|
2003
|
|
|
Erantzun errazik ez dago, baina katolizismo etniko eta euskaltzalearen lehen fase esanguratsu hartan murgiltzen garen heinean, hobeto ulertuko dugulakoan nago. Erregimen Zaharraren krisialdiko giro moral, erlijioso eta ideologikoaren azterketa bada ere liburu honen mamia, nuke nolabait zirriborratu gabe utzi geroko euskaldun= fededun identifikazioak izan
|
duen
bilakaera. Hiru ekitalditan bana dezakegu, horrela, ibilbide hau:
|
|
2009
|
|
|
Hizkuntza politika aktiboa, etengabea eta aurreratua behar izan dugu eta behar izaten jarraituko dugu, zalantza izpirik gabe. Aski da euskarak bere hiru eremu juridiko administratiboetan izan
|
duen
bilakaerari erreparatzea horretaz jabetzeko. Legeak eta hizkuntza plangintzek, ordea, bide laburregia dute, are laburragoa eraginkortasuna?, gizarte adostasuna baino zailagoa den beste adostasun pribatuago eta barnekoiago bat bidelagun izan ezean:
|
|
|
Bigarrenik, eskola da euskal gizartearen euskalduntzeari ekarpenik handiena egin dion jarduera; gizarteak nahi eta ahal izan duen neurrian egin duenez gero aurrera, gizartearen parean ibili da eskola; baina ikusita beste zenbait esparrutan euskarak izan
|
duen
bilakaeraren neurria [59], gizartearen oso aurretik ibili da eskola. Urteen joanean, euskarazko irakaskuntza nagusitu da hezkuntza sisteman, euskara baita gehien erabiltzen den irakas hizkuntza, ereduan ari dira eta ikasketak egiten unibertsitate aurreko gazte gehienak.
|
|
|
Ez dago, ordea, ezta ere, ez behintzat errealitatearen argitan, triunfalismoa bezain antzua den biktimismorako motiborik. Hurrengo atalean luzatuko diogu begirada euskarak hogeita bost urteotan izan duen bilakabideari, baina, gerorako utzi gabe, argi eta garbi esan dezagun, aldi honetan, euskarak euskal gizartean izan
|
duen
bilakaera positiboa izan dela. Edozein prozesu sozialetan gertatzen den antzera, honetan ere gazi gozo ugari izan da, baina prozesuak oro har gozotik askoz gehiago izan du gazitik baino.
|
|
|
Kontua da liskarrerako eta enfrentamendurako legea ez, baizik eta ikuspegi politiko eta ideologiko ezberdinen arteko adostasun eta harmoniarako balio zezakeen lege bat egin nahi izan zutela 1982an, eta bistan da helburua lortu zutela, euskararen eta bizikidetzaren mesedean, ezbairik gabe. Orduko Hitzarmen eta Legetik abiatuz izan du euskarak izan
|
duen
bilakaera azken 25 urteotan Euskal Autonomia Erkidegoan, argi ilunen artean baina nabarmen positiboa izan den bilakaera.
|
|
|
Asmakizun gogo ernegarria izan zen, bakoitzaren nongotasunari erantzun argia eta bisuala emateko. Mapak Erdi Arotik gaur egunera arte izan
|
duen
bilakaera lurraldetasunak nazionalitatearen definizioaren oinarrizko elementu gisa sortu zituen proportzioen isla garbia da. Jeneralizazio hori Frantziako Iraultzaren ondoren egituratu ziren teoria eta filosofia politiko eraberrituen bitartez bururatu zen.
|
|
2010
|
|
|
Hau da Europan ere hamar urte hauetan Batasunak izan
|
duen
bilakaera: Europan ahotsa eta botoa zuen orduan; gaur HB, EH eta Batasunaren ilegalizazioa berretsi du Giza Eskubideen Europako Auzitegiak.
|
|
|
Erraza da desegiteko xedez botoak gehitzea, baina zailagoa da zerbait eratzeko politika bateratua garatzea, batez ere euskal politika eta etorkizuneko erabakiak Alderdi Popularrak eta Alderdi Sozialistak Madrilen izango duten estrategiari begira eta haren mendean daudenean. Espainiako politikak erabakiko du euskal politikak etorkizun hurbilean izango
|
duen
bilakaera, hori da egia.
|
|
2012
|
|
|
Baina ezer argitzetik urrun, historian barrena izan diren gertakizunak ilunduta eta nahastuta ageri dira, garaian garaikoak diren ikuspegiak testuingurutik at azalduz. Foru Konstituzioaren edukiak izan
|
duen
bilakaeraz, euskal konstituzio politikoa izatera iritsi den arte, nola gertatu zenaz ez dago behar den argitasun juridikorik. Eta ondoren, Euskal Konstituzio politikoaren oinarri hartzen zena, nola eta zergatik bilakatu zen Autonomia Estatutu bidezko egitasmo juridikoa.
|