
P.D.: Lan honen behin behinekotasuna aipatu
|
dut
lehenago, baina konturatzen naiz lurrazpiko ur bizien modura norberaren zaletasunak agertzen direla nagusi.
|
|
|
Irri urduriak, kalaka funsgabeak eta bat bateko isilaldiak tartekatu dira jokoa hasi aurreko uneetan, nor non eseriko den erabakitzen ari direla. . Ni hor?,. Ez, hor ni nago?,. Nik eskatu
|
dut
lehenago?,. Horrek ez du balio?. Neskek eta mutilek zirkuluerdi bana osatu eta gero, baten batek bota du horrek ez duela graziarik, eta jokoak funtzionatuko badu txandaka jarri behar dutela:
|
|
|
Aitortzen
|
dut
lehenago hiriak saihesten nituela.
|
|
2016
|
|
|
–Ez
|
dut
lehenago behin ere ikusi!
|
|
|
Nire saihetseko min metafisikoa errealagoa bihurtzen ari ote zen iruditu zait. Esan
|
dut
lehenago ere adin batetik aurrera heldulekurik gabe sentitzen garela emakumeen zirtoen aurrean.
|
|
|
Baina haren estimazioa, esan
|
dut
lehenago, ez zen mugatzen zuhaitz exotikoetara, inondik ez.
|
|
|
Baina, egia esanda, benetako alde biak bizitzarena eta heriotzarena dira. Horretaz idatzia
|
dut
lehenago ere...
|
|
2017
|
|
|
Apaltasunagatik ez
|
dut
lehenago esan, baina ni telefono mugikorretan lehenetakoa izan nintzen, aitzindarietakoa, herri honetan behintzat. Luisen hiru lagunek ez zeukaten oraindik ere halakorik.
|
|
|
orain artekoa ahaztu eta Ainhoa Iturrirentzat eskatuko dut hemendik aurrera botoa. Ez
|
dut
lehenago ikusi seguruenik abizen eta helbide jakinik ez izatean, besteak baino motelagoa naizelako. Ez zait bestelako arrazoirik bururatzen hain garbi dagoen zerbait lehenago ikusi ez izana azaltzeko.
|
|
|
Surf egin dezakezu emozio horietan. Esana
|
dut
lehenago ere, baina Fox katea ikusiko banu, ez nuke neure buruaren alde bozkatuko!? [...] Eta, hala ere, filtro burbuilen eta hedabide sozialen siloen aroa izanik, bazekien jendearengana iristen zen informazioa gero eta gehiago zegoela haiek egiatzat jo nahi zuten horren mende.
|
|
|
–Bulegotik pasatu nahi
|
dut
lehenago.
|
|
2018
|
|
|
Goizero ordu desberdinean ateratzeak badu bere alde ona eta badu bere alde txarra. Txarra, esana
|
dut
lehenago ere, ohitura errepikatuen zalea izan arren, ezin jarraitzea ordutegi beti berdin bati: halako ordutan jaiki, halako ordutan gosaldu, halako ordutan irten?
|
|
|
–Margak lehenengo kontatzen badu, nik ez daukat arazorik, esana
|
dut
lehenago.
|
|
2019
|
|
|
–Eskerrik asko, Libe, baina ez dago nobelarik momentuz. Beste zerbait egin behar
|
dut
lehenago.
|
|
|
Kontseilua bildu behar dut. Badakit nola irten ataka honetatik, baina beharrezkoa
|
dut
lehenago zu haien aurrean agertu eta niri bezala kontatzea dena haiei ere. Gaur bertan amaitu behar da hau guztia, ezin ditut emakume horiek hemen luzaroago eduki, zelatarien albisteak oso kezkagarriak dira, oso eragin txarra dira, herritik punta batetik bestera ibiltzea, besterik ez zaie otu, eta hemen emakume batengan inoiz ikusi ez den harrotasuna erakutsita.
|
|
2021
|
|
|
Gerra aurrekoen artean Lizardi, Lauaxeta eta Aitzol aipatu nahi nituzke, eta gerra ostekoen artean ezinbestean aipatu behar ditut Gabriel Celayaren lan kritikoa, besteak beste Exploración de la poesía (Seix Barral, 1971) bikaina, eta Gotzon Garateren lan kritiko osoa, bereziki Txomin Agirreren Kresalaren analisia (Euskal elaberrien kondaira III, Gero, 1991), besterik ez bada testuaren benetako azterketa egiteko ze lan hartu daitekeen erakusten duelako. Horiez gain, esan
|
dut
lehenago ere txalotzeko moduko corpus kritiko bat dutela Igor Estankonak eta Edorta Jimenezek. Bukaerarako utzi dut talentu kritikoari dagokionez euskal idazleen artean gehien inpresionatu nauena.
|
|
|
Orain, olagarro plateraren aurrean, damu txiki bat
|
dut
lehenago galdetu ez izanaz.
|
|
|
Gogoa bai. Baina esan
|
dut
lehenago, ez naiz halako arazoetan sartu zale.
|
|
|
Arrosa gorri sorta erraldoi bat zekarren eskuan. " Ez
|
dut
lehenago etortzerik izan, Molly. Jantzi azkar zure berokia.
|
|
2022
|
|
|
–Barkatu berandu deitu badut, baina horietako batzuk xanpaina erostera sartu dira dendara. Ezin izan
|
dut
lehenago egin.
|
|
|
Baina ni, esan
|
dut
lehenago, ez naiz horrelakoa. Literaturak zerbait irakatsi badigu, bestearen lekuan jartzea da; toleranteak izateko gailu bat dira nobelak, ipuinak eta poemak.
|
|
2023
|
|
|
A, kanta! Begira, ez
|
dut
lehenago pentsatu, baina bai, antzeko kontzeptua da, zure aberria zure lagunak dira, zure familia zure lagunak dira... Entzun ondo, ez da eskola txarra talde hau!
|
|
|
–Karlos Zabaltza naiz, Tuterako Brigada Kriminaleko burua, eta hau Ritxar Galduroz agentea –hirurek eskua eman zioten elkarri– Ez bazaizu inporta, aurkikuntza egiaztatu nahi genuke ezer baino lehen. Laster batean ingurua jendez beteko da, eta segurtasun gunea zedarritu nahi
|
dut
lehenago, eszenatokia kutsatze arriskutik babesteko.
|