|
2001
|
|
|
Karbohidrato konplexuetan (almidoia) aberatsak diren elikagaiak oso hondatzen dira, eratzen dituzten hortzei eta azidoei atxikitzen baitzaizkie denbora gehiago irauten baitute esmaltearekin kontaktuan, listuak kendu beharrean. Ahoan erraz degradatzen dira listua (alfa amilasa)
|
duen
substantzia baten eraginez, eta bakterioek, aho barrunbearen azidotasuna areagotzen duten konposatu sinpleagoetan. Horrek esmaltearen osotasuna suntsitzen du eta hortzaren gainerako osagaiei eragin diezaieke.
|
|
|
Azukre edo karbohidrato sinpleak (azukre arrunta edo sakarosa eta azukre hori duten produktuak: eztia, marmelada, kola motako edariak, gozokiak eta gozokiak, etab.) dituzten elikagaiak. edo karbohidrato konplexuak (pan galleta arroz pasta elikagarriak, patatak, lekaleak, etab.) erraz degradatzen dira ahoan listua
|
duen
substantzia baten (alfa amilasa) eta bakterioen eraginez, aho barrunbearen azidotasuna areagotzen duten konposatu sinpleagoetan, eta horrek esmaltearen osotasuna suntsitzen du eta hortzaren gainerako osagaiei eragin diezaieke. Karbohidrato konplexuetan (almidoia) aberatsak diren elikagaiak dira gehien hondatzen direnak, eratzen dituzten hortzei eta azidoei itsasten baitzaizkie, denbora gehiago irauten baitute esmaltearekin kontaktuan, listuarekin kendu beharrean.
|
|
2002
|
|
|
Ikerketaren bigarren fasea Drogei buruzko Plan Nazionalaren, Gaztela eta Leongo Juntaren eta NATOren Plan Zientifikoaren funtsen bidez finantzatu da, eta oxido nitrikoa sintetizatzen duen entzimarik ez duten “sagu mutanteekin” egindako probetan oinarrituko da. “Nikotinarekiko mendekotasunaren neurona zirkuituak ezagutu nahi ditugu, eta gure gorputzetik kanpoko eta berriro erretzeko irrika eragiten
|
duen
substantzia batekiko mendekotasuna zergatik bihurtzen garen jakin nahi dugu”, esan zuen Alonsok. Litekeena da oxido nitrikoa tartean diren molekula edo prozesu biologikoen kateko elementu bat izatea, eta, substantzia hori asimilatzen ez duten saguekin, gizakiaren antzeko nikotinarekiko mendekotasun prozesurik duten egiaztatuko da.
|
|
2003
|
|
|
Horien artean, aipagarriak dira iodoa, kloroa, sodioa, potasioa, burdina, fosforoa, magnesioa, kobrea, silizioa, litioa, boroa, nikela, beste batzuk. Algina, bere pisua uretan 100 aldiz xurgatzeko gaitasuna
|
duen
substantzia bat, fukusaren pisu lehorraren %18 eta %30 artekoa da. Gainera, alga horrek manitol ugari du, propietate laxanteak eta diuretikoak ematen zaizkion karbohidratoa.
|
|
|
Azterketa baten arabera, ardoak badu zahartzea atzeratzen laguntzen
|
duen
substantzia bat.
|
|
2004
|
|
|
Europan, 111 pazientek probatu dute terapia esperimental hori kontzentrazio desberdinekin, horien artean bat espainiarra. Bai Estatu Batuetako saiakeran, bai Europako saiakeran, mila milioi biruseko eta hamar mila biruseko dosiak probatu ziren plazeboarekin, propietate terapeutikorik ez duen eta kontrol gisa jarduten
|
duen
substantzia batekin. Schering ek azpimarratu du bere erabakian ez dagoela segurtasun arrazoirik.
|
|
|
Elikagaiekiko intolerantziak eragindakoak, hala nola laktosarekiko intolerantziak eragindakoak, beherakoa eta oka eragiten dutenak, eta organismoan metabolismoa edo degradazioa eragiten duten entzimen faltarekin zerikusia dutenak. Jatorri immunologikoa dutenak, hau da, gure organismoaren immunitate sistemaren erantzuna arrotz gisa ezagutzen
|
duen
substantzia baten aurrean. Horietatik ondoen ezagutzen direnak immunoglobulinak (IgE) neurtzen dituenak dira, horiek baitira eskuarki alergikoak.
|
|
2006
|
|
|
Parkinsona zuzenean lotuta dago bi genetan (Parkin eta Pink 1) agertzen diren arazoekin eta zeluletako mitokondrioen funtzioak hondatzearekin. Parkin geneak, baldintza normaletan, garuneko zeluletan ager daitezkeen proteina akastunak (neuronak, esaterako) ezabatzen laguntzen
|
duen
substantzia bat sortzen du. Bestalde, Pink 1 geneak mitokondrioen funtzioak aktibatzen laguntzen du; organulu zelular horiek jarduera zelularrerako behar den energiaren zati handi bat ematen dute.
|
|
|
Hala, ikertzaileek “lehen aldiz” ezarri dute amaren serotoninaren zeregin erabakigarria —bere geneen araberakoa— fetuaren garapenean, bereziki garunean, baina baita bihotzean eta digestio hodian ere. Serotonina batez ere neurotransmisore gisa jarduten
|
duen
substantzia bat da, eta hainbat prozesutan parte hartzen du: loaren/ esnaldiaren zikloa arautzea, gorputzeko tenperatura, presio arteriala, elikagaiak hartzea eta sexu edo ama portaera kontrolatzea.
|
|
2007
|
|
|
Letxugak laktulina (nerbio sistema zentrala lasaitzen
|
duen
substantzia bat) dauka.
|
|
|
Ezabatu aukeratutako zurtoinaren beheko orriak, goiko muturrean orri batzuk bakarrik gera daitezen. Itsatsi zurtoinaren beheko muturra sustraitzen
|
duen
substantzia batean, eta jarri elikagai ugari dituen substratu batean. Zulatu pixka bat lurra arkatz edo antzeko batekin, ura sartu ahal izateko, eta finkatu, ertzek sendo iraun dezaten.
|
|
2008
|
|
|
Gorputzean gene bat dago, ApoE izenekoa, eta ia ikertzaile guztiek gaitza garatzeko arrisku faktoretzat hartzen dute, nahiz eta beste batzuk egon daitezkeen. Gene hori odolean kolesterola garraiatzen laguntzen
|
duen
substantzia baten produkzioan inplikatuta dago, eta badirudi eragina duela Alzheimerra agertzen den adinean.
|
|
2009
|
|
|
Batzuetan minarekin batera izaten den sabelaren gas deserosoak eta hantura gogaikarriak sintoma argiak izan ditzakete metabolismoa ez dela gai hartutako zuntz kantitatea prozesatzeko. Organismoak xurgatzen ez
|
duen
substantzia bat da zuntza, eta, beraz, digestio sistema zeharkatu eta kolonera osorik iristen da. Han, heste lodiaren azken zatian, hesteetako bakterioek hartzitzen dute, eta gasak sortzen dituzte, batzuetan gogaikarriak eta sabelaldea puzten dutenak.
|
|
|
Krema autobrontzeatzaileekin ere lor daiteke, azkarrago. Azala pintatzen duen makillajea izan beharrean, larruazalaren kanpoko geruzetako zeluletan erreakzio bat sortzen
|
duen
substantzia bat dute. Gaur egungo autobrontzeadoreek lortzen duten emaitza, CONSUMER eroski ren azterketa konparatibo batek adierazten duenez, gorputzarentzat zazpi autobrontzeatzaile eta aurpegiarentzat egokiak ez ziren, eta emaitza ona izan zuen, duela urte batzuetatik oso urrun; izan ere, usain desatsegina eta sarkorra uzten zuten, eta laranja kolore bereizgarria ematen zuten, haren erabilera" delatatzen" zuena.
|
|
|
Txerto segurua Gobernuak Sanofi Pasteuri A gripearen aurkako txerto dosia (400.000) hartu dio haurdun dauden emakumeen aurkako txertoaren segurtasuna bermatzeko. Hala ere, Osasun ministroak esan du txerto arruntak (adjuvantea dutenak, antigenoa bultzatzen
|
duen
substantzia bat) ere “seguruak eta eraginkorrak direla haurdunentzat”, Alemanian eta Erresuma Batuan frogatu den bezala. Txertaketa kanpainak hilabete edo hilabete eta erdi iraun dezake, beharren arabera luzatu ahal dena.
|
|
2010
|
|
|
Polifenoletan aberatsak dira, garunaren hanturatik eta oxidaziotik babesten
|
duen
substantzia bat
|
|
|
Alboko esklerosi amiotrofikoa (ELA) edo Lou Gehrig en gaixotasuna 2 ataxinaren geneko mutazio bati lotuta dago, eta mutazio horrek gaixotasun hori izateko arrisku handiagoa dakar. Pennsylvaniako Unibertsitatearen ikerketa batek frogatu duenez, 2 ataxinaren maila zenbat eta altuagoak izan, orduan eta handiagoa da TDP proteinaren eragina, ELAn endekapena areagotzen
|
duen
substantzia bat. Ikerketa Aaron Gitler irakasleak zuzendu zuen eta “Nature” aldizkarian argitaratu zen.
|
|
|
Elikagai bat edo mendekotasuna sortzen
|
duen
substantzia bat nola irensten den imajinatzeak kontsumo txikiagoa eragin lezake, Pittsburgheko (Estatu Batuak) Carnegie Mellon Unibertsitateak “Science” aldizkarian argitaratutako ikerketa baten arabera. Ikertzaileek ikerketa berriak prestatzen dituzte irudimen mentalaren modu hori dietan, tabakismoan eta ariketa errutinetan nola erabil daitekeen ulertzeko.
|
|
2011
|
|
|
Jendeak erabat sinesten du homeopatian; zuk frogatu diezaiokezu hor ez dagoela molekula bakar bat ere. Jende askorentzat, propietate bat
|
duen
substantzia bat edukitzeak esan nahi du berez substantzia horrek dituen ezaugarriak edo egin ditzakeen kalteak hor azaldu behar direla. Eta guk tresnak ditugunean eta frogatzen dugunean hori guztia erlatiboa dela eta mailakatze bat badagoela, mezu hori ez da iristen.
|
|
|
Paper kizkurtua: zigilatze termikoa errazten
|
duen
substantzia bat dauka. Material porotsuz egiten da.
|
|
|
Minbiziaren hazkundea geldiarazten
|
duen
substantzia bat identifikatu da
|
|
|
Bestelako osagai kaltegarriak Nikotina mendekotasuna sortzen duen substantzia da, eta erraz eta azkar xurgatzen da tabako produktu bat arnastu edo erretzean. Odolari gehitzean, substantzia horrek giltzurrun gaineko guruinak estimulatzen ditu, eta, era berean, adrenalinaren askapena areagotzen du, nerbio sistema zentrala estimulatzen
|
duen
substantzia bat. Adrenalinak arteria presioa, arnas erritmoa eta bihotz maiztasuna areagotzen ditu.
|
|
|
6 Kontuan hartzeko Bularra husteak bular guruina estimulatzen du, prolaktina askatzea eragiten baitu. Baina, horrez gain, esneak bere ekoizpena geldiarazten
|
duen
substantzia bat dauka. Hau da, zenbat eta gehiago kanporatu bularra ondo hustuz, orduan eta esne gehiago egingo da.
|
|
|
Prozedura saguetan probatu da, CSICek adierazten duenez. “Arratoiei siRNA izeneko interferentziako ARN bat ematen diegu, eta serotonina sintetizatzen duten neuronetara soilik bideratzen
|
duen
substantzia bat atxikitzen diogu. Esperimentuetan ikusi genuen terapia horrekin tratatutako saguek depresiorako joera txikiagoa zutela”, azaldu du Analía Bortolozzik, Institut d’Investigacions Biomèdiques August Pi i Sunyer institutuko ikertzaileak eta “Molekular Psychiatry” aldizkarian argitaratutako artikuluaren lehen sinatzaileak.
|
|
2012
|
|
|
Clembuterola hormona efektua
|
duen
substantzia bat da, eta hondakinak utz ditzake haragian eta animalia jatorriko beste produktu batzuetan. Botika anabolizatzaile gisa dituen propietate biologikoengatik, kirolaren munduan presentzia duen produktu bihurtu da.
|
|
|
Gaur egun, erabilera hori debekatuta dago Espainian eta Europar Batasunean; izan ere, hiltegietan bertan horrelako substantziak detektatzeko ikuskapenak egiten dira, animalia sakrifikatuen gabezia bermatzen baitute. Clembuterola hormona efektua
|
duen
substantzia bat da, eta hondakinak utz ditzake haragian. Europako Batasunak, horrelako substantzien hondakinak egoteak giza osasunerako ekar ditzakeen arriskuez jabeturik, debekatu egin zuen 1981ean animaliak hazteko erabiltzea.
|
|
2013
|
|
|
Horietan ageri denez, arrautzak berak
|
duen
substantzia batek blokeatu egiten du kolesterolaren zati handi bat, eta ez da sartzen gizakion gorputzera.
|
|
|
Txakurraren uzki guruinek oso usain bizia
|
duen
substantzia bat egiten dute. Kanporatzen duten molekula horiek animalia zerbitzatzen dute gainerako zerrei informazioa komunikatzeko.
|
|
|
Irudia: lizwest Txakurren asmaren arrazoiak Txakurraren gertakari asmatikoak zakurrean erreakzio alergikoa eragiten
|
duen
substantzia batek eragiten ditu. Polena, hautsa, akaroak, baita beste ingurumen osagai batzuk ere.
|
|
|
« («Librak hartzen ari zara? «), egiazta daitekeen moduan hemen. Bideoan, aktore gazteak hartzen duen freskagarri potoak liposukzioetan erauzten den sabel barneko koipea gogorarazten
|
duen
substantzia bat du barruan. Mutikoak poz pozik dastatzen du edari azukreduna, eta, bitartean, horizta eta erdisolido bat isuri zaio ezpainen ertzetik.
|
|
|
Kolonbiako Unibertsitateak egindako ikerketa batek ebaluatu zuen propoliea naturala erabiltzea, nitritoen ordezko gisa haragiaren kontserbazioan, eta argitaratutako emaitzek duela gutxi egindako ikerketaren antzeko eraginkortasuna erakutsi zuten. Mikroorganismoen aurkako ahalmen handia
|
duen
substantzia bat da propolia. Erleek bakterio eta patogeno kaltegarrien elikagaiak kontserbatzeko erabiltzen dute.
|
|
|
Barietate eta konbinazio asko daude. Kalabazekin egiten direnak beta karotenoak dira (gorputzak A bitamina bihurtzen
|
duen
substantzia bat) eta zuntz dosi ona emango dute. Izan ere, ezaugarri horiek kaloria gutxikoak eta azukre maila baxuak gorputzaren pisua kontrolatzeko gehien gomendatzen den barazkietako bat bihurtzen dira.
|
|
2014
|
|
|
Tomatea duenak karotenoide gehiago izaten ditu, tomateak berezkoa
|
duen
substantzia bat, gure organismoan A bitamina bihurtzen dena.
|
|
2015
|
|
|
Alergiek gero eta pertsona gehiagori eragiten diete Espainian, eta horiekin ere askotariko erreakzioak izaten dituzte. Haur bat elikagai batekin, sendagai batekin edo alergia
|
duen
substantzia batekin kontaktuan jartzen denean, medikuarengana joan behar da, eta, kasu larrietan, unean bertan jardun. Ondoren, alergiei eta erreakzio alergikoei buruzko datuak ematen dira, sintoma nagusiak zein diren, nola jokatu behar den atal horietan, zer diren anafilaxiak edo erreakzio larriak eta adrenalina dosiak nola aplikatu, horiek arintzeko.
|
|
2016
|
|
|
Tomatea duenak karotenoide gehiago izaten ditu, tomateak berezkoa
|
duen
substantzia bat, gure organismoan A bitamina bihurtzen dena.
|
|
|
lotura metalikoa
|
duen
substantzia baten eskema:
|
|
|
Elementuaren edo hori
|
duen
substantziaren baten izen greko edo latinotik eratorri ohi da.
|
|
|
Haur bakoitza desberdina bada ere, egoera normaletan gorozkiak antzekoak dira. Haurraren kakoaren ezaugarrien eta maiztasunaren bilakaera Bizitzako lehen egunean, eta batzuetan bigarrenean ere, haurtxoak kolore berde ilun edo beltza
|
duen
substantzia bat askatzen du, eta purio likatsu baten trinkotasuna du, mekonio izenekoa. Mekonioak Espainiako Pediatria Elkarteak (AEP) azaltzen du, amaren sabelean dagoen bitartean haurraren hesteak betetzen dituen substantzia da.
|
|
2017
|
|
|
Metal atomoak elkartzean eratzen duten loturari lotura metalikoa deitzen zaio. Hona hemen lotura metalikoa
|
duen
substantzia baten eskema:
|
|
|
5 Maitasun oso zakarrak Txakurrak, katuak eta gizakiak maitasunaren dei kimikoaren zati bat partekatzen dute: hiru espezieek oxitozina bereizten dute, garuneko plazeraren zirkuituan eragina
|
duen
substantzia bat, eta maitemintzea errazten du. Baina txakurren maitasuna felidoak baino dokumentatuagoa dago:
|
|
2022
|
|
|
Erretzen duten pertsonak 7.000 substantzia kimikoren eraginpean jartzen dira zigarreten kea arnasten dutenean eta inguruko pertsonei ke hori erakusten dietenean. Tabakoan dagoen nikotina mendekotasuna sortzen
|
duen
substantzia bat da, eta tabakoa kontsumitzea da tabakoaren faktore nagusietako bat. gaixotasun kardiobaskularren eta arnas aparatuen arriskua baita 20 mota edo azpimota baino gehiagokoak ere minbizia eta beste gaixotasun batzuk.
|
|
|
Zorriak egunean zortzi arrautza (liendreak) erruten dituzte batez beste Sei eta bederatzi egun geroago gertatzen dira. Emeak arrautza bakoitza ilearen zurtoinean irmo itsasten
|
duen
substantzia bat sortzen du. Zorriak 30 egun iraun dezake pertsona baten buruan.
|
|
2023
|
|
|
Endometriosiari buruz ikertuz joan den moduan, gaixotasun horren eta oxidazio estresaren arteko erlazioa sumatu da, eta horregatik, bizi ohitura jakin batzuk hartzeak garrantzia hartu du. Jakina da, azterketa baten bidez, peritoneoko likidoa —sabelaldeko barrunbean gertatzen da eta abdomeneko organo gehienak estaltzen ditu— endometriosia duten emakumeek prostaglandina maila altuak dituztela, obulazioaren erregulazioan, endometrioaren fisonomian eta hilerokoan parte hartzen
|
duen
substantzia bat. Kantitate handitan, substantzia horiek hantura eragiten dute, eta, beraz, baita umetokiko eta hesteetako muskulu uzkurduraren intentsitatea ere.
|
|
|
willeecole Txokolatezko gozokiak toxikoak dira katuarentzat. Teobromina dute, kantitate handitan irensten
|
duen
substantzia bat, eta bihotz erritmoa, beherakoa eta gorakoak azkartzen ditu felinoan. Katuaren organismoan dagoen teobrominak heriotza eragin diezaioke, «oso motel kanporatzen delako eta oso toxikoa delako animaliarentzat, kopuru txikitan bada ere», dio Juan Antonio Aguado albaitariak eta unibertsitateko irakasleak.
|