|
2012
|
|
|
Beraz, ohartzen da ez dela koordinazio soila eta berariaz egitura mota hau koordinaziotik (eta bereziki justaposiziotik) bereizteko ahalegina egiten du. Autore honentzat justaposizioak, koordinazioak eta subordinazioak komunikazioaren eduki errepresentatzailea antolatu eta ordenatu egiten dute, baina intzidentezko txertatzeari esker, edukiaren esparruan zuzenean eragiten ez
|
duen
elementuren bat txertatzen da, psikologiarekin lotura duena: esatariaren ikuspuntua, esatariaren arima egoera, edo norentzakoari zuzendutako deiak.
|
|
2021
|
|
|
Gauzak ondo aztertuz, azken urte hauek ez dira hain txarrak izan; Zintzoak izanez, Mareni aitortu genioke proiektuari egin dion ekarpena; Zehatzak izanez, aitortu behar da bertakoen arteko liskarra dela bereziki, ez kanpokoekikoa; Laburtuz, gauzak ez dira guk nahi bezala atera; Gaia aldatuz, uste dut bihar eguraldi ona izango dugula; Harira itzuliz, farmaziako erosketak gaur egitea dugu egokiena. Askotan esate aditzak (esan, galdetu, hitz egin, adierazi...) edo gogo aditzak (pentsatu...) azaltzen dira mendeko perpausean, eta aditz horiek adierazten duten ekintza/ gertakaria nola gauzatuko den zehazten
|
duen
elementu bat —sarri adberbioa bera— agertzen da (benetan hitz eginez, labur adieraziz, egia esanda, ondo pentsatuta eta abar); gainera, mendeko perpausaren ondoren isilpean dagoen esate aditz bat uler daiteke: harira itzuliz/ laburtuz, (esan dezagun)...
|
|
|
Tradizioan izan gabeko adibide batzuk badira, baina izan ezik ugariagoa da, eta euskara baturako hori aukeratu da. Salbuespena adierazten dutenetan askotan perpaus nagusia ezezkoa izan ohi da, edo nolabaiteko kuantifikazioa adierazten
|
duen
elementuren bat aurkitzen dugu (inor, pluralak, dena...). Izan ezik en ezkerrean doan sintagmak perpausean dagokion atzizkia hartu ohi du, eta salbuespena, batzuetan, ergatiboarekin egiten dela dirudi, behin baino gehiagotan aurkitzen baita absolutiboan izan ezik en aurreko sintagma, nahiz ondokoa ergatiboan joan:
|
|
|
Kontuan izan behar da, edozein modutan, jokabide jakin bat duten predikatuek hura alda dezaketela, bere esanahia ñabartzen edo zehazten
|
duen
elementuren bat hartzen dutenean. Esaterako, jakin aditzak menderagailu biak hartzen baditu ere, ez daki asko predikatuak (e) la eskatzen duela dirudi:
|
|
|
39.2.5b Aditzaren elisioa gertatzen da nahitaez aditza euskarritzat behar ez duen kontzesio gailuren bat daramaten moldeetan: adibidez, baina enklitikoa, nahiz marka eta arren postposizioa; halakoetan, aditzaren elipsiak menderagailuarena dakar berekin, baina geratzen da artean perpausaren kontzesio balioaren berri emango
|
duen
elementu bat, marka (nahiz), nolabaiteko menderagailua ere baden juntagailua (baina) edo postposizioa (arren).
|
|
|
Esan nahi baita, inor eta ezer partitiboa erabil daitekeen testuinguru beretan erabili ohi direla, hots, ezezkako perpausetan, bai/ ez erako galderetan, baldintzazkoetan, ezezko balioa duten zenbait elementuren lagun doazenean (gabe rekin, nekez ekin eta abarrekin). Laburbilduz, ezeztapen balioa
|
duen
elementuren bat perpausean agertzen denean: Ezer ez dakigu; Inor ez zaigu etorri; Ezer jakiten duzunean esan iezadazu, mesedez; Erleak nehor autsikitzen duenean...
|
|
|
kasuren batean). Beste modu batera esanda bada goiko adibideetan zer osagai hori hautatzen
|
duen
elementuren bat: gehienetan aditza (esan, uste izan, nahi izan, eskatu, espero, ikusi).
|