|
2017
|
|
|
medikuek nahi dutenean». Eta, oro har, pairamendu handiegia antzematen
|
du
paziente askoren azken hatserako bidean: «Euskal Herrian ondo bizi gara, eta gaizki hiltzen gara; heriotzaren kalitatea txarra da».Zaintza aringarriakKezka eragiteko modukoa da Marijuanek eta Olaizolak dauden pertsona askoren heriotzako orduaz egiten duten erretratua.
|
|
2021
|
|
|
Legeak berak eskatzen dituen baldintzak direla eta, eutanasia gauzatu ahal izateko, 40 egun inguruko prozesu bat pasatu
|
du
pazienteak; zeinetan bere nahia argi azaltzen duen eta eta osasun profesionalek berresten duten pairamendu egoeran dagoela. Horregatik, eskubidea egikaritzeko pasatu beharreko galbaheak ugariak dira:
|
|
|
«Zentrora heltzean, erizain batek eginen du harrera. Ondotik, osasun galdeketa bat bete
|
du
pazienteak, eta, erantzunen arabera, mediku baten oniritzia jaso du. Azkenik, baimena lortuta, erizainak emanen du txertoa.
|
|
|
Ildo horretan, erien protagonismoa handitzearen adibide «interesgarritzat» jo
|
du
pazienteen lehentasunezko hizkuntza hautua: «Kontua ez da eremu soziolinguistiko euskaldunetan jartzea soilik indarrak osasungintza euskaratzeko.
|
|
|
Prozesu gogoetatsua izan behar du, parte hartzailea». Ezinbestekotzat jo
|
du
pazienteen eta profesionalen arteko elkarrizketa, baita familiartekoa ere.
|
|
|
Halaber, pazientearen gizarte sareak kontuan hartzera jo behar du prozesuak, Fuentesen eta Vieiraren ustez. Fuentesek azpimarratu
|
du
pazientearen gizarte sareek garrantzi handia dutela prozesuan: «Oso garrantzitsua izango da paziente batek bere aurretiazko borondateen agiria betetzen duenean, adibidez, eta eutanasia egin nahi badu, horren lanketa egitea bere familiako kideekin eta bere ordezkariekin, era libre batean, horrek eragingo baitu eutanasia egiteko unea ez izatea hain traumatikoa bere senideentzat ere».
|
|
2022
|
|
|
Hartan jasota geratuko da herritar bakoitzak zer hizkuntzatan nahi duen artatzea. Osakidetzak jakinarazi
|
du
pazienteen %70ek baino gehiagok —1, 6 milioi pertsonak— adierazia dutela beren lehentasuna, eta kopuru hori handitzeko borondatea agertu du. Arreta euskaraz jaso nahi dutela zehaztua dutenak %20 inguru dira, Osakidetzaren esanetan.
|
|
|
Behin alerta pazientearen historia klinikoan ezarrita, eta sendagiria jaso ondoren, gehienez 48 orduan Osasun Kontseiluko Erizaintzako profesional baten deia jasoko
|
du
pazienteak, haren egoeraren berri izateko, eta, behar izanez gero, laguntza emateko. Pazienteak beste bi dei jasoko ditu gutxienez, handik 15 eta 30 egunera.
|
|
2023
|
|
|
«Askotan esaten dute gure amari mina eman bazion guri ere min eman behar digula. Batzuetan, ematen
|
du
pazienteek gehiago dakitela medikuek eurek baino».
|
|
|
Gizarteari dagokionez, Martinek azaldu du oraindik kontzientziazio lan handia egin beharra dagoela. Izan ere, haren erranetan, migrainak «asko baldintzatzen»
|
du
pazientearen bizitza. «Lan arloan baja asko eragiten ahal ditu, baita produktibitatean ere».
|
|
|
«Imajina dezagun herritar bat bere herriko kontsultategira doala, zauri batengatik. Lehen kontsultan, erizain batek ikusi du zauria; bigarrenean, beste batek artatu
|
du
pazientea, eta handik bi astera, beste batek, hirugarrenak. Orain imajina dezagun, handik hilabete batzuetara, zauri horrek minbizi basozelular bat eragin diola pazienteari.
|
|
|
Gida horrekin, erizainek pazienteak zenbateraino larri dauden neurtuko dute; eta, emaitzaren arabera, jarduteko lau era izango dituzte. «Erizainak erabakiko
|
du
pazientea beste ordu batean bere osasun zentrora bideratu, medikua duen beste EAG batera bidali, larrialdi zerbitzuetara deitu, edo, kasurik larrienetan, emergentzia taldeari deitu bertara joan dadin». Perezen irudiko, gida «garrantzitsua» da erizainentzat.
|
|
|
Arreta unitateen lanari dagokionez, Kontuen Ganberak adierazi du hango profesionalek «lan zama handia» dutela, «zerrendak kudeatzeko prozedura ez betetzeak baldintzatua». Izan ere, adierazi
|
du
pazienteen eta osasun eremuen arteko ekitatea ez dela betetzen ari, itxaron zerrenden iraupena desberdina delako eremu batetik bestera. Arrazoia identifikatu du Kontuen Ganberak:
|
|
|
Gainera, nabarmendu
|
du
pazienteen arteko berdintasun printzipioa ere ez dela errespetatzen batzuetan: «Itxaron zerrendak kudeatzen dituzten sistema informatikoek baimentzen dute pazienteei deitzean antzinatasun eta lehentasun printzipioak bete gabe hitzorduak ematea, horiek arrazoitu gabe».
|
|
|
Amarru eta sasien gainetik, hau ez da ahaztu behar testuingurua laino barik ikusiko badugu: medikuak hizkera arrunta, erraza, erabili behar
|
du
pazientearekin, ez hizkera teknikoa, ez terminologia: glandula esan ahal du guruin esan ordez.
|