|
2003
|
|
|
Nik ez nuen ezer partekatu beharrik. Aspaldi hautsia zegoen Romain eta bion artekoa, baina min egin zidan, eta min handi batek, desengainuak edo etsipenak kolpatu nauen bakoitzean egin izan
|
dudana
egin nuen, harrapatu nuen lehen trena hartu eta alde egin, mugimenduak samina arinduko zidan itxaropenarekin edo ezbeharra gertatu den lekuan utziko nuen ustearekin. Eta, egia esan, baretu egin ohi zait samina, batzuetan poza sentitzeraino.
|
|
2004
|
|
|
–Ahal
|
dudana
egingo dut –Diannek begi zulo beltz haiez azpimarratutako begiak jaitsi zituen– Dagoeneko dakizunez, fisikaria naiz.
|
|
2005
|
|
|
–Nik esan behar nuena esan dinat, eta egin behar
|
dudana
egin dinat, ogiari ogi eta putakumeari putakume. Baina, nahi baldin badun, xehetasun guztiekin kontatuko dinat, Tere.
|
|
2008
|
|
|
–Ahal
|
dudana
egingo diat hi hemendik ateratzeko. Benetan.
|
|
|
–Nik ahal
|
dudana
egiten dut?
|
|
|
–Barka biezat berorrek, Nazario Orbe jauna, egin behar izan
|
dudana
egiteagatik. Izan ere, nik ez dut Guadacantoko dukea ezagutzen; jakin ere ez dakit, egia esan, Guadacanton dukerik badagoen ala ez?
|
|
|
Eta, aurrena, esperantza pixka bat emango dizut: Silver, biok bizirik ateratzen bagara otso zulo honetatik, ahal
|
dudana
egingo dut, zin faltsua ez beste guztia, zu salbatzeko.
|
|
|
Ez nuen gutxiagorik espero zugandik. Nik ere ahal
|
dudana
egingo dut neure aldetik.
|
|
|
–Barka biezat berorrek, Nazario Orbe jauna, egin behar izan
|
dudana
egiteagatik. Izan ere, nik ez dut Guadacantoko dukea ezagutzen; jakin ere ez dakit, egia esan, Guadacanton dukerik badagoen ala ez...
|
|
|
–Nik ahal
|
dudana
egiten dut...
|
|
2009
|
|
|
–Tira, ahal
|
dudana
egiten dut, baina oraindik ez dut ezer argitaratu. Felisarekin?
|
|
|
Kongresua amaituta New Yorkera itzuli nahi nuen, ondoren kontatuko
|
dudana
egiteko, eta Columbiako aireportura joan nintzen hegazkina hartzera. Dorre Bikien Irailaren 11ko gertakarien ondorio modura, hegazkinera sartu aurreko polizi kontrolak oso gogorrak izan ziren eta kongresuan nirekin egondako emakumezko irakasle newyorktar bati nerbio atakeak eman zion.
|
|
|
–Neuk nahi
|
dudana
eginen duzu!
|
|
|
–Modelatu egiten dut, ordenagailuan. Eta behin irudia hiru dimentsiotan dudala, berarekin nahi
|
dudana
egin dezaket. Adibidez, buru-hezur honekin egingo dudana izango da okzipitala puztu.
|
|
|
hain sartua, non orduantxe bururatu baitzitzaion, ausaz, despit hutsezko erantzuna: . Bada, ni ez nago ados, eta nik nahi
|
dudana
egin duzue?!?; ez al zen gai hartan, gainera, don Zoilo etxeko autoritatea, eta ez al zioten anai arreba guztiek etxeko autoritateari gutxieneko errespetua zor. Egia da Teofilo Mariak ere bazituela galderak, galdera bakoitza zulo beltz bat?, haurraren zer nolakotasunari lotuak, erdi itsua ote zen ez ote zen edo auskalo nolakoa ote zen, baina egia zen, halaber, Teofilo Mariak aurkitu zuela, zulo beltz bakoitzeko, estalki bat, neurri neurrikoa, autoritateari buruz zuèn ideia zurrun bezain omnimodoak neurri eta mota orotako estalkiz hornitzen baitzuen, itxura batean; beste une hartan, baina, anai arrebek urratutako bidetik, halako jakin min bat ere piztu zitzaion, buruan isilduak zituèn galderei?. Zergatik hoztu ziren gurasoen harremanak, itzalak bere itzalpean hartu balitu bezala haiek ere??
|
|
|
hain sartua, non orduantxe bururatu baitzitzaion, ausaz, despit hutsezko erantzuna: " Bada, ni ez nago ados, eta nik nahi
|
dudana
egin duzue...!"; ez al zen gai hartan, gainera, don Zoilo etxeko autoritatea, eta ez al zioten anai arreba guztiek etxeko autoritateari gutxieneko errespetua zor. Egia da Teofilo Mariak ere bazituela galderak –galdera bakoitza zulo beltz bat–, haurraren zer nolakotasunari lotuak, erdi itsua ote zen ez ote zen edo auskalo nolakoa ote zen, baina egia zen, halaber, Teofilo Mariak aurkitu zuela, zulo beltz bakoitzeko, estalki bat, neurri neurrikoa, autoritateari buruz zuèn ideia zurrun bezain omnimodoak neurri eta mota orotako estalkiz hornitzen baitzuen, itxura batean; beste une hartan, baina, anai arrebek urratutako bidetik, halako jakin min bat ere piztu zitzaion, buruan isilduak zituèn galderei –" Zergatik hoztu ziren gurasoen harremanak, itzalak bere itzalpean hartu balitu bezala haiek ere?" bururatu zitzaion, apika, orduan– arnasa eman ziena, halako moldez, non, galderen arnasaldiarekin batera, kolpez ireki baitzitzaizkion zulo beltz guztiak burmuinetan; bai, bazekien aski zuela bere jarreraren eta bere borondatearen mugimendu soil bat –ezezko biribil bat, alegia– zulo beltz guztiak berriro ere estaltzeko, baina, jakin mina ere berealdikoa zuelako... edo ulertu zuelako, besterik gabe, badagoela gauzen eta gertaeren garapenean puntu bat, zeinean ezinezkoa den, jokoan sartzera deliberatu zen:
|
|
2010
|
|
|
Egiten
|
dudana
egiten dudala, hor dago infernuko gogoeta hori, nire ondoan berunezko mamu bat bezala, bakarrik eta jeloskor, deskuidu guztiak uxatuta, madarikatu honen aurrez aurre. Eta astindu egiten dit bere bi esku izoztuekin begirada alderatu edo begiak itxi nahi ditudanean.
|
|
|
Baliteke lanarekin behar bezain arduratsu ez jarraitzea. Baina
|
dudana
egingo dut. Goraintzi?
|
|
|
Ez naiz haurra, e! Egin behar
|
dudana
egiten ari naiz. Besterik ez.
|
|
|
–Orain, nik esan arte, nik esaten dudan tokira joango zara eta nik esaten
|
dudana
egingo duzu, mutikoak ahotsa gizendu zuen.
|
|
2011
|
|
|
Alde batera esaten duzu: ze ondo, orain libre naiz nahi
|
dudana
egiteko, urtetan egin ez ditudanak egiteko. Baina berehala konturatzen zara libre bezain bakarrik zaudela, ez dakizula orduak nola bete, lagunak ez daudela zuk nahi duzunerako, edo ez daudela onda berean, edo ez zaretela zuk uste zenuen bezain lagunak.
|
|
2012
|
|
|
–Mirene ere haserretzen zaidak, baina ezin diat mania kendu. Han nahi
|
dudana
egingo diat nahi dudanean.
|
|
|
500 urteren ondoren joan hadi harrapatzera kantu hori hasieran nola zen. Nik kantuarekin nahi
|
dudana
egin dezaket, ni sozio nauk kantu horretan. Kantua bizirik dagoenean bertsio berriak agertzen dituk.
|
|
|
–Nahi
|
dudana
eginen dut. Foral alu batek ez dit...
|
|
2013
|
|
|
–Badakizu hori ez
|
dudana
egingo; alferrik ari zara. Zuk diozun bezala, hau guztia argitu bitartean hemen izango naiz; geroago bota nazakezu, nahi baduzu.
|
|
|
Ezagutzen dituzu amaren ideiak, adiskideak beti lagunez inguraturik eduki behar dituela eta abar. Baina, zinez, eta neure hitza jarrita, zuhurrentzat jotzen
|
dudana
egiten ahaleginduko naiz; lasaiago orain. Hala espero dut.
|
|
2014
|
|
|
–Nik, berriz, sekula ez diat jakin nola bota dadotxoak nahi
|
dudana
egin dezaten. Egun batez Nancy Lamarrekin aritu behar duk, diru guztia kentzeko hari.
|
|
|
Nahi
|
dudana
egingo banu, ederra litzateke guztia.
|
|
|
Eta orain, birikak kantzerrak harrapatuta ditudala jakin dudanean, nire oroitzapenak idazten hasi naiz. Betidanik egin nahi izan
|
dudana
eginez: idatzi.
|
|
2015
|
|
|
–Ulertu ninan atzo. Ahal
|
dudana
egingo dinat, zin egiten dinat, esan eta bulegotik ihes egin zuen.
|
|
|
Oinez abiatu zen Otazuaren etxera. Aitzakia ederra izango zuen helbidea gogoratuko ez balu, ahal
|
dudana
egin dut eta hori dena. Ez zuen kalearen izena gogoan, baina bai bertara nola heldu.
|
|
|
Lokartu egingo zara bestela, arraioa. Ahal
|
dudana
egiten dut. Ama ekartzen dut berriz hizpidera.
|
|
|
Badakit gerra zikin honek duela guztiaren errua. Egin behar
|
dudana
egiten ari naizela pentsatu nahi dut. Nahiz eta askotan, hau guztia utzi eta berriz herrira itzultzeko gogoak izaten ditudan.
|
|
|
Buru bietatik ihes egitea eta zu ez aspertzea gustatuko litzaidake. Badakit ez dela erraza, nik egin nahi
|
dudana
egiten saiatuz gero. Izan ere, gai batere ez literarioak diruditen horiei buruz gogoetatu eta gogoetaturikoa paperean jarri nahi dut.
|
|
|
–Ez dut abokatua izan nahi, ez dut sekula nahi izan. Pozik nago egiten
|
dudana
egiten: eskuekin lan egiten, etxeak konpontzen, soroak ereiten, itoginak kentzen, habeak berritzen...
|
|
|
Eta ez die inolako oztoporik jarri nire laztanei. Nahi
|
dudana
egiten utzi dit. Onenean ari garela, ordea, burua makurtu, eta konturatzerako, ahoarekin sartu dit preserbatiboa, profesionalen modura.
|
|
|
–Jo, oso interesgarria dirudi. Nik, berriz, arratsalde osoa dut nahi
|
dudana
egiteko.
|
|
2016
|
|
|
–Asmatuko ez duzu ba, gizona! Nik hemen egiten
|
dudana
egiteko ere ez da abilidade handirik behar.?
|
|
|
Ez dut nahi jendeak niri buruzko hainbat gauza jakin ditzan, eta egia esan, dagoeneko ez dakit nire testigantzak ezertarako balioko duen ere. Gurasoak erdi muturtuta dabiltza nirekin kontu honengatik; esan didate ondo pentsatzeko eta kontuz ibiltzeko, nahi
|
dudana
egiteko baina beraiek erabat kanpo lagatzeko; ez dute inolaz ere kontakizunean azaldu nahi, eta debekatu egin didate beraietaz hitz egitea». «Ulertzen dizut» esan nizun.
|
|
2017
|
|
|
«Egiten
|
dudana
egiten dudala, zure errua da», dio. «Gaiztoa banaiz, beste erremediorik izan ez dudalako da.
|
|
|
Dilseyk Benen burua laztantzen zuen, aurrerantz eta atzerantz kulunkatuz. «Ahal
|
dudana
egiten dut», esan zuen. «Ondo asko daki Jainkoak.
|
|
|
Hala ere, gero eta argiago daukat puta hori ez dela gure porrotaren arrazoi bakarra. Ez zaitut nire alde jarri nahi, gauza hauetan ez dago inoren alde jartzerik, baina nik ahal izan
|
dudana
egin dut harreman hau salbatzearren. Ezinezkoa izan zait ordea eta?
|
|
|
bi hanken artetik heldu, tinko jaso eta zazpigarren pisutik behera jaurti nuen. Gero, lasai, egin behar
|
dudana
egiten dudanean lasai geratzen bainaiz, etxeko atera bideratu nituen pausoak, hiru bisitarien aurrean jarri arte.
|
|
|
Zaporea ematen dien hautsen poltsatxoa irekitzeko arazoak ditut. Eta arazoak ditudan bakoitzean egiten
|
dudana
egin dut: hortzak erabili.
|
|
|
lehen denborarik ez nuen nahi nituen gauzak egiteko, eta orain nahi beste denbora dut, baina dirurik ez. 630 euroko pentsio horrekin ahal
|
dudana
egiten dut. Noski, adibidez zinemara joatea ez zait burutik pasa ere egiten, baina tira, ez zait bereziki gogorra egiten, horiek luxuak dira, eta luxuak dirua duenarentzat dira.
|
|
2018
|
|
|
Eta egia da armadilloei eskura nituen harri guztiak bota nizkiela, hori ez dizut ukatuko, Aiorari ere ez diot ukatu, baina bestea ez dut egin nik. Baina orain daukaten teknologiarekin gai dira gure biosegan nahi dituzten irudiak sortzeko, gai dira egin ez
|
dudana
egiten agerrarazteko, horretarako erabiltzen dute gure bioinformazioa, besteak beste, muntaia zikinak egiteko. Eta egiazko irudiak neuzkan nik, hiru ninja horiek armadilloen lerroetatik ateratzen bioguneari su emateko.
|
|
|
–Biotxartela utzi dizut bioontzian, edozer behar baduzue ez izan zalantzarik, deitu eta ahal
|
dudana
egingo dut zuengatik. Bitartean, saiatu zuen gurasoez ahal duzuen guztia gogoratzen.
|
|
|
–Zuk nik esaten
|
dudana
egingo duzu, Bjorn, entzun?
|
|
|
Zure kontrolpetik urrun. Nahi
|
dudana
egiten eta, batez ere, inongo tratamendurik gabe. Zuk ez zenidakeen tratamendurik gabe bizitzen utziko, eta ezin dut gehiago.
|
|
|
Putinen estiloko zerbait izan zen: boterea daukat, agintea daukat, eta nahi
|
dudana
egiten dut. Bidezkoa izan zen?
|
|
|
Zure kontrolpetik urrun. Nahi
|
dudana
egiten eta, batez ere, inongo tratamendurik gabe. Zuk ez zenidakeen tratamendurik gabe bizitzen utziko, eta ezin dut gehiago.
|
|
2019
|
|
|
Colettek kontatzen du prostituta zahar batek esan ziola egun batean: . Nire gelan, anderea, sekula ez da sartu gizonik; gizonekin nik egin behar
|
dudana
egiteko, Paris bada aski handia?. Gorputza ez baina lur-zati bat gutxienez bazeukan bere berea, besterentzat debekatua.
|
|
|
Gau bakar baterako, ene kapitain jauna, uler beza ongi. Aske izan nahi dut, eta neure buruarekin nahi
|
dudana
egin ahal izan. Gau bakar hau, ordea, ehun gauren pareko egingo zaio.
|
|
|
Maria Sarak irri egin zuen, Nire gustukoa haiz, benetan, esan zuen. Eta Raimundo Silvak, Ahal
|
dudana
egiten ari naun hire gustukoa izaten segitzeko. Gizonak beti saihesten zuen bidea, Calçada do Correio Velho, alegia, igotzen ari ziren, baina gaur hegoak balitu bezala sentitzen zen, eta nekeak, nekea zen arren, beste neke bat eskatzen zuen.
|
|
|
Euskal Telebista eta bertako lankide asko ere egin behar ditut sari honen partaide, egin
|
dudana
egin ahal izateko eskaini dizkidaten aukerengatik eta emandako laguntzagatik. Baita langintza honetan izan ditudan bi kanpaleku nagusiak ere.
|
|
2020
|
|
|
Hor konpon! Nik ere nahi
|
dudana
egingo dut. Yolandari maite dudala esateko premia dut eta orain egingo dut.
|
|
2021
|
|
|
Hala bada, arbaso agurgarriak, hartu dut mezua eta, agian, zuen plana gauzatzeko besoa baino ez naiz. Agian, inoiz gogoan izan
|
dudana
egiteko ordua iritsiko da gero: bikotekide bat hautatu, egun hain gaitzetsia dagoena, niretzat bakar bakarrik izan dadin, harekin seme alabak izan, haiei abizen bat eman eta etxean hezi, leinu bati hasiera emateko.
|
|
|
–Begira hona! –esan zuen oihuka– Nahi
|
dudana
egingo dut haran honetan. Entzun duzue?
|
|
|
Entzun duzue? Nahi
|
dudana
egingo dut, eta nahi dudan lekura joango naiz.
|
|
|
Eta orain aske naiz nahi
|
dudana
egiteko,
|
|
|
–Ez da horrelakorik izan behar –irribarre egin zuen, motel– Nahi izan
|
dudana
egin dut. Harria zinen zu.
|
|
2022
|
|
|
Ez dut sekula gizonik izan inguruan, badakizu, niri ipurdian emateko. Ze nik, nik nahi
|
dudana
egin dut, badakizu, baina... horregatik nahi nuen aita bat izan, badakizu, berak niri ipurdian eman eta esateko" gaizki egin duzu". Ze beti egin dut kontrakoa.
|
|
|
Ez diot egiten
|
dudana
egiteari utzi nahi, ez diot aita ona izateari utzi nahi, ezin dut nire burua irudikatu nire bizimodua nabarmenegi agertzen. Suposatzen dut hori dela ordaina.
|
|
|
Teleoperadorea banintz, hamar orduz lan egingo banu, babesik gabe, familiaren sostengurik gabe, seguruenik ez nuke ezer zalantzan jartzeko aukerarik ere izango. Dena den, pribilegioetatik nik ere ahal
|
dudana
egiten dut. Norberaren zaintza ere garrantzitsua da.
|
|
|
Txaloen mozkorraldia ere baretu egiten da goizeko 4:00etan fardela aldatzera jaikitzen naizenean. Haurra lokartzen ez den tarte horretan ahal
|
dudana
egiten dudanean, umiltzen naiz. Hankak lurrean jartzen dizkit, eta alderantziz.
|
|
|
Publikoan, bederen. Alokairuan hartu dudan pisu ziztrinean nahi
|
dudana
egin dezakedala aditzera emanez, inork begiratzen ez didan bitartean noski. Adibidez, Gerra Zibilaren eta gatazka horren baitako Iraultzaren inguruko historiako liburu horiek guztiak bata bestearen ondotik irentsi, nahi badut," hire mania berri hori".
|
|
|
–Orain segi ziztuan maletategira. Oroitu beste besoa hausten ahal diadala nahi
|
dudana
egiten ez baduk.
|
|
|
–Niri ere ez dit graziarik egin egun berean neska lagunak eta gurasoek etxetik botatzeak, baina ahal
|
dudana
egiten ari naiz nire bizitza berreraikitzeko. Edo eraikitzeko... edo zer dakit nik!
|
|
|
Zer uste duzu dela hau? Hemen nik esaten
|
dudana
egiten da, aditu. Eta zuk esango al didazu behingoz nortzuk demontre diren zure aitona amonak?
|
|
2023
|
|
|
Bilakaera fatidikoa. Honetara ezkero, burutxoa hondatua duenez –gaixoa nire panpinatxo burusoila–, libre naiz nahi
|
dudana
egiteko: airera jaurti ea zein postura xelebretan erortzen den, gona altxatu azpialde osoa bistan lagatzeko, edota besotik heldu eta bueltak eta bueltak eman, soina zeharkatzen dion goma bihurrituz.
|
|
|
Bada, ez dakit. Nire esku balego nik nahi
|
dudana
egitea, nik esango nuke lehenengo pelikula bat zuzentzea eta gero antzerkia zuzentzea".
|