|
2005
|
|
|
Edozelan ere neurri batez Herranen belaunaldiko jendea nagusitzen da kolaboratzaile aktiboenen artean, hots, 1850 aldera jaioak. Ez
|
dugu
uste, hogeita hamar urte inguruko talde horren belaunaldi ezaugarriak eta bizipenak (isabeldar garaian jaioak izatea, Seiurtekoan politikan sartzea, e. a.) direnik Revista n parte hartzera bultzatu zituenak, nahiz akaso foru abolizioa moduko esperientzia komunek eragin. Euren presentziaren azalpen itxurosoagoa, Herranekiko adiskidetasunak ematen du, honen lagun kolaboratzaile asko, bizilegeagatik, adinkide baitziren, eta hortaz, halabeharrez, XIX mende erdialdera jaioak.
|
|
2009
|
|
|
Lehen esan dugun bezala, ez
|
dugu
uste prentsaren esanak gizartearen iritzia ordezkatzen duenik, honako hau interes politiko eta erlijiosoek eraginda azaltzen baita askotan2 Baina dudarik gabe, garai haietako emigrazioarekiko pentsamenduaren zantzu asko eman ditzake iturri honek eta gai honen inguruko gizartearen iritzia bere osotasunean ordezkatzen ez badu ere, badago iturri honetatik zukurik ateratzerik, baldin eta egunkari bak...
|
|
2018
|
|
|
ere. Ez
|
dugu
uste herri horietan euskara ohiko hizkuntza izango zenik, zenbait euskaldun egotea posible bada ere. Ziur aski Prestamerok euskararen garrantzia puztuko zuen bere argudioak indartzeko; hau da, erregeak ezin zituela apaiz kanpotarrak izendatu herriarekin loturak zituztenen ordez (Ibisate, 2001).
|
|
|
1920ko erroldan, Lezaman jaiotako 4 euskaldun aurkitu ditugu. Baina haien identitatea zehaztuz gero, ez
|
dugu
uste 60ko hamarkadan jaiotako bi euskaldunen euskalduntasuna bertokoa izango zenik. Bata, trenbideetako langile baten alaba zen; honen bi neba ere topatu ditugu erroldan, Urduñan jaioak, eta bakarra zen euskalduna.
|
|
|
Kontuan hartu beharreko zifra. Edozein modutan ere, euskaldun horien identitatea aztertuz gero, adin guztietako euskaldunak zirela ikusten dugu; beraz, ez
|
dugu
uste hurrengo laukian lehen hizkuntzaren galera islatzen denik, kasu isolatuak baizik.
|
|
|
Eta gauza bera gertatuko zen inguruko herrietan. Ez
|
dugu
uste Aranak, comarca, hitza guk ulertzen dugun moduan erabili zuenik, baizik eta era murritzagoan, ondoko herriei buruz baino ez, Laudio, Zuhatza, Orozko eta Amurriori buruz, besteak beste.
|
|
|
Hala ere, adin guztietako erdaldun elebakarrak agertzen dira erroldan, baina kasu batzuk susmagarri samarrak iruditzen zaizkigu. Adibidez, ez
|
dugu
uste 1855ean jaiotako etorkin gipuzkoar baten semeak euskararik ez jakitea oso arrunta izango zenik Baranbion. Gure ustez, posible da Bilbon urte asko eman eta gero hizkuntza ahaztu izana edo trakets aritzea eta, horregatik, ez zekiela esatea; bestalde, agian, euskarari buruzko aurreiritziekin lotuta egon zitekeen euskalduntasuna ukatzea.
|