|
2007
|
|
|
Haur Hezkuntzakoak alkateari makina bat gutun idatziko dizkio, baina ez du ipuin bakar bat kontatuko. Ez
|
dugu
kontuan hartzen ikasleak hizkuntza zein testuingurutan eta zertarako erabiliko duen, baizik eta zein ariketa mota menperatu behar dituen. Ondorioz, ikasleari zaila egiten zaio bere burua euskaraz normaltasunez aritzen irudikatzea eta, beraz, nekezago egingo zaio ikastea.
|
|
|
Haur Hezkuntzakoak alkateari makina bat gutun idatziko dizkio, baina ez du ipuin bakar bat kontatuko. Ez
|
dugu
kontuan hartzen ikasleak hizkuntza zein testuingurutan eta zertarako erabiliko duen, baizik eta zein ariketa mota menperatu behar dituen.
|
|
|
Gune bakoitzeko erabilera eta euskaldunen dentsitatearen arteko indizea kalkulatu dugu. Gune bakoitza definitzeko erabili dugun mugarik handiena –euskaldunak %0 diren gunean, %25, esate baterako– hartu
|
dugu
kontuan indizea kalkulatzeko. Taulako datuak, oro har, bat datoz goian aipatutako ikerketako emaitzekin.
|
|
2011
|
|
|
Itziar Idiazabal – Eleaniztasuna hezkuntzaren derrigorrezko beste utopia bat? hizkuntza bat mantentzeko elebakarra izan behar denaren hipotesia ez da frogatu, eta alderantzizkoa berriz, bai. gurean esate baterako, euskaldun elebidun eta eleanitzak izan dira euskararen bizindarra mantentzeko ahalegin gehien egin dutenak, behar bada arriskuaren jakitun izan direlako. eleaniztasuna gaitasuna baldin bada (gero
|
aztertuko
dugu kontu hau) gehien garatu dutenak, derrigortuta garatu badute ere, hizkuntza gutxituetako hiztun elebi/ eleanitzak direla ere esan daiteke.
|
|
2012
|
|
|
Hala ere, orduan, interakzioa A hizkuntzan jazotzen da, eta, horrenbestez, B hizkuntzaren erabilera (hizkuntzak bizirik irautea ziurtatzeko bide bakarra) txikiagoa da, jokalariek koordinazioan huts egiten dutelako informazio perfektua izanik egindako aukerengatik. Bestela esanda, erregimena 1.a edo 2.a denean, c frustrazioaren kostua ordaintzera kondenatuta daude agente elebidunak4 Gu, ordea, B erabiltzeko bide ematen duen erregimen orekatu batean interesatuta gaude eta, hortaz, 3 erregimena hartuko
|
dugu
kontuan azterketa egiteko.
|
|
|
1 Ikergaiaren inguruan ez
|
dugu
kontuan hartzeko moduko alderik edo ezberdintasunik sumatu pertsuasioaren alor ezberdinen artean. Beraz, jarraian azaltzera goazen hurrengo ondorioak alor ezberdin guztietan gertatzen dira modu oso antzekoan:
|
|
|
Euskararen kasua EAEn barmena iruditzen zaigulako euskarak nekez pertzibiarazi dezakeela pertsuasio iturri bat boteretsuago, euskara erabiltze hutsagatik behintzat. Hori bai, sinesgarritasuna bere osotasunean beharrean, haren osagai bat hartu
|
dugu
kontuan –fidagarritasuna–, alde batera utzirik besteak –esperientzia eta aditutasuna–, irudipena dugulako konfiantzaren eremuan eragiten duela euskarak, eta fidagarritasuna delako nolabait haren sinonimo teknikoa. Iturri pertsuaditzaile baten sinesgarritasunaren alderdirik funtsezkoena da fidagarritasuna (Eagly eta beste, 1978).
|
|
2015
|
|
|
Horretaz gain, beste zehaztapen falta nabari bat dago: faktore horiek behatzerakoan, gizarte osoa hartzen
|
dugu
kontutan edo hiztunkomunitate jakin bat. Izan ere, eta sardinieraren egoera adibidetzat hartuz, sardu hizkuntzaren transmisioa eten egin da Cagliari bezalako hirietan (Sardiniako Eskualde Autonomoa, 2006), nekazal herrietan nola edo hala mantendu den bitartean.
|
|
2016
|
|
|
Ondorioa, beraz, argia da: euskarazko eta frantsesezko hizkuntza gaitasuna hartu
|
dugu
kontuan Iparraldeko errealitatea aztertzeko8, eta euskarazkoa eta gaztelaniazkoa Hegoaldeko errealitatea aztertzeko.9 Ardatz bakarreko B irudia motz geldituko zaigu hortaz. Eta bi hizkuntza pareak kontuan hartuta, bi koordenatu ardatzetan kokatu ditugu hiztunak, euskaraz duten ezagutza eta gaztelaniaz/ frantsesez dutena aintzat hartuta, C grafikoan irudikatzen dugun bezala.
|
|
|
Hizkuntza kultura, praktikak eta emozioak. hitz egin da, eta hitz egiten da, euskal kulturari buruz —euskarari buruz hitz egiterako garaian ere—, baina gutxi edo batere ez da aipatu izan hizkuntzek eta, hizkuntzen bitartez sortzen eta garatzen dugun kulturari buruz. Euskarari buruz hausnartzeko garaian adiera antropologikoa ez
|
dugu
kontuan hartu eta, hor aukera bat galdu da hausnarketetan eta azterketetan hizkuntzarekin loturiko hainbat elementu oinarrizkoak txertatzeko.
|
|
|
Alde nabarmenak egon litezke, bestetik, aurrerago ikusiko ditugun aldakortasun iturrien arabera. Hori guztia hartu behar
|
dugu
kontuan, hortaz," euskaraz egitea" zer den argi adierazteko.
|
|
|
Ez da hau lekua, urrunagoko formulazioen analisian jarduteko. Bestalde, azken azken orduan eskuratu dugunez ez
|
dugu
kontuan hartuko beste neurpide hau: ELDIA EuLaViBar Toolkit.
|
|
|
Ikuspegi sozio estrukturala ezin dugu ahaztu, beraz. Baina, hizkuntza jarduna (eta haren aldaketa) habitusetik aztertzeko, beste alderdi bat ere hartu behar
|
dugu
kontuan. Nire ustez erabateko garrantzia duen alderdi bat:
|
|
2017
|
|
|
" Kutsadura" ez da beraz berez ematen den fenomenoa; funtsean behar bat dagoelako ematen da. Noski hau, hala ere, bere muga guztiekin ematen dela eduki behar
|
dugu
kontutan: hitanoaren jakintza mailaren muga gure kasuan kontutan eduki beharreko elementua da, ezagutza ez delako oso handia.
|
|
2019
|
|
|
Andras Kornai – Hizkuntzen Heriotza digitala ospe txikiko zyryan aldaera atzean uztea ekarriko du seguruena. gainera, komierarako azaldutako jokalekua optimista dela hartu behar
|
dugu
kontuan; ehunka mila hiztun ditu, oraindik populazioaren laurdena, eta unibertsitatea ere badago. horrez gain, eskualdea garatzeko pizgarri ekonomikoak ere badira (petrolioa, zura). Baina munduko hizkuntzen %95ean ez dute aldeko faktore horietako bat edo gehiago, eta eten digitala saihesteko esperantza txikia da.
|
|
2022
|
|
|
Behin adituek diotena azalduta, gure lana, eta batez ere material bilketa egin dugunean, arestian azaldutako Amonarrizen (2019) ideia izan dugu buruan, hau da, terminoaren adiera hertsiak eta hizkuntzaren soziologiak barne hartzen dituen arloak, baita adiera zabalagokoak ere. Izan ere, kontuan harturik materiala biltzea izan dugula helburu, edozein zantzu soziolinguistiko duen materiala bildu nahi izan dugu, beraz, ahalik eta adiera zabalena hartu
|
dugu
kontuan bilketa egiterako unean, bai bariazio linguistikoez arduratzen dena, baita hiztunen jarrerez, historia sozialaz, etab. arduratzen dena.
|
|
2023
|
|
|
Laginari dagokienez, kasu honetan, ez ausazko laginketa egin da (Mayan 2009); zorizkoa ez izatea erabaki dugu, eta aintzat hartu ditugu parte hartzaileen gaiarekin lotutako berezitasunak eta zein ekarpen berezi edo baliagarri dituzten analisi tematikorako eta ikerketa galderei erantzuteko (Mejia Navarrete 2000, 166). Bestalde, laginketa estratifikatu ez proportzionala egin dugu, hau da, populazioa estratu edo multzoetan banatuta, multzo bakoitzak duen tamaina ez
|
dugu
kontuan hartu, ez eta multzo bakoitzetik pertsona kopuru bera hartu ere. Lagina mugatzeko, saturazio printzipioa erabili dugu, informazio berririk ateratzen ez zenean, lagina bukatutzat jo genuen (Marshall 1996).
|