|
2007
|
|
|
Gaur egun ezagutzen
|
dugun
bilakaera isuriaren ziztua, aspaldiko denboretan ez zegoen.
|
|
2009
|
|
|
Nafarroa estatu independente gisa desagertu zeneko milurteko erdia betetzeak, zalantzarik gabe, aukera ederra ematen digu komunitate gisa izan
|
dugun
bilakaera baldintzatu duen gertakaririk garrantzitsuenetakoa ulertzen saiatzeko. Baina horra iristeko, asko dago egiteko.
|
|
|
Eta, hona garrantzitsuena: euskararen hazkundearen kronika deitu
|
dugun
bilakaera arrakastatsua ez ezik, galdera hauei emandako erantzunak eta galdera horien inguruabarrak ere kontuan hartzea ezinbestekoa da euskararen bizi indarraz edo osasun neurriaz egiazki jabetzeko. Argi eta garbi esanda:
|
|
|
Beste hitz batzuekin esateko, bistan da, gure irudiko, nolakoa da euskararen bizi indarra? galderak ez duela erantzun bakarra, eta horrexegatik dabiltza bata bestearen antzera oker, bai azaldu
|
dugun
bilakaera arrakastatsua ukatu nahian dabilena, baita lozorroan geratzeko tentaldiaren aurrean amore ematen duena ere, euskararen osasunaren azterketa huts hutsik faktore positibo ugarietara eta datu estatistiko oparoetara mugatu nahirik, bilakaera arrakastatsuaren aitzakian. Biak dabiltza oker, ezbairik gabe.
|
|
2010
|
|
|
Nafarroako euskaldunen ehunekoaren bilakaera 1986etik 2001 bitarteko zentsuerroldetan eta 2001eko zentsuko 15 urte behekoen artean, eremuka berreskuratze orokor hori gora-behera, nafarroako gobernuak 2003an eta 2008an egindako inkesta soziolinguistikoek (2004, 2009) kezka emateko moduko datu batzuk eman dituzte. ...demolinguistikoa, hein handi batean, administrazio publikoek hizkuntza hori babesteko hartutako erabakiei lotuta dagoela. euskararen kasuan lotura hori aski argi dago. euskal autonomia erkidegoko hazkundearen eta ipar euskal herriko galeraren erdibidean, nafarroakoa egoera ez aitzin ez gibel dugu4, hizkuntza txikia egongaitz eta ahul dagoela salatzen duena. euskararen ezagutzaren emendatzean ikusi
|
dugun
bilakaera positiboa ez dugu halere, erabileran atzeman. euskararen erabilera neurtuari dagokionez, 1989tik lau urtetan behin egin diren kale neurketak ditugu. 2 taulak erakusten du nafarroako euskararen erabilera orokor apala (%6, 6) hamazazpi urteotan ia ez dela mugitu. gauzak horrela, erratea dago nafarrek, batez bertze, kalean egiten dituzten solasen %93, 4 erdaraz izaten direla.
|
|
|
Egun Izaba da bostehun biztanlera iristen denherri bakarra, 1900 urtean mila eta berrehun biztanle zituen bitartean. Populazioaren galera, hala ere, ez da bukatu eta eskualdeak populazioa galtzen jarraitzen du.Nafarroa Beherean topatu
|
dugun
bilakaera berdina errepikatzen da Erronkarin.
|
|
2011
|
|
|
Beraz, ikastetxeen arabera hainbat egoera bizi izan ziren. Laburbilduz, Irakasle Eskolan ikusi
|
dugun
bilakaera ez zen ohikoa izan, eta zentro unibertsitario bakoitzean euskararen historia zein zen aztertu litzateke, tokian toki euskararen sarrera desberdin orekatu eta bilakatu zelako.
|
|
2012
|
|
|
Giza garapena ez da sinplea, ez eta hura azaltzeko erantzunak ere. Bizitzan zehar
|
dugun
bilakaeraren arrazoiak zein diren aurkitzea dute helburu hiru eredu teorikok (mekanizista, organizista eta testuinguruko dialektikoa).
|
|
2015
|
|
|
Ene uste harroan, 50 urteko gatazka armatuak, eta izan
|
dugun
bilakaera sozial eta politikoak lagundu digu ikuspegi kritiko bat lantzen, etengabe soinketa egiten, burukoa. Gertakizunen aurrean kritiko azaltzen, indarkeriazkoak eta erabaki politiko handiak, baina baita egunerokoak, sinboloak, jarduerak?, ertzak bilatzen, herrenak topatzen, leunen distiraz mesfidatzen.
|
|
|
Alfonso Etxegarai oraindik akordatzen da Sarrionandiaren gogoetak irakurri zitueneko uneaz, Sao Tome irlako bizileku derrigortuan: . Hunkitu egin nintzen sentitu nuelako, bere bitartez, denbora asko ez genuela izan
|
dugun
bilakaera izateko?.
|
|
2017
|
|
|
Ene uste harroan, 50 urteko gatazka armatuak, eta izan
|
dugun
bilakaera sozial eta politikoak lagundu digu ikuspegi kritiko bat lantzen, etengabe soinketa egiten, burukoa. Gertakizunen aurrean kritiko azaltzen indarkeriazkoak eta erabaki politiko handiak, baina baita egunerokoak, sinboloak, jarduerak, ertzak bilatzen, herrenak topatzen, leunen distiraz mesfidatzen.
|
|
|
Ikusi berri
|
dugun
bilakaeraren eredura, i bokalaren ondoren ere z > x gertatu da Bizkai gehienean. Lekeitiokoak dira adibideak (Hualde, Elordieta eta Elordieta 1994):
|
|
|
Ikusi berri
|
dugun
bilakaera dela eta, e eta a amaiera duten hitzak berdindu egin dira absolutibo singularrean: andre+ a > andrea bezala, neska+ a > neskea esaten da.
|
|
2018
|
|
|
Arestiri dagokionez, bakardade horren lorratza bere jarrera disidente erosezinaren ondoriotzat har genezake. Poesia sozialeko kideen artean sorturiko anaidiak edo estatuko hizkuntza gutxituetako kulturekin eraikitako harremanak ez du ezkutatzen Arestiren azken urteetako literaturan arestian sumatu
|
dugun
bilakaera, garaiko euskal gizartearen erradikalizazioarekin eta zatiketarekin batera doan bidearen bakardadea. Aski da A. Zelaietaren biografian Mitxelenarekin edo Begiarmenekin izandako eztabaidak edo Torrealdairen inkestari emandako erantzunak irakurtzea bere jarreren berri zehatza izateko (2000).
|
|
2019
|
|
|
hiztun guztien %4, 5 inguru bizi ziren arnasguneetan bosturtekoan (euskararen kale erabilera %60koa edo handiagoa zen udalerrietan), eta kopuru horrek gutxi asko aldaketa handirik gabe jarraitzen du bosturtekoan ere. arnasgune beteen kasuan ere ez da alderik eta bosturtekoek ageri dituzten datuetan. Bi kasuetan, hegoaldeko hiztunen %1, 6 bizi ziren euskararen kale erabilera %80koa edo handiagoa zuten udalerrietan. kale erabileraren datuek, hortaz, dezente leuntzen dute etxeko erabileran oinarrituta aurkeztu
|
dugun
bilakaeraren deskribapen iluna.
|
|
2021
|
|
|
Hesia zulatuta badago (hesteetako hiperiragazkortasuna) eta toxikoak pasatzen badira, sistema immunea erne jarriko da eta maila txikiko hantura eragingo du, gaixotasun autoimmune askoren jatorria dena. Defentsa funtzioa Espezie gisa izan
|
dugun
bilakaeran zehar, milioika urtean, bakterioek mehatxuak identifikatzen lagundu diete sistema immuneko zelulei. “Mikrobiotak immunitate sistemarekiko komunikazioa errazten du, eta egoera onean mantentzeko aukera ematen digu gaixotasun infekziosoei aurre egiteko, eta horrek patologia autoimmuneak edo alergiak saihesten laguntzen du”, azaldu du Sari Aripinek, Torrejongo Ospitaleko Barne Medikuntzako Zerbitzuko doktoreak.
|