|
2003
|
|
|
Ikusmen gaitasun murriztua sortzen duen arazoa bereziki nabarmena da industria informatikoan, non erabiltzaileak ikusmena behar izan baitu ordenagailua erabiltzeko. Hesi hori gainditzeko teknologien aplikazioaren lehen aurrerapenak
|
duela
gutxi egin ziren, eta laurogeiko hamarkadakoak dira. Datuak sartzeko eta entzumena jasotzeko gailu oso oinarrizkoak ziren.
|
|
2004
|
|
|
Baina eremu horiek, adituen iritziz, farmazia produktu berriarekin erabil daitezke. Adibidez,
|
duela
gutxi egindako agerraldi batean, Manuel Sánchez Kirurgia Plastiko, Konpontzaile eta Estetikoko Espainiako Elkarteko lehendakariak esan zuen “beste arlo batzuetan toxina erabiltzeko irizpidea medikuari dagokiola”, eta horretan eragin zuzena du pazientearen beharrek. Bestalde, Federico Mayo Getafeko (Madril) Unibertsitate Ospitaleko Kirurgia Plastikoko, Estetikoko eta Konpontzaileko espezialistak dioenez, “sendagai asko gai jakin batzuetarako baimentzen dira eta gero beste batzuei aplikatzen zaizkie”.
|
|
|
Hori guztia egia izan zen. Izan ere,
|
duela
gutxi egindako ikerketek frogatu dute anelido horiek eraginkorrak direla belauneko artrosiak eragindako minaren tratamenduan. Zenbait herrialdetan, hala nola Txilen, zirujau plastikoek gidatu egiten dute mikrokirurgiako ebakuntzetan, ehunen transplantea eta berrezarpena errazteko.
|
|
|
Espainiako biztanleria nabarmen zahartu da azken hamarkadan, bakarrik dago, laguntza sozioafektibo gutxiago ditu, ohitura dietetiko okerragoak ditu, eta
|
duela
gutxi egin du jarduera fisikoa, Aurrezki Kutxen Fundazioaren (Funcas) “Osasuna eta bizimoduak Espainian” ikerketaren arabera. Azterketa 1993tik 2003ko lehen seihilekora egindako Osasun Inkesta Nazionaletako datuetan oinarrituta dago, eta atzo aurkeztu zen Espainiako Aurrezki Kutxen Konfederazioan, Espainian azken hamarkadan osasunean eta bizimoduan izan diren aldaketak aztertzeko.
|
|
|
Ereduzko menu batek 900 kaloria inguru ditu, eta, hilabete batean, txikienek batez beste %51, 7 karbohidrato kontsumitzen dituzte ikastetxeetan, %32 lipido, %15, 8 proteina eta %7, 7 gantz saturatu. Bestalde,
|
duela
gutxi egindako ikerketen arabera, haurren eta nerabeen elikadura desegokiari buruzko alarma piztu da; horren ondorioz, haurren %45ek gehiegizko pisua dute eta %16k obesitatea. “Adituek diotenez, freskagarri, arrautza, opil eta haragi gehiegi dago, eta fruta, lekale, zereal eta patata gutxi”.
|
|
2005
|
|
|
MAPAren arabera, orain arte, animalia positibo bat agertzean, abeltegi osoa hil eta suntsitu eta jabeari kalte ordaina ematen zitzaion. Gauzak aldatu egin dira, eta
|
duela
gutxi egindako ikerketek frogatu dute genetikak zeregin garrantzitsua duela animaliak gaixotasunarekiko duen suszeptibilitatean. Zehazki, animaliek PrP genean dituzten desberdintasunak direla eta, animalia batzuk besteak baino gogorragoak dira.
|
|
|
Administrazio ukapenaren oinarria hauxe zen: konprimitu bat egunean irenstean, gaur egun Alemanian gomendatutako bitamina dosia baino hogeita bi aldiz handiagoa zen, eta,
|
duela
gutxi egindako azterketen emaitzen arabera, badirudi bitamina ekarpen luze eta handiak ondorio kaltegarriak izan zitzakeela osasunean, eta, beraz, gai horretan zeuden ziurgabetasunak ez zihoazela produktua merkaturatzeari. HLH eta Orthica konpainiek errekurtso bana jarri zuten Alemaniako auzitegi batean, aipatutako produktuei buruzko erabaki orokorrak hartzeari uko egitearen kontra.
|
|
2006
|
|
|
Etiketa horrek, gainera, ongizate irizpideen ildotik lortutako produktuak sustatzeko aukera ematen du. Europako Batasunean
|
duela
gutxi egindako inkesta baten emaitzen arabera, kontsumitzaileen %74k uste du animalien ongizatea hobetu dezakeela erosteko aukerekin. Inkestatutakoen erdiek onartu dute prest egongo liratekeela elikagaiengatik gehiago ordaintzeko, horrek esan nahi badu animalien ongizatea egokia dela.
|
|
|
AC Nielsenek Espainian
|
duela
gutxi egindako inkesta baten arabera, Espainiako gidarien herenak baino gehiagok aldatu egin ditu gasolinaren garestiaren aurrean gidatzeko ohiturak. Inkesta horren arabera, inkestatuek gehien erabiltzen zituzten neurrietako batzuk garraio publikoa erabiltzea, bidaiak gehiago aprobetxatzea edo zirkulazio gutxiagoko orduetan gidatzea ziren.
|
|
|
Merkatu exotikoa Europako merkatuak fruta exotiko ugari hartzen ditu azken urteotan, hala nola yame, malanga edo tamarillo. 2001etik 2004ra, EBn fruta exotikoaren %26 eskatu zen,
|
duela
gutxi egindako txostenen arabera. AEB goi mailako «merkatu exotikoa» duen herrialdea da, eta joerak hazten jarraitzea aurreikusten da.
|
|
|
Gorputzeko masa totalaren osagai koipetsuak eta ez koipetsuak bereizten ez dituen arren, hori da obesitatearekin lotutako arrisku maila kalkulatzeko metodorik ohikoena, eta gizonetan koloneko minbizia izateko arriskua soilik iragartzen du. Baina
|
duela
gutxi egindako ikerketa batek berretsi egiten zuen gerriegi baten eta arazo kardiobaskularren arteko erlazioa. Agian, paradigmak aldatzen ari dira; ikertzaile alemanek egindako ikerketa baten arabera, organismoaren zati horretan metatutako koipearen existentziaren eta zenbait minbizi motaren arteko erlazioa ere egon liteke.
|
|
|
Nork: adibidez,
|
duela
gutxi egindako azterketen arabera,% 40k baino gehiagok sare publiko irekietatik Internet bidez egindako erosketak (aireportuak, merkataritza gune handiak…) erabiltzaileak gaizkileek izan ditzaketen banku gakoak konprometigarriak. Badira, ordea, sarea itxi gabe ‘infiltratu’ bat saihesteko moduak, adibidez:
|
|
2007
|
|
|
Kasu gehienetan, ordea, elikagaiak aldi baterako baztertzea eragiten dute. AEBn,
|
duela
gutxi egindako azterlan baten arabera, Elikagai eta Sendagaien Administrazioak du erantzukizunik handiena (kasuen %58an), eta Administrazioa arduratzen da elikagai seguruak ekoizteko arauak ezartzeaz. Zer zati dagokio Osasun Sailari?
|
|
|
CLAri hainbat propietate esleitu zaizkion arren, hala nola gorputz masa murriztea,
|
duela
gutxi egindako ikerketek erakutsi dute jarduera espero baino txikiagoa dela.
|
|
|
Kolesterola Espainiako biztanleen erdiak baino ez du ezagutzen. Datu horiek argitaratu ditu Arterioesklerosiaren Espainiako Elkarteak (SEA), Luis Álvarez Salaren eskutik (Madrileko Gregorio Marañón ospitaleko Lipidoen Unitateko burua), Valentzian
|
duela
gutxi egindako saio batean. Gaixotasun kardiobaskularrek hirugarren adinari eragiten dioten arren, adituak gogoratu du prozesu koronarioak hamarkadak behar dituela haurtzarotik ere ezartzeko.
|
|
|
Aldatutako atseden erritmoek erloju biologikoen funtzionamenduari kalte egin diezaiokete; izan ere, egoera normal batean, zelulek aurrea har diezaiekete kanpo giroaren aldaketei, hala nola, mantenugaien edo hormonen mailetan gertatzen diren aldaketei, hala nola intsulinari. Young-ek erloju zirkadianoak bihotzeko muskuluetan dituen efektuetara bideratu ditu bere azterketak, eta gai horri buruzko hainbat artikulu argitaratu ditu, Sleep Medicine aldizkarian
|
duela
gutxi egindako laburpen bat erantsiz. Brayk obesitatearen eremura zabaldu du ikerketa gunea, eta lehen aurkikuntzak Obesity Review aldizkarian argitaratu ditu.
|
|
|
Hala ere, doikuntza eta erosotasuna hobetu behar dira, deserosoak baitira masailalboen gainean eta jokalariaren alboetan ikusmen angelu itsuak sortzen baitituzte. Iritzi horretatik, Alberto Lópezek ere esan du,
|
duela
gutxi egindako adierazpen batzuetan, kirolariei gaztetatik babesa ematen irakastea prebentziorako beste modu bat dela, bai eta arbitroei ere, partidan zehar ukondoak erabiltzea zorrotz zigortu dezatela. Gainera, Espainiako Futbol Taldeetako Medikuen Elkarteak (AEMEF), Lehen eta Bigarren Mailako jokalarietan azkenaldian izandako lesio larrien kopurua ikusita, traumatismo kranioentzefalikoen aurrean jarduteko protokoloa prestatu du.
|
|
|
Europan Biok emandako datuen arabera, Frantzian landu dira GEO gehien, eta igoera ikusgarrienetako bat izan da: %323 Hori guztia, nahiz eta Galoko Gobernuak,
|
duela
gutxi egin den Ingurumenari buruzko Konferentzian, hazi transgenikoen merkaturatzea «zuhurtziaz» eteteko asmoa iragarri duen. EBren arabera, Europar Batasuneko araudiaren aurka doan neurria da.
|
|
|
Kapsaizina eta nikotina Kapsaizina zoster herpesa tratatzeko pomadetan erabiltzen da anestesiko lokal gisa. Capsaizinak, tokian bertan aplikatuta, eta nikotina adabakiek mina arintzen dute kirurgiaren ondoren,
|
duela
gutxi egindako American Society of Anesteshesiologists en urteko bileran aurkeztutako bi azterlanen arabera. Horietako batean, Kopenhagen egina, 1.000 mikrogramo kapsaizina aplikatu ziren, zuzenean, hernia bidezko kirurgia jasan zuten 20 pazienteren zaurian.
|
|
|
Adituek diotenez, kateek behin eta berriz urratzen dute kode hori. Operadoreekin
|
duela
gutxi egindako bilera batean, María Teresa Fernández de la Vega Gobernuko lehendakariordeak kateen erantzukizuna azpimarratu zuen haurren ikus entzuleekin, eta ekimen horri “bultzada eta arreta berritua” emateko eskatu zuen. Nolanahi ere, adituek nabarmentzen dute zehatzeko gaitasuna duen ikus entzunezko autoritate baten beharra.
|
|
2008
|
|
|
Edoskitzea eta garapen kognitiboa Edoskitze naturala da haurrarentzako elikadurarik onuragarriena. Haurrak gaixotzeko duen suszeptibilitatea murrizteaz gain,
|
duela
gutxi egindako ikerketek frogatu dute amaren esnearekin elikatutako haurrek garapen kognitibo hobea izaten dutela, eta horrek adimen koefiziente handiagoa dakar. Azken ikerketen arabera, esan daiteke haurren garapen intelektualean bi faktorek eragiten dutela:
|
|
|
Ehun herrialde baino gehiagotako ordezkariak fenomeno horren eragina murrizteko eman beharreko urratsei buruz eztabaidatzen ari dira. Hala ere,
|
duela
gutxi egindako adierazpenetan, Batzar Nagusiko lehendakariak esan zuen ikuspegi, adostasun eta aliantza globalak behar direla egoera horren aurrean jarduteko, “NBEk ezin baitu berak bakarrik konpondu”. Nazio Batuen inplikazioa “Datozen belaunaldiei utziko diegun ondarea interesatzen bazaigu, hauxe da mundu ekintza erabakigarri baterako unea.
|
|
|
Haragia, frijituak, elikagai koipetsuak eta gozokiak kontsumitzearekin gehiegikeriak egitea, besteak beste, arrisku kardiobaskularra handitzeko kausa ezaguna da, zuzenekoa eta zeharkakoa. Elikagai ez gomendatuen zerrendari freskagarriak gehitu zaizkio, eta,
|
duela
gutxi egindako ikerketa baten arabera, badirudi arazoa ez dela konpontzen kaloria gutxiko edariak hautatuz. American Heart Associationen ‘Circulation’ aldizkarian argitaratu berri den azterlan batek, harrigarria bada ere, light edariak sindrome metabolikoaren garapenarekin lotzen ditu.
|
|
|
Betablokeatzaileekin egindako terapiak (gaixotasun kardiobaskularretan erabiltzen direnak) anafilaxiaren (erreakzio alergiko larria) larritasuna areagotzen du, eta, aldi berean, adrenalina bidezko tratamenduaren eraginkortasuna murrizten du. Basofiloen aktibazioa Alergologia eta Immunologia Klinikoko Europako Akademiaren azken biltzarrean(
|
duela
gutxi egin zen Bartzelonan), basofiloen aktibazio test berri bat (TAB) aurkeztu zen, medikamentuekiko alergiaren diagnostikoa segurtasun osoz baieztatzeko ezinbesteko tresna gisa, aldez aurreko sentsibilitatea erakutsi duten pazienteen kasuan. Basofiloa, leukozito mota bat globulu zuria, hanturazko erantzunen bitartekari gisa funtzionatzen du, bereziki hipersentikortasunean, eta, batez ere, histamina, serotonina eta beste substantzia kimiko batzuk askatuz gertatzen den immunitate erantzunean, odol hodietan eragiten baitute.
|
|
|
Elikadura hipokalorikoak bizitza luzatu lezake,
|
duela
gutxi egindako ikerketen arabera.
|
|
2009
|
|
|
Pertsona baten ahotsak eta gorputzak bideojokoaren pertsonaia kontrolatzea lortzen du. Oraindik garapen fase hasiberri batean dago(
|
duela
gutxi egindako elkarrizketa batean, Shane Kim ek, Microsoft eko presidenteordeak eta konpainiaren entretenimendu interaktiborako estrategia arduradunak, adierazi zuen proiektua ez dela 2010a baino lehen merkaturatuko), nahiz eta joan den ekainean Kalifornian (Estatu Batuak) egin zen E3 bideo-jokoetan espezializatutako azokan erakutsi zuen jendeari. Nola funtzionatzen du?
|
|
|
CIBERobneko adituek, besteak beste, hipertentsio arteriala gutxitzeko prebentziosustatu beharra aipatzen dute, hala nola jarduera fisiko aerobikoa areagotzea, pisu normala konstante mantentzea, sodioaren kontsumoa murriztea, eta gantz gutxiko fruta, barazki eta esnekietan aberatsa den dieta kontsumitzea. Horri sedentarismo txikiagoa erantsi behar zaio; izan ere,
|
duela
gutxi egindako azterketa baten arabera, telebista astean zortzi ordu baino gutxiago ikusten duten haurrek besteek baino obesitatea izateko arrisku txikiagoa dute. CIBERobnek, gainera, haur lodiak obesitateari aurre egiteko tratamendu egokia hartzera bultzatzen dituen lehen soluzio informatikoa sortzen lagundu du.
|
|
2010
|
|
|
Espainia, Frantziaren eta Erresuma Batuaren atzetik txita gehien sakrifikatzen dituen hirugarren herrialdea, animalia kutsatu gehien erregistratzen dituenetako bat da. Datu horiek erakusten dute, EFSAren arabera, kutsadura handitu egiten dela hiltzean; izan ere,
|
duela
gutxi egindako txosten batean adierazi zuenez, oilasko haragia kutsatze iturri zen, baina ez nagusia, gizakietan gertatzen zen kanpiolobakterioak eragindako infekziorako. Salmonellari dagokionez, EBko oilaskoen infekzioa txikiagoa da, %15, 6koa baita; Espainian, berriz, %14, 4koa.
|
|
|
Britainia Handiko osasun agintariek berriki egindako txosten baten arabera, 1980tik herrialde horretako tasa handiena izan zen. Datuak gorabehera, hiesaren, tuberkulosiaren eta malariaren aurka borrokatzen den Global Fund erakundeak dio ez dela ezkorra; izan ere,
|
duela
gutxi egindako beste azterlan batek dio mundu osoko kasuen kopurua erdira murriztu daitekeela 2015era arte, erakundeak 2002tik egiten duen lanarekin jarraitzen bada. Helburu horrekin, 2000 urtean, 189 herrialdetako munduko liderrek konpromisoa hartu zuten haurren heriotza tasa bi heren murrizteko eta tuberkulosiaren hedapena, malariaz eta hiesaz gain, aldatzeko.
|
|
|
Barazki fresko hoztuetan egon daiteke, hala nola zainzurian, azalorean edo letxugan. Gainera,
|
duela
gutxi egindako ikerketen arabera, hiltegietan eta haragia, esnea edo arraina prozesatzen duten establezimenduetan ere ezar daiteke.
|
|
2011
|
|
|
Europar bakoitzak 513 kilo zabor sortzen ditu urtean, eta %24 bakarrik birziklatzen da. Eurostaten
|
duela
gutxi egindako txosten batek eman du datu hori, eta Espainia ez du leku onean uzten: birziklatzea ez da %15 baino gehiago, eta zabortegia, ekologiarik txikiena duen aukera, %52ra iristen da, Europako batez bestekoaren %38ren aldean.
|
|
|
Obesitatearen Institutuak obesitate morbidoa izateko arriskuen berri eman du,
|
duela
gutxi egindako azterketen arabera 5 eta 12 urte arteko bizi itxaropena murriztu baitezake. Hori da Kanaria Handian egin zen Obesitatearen Kirurgiako Espainiako Elkartearen azken Biltzarretik ateratako ondorioetako bat.
|
|
|
Kroesek esan zuenez, Erresuma Batuan, Herbehereetan eta Alemanian gaixoen jarraipena egiteko etxe partikularretan sistema telematikoak sartuta, ospitaleetako ospitaleratzeen iraupena %26 murriztea lortu da, eta gaixoaren biziraupen itxaropena %15 areagotzea. Erizaintzako telefono zerbitzua sartu ondoren, ospitale kostuak %10 murriztea ere lortu dute,
|
duela
gutxi egindako ikerketen arabera. Kroesek informazioaren teknologia berriak (IKT) eta komunikazioa sustatzeko eskatu zien estatu kideei, diagnostiko, prebentzio eta tratamendu zerbitzuak sustatzeko.
|
|
|
Lehen sintomak senti daitezke, hala nola urduritasuna, ahultasuna, kontzentrazio falta eta gosea. Zerbait jan beharra dago,
|
duela
gutxi egin bada ere. Patata frijitu eta antzeko aperitiboetatik, hestebete ogitartekoek, fruitu lehorrek edo opilek gehiegizko koipeak digestio ona galarazten dute.
|
|
|
Pertsona batzuei, ordea, ez zaie gustatzen brokolia eta ez dute jaten, baina barazkiaren onurak antioxidatzailea duten osagarri dietetikoetan bilatzen dituzte. Gogoan izan behar da,
|
duela
gutxi egindako azterketen arabera, barazkiak gehigarri horien ordez beste batzuk erabiltzea arriskutsua izan daitekeela. Hurrengo artikuluak brokoliaren onurak azaltzen ditu eta modu zaporetsuan prestatzeko hainbat ideia eskaintzen ditu.
|
|
2012
|
|
|
Zakurrak
|
duela
gutxi egiten du, ez baitago ibiltzeko astirik. Denbora gehiegi dago bakarrik, eta gehiegi jaten du, konpainia ezak eta asperdurak eragiten dioten antsietateagatik.
|
|
|
Jendeak uste du zikiratutako animalia batek gizendu eta izaera aldatzen duela. Egia da esterilizazioak hormona balantze batzuk alda ditzakeela, eta animalia esterilizatuak gizentzeko joera izan dezakeela, baina gehiegizko pisuaren arazoa behar baino elikagai gehiago duen dieta batek eragiten du, eta animaliak
|
duela
gutxi egiten du. Txakurraren izaerari dagokionez, hormonek ez dute zehazten, haren izaera, bizitasuna, maitasuna eta jolasteko gogoa ez baitira aldatzen.
|
|
|
Horren ondorioz, nipoiak izan daitezke, oso anbiguoa ez den aurpegi baten aurrean askotan nahasten baitira. Bere hipotesia egiaztatzeko,
|
duela
gutxi egindako azterketan, ikertzaileek elementu garaikide bat hartu zuten kontuan: emotikonoak, hasiera batean giza aurpegi bat irudikatzen duten eta posta elektronikoan, foroetan, SMSetan eta txatetan emozioak adierazteko erabiltzen diren karaktere segida.
|
|
|
Ondoeza, lo arazoak, sintoma depresiboak edo norberarengan konfiantza falta bezala definitzen da ondoez psikologikoa; emoziozko sufrimendu horrek, baina, eragin fisiko larriak ere izan ditzake. Artikulu honetan azaltzen denez, ondoez psikologikoa duten pertsonek istripu zerebrobaskularra edo iktusa izateko probabilitate handiagoa dute,
|
duela
gutxi egindako azterketaren arabera.
|
|
|
Ez da osasun arazo bat, baina kasu askotan pertsonaren ongizateari eragiten dio, eta antsietatea eta depresioa ere eragin ditzake. Uste da burusoiltasuna ez dela oso aintzat hartzen gizarte osoan, baina
|
duela
gutxi egindako azterketa batek zapuztu egiten du topiko hori: gizon beroak indartsuenak eta menderatzaileenak direla ikusten dute besteek.
|
|
|
Horrek beste aukera bat ematen du afektazio horri heltzeko; izan ere, pubertaroaren amesgaizto hutsa izatetik, gero eta ohikoagoa da helduen artean. Izan ere,
|
duela
gutxi egindako zenbait azterketek adierazten dute 25 urtetik gorako pertsonak, batez ere emakumeak, sarritan izaten direla aknearen lesio bereizgarriak. Artikulu honetan, birusak dituen terapia berri bat deskribatzen da, aknea eta estresak, hormona asaldurek eta tabakoak 25 urtetik aurrera garapena errazten duten birusak desagerraraziko dituena.
|
|
2013
|
|
|
2 Haurdunaldirako aseguruen prezioa Haurdunaldirako aseguru baten kostua 53 euro bitartekoa da, eskaintzen dituen estalduren arabera. Hori baliagarria da 35 urteko emakume batentzat eta lau asteko haurdun daudenentzat, EROSKI CONSUMErek
|
duela
gutxi egindako ikerketaren arabera hamar konpainia aztertzen baititu. Prezioa zehazten duten faktore nagusiak emakumearen adina eta bizileku hiria dira.
|
|
|
Hau da, hipertentsioa, hiperkolesterolemia, bihotzeko arazoak, diabetesa eta etcétera zerrenda luzea. Hala ere,
|
duela
gutxi egindako azterketen arabera, baliteke elikaduraren arloko profesionalek, komunikabideek eta bizimodu osasungarriari lotutako produktuak saltzen dituzten enpresek gehiago elikatu izana “obesitatearen munstroa”, eta egoera hori ez da guztiz erreala. Gehiegizko pisuak patologia asko izateko arriskua areagotzen du, baina, zalantzarik gabe, gaixotasuna da?
|
|
|
Andrew Currie Familia ugarien %75ek zailtasunak dituzte hilaren amaieran, baita% 30 ere, aurrezki zerrenda edo maileguak etxeko gastuei aurre egiteko. Horixe da, hain zuzen ere,
|
duela
gutxi egindako inkesta baten daturik aipagarriena. Familia Ugarien Espainiako Federazioa (FEFN).
|
|
|
Propolialaren efektua Eztiaren erabilerak konposatu kimiko kontserbatzaileen presentzia ere ordezka lezake. Kolonbiako Unibertsitateak egindako ikerketa batek ebaluatu zuen propoliea naturala erabiltzea, nitritoen ordezko gisa haragiaren kontserbazioan, eta argitaratutako emaitzek
|
duela
gutxi egindako ikerketaren antzeko eraginkortasuna erakutsi zuten. Mikroorganismoen aurkako ahalmen handia duen substantzia bat da propolia.
|
|
|
Adimen zatidura txikiagoa eta trebetasun txikiagoa irakurketarako. Haurdunaldian iodo gehiegi kontsumitzeak haurrengan dituen ondorioak dira,
|
duela
gutxi egindako azterketa baten arabera. Artikulu honetan, haurdunaldian iodo faltaren eta haurren garapen kognitiboaren arteko erlazioa azaltzen da.
|
|
|
Bizitzako lehen hilabeteetan, haurtxoak ez dira altueren eta bestelako arriskuen beldur. Mutila katuka hasten denean eta bere kabuz mugitzen denean agertzen da beldurra,
|
duela
gutxi egindako ikerketa zientifiko batek dioenez. Artikulu honetan azaltzen da lehen hilabeteetan beldurrik ez izateak lagundu egiten diola haurrari ingurunea miatzen eta arriskuekiko beldurra esperientziarekin garatzen.
|
|
2014
|
|
|
Izan ere, imitazioa da haurren ikaskuntzaren oinarrietako bat. Hala ere,
|
duela
gutxi egindako azterketa batek argi utzi du fenomeno hori; izan ere, haurtxoaren garunak bere gorputzean ikusten ditu besteek mugitzen dituztela ikusten dituen zatiak, eta horrek aukera ematen dio errepikatzeko eta ikasteko. Hona hemen aurkikuntza horren irismena eta imitazioak txikienetan duen garrantzia.
|
|
|
Baina, gainera, hainbat lan zientifikok epe luzeko ondorioak aurkitu dituzte teknika honen bidez jaiotako pertsonengan. Zehazki,
|
duela
gutxi egindako azterlan batek aurkitu du elkarte posible bat zesarea bidezko jaiotzaren eta helduarora iristean gehiegizko pisua edo obesitatea izateko joeraren artean. Pertsona horientzat, arazo hori jasateko arriskua %26 handiagoa izango litzateke erditze naturalaren ondorioz jaiotakoen aldean.
|
|
|
Zenbait ikerketak osasunean eragin kaltegarriak adierazten dituzte: Europako Batzordeak
|
duela
gutxi egindako txosten batek zuzenean lotzen du gaueko zarata eta gaixotasun koronarioen igoera. Kolonia Bonn aireportuko gaueko zaratari buruzko azterlan epidemiologiko batek ondorioztatu zuen, intentsitatearen arabera, hipertentsiorako eta beste gaixotasun kardiobaskularretarako errezetatutako sendagaien kopurua handitzen dela.
|
|
|
Horiek dira, besteak beste, seme alabek berez zoriontasun handiagoa ematen dietelako hipotesiaren oinarri. Hala ere,
|
duela
gutxi egindako ikerketa batean Matthias Pollmann Schult ek, Berlingo Gizarte Zientzietako Ikasketa Zentroko psikologoak, dioenez, «onura horiei aurre egiten diete beste faktore batzuek, aita edo ama helduen ongizate psikologikoan eragin negatiboa dutenak». gurasoen zoriontasunari eragiten dioten faktore negatibo nagusiak bizi kostuak handitzearekin lotuta daude, eta ez bakarrik finantzarioak. Alemaniako psikologo honek azaltzen duenez, gorantz diru gastua familiari denboraren kostua gehitu behar zaio gurasoentzat.
|
|
|
Gaur egun glaziarrak desagertzearen bultzatzaile indartsuena da giza eragina,
|
duela
gutxi egindako azterketaren arabera.
|
|
|
Badira ugalkortasun kalkulagailu doakoak Interneten eta aplikazioak doan mugikorrean, gogorarazle eta gidari gisa funtzionatzen dutenak faktore hori kontuan hartzeko eta haurdunaldia errazteko. 2 Dieta osasungarria egin Dieta orekatu batek %44 murriztu ditu ernalezintasunaren arriskuak,
|
duela
gutxi egindako azterketaren arabera Elikadura ohiturek eragina dute, eta funtsezkoak izan daitezke haurdun geratzeko. Zehazki, dieta orekatua errespetatzea emankortasuna da, Prebentzio Medikuntza eta Osasun Publikoaren Departamentuak eta Nafarroako Unibertsitateko Kultura eta Gizarte Institutuak egindako azterlan baten arabera.
|
|
2015
|
|
|
lunamarina Pazientearen profila BGBK (biriketako gaixotasun buxatzaile kronikoa) gizonezkoa da, 73 urtetik gorakoa; erretzaile aktiboa da %20an, eta komorbilitate handia du. Emakumeak gero eta gehiago dira paziente guztiak, tabakoa kontsumitzen berandu hasi direlako. n Biriketako gaixotasun buxatzaile kronikoaren X. bilera eta Espainiako Barne Medikuntzako Elkartea (SEMI)
|
duela
gutxi egin da Madrilen, eta agerian jarri da BGBK oraindik ere gutxiegi diagnostikatutako gaixotasuna dela – kaltetutakoen %75ek ez dakite zenbateko gaixotasuna, eta horietatik, milioi erdi bat espainiarrek ez dakite. BGBK duten emakumeak BGBK duten emakumeen ehunekoa handitzen ari da. Batez ere tabako kearen eraginpean egotea eta, garapen bidean dauden herrialdeetan, produktuak arnastea errekuntza biomasarena, EPOC en la mujer artikuluak dioenez.
|
|
|
Haurtxoen artean, hesteetako flora baino hobeto prestatuta dago elikagai solidoak jasotzeko formula esne hartzen duten haurrek baino. Hala dio
|
duela
gutxi egindako azterlan batek, eta horren ondorioak edoskitze naturala bultzatzeko beste pizgarri bat dira. Artikulu honetan, amaren esnean bakterioek duten presentziari buruzko xehetasunak ematen dira, eta esne horrek haurraren mikrobioa zergatik prestatzen duen azaltzen da; formula formulak, berriz, kolikoak eta urdaileko mina eragin ditzake txikiengan.
|
|
|
Planetak hiru bilioi zuhaitz ditu, eta horietatik 11.390 milioi inguru daude Espainian. Hala dio
|
duela
gutxi egindako ikerketa zientifikoak, basoen galera tasa handia erakusten baitu. Egileen arabera, giza zibilizazioaren hasieratik ia %46 jaitsi da ale kopurua.
|
|
|
Gainera, egungo kalkuluen arabera, Espainian mila haurretik bik fetuaren espektro alkoholikoko arazoak dituzte (FASD). Baina
|
duela
gutxi egindako ikerketa batek Italiako probintzia batean aztertu zuen gaia, eta mila jaiotzatik 7,7 eta 7,4 artean kokatu zuen indize hori. Zenbaki horietatik abiatuta, bistakoa da indarrean jarraitzen duela prebentzioaren garrantzia berriro agertzeko beharrak.
|
|
|
Populaziodun azterlanetatik, berriz, behin eta berriz esaten dute ez gaudela dieta osasuntsuaren atzetik. Adibide gisa, EROSKI CONSUMErek
|
duela
gutxi egindako inkesta batek erakutsi zuenez, gurasoen edo zaintzaileen %90ek uste du haurrak behar bezala elikatzen direla, eta haur horiek dieta eredu bat jarraitzen dute, eta hori ez da osasungarria. Espainiako haurren elikadurak hobetu egin behar du ‘Hobetu egin behar du’ artikuluan zundaketa horren emaitzak, eta azaldu zen haurren dietan azukre gehiegi dagoela, fruta eta barazki gutxi, elikagai gehiegi ez daudela soberan eta labore integral gutxi.
|
|
2016
|
|
|
Espainiako amen beldurrik handiena da semea gaixotu egiten dela,
|
duela
gutxi egindako azterketa baten arabera. Beste kezka batzuk dira haurrekin nahikoa denbora ez pasatzea, haurraren negarraren arrazoia eta egoera ekonomiko eta laboraletik eratorritako arazoak identifikatzea.
|
|
|
monke eta business Amaren ia erdia beldur da bere semea gaixotu egingo dela. Halaxe erakusten du
|
duela
gutxi egindako inkesta batek, Ospitalez Kanpoko Pediatriako eta Lehen Mailako Atentzioko Espainiako Elkarteak (SEPEAP) egina. Lanaren emaitzak 18 eta 45 urte bitarteko mila ama baino gehiago izan ziren, eta esan dute erantzun hori erantzun dutenen %47k erantzun zutela.
|
|
|
Nafarroaren arabera, ikasketa horrek guztiak lagundu egiten du haurrek «osasun hobea izateko, bizitzaz gehiago gozatzeko eta zoriontsuagoak izateko». Naturarekiko harremana, funtsezko beste elementu bat Emozioak hezteko proposamenak
|
duela
gutxi egindako beste ekimen batzuekin du zerikusia; izan ere, horiek, nolabait, eratutako hezkuntza ereduak desegituratu eta alternatiba berriekin aberasten dituzte. Zehazki, zerikusi handia du ‘Educar en verde’ (Grao argitaletxea, 2011) psikologoaren liburua, Heike Freire psikologoaren liburua.
|
|
|
Hipertiroidismoa katuetan, zer da gaixotasun hau? Hipertiroidismoa da katu helduen gaixotasun endokrinorik ohikoena, hamar felinoetatik bati eragiten baitio Hipertiroidismoa, tiroide guruinaren gehiegizko jarduera, oso gaixotasun arrunta da katu zaharretan, hamar felido helduetatik bati eragiten baitio Felinos Albaitarien Amerikako Elkarteak
|
duela
gutxi egindako azterketa baten arabera. «Hamar urtetik gorako katuetan gehien erabiltzen den gaixotasun endokrinoa da», zehaztu du Hazel Carneyk, animalia hauetan aditua den albaitariak, eta koordinaturik koordinatu du hipertiroidismo felino gaineko ikerketa zabala.
|
|
|
garunaren tamainak ez du zerikusirik bere ahalmenarekin. Hala ere,
|
duela
gutxi egindako azterlan batek kapitulu berri bat ireki du gai horien inguruan. Ondorioen arabera, trebetasun kognitiboek eragin genetikoa dute, eta horrek lotzen ditu osasun fisiko eta mentaleko egoera batzuekin, garunaren tamainarekin, gorputzaren formarekin eta hezkuntza lorpenekin.
|
|
2017
|
|
|
elikadura orekatua eta ariketa erregularra. Marzal Martin doktoreak ‘Hitz egin dezagun diabetes’ irratsaioan
|
duela
gutxi egindako elkarrizketa batean esaten zuenez, «gure gurasoek eta aitona amonek jaten duten kopuruaren oso antzekoak dira, egunero, dieta egunero egiten dugun kaloria kopurua ikusten dugunean. Arazoa da kaloria horien kalitatea okerragoa dela».
|
|
2018
|
|
|
Medson time Gaur egun, 165.000 osasun aplikazio baino gehiago daude, eta, zehazki, diabetesa duten pertsonentzat daudenak azkar ari dira handitzen. #Diabetetestals18 jardunaldietan,
|
duela
gutxi egindakoak, nabarmen egin du gora hazkunde horrek; izan ere, diabetesaren kontrolerako erabilgarri dauden app kopurua bikoiztu egin da 2013az geroztik, eta patologia hori da gaur egun aplikazio gehien metatzen dituena. Hala ere, hainbeste tresna eskura daudenez, diabetesa duten pertsona askok zailtasunak dituzte, hala behar denean, egokiena aukeratzeko eta behar zehatzak betetzeko.
|
|
|
Dieta mota hau sustatzen dutenek gantzak, proteinak eta omega kontsumitzearen alde egiten dute, baita karbohidratoak eta kaloria askoko elikagaiak ez hartzearen alde ere. Eraginkorra dela frogatuta ez ezik,
|
duela
gutxi egindako ikerketek frogatu dute zenbait bularreko tumore zelula gantzaren bidez elikatzen ahal direla. Dieta makrobiotikoa.
|
|
|
850 milioi garagardo lata Munduko Futbol Txapelketan Baina zer kopuruz ari gara? Dendaren atarian
|
duela
gutxi egindako inkesta batek arrastoaren gainean jartzen gaitu. Espainian, Munduko Futbol Txapelketan, 850 milioi garagardo lata, 680 milioi freskagarri lata, 325 milioi patata frijitu eta 127 milioi pizza.
|
|
|
Honako hau leuntzeko erabiltzen diren kosmetika produktu batzuk: ilea kimikari barietate bat dute, eta
|
duela
gutxi egindako azterketa batek asma, hormona desorekak eta bularreko minbizia bezalako arazoekin lotzen ditu. . Artikulu honetan, horri eta horri buruzko beste ikerketa batzuei buruzko ohar gehiago ematen ditugu, eta hauek deskribatzen ditugu:
|
|
|
Artikulu honetan sudokusino horien onurak azalduko ditugu. Hala iradokitzen duen ikerketetako bat Vienako Unibertsitateak (Austria)
|
duela
gutxi egindakoa da. Lisa Wallis buru dela, lan zientifikoak ondorioztatu du txakurrentzako buru jolasek gutxitu egin dezaketela buru narriaduraren arriskua, bai eta Alzheimer gaitza agertu edo atzeratu ere.
|
|
2019
|
|
|
335 milioi tona urtean, eta horietatik 8 milioi inguru ozeanoan amaitzen dira. . Mikropartikulek uharte flotatzaileak eratzen dituzte beren uretan, eta, hitzez hitz, itsas animaliak ito. Izan ere, plastiko horiek gizakiei ere gerta dakizkieke, azterketa
|
duela
gutxi egin da Erresuma Batuan, Italian, Errusian eta Japonian, eta plastiko hondarrak aurkitu ditu aztertutako gorotz ia guztietan. Jaten duguna bagara, jaten duguna garena ere adierazten du.
|
|
|
Alzheimerren gaixotasunak, ordea, oroimenari eragiten dio, eta, batez ere, oraintsuari. Arazoa da gaixotasun horrengatik garun eremu asaldatuenetako bat hipokanpoa dela,
|
duela
gutxi egindako oroitzapenak eta orain gutxi ikasitakoa atxikitzeko ardura duen eskualdea. Horregatik entzuten dugu askotan alzheimer gaitza duten gaixoek ez dutela gogoratzen zer egin berri duten, eta orain dela urte asko gertatu ziren gertaerak gogora ekar ditzakete, baita haurtzaroan ere.
|
|
|
Horiek dira, hain zuzen, Espainiako Osasun Inkesta Nazionalaren 2017ko ondorioak. Laneko Segurtasun eta Osasunerako Institutu Nazionalak (INSST), bestalde,
|
duela
gutxi egindako ‘Osasunari buruzko eraginak prebenitzea, teknologia berriei lotutako gazteengan’ izeneko txostenean, arazo horretaz ohartarazi da: biztanleriaren %82, 6k ia ez du jarduera fisikorik egiten lan edo okupazio nagusian.
|
|
|
Espainian, 100 bikotetik 57 dibortzioan amaitzen dira, Eurostatek
|
duela
gutxi egindako txosten baten arabera. Banantzean pentsatzen ari bazara eta prozesu azkarra eta ekonomikoa izan nahi baduzu, dibortzio espresa erabil dezakezu —gure herrialdean 2005 urteaz geroztik ezarritako legezko aukera—, baita notarioaren aurrean dibortzioa ere (48 ordu).
|
|
2020
|
|
|
Tumore honen kausarik argiena tabakoa da. Txorrotako ur kontsumoaren eta maskuriko minbiziaren arteko lotura,
|
duela
gutxi egindako azterketa batean aztertua, ez da benetako osasun arazoa.
|
|
|
Kasu horietan, larrialdietara jo behar da diagnostiko erradiologiko egokia egin diezaguten, gaitz handiagoak saihesteko. Kirurgia Ortopediko eta Traumatologikoko Espainiako Elkartearen arabera, “hitzordu urgentetzat hartu behar da gaixoari ondorio iraunkorrak ekar diezazkiokeena”, eta larrialdi horretan sartzen dira “hausturak,
|
duela
gutxi egindako eragiketen kontrola, igeltsuak edo kontrolatu gabeko patologia onkologikoa”. Gaixotasunaren bilakaeran eraginik ez duten proba diagnostikoen emaitzak eta kirurgia ortopedikoen urteko kontrolak bide telematikoz jakinarazten dira, kontsultara joan beharrik gabe.
|
|
2021
|
|
|
Eten digitala apurka apurka murrizten da: 65 urtetik gorakoen %14k egunero erabiltzen du berehalako mezularitza maite dituenekin komunikatzeko,
|
duela
gutxi egindako azterketen arabera. Wasap bat bidaltzea bezalako gauza sinple batek hirugarren adinekoen isolamendu hesia hausten badu eta senideei kezka kentzen badie, helduekin azkar eta erraz komunikatzeko gaitasun handiagoa baitute, erraz imajinatzen da zenbat alderdi sinplifika daitezkeen teknologiari esker.
|
|
2022
|
|
|
Aitzitik, kontrolik eza, ezjakintasunaren ondorio izan ohi dena, osasunarentzat konplikazio larriak eragiten ditu: bihotzeko eta odol hodietako gaixotasunak, gorputz adarretako nerbioetako kalteak (neuropatia), giltzurrun gaixotasuna, begietako kalteak (kataratak, glaukoma eta baita itsua ere), eta,
|
duela
gutxi egindako zenbait azterlanen arabera, 2 motako diabetea ere narriadura kognitiboarekin eta dementziarekin lotuta dago. Gaixotasunaren zifrak Espainian, Diabetearen Nazioarteko Federazioak egindako ‘Diabetearen Atlasa’ren arabera, 5,1 milioi heldu (%14, 8) gaixotasun honekin bizi dira Horietatik ia heren bat (%30, 3) diagnostikatu gabe dago.
|
|
2023
|
|
|
Lan-orduetan dagoen genero aldea murriztu egin da osasun krisiaren ondoren,
|
duela
gutxi egindako azterketa baten arabera. Azterketa horren arabera, gizonek seme alaben zainketan parte hartzen dute.
|
|
|
Hain zuzen, EEn. AEB bronkiektasien prebalentzia% 8,7 hazten da urtero, eta Katalunian bakarrik, 10.000 pertsonatik 36,2k dute, eta zifra hori 152koa da 65 urtetik gorako gizonez ari bagara,
|
duela
gutxi egindako azterketa baten arabera. Hori dela eta, artikulu honen bidez, arazo honi buruzko informazio gehiago ematen dugu:
|
|
|
Gainera, zenbait ikerketak frogatu dute edari energetikoak erregularki hartzen dituztenek bost aldiz probabilitate handiagoa dutela alkohola edo marihuana kontsumitzeko urte bateko edo biko epean. Baina, orain,
|
duela
gutxi egindako ikerketa batean (2.000 adingabe baino gehiago, bederatzi eta hamar urte bitartekoak), iradokitzen da haur txikienek kafeinadun freskagarriak edateko joera izateak etorkizunean alkohola kontsumitzeko arrisku handiagoa ekar dezakeela. Zehazki, Substance Use & Misuse aldizkarian hil honetan argitaratu den azterlanean ikusi denez, urtebete geroago edari horiek egunero hartzen zituztenek bi aldiz probabilitate handiagoa zuten alkohola edan zutela esateko.
|