|
2010
|
|
|
A ze nolako neska azkarra den Irantzu eta zein ongi konpontzen garen. Ikusten denez gauza txikiengatik ez
|
dugu
inoiz diskutitzen, kontrakoa baizik.
|
|
2011
|
|
|
—Jada alferrik da —hasi da orduan bere aita hizketan— Ezin dugunez jakin zer zegoen gutun horretan idatzita,
|
dugu
inoiz jakin zer gertatu zen benetan.
|
|
2012
|
|
|
nobela hau gustura irakurtzen da, baina... benetan halakoak izan ote ziren VII. mendeko gizaki haiek beren eguneroko bizimoduan? Eta zalantza hori ezin izango
|
dugu
inoiz argitu nahiz eta agerian geratu idazle on horren saio eta abilezia apartak. Eta berdin gertatzen da pertsonaia xume eta ezezagunak deskribatzean, nahiz Historian izan diren enperadore, errege eta gizaki famatuak liburura pasatzean.
|
|
|
Alde batetik esaten da liburuen mundua, literatura, krisi latza ari dela nozitzen eta ia ia desagertzear dagoela. Eta bestetik entzuten
|
dugu
inoiz baino liburu gehiago argitaratzen dela, edizioak eta editorialak martxa onean doazela. Orain galdera bat egingo diot irakurleari:
|
|
2013
|
|
|
—Zer, ez al
|
dugu
inoiz gelditu behar? —galdetu zuen Eugeni delako jubilatuak— Gogortuta geldituko gara eserleku deseroso hauetan.
|
|
|
Nondik eta nola iritsi ahal izan da Apoinora kalendarioa galdu izanaren berria Kokoherriko zelatariak berak baino lehen? " Ez
|
dugu
inoiz ezer zuhurrik eginen kokoherritarron zoro izena gainditu arte" errepikatzen dio bere buruari ibilian dabilen heinean.
|
|
|
" Apoinoko haur eta ume gorriek irri egin didate niri; niri eta zuoi guztioi, jakina; Kokoherri osoari egin diote iseka eta irri" errepikatu du ozenki Apoinoko zelatari ohi gazteak. " Hola jokatuz ez
|
dugu
inoiz bizkar gainetik kenduko geure zoro sona. Eta horra Apoinoko haur eta ume gorri zirtzil haiek irri eta iseka egiteko oihukatzen zidaten leloa, zera, Kokoherri zoro herri, Kokoherri zoro herri, koko ero, koko ero!
|
|
2016
|
|
|
Bizitza hunkigarria
|
dugu
inoiz baina gutiz gehienetan gogaikarria da, jasangaitza, eta futbol partida kaxkarrak bezalaxe irratiko esatari kalakariak soilik salba dezake, kontakizunak josiz, sasi zirrarak piztuz, literatura eginaz.
|
|
|
Hein honetan, lan hipotesitzat har daiteke ba atzizkiak (ala substantibo monosilaboak?) senide edo ahaide adierazten duela. Anaia ere senide dela jakina da eta agian ez
|
dugu
inoiz hori hor egotearen zergatia argituko, baina lan hipotesitzat har daiteke halere egitura bere osotasunean zegoenean, bere egoera jatorrean, senidetasun izen guztiek zeramatela ba hori, eta beraz anaia hitza geroztik bertan txertatutakoa dela. Hipotesiak behinik behin elementu jatorrak eta eratorriak bereizteko balio du eta zein dauden ondo eta zein dauden ulerbide eskean erakusten du.
|
|
2017
|
|
|
Nolanahi ere, hamabost urteko Basaldua 1868ko abenduaren 23an moilaratu zen Montevideon. Aurkituko al
|
dugu
inoiz argazki edo dokumenturen bat egiaztatuko diguna Basaldua Arbelbide konexioa, Basaldua eta Otañorena egiaztatuta dagoen bezala. Ni neu konbentzituta nago Janpierre Arbelbide sare horretako beste troinu bat zela.
|
|
|
Gero, ustiatzaileen garaia iritsi eta bortizkeria ikaragarria baliatuz gurekin kasik akabatu zuten. Baina Ama Lurrak, bizitzak, emakume askeok ez
|
dugu
inoiz ere amore ematen, unibertsoaren gakoa birjaiotze baita. Oraingo honetan ere, garaiz iristen bagara, erraten dizudana zure begiekin ikusiko duzu."
|
|
2018
|
|
|
2008ko uztailaren 8an periodikoaren erredakzioan geundenok ez
|
dugu
inoiz ahaztuko egun hartako albiste beltza: neska bat hilik agertu zen Erroibarko mendi batean, Sanferminetako arropaz jantzita, indarkeria zantzuekin.
|
|
|
" Ez
|
dugu
inoiz orri zuri baten aurrean idazten" esaldiarekin hasi nintzen idazten. Testuaren estatusa burmuin alde batean gorderik.
|
|
|
—Normal? Zuk eta nik ez
|
dugu
inoiz normal hitz egin!
|
|
2019
|
|
|
Deigarria da jarrera, hala ere; agian buruz zekizkien bertsoak eta bitan eman zituen, eta aldakiak eta desberdintasunak daude bien artean. Hiru urteko aldea dago batetik bestera, eta ez
|
dugu
inoiz jakingo, baina badirudi Lekuonak ahaztu zuela, nonbait, lehenik idatzia zuela bertsoa eta berrio gogoan hartu eta berriz kopiatu zuela. Jarrera berezia benetan.
|
|
|
Burdin Arokoenak, Neolitikoenak?... Ez
|
dugu
inoiz jakinen; baina, lurralde honetan gizon emakumeen arrastoak aspaldikoak direla behin eta berriz baieztatzen ari da.
|
|
|
Gure aztarnategian hondoko geruzak begi bistan ditugula, eta hizkuntza osagarriak agertzen ari zaizkigula konfirmaturik, gure lanarekin jarraituko dugu; hori bai, ez
|
dugu
inoiz ahaztu behar, lehenengo esaldietara joatea izan dela hasieratik gure helburua, eta hori lortu nahian, derrigorrez, bi arlo hauetan sartu behar dugula:
|
|
|
Euskaldun horiek erakusle bat erabili zuten lehendabiziko aldi horretan, zer nolako forma eman zioten? Ez
|
dugu
inoiz jakinen; hala ere, kontuan hartzen baldin badituzu gaurko erakusleen formak, erabilerak, eta haien funtzio eta beharrak, konturatuko zara gure erakusleetan nahiko informazio daukagula aspaldiko garai hartara hurbiltzeko.
|
|
2021
|
|
|
Ez dago tarteko formen, saiakeren, duda muden edo atzerapausoen arrastorik ere. Norbait izan zen, bai, —ez
|
dugu
inoiz jakinen nor—, jakintsu anonimo bat, egunsentira arte tabernaz taberna ibiltzen zena, nabigatzaile kanpotarren adiskidea itsasoak bustitako lekuren batean, etorkizuneko hitzak sortzera ausartu zena gure letra guztiei forma emateko. Eta guk, funtsean, instrumentu harrigarri horren sortzaileak imajinatu zuen bezalaxe jarraitzen dugu idazten.
|
|
|
Edo, beharbada, motibo ikonografiko bat zen eta ez eguneroko errealitate bat. Ez
|
dugu
inoiz jakinen.
|
|
|
Gure" orrialde liburuak", gaur egun definizioz liburua denak —pagoda baten teilatua balitz bezala bizkarretik irekita uzten dugun hori, orrien ertzak tolestuz seinalatzen duguna orrialde markatzekorik ezean, eta hitzen estalagmiten modura zutikako piletan jartzen duguna—, bi mila urte inguru ditu. Asmakizun anonimo handia da, eta ez
|
dugu
inoiz jakinen nori eskertu. Hori lortzeko, mendeetan, bilaketa, saiakera eta proba asko egin ziren.
|
|
|
Homero izan zen bi unibertsoen arteko mugako pertsonaia? Ez
|
dugu
inoiz jakinen. Ikertzaile bakoitzak Homero bat irudikatzen du, berea:
|
|
2023
|
|
|
Kantuz ari direnek haren eskuak ikusten dituzte oraindik. Hemen mihura eta onddoak daude, eta goroldio sarria, laino artean ikasten dugu pentsatzen, laino artean susmatzen
|
dugu
inoiz ere ez duela oskarbituko, herentziaren herentzia da, uztondoa eta ustez hondakin baina berez mundu dena pixkanaka erretzen denean urruneko sentiarazten zaituen baserrietako kea bezala.
|
|
|
" Pentsatu al
|
dugu
inoiz nortzuk diren ugazaba horiek?"
|