|
2000
|
|
|
Esan izan da, Jon Kortazarren lehenengo iruzkin kritikoak (Jakin, 1982) aipatzen zuen ez zituela liburuan zehar izu horiek sumatzen, baina agian horixe da egileak bilatzen zuena, itsasoan zeharreko nabegazio alderraiak sortzen dituen izuetatik gordelekuetan babestu, eta laberintoan zeharreko laguntzaile duen bitakora kaieraren hariaren soseguari atxiki. Izuen zentzuaren giltzetako bat Izkiriaturik aurkitu ditudan ene poemak liburuan itzultzen
|
duen
poema batean dioenak argitu liezaguke" Zein bizimodu hautatu?"" Enparantzan burruka/ eta arazo zailak daude, etxe barruan ardurak/ Baratzean lan amaiezinak, itsasoetan izuak". (Prosodipo Pelakoaren epigrama baten itzulpena, 33 or.). Hortaz, literatura klasikoan ezaguna den itsasoari buruzko" topos" horietako bat du bereganatua, ziurrenik, itsasoko izuetatik gordetzeko lekuetan barrena doa bidaiaria. b) 80ko hamarkadako poesia berriaren manifestua
|
|
2006
|
|
|
Harritu egin ninduen hori irakurtzeak. Batetik, aipamen zabar eta prosaikoegia iruditu zitzaidan Orixerentzat, areago pertsonaia nagusi nor eta Lizardi
|
duen
poema batean; bestetik, pentsatu nuen leku asko direla Orexa baino" munduaren ipurdiago". Aizpurutxo etorri zitzaidan lehenik burura, baina hori ere aise gainditzeko moduko adibidea dela jabetu nintzen berehala.
|
|
2010
|
|
|
Eta «gaiarekin» loturaren bat
|
duen
poema bat utzi dit posta elektronikoan:
|
|
|
–Alegia bat. Nire balentria laudatzen
|
duen
poema bat.
|
|
2011
|
|
|
Poesia mitoa da, filosofia Logosa, eta biak elkarren etsaiak omen dira. Bien gatazka zahar hori laburki axal axaletik errepasatzen hasita, jada Parmenidesen poemak (poesia izan gabe hainbat elementu poetiko aprobetxatzen
|
duen
poema batean alegia!) elkarrekin konponezintzat agertzen zituen batetik" egia biribilaren" argizko bidea eta bestetik" hilkorren iritzien" bide nahasia, jendetza ezjakinaren uste ustelena. Bi bide horiek elkarri kontrajartzen tematua ikusten dugu Sokrates orobat solas guztietan, beti ezagutzaren bila ustearen edo iritziaren aurka.
|
|
2012
|
|
|
Aipatu dugun Lukrezioren poema, esate baterako, bat dator de Cuenca y Pradoren eta Alvar Ezquerraren antologian eta Sarrionandiaren itzulpenean: Lukrezioren De rerum natura poemako laugarren liburuan hexametro segidak ez du inolako banaketarik; gaztelaniazko aipatu antologian, aldiz, itzultzaileek bertso lerroak ematen dituzte, hasiera eta bukaera
|
duen
poema bat izango balitz bezala. Sarrionandiak ere lerro horiexek euskaratu izanak pentsarazi digu bertsio horretatik itzuli zuela poema.
|
|
2015
|
|
|
Ausardia handia behar da, uste du batek, hogeita batgarren mendean pantailaren aitzinean esertzeko eta maitasun poema bat edo desamodio poema bat tekleatzeari ekiteko. Edota haurtzaroa
|
duen
poema bat, edota munduko bazter bateko edo besteko bizi egoera dela eta, gure ezinegona adierazten duen olerki bat. Are gehiago, fede heroikoa behar da gure poema horrek bederik eskala infinitesimal batean zertxobait ezberdin ekar diezaiokeela munduko literaturari; hots, zure esku dagoela literaturaren ozeanoari zera egitea:
|
|
2016
|
|
|
gaitzat
|
duen
poema bat. Nondik hasi ez badakizu, pentsatu askatasuna iradokitzen dizun irudiren
|
|
|
3 Poemaren gaiari eutsiz, forma erabat desberdina
|
duen
poema bat sortu berri duzu. Orain, alderantziz:
|
|
2017
|
|
|
Naturaren denbora ziklikoak eta gizakiaren denbora linealak elkarrekin topo egiten duten unean sortzen da Gerediagaren poesia. Adibidez, vita flumen motiboarekin jolasten
|
duen
poema baten amaieran, poetak bere buruari galdetzen dio noiz arte ikusi ahal izango dituzten gure begiek «lurraren antzaldatze geldo eta ederrak?». Une horretan bertan hartzen du zentzua naturaren edertasunak, «astiro luzatuz eta ezabatuz doan edertasun hutsal» horrek guztiak, nahiz eta gizakioi «ihes egiten digu [n] edertasun orok».
|
|
|
Nolako askatasuna maite duzu? Nola idatziko zenuke askatasuna gaitzat
|
duen
poema bat. Nondik hasi ez badakizu, pentsatu askatasuna iradokitzen dizun irudiren bat.
|
|
|
3 Poemaren gaiari eutsiz, forma erabat desberdina
|
duen
poema bat sortu berri duzu. Orain, alderantziz:
|
|
|
Poema irakurtzen hasi eta beste autore batena etorri gogora. Badauka Gandiagak leihoa aipatzen
|
duen
poema bat, Oskarbi taldeak aski hedarazi zuena," Esperantzari leiho bat/ zabaldu omen diote..." (Hiru gizon bakarka, 1974). Abesti hura etorri zitzaidan gogora Lete irakurriz:
|
|
2020
|
|
|
Gaur Kobanêren erresistentziari buruz abestuko dut, munduak eta gizateriak errezitatuko
|
duen
poema bat izan dadin, ai ama!
|
|
2021
|
|
|
IEE1 ek zein IIR2 k azaltzen dutenez, edukietan oinarritutako irakaskuntzari eusten zaio, eta eduki horien transmisioak izaten jarraitzen duela helburua: " metafora bat zer den, hiperbole bat zer den, nola eratuta dagoen poema bat, zer esan nahi
|
duen
poema batek...". Lehenengoak dioenagatik, ikaslearentzat interesgarriak ez direnak edota baliagarritasunik ikusten ez dioten edukiak, alegia.
|
|
2023
|
|
|
Harrigarria da nola erabiltzen duten mintzamolde mitologikoa antzinako filosoforik materialistenek ere. Parmenidesek mitologiaren moldetik asko
|
duen
poema batean txertatzen du" badena bada eta ez dena ez da", hots, ez den zerbaiten barruan adierazten du badena. Horiek guztiak ikuspegi sinbolikotik zer edo zer uler daitezke:
|
|
|
baina ez daki berari bururatzen ari zaion edo noizbait irakurri duen eta erdizka gogoratzen
|
duen
poema baten zatiak transkribatzen ari den, eta agian Inaxio Neruda dela pentsatu du, edo John Reed kazetaria hautsez betetako Mexikoko bidezidorretan edo, besterik gabe, agian tripiren eraginak iraunen diola oraindik. Axola al du?
|